Piątek, 19 kwietnia 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5898
Piątek, 19 kwietnia 2024
Sygnatura akt: I Ns 582/15

Tytuł: Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim z 2015-09-23
Data orzeczenia: 23 września 2015
Data publikacji: 9 sierpnia 2018
Data uprawomocnienia: 16 października 2015
Sąd: Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim
Wydział: I Wydział Cywilny
Przewodniczący: Małgorzata Hajduczenia
Sędziowie:
Protokolant: Ewa Trusiak
Hasła tematyczne: Dziedziczenie Gospodarstw Rolnych ,  Dziedziczenie Ustawowe ,  Gospodarstwo Rolne ,  Dziedziczenie
Podstawa prawna: art. 17§1 i art. 22 dekretu z 8.10.1946 prawo spadkowe, art. 931§1 kc, art. 1059 kc, art. 1060§1 kc

Sygn. akt I Ns 582/15

POSTANOWIENIE

Dnia 23 września 2015 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący SSR Małgorzata Hajduczenia

Protokolant: Ewa Trusiak

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2015 roku w Bielsku Podlaskim

na rozprawie

sprawy z wniosku M. W.

z udziałem J. W. (1) i N. N. (1)

o stwierdzenie nabycia spadku po E. W. (1) i E. W. (2)

postanawia:

I.  Stwierdzić, że spadek po E. W. (1) , synu B. i T., zmarłym dnia 25 września 1959 roku w A., ostatnio stale zamieszkałym w A., gmina B. na podstawie ustawy nabyli:

- żona E. W. (2), córka M. i N. w 1/4 części

- syn M. W., syn E. i E. w 1/4 części

- córka N. N. (1), córka E. i E. w 1/4 części

- syn J. W. (2), syn E. i E. w ¼ części, w tym także wchodzące w skład spadku posiadanie gospodarstwa rolnego.

II.  Stwierdzić, że spadek po E. W. (2) , córce M. i N., zmarłej dnia 2 maja 1980 roku w A., ostatnio stale zamieszkałej w A., gmina B. na podstawie ustawy nabyli:

- syn M. W., syn E. i E. w 1/3 części

- córka N. N. (1), córka E. i E. w 1/3 części

- syn J. W. (2), syn E. i E.w 1/3 części.

III.  Stwierdzić, że zainteresowani ponoszą we własnym zakresie koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 582/15

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. W. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku w drodze dziedziczenia ustawowego po E. W. (1), synu B. i T., zmarłym 25 września 1959 roku w A., ostatnio stale zamieszkałym w A., gmina B. oraz po E. W. (2), córce M. i N., zmarłej dnia 2 maja 1980 roku w A., ostatnio stale zamieszkałej w A., gmina B.. Podnosił, że w skład spadku po zmarłych wchodziło gospodarstwo rolne położone w A., o powierzchni 10,28 ha. W toku postępowania podnosił, że zaskarża akt własności ziemi nr (...) (...) z dnia 28 lutego 1975 roku wskazując, że został on wydany z rażącym naruszeniem prawa osób zainteresowanych i żądał „ swojej części w spadku w zakresie gospodarstwa rolnego”. Domagał się także zasądzenia od uczestników postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uczestnik postępowania J. W. (2) wnosił o oddalenie wniosku wskazując, że w skład spadku po spadkodawcach nie wchodzi gospodarstwo rolne.

Uczestniczka postępowania N. N. (1) przychyliła się do wniosku podnosząc, że „ chciałaby otrzymać więcej niż to wynika z aktu własności ziemi”.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Spadkodawca E. W. (1), syn B. i T. zmarł 25 września 1959 roku w A.. Ostatnio przed śmiercią stale zamieszkiwał w A., gmina B. (k. 5 akt sprawy I- odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy). Spadkodawca ze spadkobierców ustawowych pozostawił: żonę E. W. (2)( k. 13 akt – odpis skrócony aktu małżeństwa) obecnie nieżyjącą, która zmarła 2 maja 1980 roku( k. 4 akt - odpis skrócony akt zgonu) oraz dzieci: syna M. W. ( k. 6 - odpis skrócony aktu urodzenia ), syna J. W. (2) ( k7- odpis skrócony aktu urodzenia) i córkę N. N. (1) ( k. 8 akt- odpis skrócony aktu małżeństwa). Innych dzieci, w tym pozamałżeńskich i przysposobionych nie pozostawił. Zmarły E. W. (1) nie sporządził testamentu. Nikt ze spadkobierców nie odrzucił spadku, nie zrzekł się dziedziczenia i nie został uznany za niegodnego dziedziczenia. (k. 25v- zapewnienie).

