Czwartek, 28 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5876
Czwartek, 28 marca 2024
Sygnatura akt: VII Kz 21/14

Tytuł: Sąd Okręgowy w Częstochowie z 2014-01-23
Data orzeczenia: 23 stycznia 2014
Data publikacji: 14 września 2018
Data uprawomocnienia: 23 stycznia 2014
Sąd: Sąd Okręgowy w Częstochowie
Wydział: VII Wydział Karny Odwoławczy
Przewodniczący: Adam Synakiewicz
Sędziowie: Danuta Józefowska
Jerzy Pukas

Protokolant: Kamila Pawłowska
Hasła tematyczne: Przestępstwa Karnoskarbowe
Podstawa prawna: art. 437 § 1 k.p.k.

Sygn. akt VII Kz 21/14

POSTANOWIENIE

Dnia 23 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie – VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Adam Synakiewicz (spr.)

Sędziowie SO Danuta Józefowska

SO Jerzy Pukas

Protokolant Kamila Pawłowska

w obecności Prokuratora Prokuratury Okręgowej Elżbiety Funiok

po rozpoznaniu w sprawie A. T.

oskarżonego o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. i inne

zażalenia wniesionego przez Urząd Celny w C.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 4 listopada 2013 roku wydane w sprawie XVI K 949/13

w przedmiocie zwrotu sprawy oskarżycielowi publicznemu

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Częstochowie postanowieniem z dnia 4 listopada 2013 roku, wydanym w oparciu o dyspozycję art. 345 § 1 k.p.k., postanowił przekazać sprawę Urzędowi Celnemu w C. celem uzupełnienia postępowania przygotowawczego poprzez: - przesłuchanie A. T. w charakterze podejrzanego, po ustaleniu jego miejsca pobytu; - przesłuchanie w charakterze świadka D. D. na okoliczność, kto faktycznie zajmował się prowadzeniem spraw spółki podczas nieobecności prezesa w Polsce. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd wskazał, iż w sprawie oskarżonego niemożliwym jest prowadzenie postępowania w stosunku do nieobecnego, skoro zarówno jego wina, jak i okoliczności popełnienia czynów budzą wątpliwości, a tym samym należy uzupełnić postępowanie przygotowawcze w kierunku wyjaśnienia, czy oskarżony w ogóle miał wpływ na działalność opisanej w zarzutach spółki z o.o. o nazwie R..

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Urząd Celny w C., który zaskarżył powyższe postanowienie w całości i na podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego postanowienia, polegających na przyjęciu, że w przedmiotowej sprawie występuje negatywna przesłanka uniemożliwiająca prowadzenie postępowania wobec nieobecnych. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Częstochowie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie stwierdzić należy, iż celnie dostrzegł Sąd Rejonowy, iż fundamentalnym dla sprawy A. T. zagadnieniem jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w sprawie oskarżonego dopuszczalne jest zainicjowanie postępowania w stosunku do nieobecnego, gdyż okoliczność ta rzutuje na stwierdzenie, czy postępowanie przygotowawcze prowadzone w sprawie zawiera, czy też nie zawiera, istotnych braków w rozumieniu art. 345 § 1 k.p.k.

Idąc tym tropem przypomnieć trzeba, iż warunkiem stosowania postępowania wobec nieobecnych, przy spełnieniu wymogów wskazanych w art. 173 § 1 k.k.s., jest nadto, aby wina sprawcy i okoliczności popełnienia czynu nie budziły wątpliwości (a contrario z art. 173 § 2 pkt 1). Zatem organ postępowania, który decyduje się na zastosowanie tego trybu, musi nabrać przekonania, że mimo braku danej strony okoliczności sprawy (przebieg zdarzenia, osoba sprawcy, itd.) zostały w pełni wyjaśnione, nie budzą wątpliwości i z materiału dowodowego wina oskarżonego rysuje się jako oczywista. Mówiąc inaczej, przy istnieniu wątpliwości w tej materii proces nie może nabrać postaci postępowania w stosunku do nieobecnych, dopóki nie zostaną one rozwiane (por. Tomasz Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy, Komentarz, Lex 2009).

W ramach omawianego zagadnienia na uwagę zasługuje pogląd Sądu Najwyższego, wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 września 1989 r. ( (...) 26/89, OSNKW 1991, nr 1-3, poz. 10), gdzie Sąd Najwyższy podniósł, iż "należy pamiętać, że z racji nieuczestniczenia w nim (tj. w postępowaniu w stosunku do nieobecnych) oskarżonego i w konsekwencji braku jego wyjaśnień, potwierdzających lub podważających stawiane mu zarzuty, istnieje wymaganie szczególnie starannego przeprowadzenia tego postępowania, tak by nie uchybić żadnym nakazom proceduralnym, zwłaszcza tym natury gwarancyjnej, a skazanie oprzeć na dowodach absolutnie jednoznacznie świadczących o winie oskarżonego, tj. takich, które nie dałyby się podważyć bez względu na treść wyjaśnień, jakie oskarżony mógłby złożyć, gdyby był obecny. Jeżeli wymowa dowodów, na których opiera się oskarżenie, nie jest jednoznaczna, a sposób ich oceny i - w konsekwencji - rodzaj ustaleń faktycznych zależy od wyjaśnień oskarżonego, to powstaje w ogóle przeszkoda do orzekania co do istoty sprawy w trybie postępowania w stosunku do nieobecnych".

Transponując powyższe uwagi natury procesowej wprost na kanwę rozpoznawanej sprawy w pełni podzielić należy stanowisko Sądu Rejonowego, iż w sprawie oskarżonego A. T. nie jest dopuszczalne zainicjowanie postępowania w stosunku do nieobecnego, gdyż zarówno jego wina, jak i okoliczności popełnienia czynów budzą wątpliwości. Wszak z powołanych przez skarżący Urząd Celny dokumentów wynika jedynie, iż osoba posługująca się danymi A. T. stała się formalnym prezesem zarządu spółki z o.o. (...) z siedzibą w O.. Z okoliczności tej w żaden jednak sposób nie wynika, co dostrzegł sąd pierwszej instancji, iż A. T. wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych urządzał gry na automatach w miejscach i w sposób opisany w zarzutach. Nadto w oparciu o tę okoliczność nie sposób wykluczyć, iż faktycznie sprawy spółki, w tym urządzanie gier na automatach, pozostawało w rękach innej osoby, w tym D. D. – właściciela wszystkich udziałów w spółce z o.o. (...).

Tym samym, skoro w sprawie oskarżonego A. T. nie jest dopuszczalne zainicjowanie postępowania w stosunku do nieobecnego, stwierdzić również należy, iż postępowanie przygotowawcze przeprowadzone w niniejszej sprawie zawiera istotne braki, w rozumieniu art. 345 § 1 k.p.k. Fundamentalnym brakiem jest bowiem, oczywiście poza przesłuchaniem D. D., nieprzesłuchanie samego oskarżonego, czyli A. T., konieczne w świetle jednoznacznej dyspozycji art. 325g § 2 i 3 k.p.k. oraz art. 325h zdanie drugie k.p.k. Sąd Okręgowy dostrzega przy tym, iż przeprowadzenie tej czynności może okazać się niezwykle trudne, jednak okoliczność ta nie zmienia postaci rzeczy, iż sprawa oskarżonego nie może w obecnym stanie trafić do etapu postępowania sądowego. Wobec braku dowodów absolutnie jednoznacznie świadczących o winie oskarżonego niezbędnym jest bowiem uzupełnienie postępowania przygotowawczego, tak, by sprawa spełniała wymogi rzetelnego jej prowadzenia, o których mowa w art. 297 § 1 k.p.k. oraz art. 300 k.p.k.

Na zakończenie, w związku z treścią zażalenia przypomnieć jeszcze trzeba, iż stosownie do treści art. 6 ust 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach karnych, ferowane w oparciu o zacytowany wyżej przepis, kieruje się niekwestionowaną zasadą, iż rozkład ciężaru dowodu w sprawie karnej jest prostą konsekwencją obowiązywania zasady domniemania niewinności. Jest rzeczą logiczną, że skoro niewinność trzeba domniemywać, nie sposób wymagać, aby ktokolwiek jej dowodził, albowiem istota domniemania sprowadza się do tego, że określoną okoliczność przyjmuje się bez dowodu. Dowodzenia wymaga zaś teza przeciwna domniemaniu, w tym wypadku teza, że osoba, która stanęła pod zarzutem popełnienia czynu zagrożonego karą, jest winna. Przedstawienie dowodów wystarczających do uznania, że oskarżony jest winny, należy do oskarżyciela (por. wyr. ETPCz w sprawie Lutz; w sprawie Englert; w sprawie Nolkenbockhoff, cyt. za Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Komentarz pod red. Leszka Garlickiego, Wyd. CH Beck, Warszawa 2010 r.).

Reasumując, postępowanie przygotowawcze przeprowadzone w niniejszej sprawie zawiera braki, o jakich mowa w art. 345 § 1 k.p.k., dlatego też zaskarżone postanowienie Sądu Rejonowego należało utrzymać w mocy.

Na oryginale właściwy(e) podpis(y)

Za zgodność

Sekretarz:

POUCZENIE : na powyższe postanowienie zażalenie nie przysługuje.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij