POSTANOWIENIE

Dnia 6 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Radomska-Stęplewska

Sędziowie: SSO Anna Kulczewska-Garcia (spr.)

SSO Marcin Miczke

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2014 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. N.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.

o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w Poznaniu

z dnia 18 listopada 2013 r. w sprawie o sygn. akt II Co 7152/13

postanawia

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wniosek oddalić,

2.  zasądzić od wierzyciela na rzecz dłużnika kwotę 107 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

SSO A. Kulczewska - Garcia SSO M. Radomska - Stęplewska SSO M. Miczke

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 18 listopada 2013 r., sygn. akt II Co 7152/13 Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w Poznaniu nadał nakazowi zapłaty wydanemu przez referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym (...)w P.w dniu 15 listopada 2011 r. w sprawie o sygn. akt X GNc(...)klauzulę wykonalności przeciwko (...) sp. z o.o.jako następcy prawnemu poprzedniego dłużnika oraz zasądził od dłużnika na rzecz wierzyciela kwotę 127 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że zaistniały przesłanki z art. 788 § 1 k.p.c.

Zażalenie na to postanowienie złożył dłużnik, zaskarżając je w całości oraz wnosząc o jego zmianę przez oddalenie wniosku i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego. Żalący zarzucił, ze w niniejszej sprawie nie zostały spełnione warunki z art. 788 § 1 k.p.c., ponieważ połączenie spółki (...) sp. z o.o.(w dacie połączenia występującej pod firmą (...) sp. z o.o.) ze spółką (...) sp. z o.o.przez przeniesienie majątku tej ostatniej na spółkę przejmującą nastąpiło w dniu 30 lipca 2010 r., czyli jeszcze przed wytoczeniem powództwa w sprawie X GNc (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

Z odpisu pełnego z (...) sp. z o.o.we W.(k. 35-40) wynika, że wpis połączenia (...) sp. z o.o.(w dacie połączenia występującej pod firmą (...) sp. z o.o.) ze spółką (...) sp. z o.o.przez przeniesienie majątku tej ostatniej na spółkę przejmującą nastąpił w dniu 30 lipca 2010 r. Z kolei pozew w sprawie X GNc (...)został wniesiony później, tj. w dniu 28 października 2011 r. (koperta k. 107v akt X GNc (...)). Art. 788 § 1 k.p.c. przewiduje, że jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Norma wyrażona w powołanym przepisie, co wynika wprost z jego językowego brzmienia, ma zastosowanie tylko i wyłącznie do następstwa prawnego, które zaistniało „po powstaniu tytułu egzekucyjnego” lub „w toku sprawy”, przy czym stan sprawy w toku następuje z chwilą doręczenia pozwanemu odpisu pozwu (art. 192 k.p.c.). Żadna z powyższych przesłanek nie została spełniona w niniejszej sprawie. Sukcesja uniwersalna (...) sp. z o.o.po (...) sp. z o.o.zaistniała bowiem w dniu 30 lipca 2010 r., zatem nie tylko przed powstaniem tytułu egzekucyjnego i powstaniem stanu sprawy w toku, lecz jeszcze wcześniej, tj. w ogóle przed wniesieniem pozwu w sprawie, w której został wydany tytuł egzekucyjny. Zgodnie z art. 493 § 2 k.s.h., w przypadku połączenia spółek przez przejęcie, połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmującej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej. Wynika z tego, że postępowanie o sygn. akt X GNc (...)toczyło się w warunkach nieważności, gdyż pozwany nie istniał już w dacie wniesienia pozwu (został wykreślony z rejestru przedsiębiorców KRS). W doktrynie powszechnie przyjmuje się, że art. 788 k.p.c. nie ma zastosowania, jeżeli następstwo prawne miało miejsce jeszcze przed wszczęciem postępowania rozpoznawczego, w którym powstał tytuł egzekucyjny (por. m.in. M. Muliński, Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności krajowemu tytułowi egzekucyjnemu, Warszawa 2005, s. 196; Z. Szczurek [w:] Z. Szczurek (red.), Egzekucja sądowa w Polsce, Sopot 2007, s. 271 a także A. Stangret-Smoczyńska, Komentarz do art.788 Kodeksu postępowania cywilnego, LEX, teza 1). Wbrew przekonaniu wierzyciela, wyrażonemu w odpowiedzi na zażalenie (k. 82), tożsamy pogląd reprezentuje H. Pietrzkowski w cytowanym przez wierzyciela fragmencie komentarza. Uważna lektura treści tego opracowania prowadzi do wniosku, że również H. Pietrzkowski odnosi możliwość zastosowania art. 788 § 1 k.p.c. do zmian podmiotowych zaistniałych „w toku postępowania rozpoznawczego” oraz „po powstaniu tytułu egzekucyjnego” a nie również do zmian zaistniałych przed wszczęciem postępowania.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wniosek oddalił.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oraz § 11 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 461). Wierzyciel przegrał sprawę w postępowaniu zażaleniowym w całości, zatem winien zwrócić dłużnikowi poniesione przez niego koszty postępowania. Na koszty te składało się wynagrodzenie pełnomocnika, będącego adwokatem, w kwocie 60 zł, opłata sądowa od zażalenia w kwocie 30 zł i opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

SSO A. Kulczewska - Garcia SSO M. Radomska - Stęplewska SSO M. Miczke