Sygn. akt III Cz 1107/14

POSTANOWIENIE

Dnia 23 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - SSO Tomasz Tatarczyk

Sędziowie: SSO Gabriela Sobczyk (spr.)

SSR (del.) Roman Troll

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 września 2014 roku

sprawy z wniosku K. K.

przy udziale J. S., T. S., M. S. (1), A. S., G. S., B. F., M. S. (2), M. S. (3), M. W., D. W., L. W., M. S. (4), A. F. (1), A. F. (2), A. F. (3), P. S., (...) w J., (...) w G.

o stwierdzenie nabycia spadku po E. S.

na skutek zażalenia uczestnika postępowania J. S.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju

z dnia 14 kwietnia 2014 r., sygn. akt I Ns 698/09

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Tomasz Tatarczyk SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Cz 1107/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu – Zdroju umorzył postępowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po E. S.. Uzasadniając rozstrzygnięcie, Sąd Rejonowy wskazał, że postanowieniem z dnia 28 marca 2013 r. zawieszono postępowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Wobec faktu, iż w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu żadna ze stron nie złożyła wniosku o jego podjęcie postępowanie zostało ono umorzone.

Zażalenie na to postanowienie wniósł uczestnik postępowania J. S. wskazując, iż nie zgadza się z wydanym postanowieniem, ponieważ on, jego rodzeństwo i wszyscy uczestnicy złożyli odpowiednie oświadczenie o zrzeczeniu się spadku. Uczestnik podał, iż wnioskodawca przedstawił wszystkie dowody oraz fakty w sprawie i doręczył wszystkie możliwe dokumenty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 182 § 1 k.p.c. sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jak również z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu. Na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów, o których mowa w art. 208 1 , lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu.

Przy rozpoznawaniu zażalenia na postanowienie o umorzeniu postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. sąd bada przyczyny umorzenia postępowania, lecz władny jest także do sprawdzenia czy podstawa zawieszenia postępowania w rzeczywistości istniała. Stanowisko takie wyrażone jest także w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 września 1977 r., III CRN 194/74, w którym stwierdzono, że przy ocenie dopuszczalności umorzenia postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. sąd nie może opierać się na powołanej w postanowieniu o zawieszeniu przyczynie wstrzymania biegu sprawy, ale powinien badać rzeczywiste powody zawieszenia. Można przywołać także nowsze orzeczenie - postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 1997 r. II CKU 121/97, w którym stwierdzono, iż umorzenie postępowania z mocy art. 182 § 1 k.p.c. może nastąpić tylko wówczas, gdy istniały podstawy do zawieszenia postępowania.

Sąd Okręgowy stwierdził, że od czasu wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania w istocie minał rok, a nikt nie złożył wniosku o jego podjęcie, nadto jako podstawę zawieszenia wskazano art. 177 §1 pkt 6 kpc.

Zważywszy jednak na przytoczony pogląd Sąd Okręgowy zbadał nadto rzeczywistą podstawę postanowienia o zawieszeniu postępowania.

Zarządzeniem z dnia 20 grudnia 2012 r. zobowiązano wnioskodawcę K. K. do przedłożenia w terminie 21 dni od daty otrzymania wezwania odpisów skróconych aktu urodzenia m. in. Ł. S. i B. S. oraz do wskazania adresów zamieszkania tych osób. W odpowiedzi na zobowiązanie Sądu wnioskodawca podał, iż Urząd Stanu Cywilnego nie wyda mu odpisów aktów stanu cywilnego, ponieważ nie jest osobą upoważnioną. Wnioskodawca wskazał, iż nie może ustalić aktualnych adresów zamieszkania tych osób, ponieważ nie wie gdzie one przebywają.

Z uwagi na powyższe postanowieniem z dnia 28 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu – Zdroju zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że wnioskodawca nie wykonał zarządzenia polegającego na podaniu aktu urodzenia i adresu zamieszkania Ł. S. i B. S.. Wskazano, iż wnioskodawca nie podał konkretnie, jakie występują trudności w uzyskaniu aktów stanu cywilnego uczestników oraz nie wykazał, żeby czynił jakiekolwiek starania w przedmiocie uzyskania adresów zamieszkania, tym bardziej, iż adresy te można ustalić zwracając się do właściwego urzędu o udostępnienie danych z ewidencji ludności i zbioru PESEL.

Sąd Okręgowy uznał, iż zasadne było zawieszenie postępowania z przyczyny podanej w uzasadnieniu tego postanowienia. Wnioskodawca nie dopełnił starań o uzyskanie danych koniecznych do dalszego prowadzenia postępowania. W sprawie nie było wiadomo, czy Ł. S. w ogóle należy do kręgu spadkobierców ustawowych dziedziczących po zmarłej E. S.. Na rozprawie w dniu 5 listopada 2009 r. J. S. oświadczył bowiem, iż nie posiada dzieci. Natomiast na rozprawie w dniu 26 stycznia 2011 r. uczestniczka postępowania M. S. (4) podała, że J. S. został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad Ł. S., a w akcie urodzenia Ł. S. ojciec figuruje jako nieznany. Sąd nie mógł z urzędu zweryfikować tego, czy podana osoba – wobec sprzecznych i niepełnych informacji uczestników postępowania – należy do kręgu spadkobierców ustawowych. Zasadnie więc Sąd I instancji zobowiązał wnioskodawcę do podania niezbędnych danych dotyczących Ł. S.. Wnioskodawca nie wywiązał się z zobowiązania nałożonego przez Sąd. Wnioskodawca nie przedstawił dokumentu pochodzącego z ewidencji PESEL, który można uzyskać, zwracając się do właściwego urzędu o udostępnienie danych ze zbioru PESEL. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu postanowienia o zawieszeniu wskazał na uchybienia w wykonaniu zarządzenia oraz podał możliwy sposób uzyskania adresu zamieszkania osoby. Jednakże pomimo tego, wnioskodawca w dalszym ciągu nie zastosował się do wskazań Sądu. Wykonanie obowiązku nałożonego na wnioskodawcę spowodowałoby podjęcie zawieszonego postępowania z uwagi na ustanie przyczyny zawieszenia. Wnioskodawca nie wykonał jednak zarządzenia, a podane przez niego przyczyny niewykonania należało uznać za nieusprawiedliwione w tych okolicznościach zatem wydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania było prawidłowe.

Prostą konstatacją tego, iż zawieszenie postępowania było zasadne i nastąpiło na podstawie prawidłowo podanej przyczyny jest to, iż umorzenie postępowania z powodu niezłożenia wniosku o podjęcie postępowania w przepisanym terminie było prawidłowe. W sprawie od momentu wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania z powodu niewykonania zarządzenia do czasu wydania postanowienia o umorzeniu postępowania minął rok oraz żadna ze stron nie złożyła wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania.

W zażaleniu na postanowienie o umorzeniu postępowania uczestnik podnosi zarzuty odnoszące się do zasadności zawieszenia postępowania, gdyż wskazuje, że on i wnioskodawca dopełnili wszystkich formalności, podaje dlaczego nie można było uzyskać aktów stanu cywilnego oraz adresów zamieszkania. Uczestnik nie podniósł jednak zarzutów odnoszących się bezpośrednio do zasadności umorzenia postępowania. A jak ustalono wyżej, umorzenie postępowania na zasadzie art. 182 § 1 k.p.c. było prawidłowe.

Na marginesie tylko wskazać należy, że umorzenie postępowania nie powoduje uchylenia złożonych przez zainteresowanych oświadczeń o odrzuceniu spadku, które są oświadczeniami o znaczeniu materialnoprawnym. Jednak ocena terminowości i skuteczności ich złożenia nie będzie w związku z umorzeniem postępowania dokonana w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego zażalenie jako niezasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Tomasz Tatarczyk SSO Gabriela Sobczyk