Sygn. akt VI Gz 15/14

POSTANOWIENIE

Dnia 10 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska (spraw.)

Sędziowie: SSO Beata Hass-Kloc

SSO Anna Harmata

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Zawiło

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2014 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku powoda: S. B. – prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą B. S. T. (...)

przeciwko pozwanemu: (...) P. i R. Spółce jawnejw S.

o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego w sprawie V GNc 504/13

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego Sądu Gospodarczego w Przemyślu z dnia 7 listopada 2013r., sygn. akt V GCo 219/13

postanawia:

o d d a l i ć zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Sąd Gospodarczy w Przemyślu uwzględnił w całości wniosek powoda o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania zabezpieczającego w sprawie V GNc 504/13, orzekając na podstawie przedłożonego przez powoda prawomocnego postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jaśle z dnia 3 września 2013r. sygn. akt Km 426/13.

We wniesionym w dniu 16 grudnia 2013r. (data stempla pocztowego k. 25) zażaleniu pozwany zaskarżył powyższe orzeczenie w całości, wnioskując o uchylenie zaskarżonego postanowienia i odrzucenie wniosku względnie zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez obniżenie zasądzonych kosztów postępowania zabezpieczającego do kwoty 772,96 zł i oddalenie wniosku w pozostałej części oraz zasądzenie w obu przypadkach od powoda kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.

Pozwany zarzucił naruszenie art. 745 § 1 kpc poprzez:

- zastosowanie go w sytuacji, gdy nakaz zapłaty jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie, a postępowanie zabezpieczające zostało przeprowadzone, co sprawia, że wniosek powoda jest niedopuszczalny i winien zostać odrzucony,

- zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego obejmujących odrębne wynagrodzenie pełnomocnika powoda w postępowaniu zabezpieczającym, podczas gdy nie było ku temu podstaw prawnych (zarzut ten sformułowano jedynie z ostrożności procesowej, na wypadek nie podzielenia stanowiska o istnieniu podstawy do odrzucenia wniosku powoda).

W uzasadnieniu zażalenia pozwany podniósł, że przepis art. 745 § 1 kpc nie przewiduje sytuacji, w której koszty wykonania zabezpieczenia powstają już po wydaniu a przed uprawomocnieniem się orzeczenia kończącego w sprawie, którym w tej sytuacji jest nakaz zapłaty. Dlatego wniosek powoda powinien być odrzucony. W przypadku jednak nie podzielenia tego stanowiska pozwany zarzucił, że postępowanie zabezpieczające nie ma samoistnego charakteru i pozostaje w związku z merytorycznym postępowaniem w sprawie. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163 poz. 1348 z późn. zm.) nie przewiduje wynagrodzenia za czynności pełnomocnika w postanowieniu zabezpieczającym. Nie ma więc podstaw do przyjmowania, że czynności pełnomocnika związane z wykonaniem postanowienia o zabezpieczeniu powinny podlegać odrębnemu wynagrodzeniu. Przeciwko takiemu ujęciu tych kosztów przemawia istota kosztów postępowania zabezpieczającego, które ze swej natury stanowią składnik kosztów postępowania rozpoznawczego. Postanowienie Komornika w przedmiocie ustalenia wysokości wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w postępowaniu zabezpieczającym nie miało charakteru wiążącego dla Sądu. Nie więc podstaw do uznania, że pełnomocnikowi powoda przysługuje odrębne wynagrodzenie za postępowanie związane z wykonaniem zabezpieczenia, stąd wniosek o obniżenie tych kosztów do kwoty 772,96 zł (obejmujących jedynie koszty komornicze) jest zdaniem skarżącego zasadny.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne, chociaż zgodzić się należy z uwagą skarżącego, że przepisy procedury nie regulują wprost kwestii kosztów postępowania zabezpieczającego, które powstają po zakończeniu postępowania rozpoznawczego. Z taką sytuacją spotykamy się w praktyce w sprawach, w których wydawany jest nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, stanowiący z mocy art. 492 § 1 kpc tytuł zabezpieczenia. W przypadku niezaskarżenia nakazu (uprawomocnienia się) i uprzedniego wdrożenia przez wierzyciela postępowania zabezpieczającego powstaje problem kosztów tego postępowania. Nie można jednak zgodzić się z pozwanym, że wierzyciel nie ma podstaw prawnych do uzyskania zwrotu poniesionych z tego tytułu kosztów. Uznać należy za utrwalone już w orzecznictwie stanowisko, że w takiej sytuacji należy w drodze analogii stosować art. 745 § 2 kpc. Sąd Najwyższy już niejednokrotnie wypowiadał się w tym przedmiocie przyjmując, że występującą lukę w kodeksie postępowania cywilnego w postaci braku uregulowania sposobu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zabezpieczającego w sytuacji, gdy nakaz zapłaty jest orzeczeniem kończącym postępowanie, a postępowanie zabezpieczające zostało przeprowadzone, należy uzupełnić w drodze analogii przez zastosowanie przepisu art. 745 § 2 k.p.c. (tak w wyroku z dnia 9.05.2002r. sygn. akt II CKN 6399/00, a następnie w postanowieniu z dnia 8.11.2006r. sygn. akt III CZP 69/06 i uchwale z dnia 14.11.2012r. sygn. akt III CZP 70/12). Stanowisko takie zajął również Sąd I instancji w tej sprawie i Sąd Okręgowy podziela je w całości. Zatem pierwszy z zarzutów zażalenia jest bezzasadny, a wniosek o przyznanie tych kosztów nie podlega odrzuceniu.

Niezasadny jest również kolejny zarzut zażalenia, że w skład tych kosztów nie wchodzą koszty zastępstwa procesowego dla pełnomocnika, bo mieszczą się one kosztach postępowania rozpoznawczego, skoro rozporządzenia regulujące wymiar wynagrodzenia pełnomocników zawodowych nie przewidują wynagrodzenia za prowadzenie takiego postępowania. Mimo to zgodzić się należy ze skarżącym, że sąd orzekający w przedmiocie kosztów postepowania zabezpieczającego nie jest związany postanowieniem komornika w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia pełnomocnika (tak SN w postanowieniu z dnia 5.04.2013r. sygn. akt III CZP 12/13).

Wyjaśnić należy natomiast, że na tle wysokości wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu zabezpieczającym można w literaturze i orzecznictwie znaleźć 3 różne stanowiska (pisze o tym E. B. w artykule prasowym „Praktyka zamiast ustawy decyduje o kosztach postępowania zabezpieczającego” Rzeczpospolita z 20.09.2013r.), w tym jest takie jak skarżącego i to poparte wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12.02.2013r. sygn. akt I Acz 231/13, lecz Sąd Okręgowy w Rzeszowie, w składzie rozpoznającym przedmiotowe zażalenie, stanowiska tego nie podziela.

Dwa inne stanowiska, zasadzające się na przyjęciu samodzielności postępowania zabezpieczającego, opowiadają się za przyjęciem, że w skład kosztów postępowania zabezpieczającego wchodzą również koszty związane z działaniem pełnomocnika. Różnią się tylko wysokością tych kosztów. Według jednego z poglądów uznaje się, że wynagrodzenie pełnomocnika powinno być ustalane w takiej wysokości jak w postępowaniu rozpoznawczym, przy czym mogą być one nawet wyższe, bo suma zabezpieczenia może być wyższa niż wartość przedmiotu sporu (po doliczeniu odsetek i kosztów). Wtedy wynagrodzenie może być ujęte w innym progu widełek rozporządzenia.

Ostatnie stanowisko przyjmuje rozwiązanie kompromisowe, a mianowicie że wynagrodzenie pełnomocnika za zastępstwo prawne w postępowaniu zabezpieczającym jest kosztem celowym, ale powinno być ustalane w wysokości przyjętej w sprawach o najbardziej zbliżonym charakterze, na co pozwala treść § 5 rozporządzeń regulujących wymiar wynagrodzenia zawodowych pełnomocników. Wówczas za sprawę o najbardziej zbliżonym charakterze uznać należy stawki obowiązujące w sprawach egzekucyjnych (wtedy w zależności od rodzaju egzekucji jest 50 lub 25% stawki obliczonej od wartości przedmiotu sprawy wg § 6 rozporządzeń). Sąd Okręgowy podziela to właśnie stanowisko. Dlatego mając na uwadze, że w tym przypadku zasądzone wynagrodzenie odpowiada właśnie tak ustalonej stawce zażalenie uznać należy za bezzasadne.

Z uwagi na powyższe okoliczności Sąd na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie:

1.  odpis postanowienia doręczyć pełn. stron;

2.  po wykonaniu pkt. 1 akta zwrócić SR Sądowi Gospodarczemu w Przemyślu.