Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: III AUz 104/14

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2014-05-29
Data orzeczenia: 29 maja 2014
Data publikacji: 14 marca 2018
Data uprawomocnienia: 29 maja 2014
Sąd: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Wydział: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący: Małgorzata Gerszewska
Sędziowie: Aleksandra Urban
Iwona Krzeczowska-Lasoń

Protokolant:
Hasła tematyczne: Skarga O Wznowienie Postępowania
Podstawa prawna: art. 401 pkt 2 k.p.c., art. 403 § 2 k.p.c.

Sygn. akt III AUz 104/14

POSTANOWIENIE

Dnia 29 maja 2014 roku

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Małgorzata Gerszewska ( spr. )

Sędziowie: SA Aleksandra Urban

SA Iwona Krzeczowska-Lasoń

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 roku w Gdańsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy A. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z udziałem zainteresowanych W. S. i Wojewódzkiego Szpitala (...) w E.

o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w E. IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lutego 2012 roku, sygn. akt IV U 1160/11

na skutek zażalenia A. R.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Elblągu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 grudnia 2013 roku, sygn. akt IV U 1978/13

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od wnioskodawczyni A. R. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. kwotę 120 złotych (sto dwadzieścia złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt III AUz 104/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2013 roku Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w E., sygn. akt IV U 1978/13, odrzucił wniesioną przez A. R. skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Elblągu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lutego 2012 roku, sygn. akt IV U 1160/11. W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, iż skarga nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia, gdyż po pierwsze wnioskodawczyni powołała się na wyrok Sądu Apelacyjnego uchylający wyrok Sądu Okręgowego w innym postępowaniu, niż to którego obecnie wznowienia domaga się, ponadto nie wskazała, jaki był związek pomiędzy ewentualnym naruszeniem przepisów prawa w tamtej sprawie, a pozbawieniem jej możności działania w przedmiotowej sprawie. Co więcej wydanie wyroku w innej sprawie nie odpowiada przesłance wykrycia nowych okoliczności faktycznych i dowodowych, które mają wpływ na wynik tejże sprawy.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła A. R., zarzucając Sądowi I instancji nie wzięcie pod uwagę okoliczności wadliwego wydania wyroku w postępowaniu, którego wznowienia obecnie się domaga, a o czym dowiedziała się dopiero po prawomocnych wyrokach Sądu Apelacyjnego w Gdańsku.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie wnioskodawczyni jest niezasadne, co skutkuje jego oddaleniem.

Należy wskazać, iż Sąd Okręgowy słusznie zaznaczył, że przed merytorycznym rozstrzygnięciem o zasadności skargi o wznowienie postępowania sąd sprawdza, czy spełnia ona wymogi formalne. Na tym etapie sąd bada, czy skarga została wniesiona w terminie wynikającym z przepisów art. 407 i art. 408, czy jest ona dopuszczalna (ze względu na zaskarżone orzeczenie) i czy oparto ją na ustawowej podstawie. Skarga, która warunków tych nie spełnia, nie może być przez Sąd rozpoznana. Zgodnie bowiem z art. 410 § 1 k.p.c., Sąd odrzuca skargę o wznowienie postępowania wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Badając zatem dopuszczalność skargi o wznowienie postępowania sąd ustala, czy twierdzenia skargi stanowią taką ustawową podstawę, bowiem jeśli wskazana podstawa nie występuje, skarga podlega odrzuceniu z mocy art. 410 § 1 k.p.c.

Ustawowe podstawy wznowienia postępowania w sposób wyczerpujący wskazane zostały przez przepisy art. 401, 401 1 i 403 k.p.c.

Skarżąca w wywiedzionej skardze powołała się na dwie podstawy, z art. 401 pkt 2 k.p.c. gdyż wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możliwości działania oraz z art. 403 § 2 k.p.c., z uwagi na wykrycie takich okoliczności faktycznych i dowodowych, które mają wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Przepis art. 401 pkt 2 k.p.c. dotyczy wznowienia postępowania z powodu nieważności. Stosownie do jego treści można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe. Dla uzyskania wznowienia postępowania strona musi wykazać, że w zakończonym prawomocnym orzeczeniem postępowaniu była pozbawiona możliwości działania "wskutek naruszenia przepisów prawa", a nie z uwagi np. na okoliczności dotyczące jej stanu zdrowia, nie podniesione we wcześniejszym postępowaniu (zob. postanowienie SN z dnia 25 maja 2007 roku, I CZ 60/07, LEX nr 951263). Naruszenie przepisów prawa, które powoduje pozbawienie strony możliwości działania musi być wynikiem postępowania (działania lub zaniechania) strony przeciwnej lub sądu i powodować całkowite pozbawienie skarżącego możliwości obrony swoich praw (zob. postanowienie SN z dnia 24 marca 2010 roku, V CZ 14/10, LEX nr 1360361). Pozbawienie strony możności działania, o którym stanowi art. 401 pkt 2 k.p.c. polega na tym, że z powodu wadliwości proceduralnych sądu, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać udziału w całym postępowaniu lub istotnej jego części (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1998 roku, III CKN 34/98, niepubl. oraz postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2012 roku, IV CZ 6/12, LEX nr 1231332).

Z kolei zgodnie z przepisem art. 403 § 2 k.p.c. można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. W tym miejscu podkreślić należy, że podstawą wznowienia postępowania na mocy art. 403 § 2 k.p.c. mogą być tylko okoliczności oraz środki dowodowe, które istniały przed rozstrzygnięciem sporu (w trakcie postępowania i przed jego zakończeniem). Środek dowodowy, powstały po uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi prawnej podstawy do wznowienia postępowania (zob. postanowienie SN z 10 lutego 2006 roku, I PZ 33/05, OSNP 2007/3-4/48; postanowienie SN z 13 października 2005 roku, IV CZ 96/05, LEX nr 186917; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 13 maja 2005 roku, I ACa 538/05, LEX nr 151750 oraz mająca moc zasady prawnej uchwała Sądu Najwyższego z 21 lutego 1969 roku III PZP 63/68). Należy zaznaczyć, iż niemożność skorzystania w poprzednim postępowaniu z określonych faktów lub środków dowodowych nie zachodzi wtedy, gdy istniała obiektywna możliwość powołania ich w tym postępowaniu, a tylko na skutek opieszałości, zaniedbania, zapomnienia lub błędnej oceny potrzeby ich powołania, strona tego nie uczyniła (por. uzasadnienie do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1999 roku, sygn. II CKN 807/98, Lex Polonica nr 396178).

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż wnioskodawczyni nie wskazała, jakie przepisy procesowe zostały przez Sąd Okręgowy w Elblągu naruszone i w jaki sposób miałoby to skutkować pozbawieniem jej możliwości działania w sprawie, której żąda wznowienia. Należy przy tym zaznaczyć, iż skarżąca w sprawie IV U 1160/11 była prawidłowo zawiadomiona o terminie rozprawy, na którym się zresztą stawiła i złożyła wyjaśnienia. Doręczono jej także odpis odpowiedzi na odwołanie. W toku sprawy nie składała żadnych zastrzeżeń co do przebiegu postępowania, nie wnosiła o przyznanie pełnomocnika z urzędu i nie złożyła środka odwoławczego. Tym samym brak jest podstaw, by uznać, że Sąd Okręgowy w Elblągu dopuścił się naruszenia przepisów kodeksu postępowania cywilnego, w wyniku czego wnioskodawczyni nie mogła brać udziału w całym postępowaniu lub istotnej jego części.

Zaznaczyć przy tym należy, iż powołana przez skarżącą w uzasadnieniu skargi odmienność rozstrzygnięcia w analogicznej sprawie nie może zostać uznana za wskazaną w art. 401 pkt 2 k.p.c. ustawową podstawę skargi o wznowienie postępowania. Okoliczności uzasadniające tę podstawę skargi zaistnieć bowiem muszą w toku postępowania, którego wznowienia strona się domaga. Żadna okoliczność zaistniała po zakończeniu postępowania nie mogła w najmniejszym nawet stopniu powodować pozbawienia strony możliwości działania w jego toku. Konsekwentnie, wydanie po zakończeniu postępowania odmiennego wyroku w analogicznej sprawie z istoty nie może zostać uznane za świadczące o pozbawieniu strony możliwości działania na skutek naruszenia przepisów prawa.

Jednocześnie, nie można uznać odmiennego wyroku zapadłego w analogicznej sprawie za wykrycie nowych okoliczności i dowodów, które mają wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Po pierwsze nie są to okoliczności faktyczne związane z przedmiotową sprawą, albowiem zgodnie z art.366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Oznacza to, że rozstrzygając sprawę tego samego podmiotu z odwołania od innej decyzji, odnoszącej się do innej osoby, sąd nie jest związany wcześniejszym wyrokiem sądu w tym samym, czy innym składzie orzekającym wydanym w sprawie podobnej czy nawet tożsamej rodzajowo. Odmienne orzeczenie w innej analogicznej sprawie nie może tym samym prowadzić do wzruszenia wcześniej zapadłego orzeczenia. Aprobata dla stanowiska procesowego skarżącej skutkowałaby tym, że przy odmiennych orzeczeniach sądu, możliwość skutecznego wniesienia skargi o wznowienie postępowania przysługiwałaby skarżącej w każdej sprawie, w której odwołanie oddalono, zaś organowi rentowemu w każdej sprawie, w której odwołanie uwzględniono. Takie ujęcie zagadnienia uniemożliwiałoby skuteczne realizowanie wymiaru sprawiedliwości.

Nadto okoliczności, na które powołuje się wnioskodawczyni nie istniały przed rozstrzygnięciem sporu w sprawie IV U 1160/11, ponieważ wskazany przez nią wyrok zapadł po roku od uprawomocnienia się wyroku wydanego w sprawie, której wznowienia żąda.

Należy także zaznaczyć, iż brak wskazania przez skarżącą okoliczności powodujących w jej ocenie wydanie wadliwej decyzji i wyroku, nie wynikało z obiektywnej niemożności ich przedstawienia w poprzednim postępowaniu. Ponownie należy wskazać, iż okoliczność, na którą powołuje się wnioskodawczyni nie była zdarzeniem faktycznym, ponieważ w rzeczywistości zarzuca ona Sądowi Okręgowemu w Elblągu błąd merytoryczny, a mianowicie nieuwzględnienie tego, że przedmiotowa decyzja organu ubezpieczeniowego nie dotyczyła wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne lecz obowiązku podlegania takiemu ubezpieczeniu, zaś do wydania takiej decyzji jest uprawniony wyłącznie Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Nie była to zatem nowa okoliczność bowiem przepis ten obowiązywał w chwili wydawania wyroku, którego wznowienia wnioskodawczyni obecnie się domaga. Tym samym należy uznać, że miała ona możliwość powołania właściwego przepisu w odwołaniu od przedmiotowej decyzji, w toku postępowania. Nie była to zatem okoliczność obiektywnie nieujawniana.

Dostrzegając, że skarżąca domaga się wznowienia postępowania w okolicznościach wydania odmiennych rozstrzygnięć w analogicznych sprawach, co samo w sobie sugeruje, iż doszło do obrazy prawa w jednym z nich zgodzić się należy, że stanowi to sytuację niepożądaną i podważającą zaufanie strony do wymiaru sprawiedliwości. W postanowieniu z dnia 4 kwietnia 2007 roku (V CZ 25/07, niepubl.) Sąd Najwyższy stwierdził jednak, że wadliwość orzeczenia wynikająca z obrazy prawa materialnego nie może być kwalifikowana, jako ustawowa podstawa wznowienia postępowania. Oczywiście zapewnienie jednolitości orzecznictwa powinno stanowić istotny postulat, niemniej słuszność tego postulatu nie może godzić w istotę konstytucyjnie gwarantowanej zasady niezawisłości sędziowskiej. Stąd też czuwanie nad jednolitością orzecznictwa sądów powszechnych zostało w polskim systemie prawnym powierzone Sądowi Najwyższemu, który realizuje ten obowiązek poprzez rozpoznawanie „kasacji oraz innych środków odwoławczych” – por.: art.1 pkt 1 lit.a) ustawy z dnia 23 listopada 2002 roku o Sądzie Najwyższym (jt.: Dz.U. z 2013 roku poz.499)

Reasumując należy wskazać, iż Sąd Okręgowy słusznie wskazał, że przedmiotowa skarga o wznowienie postępowania podlegała odrzuceniu, gdyż nie została oparta na ustawowej podstawie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 1 sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania wywołanego skargami wnioskodawczyni Sąd Apelacyjny orzekł przy zastosowaniu zasady wyrażonej w art. 98 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c., zgodnie z wnioskiem zgłoszonym przez organ rentowy, zasądzając od strony przegrywającej, tj. A. R., na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej, tj. w kwocie 120 zł, zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j.:Dz.U.2013.490) – punkt 2 sentencji.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij