Sygn. akt III Ca 560/14

POSTANOWIENIE

Dnia 4 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

Sędziowie: SO Lucyna Morys - Magiera

SR (del.) Marcin Rak

Protokolant Aneta Puślecka

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2014 r. na rozprawie sprawy

z wniosku J. W., K. W. i A. W.

z udziałem H. Ż.

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. akt II Ns 778/12

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Rybniku do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Lucyna Morys – Magiera

Sygn. akt III Ca 560/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 11 grudnia 2012r. Sąd Rejonowy w Rybniku stwierdził, że spadek po M. Ż. synu (...), zmarłym w dniu 11 marca 2012 w R., ostatnio stale zamieszkałym w Ś. nabyła na podstawie testamentu alograficznego z dnia 7 marca 2012r. w całości jego siostra E. W..

Sąd ustalił, że spadkodawca M. Ż. zmarł w dniu 11 marca 2012r. w domu swojej siostry na skutek nagłego pogorszenia się stanu zdrowia po operacji usunięcia nerki. Na kilka dni przed śmiercią przeprowadzili się do siostry E. W., która zaoferowała mu pomoc. Obawiał się, że umrze i chciał rozporządzić swoim majątkiem. Kazał wezwać świadków celem sporządzenia testamentu. Na świadków poproszeni zostali sekretarz Gminy Ś. Z. K., sąsiad wnioskodawczyni F. S. i wynajmujący od wnioskodawczyni warsztat samochodowy R. S.. Spadkodawca w ich obecności wygłosił ostatnią wolę, wskazując swoją siostrę E. W. do dziedziczenia całego majątku. Sekretarz Gminy spisał protokół z testamentu i dał go do podpisania spadkodawcy i świadkom. Spadkodawca nie był w stanie podpisać protokołu. Spadkodawca był świadomy, wiedział co robi. Uczestnik postępowania - brat spadkodawcy H. Ż. był skonfliktowany ze spadkodawcą i nie odwiedzał go u siostry.

Sąd Rejonowy wskazał, iż spadkodawca sporządził testament allograficzny zgodnie z art. 951 k.c. Testament ten spełnia wszystkie wymogi, a protokół jest dokumentem urzędowym stwierdzającym dokonanie czynności polegającej na sporządzeniu testamentu w formie ustnej. Także świadkowie testamentu spełniali wymogi określone w art. 956 i 957 k.c.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł uczestnik postępowania H. Ż., wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zarzucając iż spadkodawca nie pozostawił testamentu, a testament przedstawiony przez wnioskodawczynię jest sfabrykowany. Brat chciał cały majątek przepisać na rzecz uczestnika, bo taka też była wola rodziców.

Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja musiała odnieść skutek.

W toku postępowania uczestnik postępowania został wezwany na rozprawę celem przesłuchania w charakterze strony. Sąd przed pierwszym posiedzeniem nie pouczył uczestnika, który w toku postępowania nie był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, o obowiązku składania wniosków dowodowych i możliwości złożenia pisma przygotowawczego zgodnie z art. 207 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2012r. Sąd I instancji dopuścił dowody z dokumentów w postaci aktu zgonu i odpisów aktu stanu cywilnego oraz zeznań zainteresowanych. W toku zeznań uczestnik kwestionował testament spadkodawcy i okoliczności jego sporządzenia. W protokole odnotowano także, że uczestnik nie składa wniosków dowodowych. Sąd odwoławczy uznał, że obowiązkiem Sądu I instancji było udzielenie uczestnikowi stosownych pouczeń o obowiązków poparcia swych twierdzeń dowodami i konsekwencjach wynikających z art. 6 k.c. Sąd Rejonowy nie uczynił tego zarówno przed wyznaczeniem terminu rozprawy jak i na posiedzeniu, chociaż z twierdzeń uczestnika wynikało, iż kwestionuje testament przedłożony przez wnioskodawczynię. Tym bardzie Sąd winien zgodnie z art. 5 k.p.c. udzielić uczestnikowi stosownych pouczeń co do czynności procesowych. Ich brak sprawia, iż rozstrzygniecie Sądu Rejonowego należało uznać za przedwczesne.

Sąd Rejonowy, ponownie rozpoznając sprawę precyzyjnie pouczy wnioskodawczynię i uczestnika o obowiązku przedstawiania dowodów na poparcie swych twierdzeń i konsekwencjach zaniechań w tym zakresie.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy na mocy art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.