Spadkodawczyni E. W. (2), córka M. i N. zmarła 2 maja 1980 roku w A.. Ostatnio przed śmiercią stale zamieszkiwała w A., gmina B. (k. 4 akt sprawy I- odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy). Była wdową. Spadkodawczyni ze spadkobierców ustawowych pozostawiła dzieci: syna M. W. ( k. 6 - odpis skrócony aktu urodzenia ), syna J. W. (2) ( k7- odpis skrócony aktu urodzenia) i córkę N. N. (1) ( k. 8 akt- odpis skrócony aktu małżeństwa). Innych dzieci, w tym pozamałżeńskich i przysposobionych nie pozostawiła. Zmarła E. W. (2) nie sporządziła testamentu. Nikt ze spadkobierców nie odrzucił spadku, nie zrzekł się dziedziczenia i nie został uznany za niegodnego dziedziczenia. (k. 25v- zapewnienie).

Prawo polskie – w myśl art. 926§1 k.c.- przewiduje dwa tytuły powołania do spadku: przepisy ustawy oraz wola spadkodawcy wyrażona w testamencie odpowiadającym wymaganiom formalnym, przy czym ustawa daje pierwszeństwo porządkowi dziedziczenia określonemu przez spadkodawcę w testamencie. Dlatego też dziedziczenie na podstawie ustawy co do całości spadku ma miejsce wtedy, gdy spadkodawca nie sporządził w ogóle testamentu, sporządził testament, którego treść ogranicza się do innych rozrządzeń albo gdy spadkodawca sporządził testament, który okazał się nieważny lub bezskuteczny ( §2 i 3 ).

Wobec bezspornego i niekwestionowanego przez nikogo z zainteresowanych ustalenia, że w/w spadkodawca nie pozostawił testamentu, porządek dziedziczenia po nim określają przepisy Kodeksu cywilnego (art. 926 § 1 i 2 kc).

Zgodnie z treścią przepisu art. LI ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny. (Dz.U.1964.16.94) do spraw spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili śmierci spadkodawcy, o ile przepisy poniższe nie stanowią inaczej.

Art. 17. § 1 dekretu z dnia 8 października 1946 r. prawo spadkowe (Dz.U.1946.60.328) stanowi, że do spadku powołane są przede wszystkim dzieci spadkodawcy, które dziedziczą w częściach równych.

§ 2. Jeżeli dziecko nie żyje w chwili otwarcia spadku, część spadkowa, jaka by mu przypadła, przechodzi na jego dzieci w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do wstępowania dalszych zstępnych w miejsce swych wstępnych.

W myśl natomiast art. 22 w/w dekretu pozostały przy życiu małżonek dziedziczy z ustawy: w zbiegu ze zstępnymi małżonka zmarłego - jedną czwartą część spadku, w zbiegu z jego rodzicami i rodzeństwem lub zstępnymi rodzeństwa - połowę spadku, a w braku takich krewnych - cały spadek.

Ze złożonego przez wnioskodawcę zapewnienia spadkowego i znajdujących się w aktach sprawy aktów stanu cywilnego wynika, że spadkodawca E. W. (1) w chwili śmierci był żonaty oraz miał troje dzieci należy więc stwierdzić, że do spadku po w/w spadkodawcy z mocy ustawy powołani zostali: żona E. W. (2) z udziałem w wysokości ¼ części i dzieci: syn M. W., syn J. W. (2) i córka N. N. (1), a ich udziały wynoszą po 1/4 części każdego z nich.

W myśl art. 931 § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Ze złożonego przez wnioskodawcę zapewnienia spadkowego i znajdujących się w aktach sprawy aktów stanu cywilnego wynika, że spadkodawczyni w chwili śmierci była wdową oraz miała troje dzieci należy więc stwierdzić, że do spadku po w/w spadkodawczyni z mocy ustawy powołani zostali: syn M. W., syn J. W. (2) i córka N. N. (1) z udziałami po 1/3 części każde z nich.

Na datę otwarcia spadku po E. W. (1) i E. W. (2) obowiązywały przesłanki warunkujące dziedziczenie spadkowego gospodarstwa rolnego.

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 r. (P 4/99, OTK 2001, nr 1, poz. 5) przepis art. 1059 k.c. został uznany za niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od dnia 14 lutego 2001 r.

Rolą Sądu w niniejszym postepowaniu było zatem ustalenie czy w skład spadku po w/w spadkodawcach wchodzi gospodarstwo rolne i ewentualnie kto ze spadkobierców ustawowych przedmiotowe przesłanki spełnia.

Zainteresowani toczyli spór co do składu majątku spadkowego w zakresie gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca podnosił, że w skład spadku po rodzicach wchodziło gospodarstwo rolne, uczestnicy postępowania wywodzili natomiast, że przedmiotowe grunty stały się ich własnością w oparciu o akty własności ziemi.

W ocenie Sądu analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie daję podstawę do przyjęcia, że spadkodawcy na datę swojej śmierci nie byli właścicielami jakichkolwiek gruntów rolnych spełniających wymogi gospodarstwa rolnego. Znajduje to potwierdzenie zarówno w informacji z dnia 23 lipca 2015 roku nadesłanej przez Starostwo Powiatowe w B. ( k. 32-33), jak również w aktach uwłaszczeniowych Nr (...) i (...) (...). W/w dowody jednoznacznie wskazują, że gospodarstwo rolne położone w A., gmina B. o łącznej powierzchni 10,28 ha, na które powoływał się wnioskodawca, zostało nabyte na podstawie prawomocnych decyzji administracyjnych – aktów własności ziemi przez uczestników postępowania, w tym przez J. W. (2) – nieruchomości o łącznej powierzchni 7,72 ha i N. N. (1) – nieruchomości o łącznej powierzchni 2,56 ha. Powyższe uzasadnia zatem przekonanie, że na datę otwarcia spadku po E. W. (1), w skład spadku po w/w spadkodawcy wchodziło wyłącznie posiadanie samoistne gospodarstwa rolnego, czego zresztą zainteresowani nie kwestionowali, natomiast w dacie swojej śmierci spadkodawczyni E. W. (2) nie posiadała przymiotu posiadacza samoistnego żadnych nieruchomości albowiem właścicielami nieruchomości rolnych, które uprzednio znajdowały się w posiadaniu spadkodawców, z dniem uprawomocnienia się decyzji uwłaszczeniowych stały się dzieci spadkodawców.

W tym miejscu odnieść się należy do zarzutu wnioskodawcy odnoszącego się do nieważności aktu własności ziemi z dnia 28 lutego 1975 roku Nr (...).

Zasadą jest związanie Sądów powszechnych decyzją administracyjną. Z przedmiotowego związania wynika przede wszystkim nakaz respektowania treści rozstrzygnięcia zawartego w decyzji oraz zakaz ingerowania w tę treść rozumiany jako możliwość pominięcia lub modyfikacji materialnoprawnych skutków wynikających z decyzji. Oznacza to, że dopóki decyzja ostateczna nie zostanie w sposób wiążący uchylona przez kompetentny organ administracji lub Sąd administracyjny z powodu jej nielegalności lub nieważności, to Sąd powszechny niemający przyznanej ustawowej kompetencji do zniesienia obowiązywania decyzji administracyjnej, musi uznawać akt mający wszystkie formalnoprocesowe cechy decyzji za wiążący i ważny ( tak wyrok Sądu Naj. z dnia 17 października 2000 roku, I CKN 846/98 , Lex Polonica nr 390246 , wyrok Sądu Naj. z dnia 19 listopada 2004 roku , V CK 251/04 , Lex Polonica nr 407875 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Naj. z dnia 9 października 2007 roku , III CZP 46/07 , OSNC z 2008 roku , Z. 3, poz. 30 , wyrok Sądu Naj. z dnia 10 lutego 2012 roku , II CSK 326/11 , Lex nr 1131123 oraz wyrok Sądu Naj. z dnia 25 stycznia 2012 roku , V CSK 51/11 , Biul. Sądu Naj. z 2012 roku , Nr 3 , poz. 13 – 14 ).

Powyższa zasada doznaje ograniczenia wyłącznie w przypadku kwalifikowanych wad decyzji, które wyczerpują wypracowaną w judykaturze Sądu Najwyższego konstrukcję tzw. bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej.

Przy koncepcji bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej chodzi jedynie o takie wady decyzji, które dyskwalifikują ją jako indywidualny akt administracyjny z punktu widzenia podstawowych cech kreatywnych przesądzających o bycie prawnym aktu administracyjnego w ogóle. Ponieważ koncepcja bezwzględnej nieważności decyzji nie ma oparcia w prawie administracyjnym, to przyjmuje się, że chodzi o przypadki nieistnienia decyzji , względnie istnienia tzw. „nie aktu” . W orzecznictwie do takich wad zalicza się brak organu powołanego do orzekania w określonej materii , niezastosowanie jakiejkolwiek procedury lub oczywiste naruszenie zasad postępowania administracyjnego ( por. uchwałę SN z dnia 21 listopada 1980 roku, III CZP 43/80 , OSNC z 1981 roku , Z. 8 , poz. 142 , postanowienie SN z dnia 9 listopada 1994 roku , III CRN 36/94 , OSNC z 1995 roku , Z. 3 , poz. 54) .

Przyjmuje się zatem, że z nieistnieniem decyzji ( bezwzględną nieważnością decyzji ) będziemy mieli do czynienia w, gdy decyzja pozbawiona jest cech aktu formalnoprocesowego. Do przesłanek formalnoprocesowych niezbędnych do zaistnienia decyzji należą:

- realny fakt podjęcia przez organ administracji publicznej czynności skierowanej na wywołanie skutków prawnych ,

- nadanie tej czynności oraz jej przedmiotowym wytworom formy procesowej wskazującej na wolę wywołania skutków prawnych wobec oznaczonych podmiotów ( podmiotu ) ,

- faktyczne istnienie co najmniej jednego podmiotu będącego adresatem aktu ,

- faktyczne stworzenie co najmniej jednemu adresatowi aktu możliwości zapoznania się z jego treścią .

Jeżeli decyzja pozbawiona będzie, choćby jednego z wymienionych warunków, to wówczas możemy mówić o jej nieistnieniu , tj. o bezwzględnej nieważności decyzji ( zob. M. Romańska , M. Kamiński : Moc wiążąca decyzji administracyjnej w postępowaniu cywilnym a koncepcje jej nieważności , P.S. z 2008 roku , Z. 4 , str. 5 – 21 ) .

Przy istnieniu zaś powyższych przesłanek formalnoprocesowych nie można przyjąć bezwzględnej nieważności decyzji , choćby była ona dotknięta wadami wymienionymi w art. 145 k.p.a. i w art. 156 k.p.a. uzasadniającymi stwierdzenie jej nieważności lub uchylenie w wyniku wznowienia postępowania ( tak wyrok Sądu Naj. z dnia 7 lipca 2005 roku , IV CK 12/05 , Lex nr 180909 , uzasadnienie powołanego wyżej wyroku Sądu Naj. z dnia 19 listopada 2004 roku , VCK 251/04 oraz wyrok Sądu Naj. z dnia 13 lutego 2004 roku , II CK 456/02 , Lex Polonica nr 1839969) . Niczego w tym zakresie nie zmienia fakt , że przepis art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 19 października 1991 roku o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa wyłączył stosowanie do ostatecznych decyzji wydanych na podstawie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych ( aktów własności ziemi ) przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności i uchylenia lub zmiany decyzji .

Wyłączenie możliwości wzruszenia na drodze postępowania administracyjnego decyzji administracyjnej ( aktu własności ziemi ) nie doprowadziło bowiem do otwarcia możliwości sądowej kontroli aktów własności ziemi z powołaniem się na wady wymienione , czy to w przepisie art. 145 k.p.a. , czy też w art. 156 k.p.a. Przepis art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 19 października 1991 roku był zamierzonym działaniem ustawodawcy, który pomimo świadomości licznych błędów ( i to nawet rażących ) popełnianych przez organy administracyjne przy wydawaniu aktów własności ziemi zdecydował się – w celu zapewnienia stabilności prawa własności nieruchomości rolnych oraz pewności obrotu prawnego – na wyłączenie kontroli administracyjnej oraz sądowej tychże aktów ( por. uchwałę Sądu Naj. z dnia 30 czerwca 1992 roku , III CZP 73/92 , OSNC z 1992 roku , Z. 11 , poz. 201 oraz uzasadnienie wyroków Trybunału Konstytucyjnego : z dnia 22 lutego 2000 roku , SK 13/98 , OTK z 2000 roku , Z. 1 , poz. 5 oraz z dnia 15 maja 2000 roku , SK 29/99 , OTK z 2000 roku, Z. 4 , poz. 110 ).

W tym miejscu podnieść należy, że Sąd na podstawie art. 227 k.p.c. oddalił wniosek wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków I. I. i E. K. oraz wniosek uczestnika postępowania J. W. (2) o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków W. O. i L. K. albowiem okoliczności, na które mieli być słuchani w/w świadkowie nie miały istotnego znaczenia w sprawie.

Uwzględniając w/w argumentację podnieść wymaga, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w tym w szczególności analiza akt uwłaszczeniowych, nie dawały podstaw do przyjęcia, że decyzja administracyjna w postaci aktu własności ziemi z dnia 28 lutego 1975 roku stanowiła decyzję nieistniejącą ( bezwzględnie nieważną). Przedmiotowa decyzja spełniała bowiem wszystkie przytoczone uprzednio przesłanki formalnoprocesowe wymagane do zaistnienia aktu. Oznacza to, że z chwilą uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji właścicielem nieruchomości rolnych położonych w A., gmina B. o łącznej powierzchni 7,72 ha stał się uczestnik postępowania J. W. (2).

Zdaniem Sądu ustalenie, że spadkodawca E. W. (1) na datę swojej śmierci był posiadaczem samoistnym gospodarstwa rolnego położonego w A., gmina B. o łącznej powierzchni 10,28 ha obligowało Sąd do badania, który ze spadkobierców dziedziczących spadek na zasadach ogólnych spełnia także przesłanki do dziedziczenia posiadania spadkowego gospodarstwa rolnego.

Podnieść bowiem wymaga, że w doktrynie i orzecznictwie przeważa pogląd o dziedziczności samoistnego posiadania (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1968 r., III CZP 100/67, OSNC 1968, nr 8 - 9, poz. 134, czy postanowienie z dnia 28 kwietnia 1999 r., I CKU 105/98, OSNC 1999, nr 11, poz. 197). Opiera się ono z jednej strony na treści art. 176 § 2 k.c., pozwalającego na doliczenie okresu posiadania spadkodawcy przez spadkobiercę posiadacza, a z drugiej na treści ogólnego przepisu art. 922 k.c. o spadkobraniu, rozumianego w ten sposób, że w skład spadku wchodzą wszelkie uprawnienia, roszczenia i sytuacje prawne o treści majątkowej, które nie są wyraźnie ze spadku wyłączone.

Zgodnie z treścią przepisu art. LV § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz.U.1964.16.94) do dziedziczenia gospodarstwa rolnego należącego do spadku otwartego przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego stosuje się przepisy tego kodeksu, o ile artykuły poniższe nie stanowią inaczej.

Jednakże ilekroć przepisy tytułu X księgi czwartej kodeksu cywilnego odsyłają do przepisów zawartych w innych tytułach tej księgi, stosuje się zamiast nich przepisy dotychczasowe. (§ 2).

W myśl natomiast art. LVI § 1 w/w ustawy prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego należącego do spadku otwartego przed dniem 5 lipca 1963 r. zachowują spadkobiercy, którzy przed dniem 5 lipca 1963 r. w drodze faktycznych (nieformalnych) działów spadku objęli w posiadanie to gospodarstwo lub jego część. Przepis ten stosuje się również w wypadku, gdy do dziedziczenia był powołany tylko jeden spadkobierca, jeżeli przed dniem 5 lipca 1963 r. objął w posiadanie należące do spadku gospodarstwo rolne.

§ 2. Prawo dziedziczenia takiego gospodarstwa zachowują również spadkobiercy określeni w przepisach art. 1059-1062 kodeksu cywilnego z tą jednak zmianą, że określone w tych przepisach warunki istniały nie w chwili otwarcia spadku, lecz w dniu 5 lipca 1963 r. i że przewidziane w tych przepisach oświadczenie o gotowości prowadzenia gospodarstwa zostało złożone przed dniem 6 stycznia 1964 r.

§ 3. Prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego przez spadkobierców, którzy zmarli przed dniem 5 lipca 1963 r., podlega przepisom obowiązującym przed tą datą. Prawo dziedziczenia udziałów w spadkowym gospodarstwie rolnym zachowują ci spośród ich spadkobierców, którzy odpowiadają warunkom określonym w paragrafach poprzedzających. W braku takich spadkobierców udział zmarłego w gospodarstwie rolnym przypada w odpowiednim stosunku tym jego współspadkobiercom, którzy bezpośrednio przed dniem 5 lipca 1963 r. pracowali w tym gospodarstwie, a jeżeli takich współspadkobierców nie było - pozostałym współspadkobiercom zachowującym prawo dziedziczenia według przepisów paragrafów poprzedzających.

Zgodnie z art. 1059 § 1 k.c. dzieci spadkodawcy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli:

1) bezpośrednio przed otwarciem spadku pracowały w tym gospodarstwie nieprzerwanie co najmniej od roku albo

2) w chwili otwarcia spadku są członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pracują w gospodarstwie rolnym takiej spółdzielni, albo

3) w chwili otwarcia spadku bądź prowadzą inne indywidualne gospodarstwo rolne, bądź też pracują w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, małżonka lub jego rodziców, albo

4) w chwili otwarcia spadku bądź są małoletnie, bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

5) w chwili otwarcia spadku są trwale niezdolne do pracy.

§ 2. Jeżeli żadne z dzieci spadkodawcy nie odpowiada jednemu z warunków przewidzianych w punktach 1, 2 lub 3 paragrafu poprzedzającego, dziedziczą z ustawy gospodarstwo te spośród nich, które mają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego i nie później niż przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku oświadczą w sądzie lub w państwowym biurze notarialnym gotowość prowadzenia gospodarstwa należącego do spadku.

Art. 1060 § 1 kc stanowi zaś, że przepisy artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do dziedziczenia z ustawy przez małżonka spadkodawcy, jak również do dziedziczenia z ustawy przez wnuków spadkodawcy powołanych stosownie do przepisu art. 931 § 2. Dalsi zstępni spadkodawcy nie są powołani z ustawy do dziedziczenia gospodarstwa rolnego.

§ 2. W granicach określonych w art. 931 § 2 wnuki spadkodawcy, które bezpośrednio przed otwarciem spadku pracowały w należącym do spadku gospodarstwie rolnym nieprzerwanie co najmniej od roku i dla których ta praca stanowiła główne źródło utrzymania, dziedziczą to gospodarstwo także wtedy, gdy ich ojciec lub matka nie mogą gospodarstwa dziedziczyć dla braku warunków przewidzianych w art. 1059.

Z zeznań złożonych przez wnioskodawcę M. W. i uczestników postępowania J. W. (2) i N. N. (1) (k. 25v-26) wynika, że wszyscy spadkobiercy ustawowi dziedziczący spadek na zasadach ogólnych spełniali przesłanki do dziedziczenia posiadania spadkowego gospodarstwa rolnego po spadkodawcy E. W. (1). W spadkowym gospodarstwie rolnym co najmniej rok przed 5 lipca 1963 roku pracowała żona E. W. (2), syn J. W. (2) i córka N. N. (1), natomiast wnioskodawca na datę 5 lipca 1963 roku prowadził swoje indywidualne gospodarstwo rolne.

Biorąc pod uwagę powyższe, wszyscy w/w spadkobiercy odziedziczyli posiadanie gospodarstwa rolnego z udziałami po ¼ części każdy z nich.

Mając na względzie powyższe, Sąd na mocy art. 17 § 1 i art 22 dekretu z dnia 8 października 1946 r. prawo spadkowe, art. 931 §1 kc, , art. 1059 kc, art. 1060§ 1 kc - w brzemieniu obowiązującym na datę otwarcia spadków, art. LV § 1 i LVI § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku przepisy wprowadzające kodeks cywilny orzekł jak w sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 520 § 1 kpc stwierdzając, że zainteresowani ponoszą je we własnym zakresie. Zasadą w postępowaniu nieprocesowym jest, iż każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie, co oznacza, że obciążają go koszty tej czynności, której sam dokonał, jak i czynności podjętej w jego interesie, także przez sąd, na jego wniosek lub z urzędu. Zasada ujęta w art. 520 § 1 k.p.c. jest nienaruszalna wtedy, gdy uczestnicy są w równym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania lub - mimo braku tej równości - ich interesy są wspólne. W pozostałych wypadkach sąd może od tej zasady odstąpić i na żądanie uczestnika albo z urzędu - jeżeli działa on bez adwokata lub radcy prawnego - orzec według dyrektyw określonych w art. 520 § 2 lub 3 k.p.c. W realiach niniejszej sprawy Sąd nie znalazł podstaw do odstępstwa od podstawowej zasady dotyczącej kosztów postępowania wyrażonej w art. 520§1 k.p.c.

SSR Małgorzata Hajduczenia

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij