Sygn. akt III Ca 1887/13

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Tomasz Pawlik (spr.)

Sędziowie: SO Leszek Dąbek

SR (del.) Anna Hajda

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 stycznia 2014 r. w Gliwicach

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

z udziałem Skarbu Państwa - Starosty Powiatu (...)

o wpis

na skutek apelacji uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 14 października 2013 r., sygn. akt Dz.Kw 8491/13

postanawia:

oddalić apelację.

SSR(del.) Anna Hajda SSO Tomasz Pawlik `SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 1887/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wpisem Sąd Rejonowy wykreślił z księgi wieczystej (...) prawo użytkowania wieczystego gruntu ujawnione na rzecz wnioskodawcy w działach: I-O, I-SP i II. Podstawę tego wpisu stanowiło, złożone w formie aktu notarialnego, oświadczenie wnioskodawcy o zrzeczeniu się tego prawa wraz z potwierdzeniem doręczenia go uczestnikowi postępowania – właścicielowi nieruchomości (Skarbowi Państwa).

Od opisanego wpisu apelację wniósł uczestnik postępowania, który domagał się jego uchylenia i oddalenia wniosku, albo też przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, a także zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania.

Skarżący zarzucił Sądowi I instancji naruszenie art.246 Kodeksu cywilnego kwestionując możliwość zrzeczenia się na podstawie tego przepisu prawa użytkowania wieczystego.

W apelacji nie kwestionowano, że wnioskodawca złożył oświadczenie o zrzeczeniu się prawa, które zostało doręczone uczestnikowi postępowania. Podniesiono jednak, że wskazany w treści aktu notarialnego (§3 i 4 ) art.246 k.c. nie znajdował zastosowania, gdyż odnosi się on jedynie do ograniczonych prawa rzeczowych. Wyrażono nadto pogląd, że przepisy dotyczące prawa użytkowania wieczystego zawarte w Kodeksie cywilnym nie przewidują możliwości zrzeczenia się tego prawa, a wnioskodawca nie należy do kręgu podmiotów, którym przyznano takie uprawnienie w art.16 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W tym kontekście nie pominięto, że orzecznictwo Sądu Najwyższego zawiera pogląd przeciwstawny, jednakże podkreślono, że stanowisko to jest kontrowersyjne, a przepisy prawa nie dają jednoznacznego rozwiązania tego problemu.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Poza szczególnymi uregulowaniami zawartymi w art.16 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w art.17b ust.3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, które nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie, brak przepisów odnoszących się bezpośrednio do możliwości zrzeczenia się przez użytkownika wieczystego przysługującego mu prawa. W związku z tym w doktrynie prawa wyrażane były wątpliwości czy użytkownikowi wieczystemu takie uprawnienie przysługuje. Jednakże według dominujących obecnie poglądów przysługujące użytkownikowi wieczystemu w art.233 k.c. uprawnienie do rozporządzania swoim prawem obejmuje również możliwość zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego (por. np. K. Stefaniuk (w) J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, 2009, s.193). Za dopuszczalnością zrzeczenia się użytkowania wieczystego opowiedział się Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu (pkt V, 2) wyroku z dnia 15 marca 2005 r. (K 9/04, OTK-A 2005 Nr 3 poz.24), stwierdzając, że do zrzeczenia się tego prawa mają zastosowanie zasady rządzące zrzeczeniem się ograniczonych praw rzeczowych ( w tym art.246 k.c.). Stanowisko to co do zasady została potwierdzone w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. uchwała SN z dnia 19 maja 2006 r. III CZP 26/06, OSN 2007, nr 3, poz. 39,: uchwała SN z dnia 23 sierpnia 2006 r. III CZP 60/06, OSNC 2007, nr 6, poz.81). W orzecznictwie tym stwierdzono przy tym, że składane przez użytkownika wieczystego właścicielowi gruntu oświadczenie wymaga formy aktu notarialnego, a na skutek zrzeczenia się użytkowania wieczystego prawo to wygasa.

Sąd Okręgowy w niniejszym składzie podziela opisane wyżej dominujące poglądy doktryny i orzecznictwa, opowiadające się za dopuszczalnością zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego. Tym samym nie podziela zarzutu apelacji, jakoby przepis art.246 k.c. znajdował zastosowanie jedynie do zrzeczenia się ograniczonych praw rzeczowych. Przeciwnie, przepis ten – wobec podobieństwa ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość i prawa użytkowania wieczystego – znajduje zastosowanie przez analogię do zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego.

Skarżący nie przytoczył w apelacji żadnych argumentów przemawiających przeciwko takiemu stanowisku, poza ogólnikowym stwierdzeniem, że jest ono kontrowersyjne, choć akceptowane. Brak zatem przesłanek do kwestionowania złożonego uczestnikowi postępowania oświadczenia jako podstawy wpisu wykreślania prawa użytkowania wieczystego przysługującego wnioskodawcy.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji na zasadzie art.385 w zw. z art.13 § 2 k.p.c..

SSR (del.) A. Hajda SSO T. Pawlik SSO L. Dąbek