Sygn. akt II Kz 156/15

POSTANOWIENIE

Dnia 18 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący- Sędzia SO Grażyna Jaszczuk

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Walerczak

przy udziale prokuratora Krystyny Gołąbek

oraz przedstawiciela Urzędu Celnego w S.

po rozpoznaniu w sprawie M. W.

oskarżonego o czyn z art. 107 § 1 k.k.s.

zażalenia Urzędu Celnego w S.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim

z dnia 9 czerwca 2015 r.

w przedmiocie umorzenia postępowania

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.

postanawia

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Mińsku Mazowieckim do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2015 r., sygn. akt II K 52/15, Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim:

I.  na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. umorzył postępowanie w sprawie przeciwko M. W. ,

II.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zwrócił (...) Sp. z .o.o. dowody rzeczowe w postaci automatów: H. (...) nr (...) wraz z zawartością, (...) nr (...) wraz z zawartością (k. 16), (...) nr (...) wraz z zawartością (k. 275),

III.  na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

Zażalenie na przedstawione wyżej postanowienie wniósł Urząd Celny w S., zaskarżając je w całości na niekorzyść oskarżonego i zarzucając mu obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 1 § 1 k.k.s. w zw. z art.107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych poprzez przyjęcie, że oskarżony nie popełnił przestępstwa, o którym mowa w art. 107 § 1 k.k.s., albowiem przepisów u.g.h. nie można zastosować z powodu braku procedury notyfikacji Komisji Europejskiej.

W następstwie tak sformułowanych zarzutów odwołujący się wniósł o uchy­lenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mińsku Mazowieckim.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne i jako takie na uwzględnienie zasługuje.

W pełni słusznym okazał się zarzut obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 1 § 1 k.k.s w zw. z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 612; dalej: u.g.h.). Zaakcentować należy, że lektura uzasadnienia za­skar­żonego orzeczenia prowadzi do wniosku, iż treść rozstrzygnięcia Sądu I instancji została zdeterminowana dwoma błędnymi założeniami o charakterze zasadniczym. W pierwszej kolejności Sąd Rejonowy, poprzestając na powołaniu się na treść wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( dalej: TSUE) z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawach połączonych C-213/11, C-214/11, C-217/11 F. i inni przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Gdyni , www.eur-lex.europa.eu. ( dalej: sprawa (...)) oraz wyrok TSUE z dnia 26 paź­dziernika 2006 r. w sprawie C-65/05 Komisja Europejska przeciwko Grecji, www.eur-lex.europa.eu, przyjął, że przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 u.g.h. mają charakter przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerw­ca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. UE L 204, 21.7.1998, p. 37; dalej: dyrektywa). Następczo, Sąd I instancji, powołując się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w za­kresie konsekwencji braku notyfikacji przepisów technicznych, doszedł do prze­konania, że wskazane regulacje u.g.h. nie mogą być stosowane, co powoduje dekom­pletację znamion czynu zabronionego z art. 107 § 1 k.k.s.

Z zaprezentowanym wyżej tokiem rozumowania zgodzić się nie sposób.

Wbrew zapatrywaniom Sądu Rejonowego, wyrok w sprawie (...) nie prze­sądził o technicznym charakterze przepisów art. 6 ust. 1 i 14 ust. 1 u.g.h. W pełni podzielając zapatrywania wyrażone uzasadnieniem wyroku Trybunału Konstytu­cyjnego z dnia 11 marca 2015 r., P 4/14, www.otk.trybunal.gov.pl, i w ślad za tymże Trybunałem, zaznaczyć trzeba, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( dalej: TSUE) nie miał kompetencji do oceny, czy konkretne przepisy u.g.h., w tym jej art. 14 ust. 1, mają charakter przepisów technicznych. Wyrokowi TSUE w sprawie (...) nie można przypisywać waloru rozstrzygnięcia co do technicznego charakteru niektórych przepisów u.g.h. wiążącego wszystkie sądy krajowe i inne organy publiczne. Zakres oddziaływania powyższego wyroku na ewentualne orzecznictwo krajowe sprowadza się jedynie do tego, że niektóre przepisy u.g.h. z perspektywy dyrektywy mogą być potencjalnie, a więc jedynie hipotetycznie, „techniczne”. Rozstrzygnięcie tej kwestii należy jednak wyłącznie do sądu orzekającego w danej sprawie i stosującego przepisy krajowe u.g.h. Sąd ten jedynie może, uznając rację argumentów zawartych w wyroku TSUE w sprawie (...) wziąć pod rozwagę także wskazówki zawarte w tym wyroku związane z prawem unijnym. Kwestia technicznego charakteru niektórych unormowań u.g.h. absolutnie nie została przesądzona w orzeczeniu w sprawie (...), a wręcz przeciwnie, jak stwierdzono w sentencji tego wyroku, dokonanie takiego ustalenia należy do sądu krajowego. Ustaleń takowych w motywach orzeczenia Sądu Rejonowego zabrakło.

W dalszej kolejności i niezależnie od powyższego podkreślić należy, że Sąd Odwoławczy w pełni podziela uzasadnienie wskazanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego również w pozostałym zakresie, stojąc tym samym na stanowisku, iż notyfikacja tzw. przepisów technicznych, o której mowa w dyrektywie, nie stanowi elementu konstytucyjnego trybu ustawodawczego, zaś ewentualne niedopełnienie obowiązku notyfikacji Komisji Europejskiej nie pociąga za sobą automatycznie konieczności uznania, że doszło do naruszenia standardów konstytucyjnych w zakresie stanowienia ustaw. Nie sposób bowiem zakładać, tak, jak w istocie chce tego Sąd I instancji, że każde, choćby potencjalne, uchybienie proceduralne, stanowi zawsze podstawę do stwierdzenia niekonstytucyjności aktu normatywnego i prowadzi w rezultacie do utraty przez ten akt mocy obowiązującej. Skoro uchybienie obowiązkowi opiniowania wynikającemu jedynie z ustawy jest zazwyczaj nieprawidłowością, która nie prowadzi jednak do naruszenia konstytucyjnego standardu postępowania legislacyjnego, to tym bardziej uchybienie ewentualnemu obowiązkowi notyfikowania Komisji Europejskiej potencjalnych przepisów tech­nicznych nie może samo przez się prowadzić do naruszenia konstytucyjnych zasad demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) oraz legalizmu (art. 7 Konstytucji). W ślad za Trybunałem Konstytucyjnym zaakcentować bowiem trzeba, że dyrektywy nie mają z natury rzeczy rangi hierarchicznie wyższej niż ustawy. Dyrektywy nie są z perspektywy konstytucyjnej prawem lepszym lub też ważniejszym merytorycznie i aksjologicznie niż przepisy polskich ustaw.

W uzupełnieniu dotychczasowych rozważań podkreślić trzeba, że ich słuszności w żadnej mierze nie podważa wyrok TSUE w sprawie C- 98/14 Berlington Hungary, www.eur-lex.europa.eu. We wskazanym judykacie TSUE w sposób dogłębny zbadał przepisy węgierskiej ustawy i wypowiedział się o nich definitywnie i autorytatywnie. Tymczasem w orzeczeniu we wspomnianej sprawie (...) Trybunał rozstrzyganie o ewentualnym statusie przepisów u.g.h. jako przepisów technicznych pozostawił sądowi krajowemu, nie wypowiadając się w tym zakresie definitywnie i ostatecznie. W wyroku w sprawie C-98/14 TSUE odniósł się do sprawy (...) tylko w ten sposób, że przypomniał, iż przepisy krajowe, które zastrzegają organizację niektórych gier losowych wyłącznie do kasyn, stanowią przepisy techniczne w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy, w zakresie, w jakim mogą mieć istotny wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów użytkowanych w tym kontekście. Zaznaczył, że to, czy dane przepisy krajowe mogą mieć taki istotny wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów wymaga dogłębnego zbadania w każdym poszczególnym przypadku. W przypadku przepisów węgierskich TSUE takowe badanie przeprowadził, zaś w przy­padku przepisów polskich analizy takowej zaniechał ( vide M. Szydło, Wyrok węgierski nie przesądza o charakterze polskich przepisów, Dziennik Gazeta Prawna 2015/118/B6). Sąd I instancji także, powołując się na normy techniczne, takiej analizy nie przeprowadził, czyli nie wykazał, że przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych mają wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów używanych do szeroko rozumianych gier hazardowych na terenie państw Unii Europejskiej.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., uchylił zanegowane orzeczenie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Garwolinie do ponownego rozpoznania. Procedując po raz kolejny, Sąd I instancji przeanalizuje zaprezentowane wyżej rozważania, zaś swe przyszłe rozstrzygnięcie w sposób należyty umotywuje, nie tracąc z pola widzenia wskazanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego.