Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: II Cz 12/15

Tytuł: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2015-02-17
Data orzeczenia: 17 lutego 2015
Data publikacji: 17 maja 2018
Data uprawomocnienia: 17 lutego 2015
Sąd: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Wydział: II Wydział Cywilny Odwoławczy
Przewodniczący: Aurelia Pietrzak
Sędziowie:
Protokolant:
Hasła tematyczne: Koszty Procesu
Podstawa prawna: art. 102 k.p.c.

Sygn. akt II Cz 12/15

POSTANOWIENIE

Dnia 17 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Aurelia Pietrzak

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2015 roku w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w B.

przeciwko D. P.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego na punkt 2 (drugi) postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 17 października 2014 roku, sygn. akt I C 1151/14

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zasądzić od powódki na rzecz pozwanego kwotę 617 zł (sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

2.  zasądzić od powódki na rzecz pozwanego kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

II Cz 12/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 17 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy umorzył postępowanie w sprawie i nie obciążył powódki kosztami procesu. W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że podstawą umorzenia postępowania był art. 355 § 1 k.p.c., natomiast w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu oparł się na art. 102 k.p.c.

W ocenie Sądu I instancji w niniejszej sprawie zachodziły szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie od obciążania powódki kosztami procesu, albowiem powódka na etapie złożenia pozwu była przekonana o zasadności swego roszczenia w stosunku do obojga pozwanych. Podstawę swoich żądań wywodziła z art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. 2013 poz. 1222 j.t.) oraz statutu powodowej spółdzielni. Sąd zważył bowiem, że M. P. jako członek powodowej spółdzielni złożyła stosowne oświadczenie, iż w lokalu mieszkalnym przy ulicy (...) pozostającym w zasobach spółdzielni, będzie zamieszkiwać wraz ze swoim mężem pozwanym D. P., a zatem solidarna odpowiedzialność pozwanych jako stale zamieszkujących w przedmiotowym lokalu była uzasadniona treścią art. 4 ust. 6 cytowanej ustawy. Późniejsze natomiast opuszczenie lokalu przez pozwanego, z uwagi na konflikt małżeński z żoną, nie zostało w żaden sposób zgłoszone powódce, ani przez samego pozwanego, ani przez M. P.. Sąd uznał, iż M. P. jako członek powodowej spółdzielni, zgodnie § 11 pkt 4 statutu powódki była zobowiązana do zawiadamiania spółdzielni o zmianie danych zawartych w deklaracji przystąpienia w poczet jej członków, w tym o zmianie liczby osób zamieszkujących w przedmiotowym lokalu.

Poza tym również pozwany, w ocenie Sądu Rejonowego, winien jako osoba właściwie dbająca o własne interesy powiadomić powódkę o opuszczeniu lokalu, jeśli nie chciał narażać się na roszczenia o zapłatę świadczeń, za które ponosił solidarną odpowiedzialność jako osoba dorosła zamieszkująca wraz z członkiem spółdzielni. Tym samym pozwany wyprowadzając się z mieszkania żony nie dochował, zdaniem Sądu Rejonowego, podstawowego aktu staranności przez co powódka wytaczając powództwo pozostawała w usprawiedliwionym, aczkolwiek błędnym przekonaniu o słuszności swojego roszczenia również względem pozwanego. Po drugie Sąd zwrócił również uwagę, że na etapie złożenia sprzeciwu pozwany nie zgłosił żadnego dowodu potwierdzającego fakt opuszczenia mieszkania przy ul. (...) w B., poza zeznaniami M. P. oraz własnymi. Koronnym dowodem na zaprzestanie przez pozwanego zajmowania wskazanego wyżej lokalu nie było również zaświadczenie o adresach zameldowania. Wynikało z niego co prawda, że pozwany wymeldował się z ul. (...) w dniu 19 czerwca 2012 r., ale w ocenie Sądu Rejonowego, meldunek ma znaczenie wyłącznie administracyjno - prawne, nie wykluczając możliwości zajmowania lokalu mieszkalnego bez dopełnienia tego obowiązku.

Powyższe okoliczności legły u podstaw zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 102 k.p.c.

Zażalenie na orzeczenie o kosztach procesu złożył pozwany, wnosząc o zmianę postanowienia w tej części poprzez zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych oraz koszty postępowania zażaleniowego. W ocenie skarżącego nie było podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie art. 102 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

W ocenie Sądu Okręgowego nie było w niniejszej sprawie podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Do kręgu okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 102 k.p.c. należy zaliczyć zarówno fakty związane, jak również niezwiązane z przebiegiem procesu. Do pierwszych zaliczane są między innymi: podstawa oddalenia żądania, przedawnienie, zgodność zamiarów stron w sprawach dotyczących stosunku prawnego, który może być ukształtowany tylko wyrokiem, szczególna zawiłość lub precedensowy charakter sprawy albo subiektywne przekonanie powoda co do zasadności zgłoszonego roszczenia - trudne do zweryfikowania a limine, a ponadto sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą. Zalicza się do nich także niewspółmierność wysokości kosztów pomocy prawnej poniesionych przez stronę wygrywającą proces do stopnia zawiłości sprawy i nakładu pracy pełnomocnika. Drugą grupę okoliczności wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2012 r. II CZ 95/12).

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu na podstawie art. 102 k.p.c. ma charakter dyskrecjonalny, zaś kontrola instancyjna w tym zakresie jest ograniczona do sytuacji, gdy jego zastosowanie nie zostało w ogóle uzasadnione przez Sąd lub nastąpiło z rażącym naruszeniem reguł przewidzianych w tym przepisie, bądź gdy ocena okoliczności istotnych dla jego zastosowania przeprowadzona przez Sąd niższej instancji jest dowolna.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy rażąco naruszył reguły zawarte w art. 102 k.p.c. i dowolnie ocenił okoliczności istotne dla ich zastosowania. Otóż Sąd II instancji nie zgadza się z argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, zwłaszcza z tym, że na pozwanym ciążył obowiązek zawiadomienia powodowej Spółdzielni o fakcie opuszczenia lokalu oraz że przeświadczenie Spółdzielni o fakcie zamieszkania przez pozwanego w lokalu przy ul. (...) w B. było usprawiedliwione. Jak również niewłaściwe była dyskredytacja przez Sąd I instancji zaświadczenia o zmianie meldunku przez pozwanego. Prawdą jest, że taki dokument ma charakter administracyjnoprawny, lecz w tym przypadku należało go uznać jako dowód na zmianę, nie tylko miejsca zameldowania, ale również zamieszkania. W jaki inny bowiem sposób najłatwiej wykazać ten fakt, jeśli nie takim dokumentem. Postępowanie obywatela zgodnie z art. 27 w zw. z art. 24 ust.2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. 2010, nr 217, poz. 1427), który stanowi o obowiązku zameldowania się w miejscu pobytu w terminie 30 dni, licząc od dnia przybycia do tego miejsca, nie może działać na jego niekorzyść. To zwykle w sprawach, gdzie pozwani nie dochowali tego obowiązku, a są pozywani o zapłatę czynszu czy opłat eksploatacyjnych, nie mogą wykazać się takim zaświadczeniem, Sąd dopuszcza możliwość wykazania tego na pomocą zeznań świadków. W tej konkretnej sprawie natomiast pozwany przedłożył zaświadczenie o zmianie meldunku, a nadto powołał jako dowód zeznania jego żony. Zatem Sąd Rejonowy, również fakt przedłożenia przez pozwanego właściwego dowodu, zinterpretował na jego niekorzyść.

Rację ma Sąd Rejonowy, że to na żonie pozwanego ciążył obowiązek zawiadamiania powódki o ilości osób zamieszkujących w jej lokalu. Jak słusznie podał ten Sąd, obowiązek taki wynika z § 11 pkt 4 statutu powódki. Jednakże z żadnych przepisów nie można wyciągnąć wniosku, aby również taki obowiązek ciążył na pozwanym. Nie był on stroną umowy łączącej powódkę z jego żoną, ciążyła na nim jedynie solidarna odpowiedzialność za opłaty za lokal w przypadku, gdyby w nim zamieszkiwał. Nie był również członkiem powodowej Społdzielni.

Natomiast, w ocenie Sądu Okręgowego, to na powodowej Spółdzielni ciążył obowiązek sprawdzenia przed wytoczeniem powództwa czy pozywa właściwe osoby. Zdaniem Sądu II instancji, Sąd Rejonowy odwrócił role w tej kwestii. Nie można bowiem obciążyć pozwanego (tymi kosztami, które już poniósł tytułem kosztów procesu – zastępstwa procesowego), w związku z tym, że osoba, która powinna zawiadomić powódkę o zmianie liczby osób zamieszkałych w jej lokalu – żona pozwanego – tego nie uczyniła. Również niezasadnie Sąd Rejonowy uznał, że pozwany nie dochował podstawowego aktu staranności, przez co powódka wytaczając powództwo pozostawała w usprawiedliwionym, aczkolwiek błędnym przekonaniu o słuszności swojego roszczenia względem niego. W ocenie Sądu Okręgowego, to na Spółdzielni, jako osobie wytaczającej powództwo ciążył obowiązek sprawdzenia czy oprócz członka Spółdzielni (żony pozwanego) winna pozwać jeszcze inne osoby. Skoro zdecydowała się pozwać osobę, która nie jest jej członkiem, ani właścicielem lokalu, to uczyniła to na własne ryzyko.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy niesłusznie zastosował w niniejszej sprawie art. 102 k.p.c., ponieważ nie było ku temu żadnych podstaw.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie o kosztach procesu i zasądził z tego tytułu od powódki na rzecz pozwanego kwotę 617 zł. na koszty te składa się kwota minimalnej stawki tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego – § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 2 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij