Sygn. akt I ACz 2027/14

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : SSA Anna Kowacz-Braun

Sędziowie : SA Sławomir Jamróg

SO (del.) Beata Kurdziel (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2014 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. J.

przeciwko B. J. (1)

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego od postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 21 lipca 2014 r., sygnatura akt VII GC 315/13

p o s t a n a w i a :

1. oddalić zażalenie,

2. zasądzić od pozwanego B. J. (1) na rzecz powoda S. J. kwotę 3 600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt I ACz 2027/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem wydanym dnia 21 lipca 2014r. w sprawie z powództwa S. J. przeciwko B. J. (1) o zapłatę Sąd Okręgowy w Kielcach odrzucił apelację pozwanego od wyroku z dnia 29 stycznia 2014 r.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, iż od wyroku z dnia 29 stycznia 2014r. uwzględniającego powództwo, pozwany w dniu 10 marca 2014 r. złożył apelację wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, który to wniosek Sąd Okręgowy oddalił postanowieniem z dnia 2.04.2014 r. Zażalenie pozwanego na powyższe postanowienie zostało przez Sąd Apelacyjny oddalone. Zarządzeniem z dnia 9 czerwca 2014r. pozwany został zobowiązany do uzupełnienia w terminie tygodniowym braków formalnych złożonej apelacji poprzez uiszczenie opłaty od apelacji w wysokości 15 246 złotych, pod rygorem odrzucenia apelacji. Powyższe wezwanie zostało doręczone pozwanemu w dniu 30 czerwca 2014 r. Pozwany opłaty nie uiścił, a zatem na podstawie art. 370 k.p.c. apelacja podlegała odrzuceniu.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pozwany B. J. (2), zarzucając naruszenie art. 45 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji RP poprzez naruszenie zasady prawa do sądu oraz sprawiedliwości proceduralnej w skutek odrzucenia apelacji, mimo braku zawinienia po stronie pozwanego przy nieuzupełnieniu braków formalnych apelacji w zakreślonym terminie.

W uzasadnieniu zażalenia pozwany podniósł, że z uwagi na przebywanie od 25 czerwca 2014r. na zwolnieniu lekarskim nie był w stanie uiścić opłaty od apelacji, bowiem nie jest zdolny do jakiejkolwiek pracy. Ponadto podniósł, że jego sytuacja majątkowa nie pozwala na pokrycie opłaty w kwocie przeszło 15 tysięcy złotych, a fakt przebywania na zwolnieniu lekarskim znacznie ogranicza jego możliwości zarobkowe. Jakkolwiek uzyskane w listopadzie 2013r. przychody z działalności były na wysokim poziomie, to nie można na ich podstawie wysnuwać wniosku, iż pozwalają one bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny na uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 15.246 zł, albowiem po odjęciu kosztów prowadzenia działalności gospodarczej uzyskany dochód nie pozwalał na pokrycie tych kosztów. Pozwany przyznał, iż uprzednio złożone wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych zostały oddalone, jednakże obecnie nastąpiła zmiana jego sytuacji związana z likwidacją prowadzonej działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i przyznanie kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż pozwany pomimo prawidłowego wezwania do uiszczenia opłaty sądowej od apelacji opłaty tej w wyznaczonym terminie nie uiścił. Zasadnie zatem Sąd Okręgowy odrzucił apelację na podstawie art. 370 k.p.c.

Przedstawiona w zażaleniu argumentacja w dużej mierze sprowadza się do kwestionowania merytorycznej zasadności postanowienia oddalającego wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych oraz postanowienia sądu II instancji oddalającego zażalenie na ww. postanowienie. Na obecnym etapie postępowania polemika z prawomocnymi orzeczeniami sądów nie jest możliwa, a ponadto zgodnie z art. 112 ust 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych okolicznościach, nie ma wpływu na bieg terminu do opłacenia pisma. Podkreślić przy tym należy, iż w toku postępowania zażaleniowego na postanowienie z dnia 2 kwietnia 2014r. dynamika sytuacji finansowej pozwanego była uwzględniana, podobnie jak fakt przebywania przez pozwanego na zwolnieniu lekarskim.

Za chybiony należy uznać także zarzut naruszenia art. 45 Konstytucji. Prawo do zwolnienia z kosztów postępowania przysługuje tylko osobom ubogim, dla których wniesienie kosztów wiązałoby się z uszczerbkiem w niezbędnym utrzymaniu. Ponadto, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (np. decyzja z dnia 9 września 1998 r., 31206/96 ( LEX nr 41077), prawo dostępu do sądu, chronione przez art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, może być przedmiotem ograniczenia w formie regulacji przez Państwo, które w tym zakresie posiada pewien margines uznaniowości. Wymóg wnoszenia opłat sądowych w sądach cywilnych w związku z powództwami lub odwołaniami przedstawianymi do rozstrzygnięcia nie może być uznany za ograniczenie prawa dostępu do sądu, które jest sprzeczne per se z art. 6 ust. 1 Konwencji.

Okoliczność, iż pozwany przebywa na zwolnieniu lekarskim nie ma wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonego orzeczenia. Okoliczność niezawinionego uchybienia terminowi do dokonania czynności procesowej może bowiem stanowić jedynie podstawę do złożenia wniosku o przywrócenie terminu w trybie art. 168-169 K.p.c. (przy jednoczesnej konieczności wykazania spełnienia przesłanek określonych w tych przepisach).

Wobec powyższego, zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391§1 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c. oraz § 13 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 461), zasądzając od pozwanego na rzecz powoda jako strony wygrywającej spór na tym etapie postępowania kwotę 3600zł.