Sygn. akt II Ko 168/15

POSTANOWIENIE

Dnia 16 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący Prezes SO Robert Pelewicz

Protokolant: st. sekr. sąd. Marta Czachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 16 lipca 2015 r.

sprawy J. K.

oskarżonego o przestępstwa z art. 212 § 1 k.k.

w przedmiocie wniosków sędziów Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu o wyłączenie od udziału w sprawie II K 311/15

na podstawie, art. 41 § 1 k.p.k., art. 42 § 4 k.p.k. i art. 43 k.p.k.

p o s t a n o w i ł:

I.  uwzględnić wnioski i wyłączyć od rozpoznania sprawy sygn. akt II K 311/15 wszystkich sędziów orzekających w Sądzie Rejonowym w Tarnobrzegu w osobach: SSR K. F., SSRM. C. SSR S. R., SSR W. C., SSR T. L., SSR J. M., SSR M. O., SSR E. P., SSR M. W., SSR S. Z., SSR M. B., SSR Z. C., SSR A. K., SSR G. K. , SSR E. K., SSR A. C., SSR M. D., SSR W. W. i SSR M. M.

II.  przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Opolu jako innemu sądowi równorzędnemu.

UZASADNIENIE

W dniu 28 maja 2015 r. do Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu wpłynął akt oskarżenia przeciwko J. K. oskarżonemu o przestępstwo z art. 212 § 1 k.k. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. akt II K 311/15.

W dniu 19 czerwca 2015 r. do Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu wpłynęły akta przedmiotowej sprawy wraz z oświadczeniami sędziów Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu o wyłączenie ich od rozpoznania sprawy sygn. II K 311/15. Sędziowie jako przyczynę wyłączenia wskazali, że zachodzą okoliczności mogące wywołać wątpliwości co do ich zdolności do bezstronnego orzekania w sprawie, bowiem sprawa dotyczy pomówienia Sędziego Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu i Sędziego Sądu Rejonowego w Mielcu, których znają osobiście od wielu lat i łączą ich z nimi stosunki koleżeńskie i towarzyskie.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu stwierdził, co następuje:

Wnioski złożone przez sędziów Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu zasługują na uwzględnienie.

W kwestii wyłączenia sędziów, którzy złożyli żądania w trybie określonym w art. 42 § 1 k.p.k., orzeka, co do zasady sąd przed którym toczy się postępowanie (art. 42 § 4 zdanie pierwsze k.p.k.). Ponieważ jednak w składzie orzekającym nie może brać udział sędzia, którego wyłączenie dotyczy zastosowanie znajduje art. 42 § 4 zdanie drugie k.p.k. według którego w razie niemożności utworzenia w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy składu odpowiadającego wymaganiom określonym w zdaniu pierwszym tego przepisu, w kwestii wyłączenia orzeka sąd wyższego rzędu. Sądem takim w układzie procesowym występującym w niniejszej sprawie jest Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu.

W myśl przepisu art. 41 § 1 k.p.k. sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.

Przepis art. 41 § 1 k.p.k. uzupełnia wyłączenie sędziego przewidziane w art. 40 k.p.k. o instytucję wyłączenia go na wniosek z uwagi na obawę bezstronności ( iudex suspectus). W odróżnieniu od swojego poprzednika z 1969 r. (art. 31), który wymagał istnienia „stosunku osobistego” między sędzią a stroną mogącego wywołać wątpliwości co do bezstronności obecny kodeks postępowania karnego obiektywizuje tę podstawę wyłączenia przyjmując, iż następuje ona jeżeli zachodzi „okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnione wątpliwości” co do bezstronności sędziego. Taką też przyjmuje się aktualnie wykładnię art. 41 § 1 k.p.k. podkreślając, że obecna ustawa nie wymaga istnienia stosunku osobistego pomiędzy sędzią a stroną, lecz uznaje, każdą okoliczność, która w uzasadniony sposób wywołać może wątpliwości co do bezstronności sędziego, daje podstawy do wyłączenia go z danej sprawy.

W tym miejscu należy podkreślić, iż w żadnym wypadku nie chodzi o wykazanie, iż dany sędzia jest stronniczy. Wyłączenie następuje bowiem w sytuacji, gdy zasadnie istnieje wątpliwość w kwestii bezstronności, a więc gdy brak jest możliwości obiektywnego przekonania każdego rozsądnie myślącego człowieka, że okoliczności owe nie wpłyną na bezstronne rozpoznanie sprawy.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu doszedł do przekonania, że w stosunku do wszystkich sędziów Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu zachodzą przesłanki z art. 41 § 1 k.p.k. Biorąc bowiem pod uwagę, że każdy sędzia żądający wyłączenia wskazywał nie tylko na kontakty służbowe z pokrzywdzonymi w sprawie Sędziami, ale również znajomość osobistą i względy towarzyskie – to oczywistym jest, że orzekanie przez Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu w niniejszej sprawie zrodzić może uzasadnioną wątpliwość co do obiektywizmu sędziego referenta.

Skoro zatem z powodu wyłączenia wszystkich sędziów rozpoznanie sprawy przed Sądem Rejonowym w Tarnobrzegu stało się przez to niemożliwe, to po myśli art.43 k.p.k. należało tą sprawę przekazać innemu sądowi równorzędnemu.

Przy wyborze sądu równorzędnego, któremu należy przekazać sprawę do rozpoznania należy mieć na uwadze nie tylko minimalizację ryzyka dalszych wyłączeń, wynikających ze wskazania sądów z obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu, ale przede wszystkim prawo oskarżonego do obrony, gwarantujące mu umożliwienie złożenia wyjaśnień bezpośrednio przed sądem, jak również i to, że akty prawne kreujące podstawowe prawa i wolności człowieka i obywatela, jak choćby Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - w art. 45 ust. 1, czy Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - w art. 5 ust. 3, każdej osobie gwarantują prawo do rozpoznania jej sprawy przez niezawisły sąd, odpowiednio: „bez nieuzasadnionej zwłoki” oraz „w rozsądnym terminie”, co obliguje także i polskie sądy do przeprowadzenia postępowania karnego sprawnie i terminowo.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczność, że oskarżony J. K. mieszka w obrębie sądu Rejonowego w Opolu, a z akt sprawy bezsprzecznie wynika, że jest on osobą niepełnosprawną ruchowo, co poważnie utrudni bądź całkowicie uniemożliwi mu stawiennictwo w charakterze oskarżonego w sądzie znacznie oddalonym od miejsca zamieszkania - Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu uznał potrzebę wskazania Sądu Rejonowego w Opolu, jako sądu właściwego z delegacji do rozpoznania niniejszej sprawy.