Sygn. akt IV Cz 292/13

POSTANOWIENIE

Dnia 4 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku Wydział IV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jolanta Deniziuk (spr.)

Sędziowie: SO Mariola Watemborska

SO Maria Cichoń

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2013 roku w Słupsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia powództwa

na skutek zażalenia obu stron na postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku

z dnia 10 kwietnia 2013 r., sygn. akt IX C 658/12

postanawia:

1.  oddalić zażalenie powódki w całości oraz pozwanej co do punktu 1 zaskarżonego postanowienia,

2.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 3 w ten sposób, że oddalić wniosek powódki o przyznanie kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Słupsku zabezpieczył żądanie powódki - dotyczące uzgodnienia treści księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Słupsku z rzeczywistym stanem prawnym, poprzez wykreślenie z działu III tej księgi wpisu prawa dzierżawy na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. - przez nakazanie wpisania w księdze wieczystej nr (...) ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu (punkt 1 sentencji). Nadto oddalił wniosek powódki w pozostałym zakresie (punkt 2 sentencji) i zasądził od pozwanej (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz powódki (...) Sp. z o.o. w S. kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego (punkt 3 sentencji).

Powódka (...) Sp. z o.o. w S. zaskarżyła powyższe postanowienie zażaleniem w części oddalającej wniosek o udzielenie zabezpieczenia, wnosząc o jego zmianę i uwzględnienie złożonego wniosku w całości. Skarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1.  naruszenie art. 738 k.p.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c., poprzez przyjęcie, że o zasadności zabezpieczenia należy orzekać według stanu na dzień 4 stycznia 2013 roku;

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., w zw. z treścią i aktami księgi wieczystej (...) poprzez przyjęcie, że w księdze tej nie ujawniono wzmianki o wniosku powódki o wpis prawa do korzystania z nieruchomości, podczas gdy wzmianka taka została ujawniona w dniu 21 grudnia 2012 roku o godz. 12:56:04;

3.  naruszenie art. 328 § 1 k.p.c., poprzez niewyjaśnienie w uzasadnieniu, na których odpisach z księgi wieczystej (załączonych do akt sprawy, czy pozyskanych z urzędu) opierał się Sąd Rejonowy stwierdzając, iż w księdze wieczystej (...) nie ujawniono wniosku o wpis prawa powódki do korzystania z nieruchomości;

4.  naruszenia art. 10 ust. 2 u.k.w.h. w zw. z art. 730 1 § 1 k.p.c., poprzez błędne przyjęcie, że powód nie uprawdopodobnił w żaden sposób, że przysługuje mu prawo do korzystania z powyższej nieruchomości i w konsekwencji oddalenie wniosku w zakresie księgi wieczystej (...).

Zażalenie na powyższe postanowienie – w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punktach 1 i 3 sentencji - wywiodła również pozwana (...) Sp. z o.o. w W., wnosząc o jego zmianę w zakresie punktu 1 sentencji i oddalenie wniosku o zabezpieczenie, ewentualnie o jego uchylenie lub uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi i instancji. Nadto wniosła o uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 sentencji i zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów postepowania zażaleniowego. Skarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1.  naruszenie art. 730 1 § 1 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy powódka nie uprawdopodobniła swojego roszczenia;

2.  naruszenie art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., poprzez jego niezastosowanie i wydanie zaskarżonego postanowienia bez wzięcia pod uwagę, iż w dacie wydania skarżonego orzeczenia w dziale III księgi wieczystej (...) wpisana była (...) S.A. w W., a nie (...) Sp. z o.o. w W., która jest pozwanym w niniejszej sprawie;

3.  naruszenie art. 730 1 § 1 k.p.c. w zw. z art. 10 ust. 1 u.k.w.h., poprzez jego zastosowanie w sytuacji, w której powód nie ma legitymacji czynnej do wystąpienia z powództwem w niniejszej sprawie;

4.  naruszenie art. 745 § 1 k.p.c., poprzez jego niezastosowanie i orzeczenie o kosztach postepowania zabezpieczającego w sytuacji, gdy rozstrzygniecie w tym zakresie winno być zawarte dopiero w orzeczeniu kończącym postepowania w sprawie.

W odpowiedzi na zażalenie wniesione przez powódkę, pozwana wniosła o jego oddalenie wniosła o jego odrzucenie z uwagi na nieuiszczenie przez skarżącą pełnej opłaty od zażalenia ewentualnie o jego oddalenie.

Powódka wniosła o oddalenie zażalenia złożonego przez pozwaną i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postepowania, w orzeczeniu kończącym postępowanie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy akceptuje stanowisko Sadu I instancji zawarte w punkcie 1 i 2 sentencji skarżonego orzeczenia.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, roszczenie o usunięcie niezgodności może być ujawnione przez ostrzeżenie.

Dla zabezpieczenia roszczenia o wpis ostrzeżenia o niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, wystarczające jest uprawdopodobnienie tego roszczenia, bez konieczności wykazywania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, a w konsekwencji bez konieczności odwoływania się do okoliczności, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postepowania w sprawie, jak o tym mowa jest w przepisie ogólnym art. 730 1 § 2 k.p.c.

W doktrynie prawa ugruntowany jest już pogląd, że uprawdopodobnienie, jako instytucja kodeksowa, odnosi się do sytuacji, w których ustawa procesowa nie wymaga ustalenia twierdzeń o faktach przy pomocy dowodów, lecz zadowala się mniejszym stopniem pewności - uprawdopodobnieniem tych twierdzeń. Uprawdopodobnienie może być przeprowadzone przez sąd przy użyciu środków, które uzna on za właściwe, nie wyłączając środków dowodowych. Przy uprawdopodobnieniu nie jest jednak konieczne zachowanie szczególnych przepisów o postępowaniu dowodowym (art. 243 k.p.c.). Uprawdopodobnienie w odróżnieniu od dowodu nie daje zatem pewności co do prawdziwości twierdzenia o istnieniu konkretnego roszczenia, lecz sprawia, że twierdzenie to staje się prawdopodobne (por. M. Iżykowski, Charakterystyka prawna uprawdopodobnienia w postępowaniu cywilnym, s. 71 i n.).

W uzasadnieniu postanowienia z dnia 29 kwietnia 2009 roku w sprawie II CZ 21/09 (za pośrednictwem Systemu Informacji Prawnej Lex Omega) Sąd Najwyższy stwierdził, że z prawdopodobieństwem mamy do czynienia wówczas, gdy istnieją podstawy do przyjęcia pewnego stanowiska, mimo nieusunięcia wątpliwości, z wysokim prawdopodobieństwem – gdy wszelkie istotne wątpliwości zostaną usunięte, a z pewnością - gdy zostały usunięte wszystkie możliwe wątpliwości.

W realiach rozpoznawanej sprawy należało podzielić pogląd Sądu I instancji o uprawdopodobnieniu przez powódkę jej roszczenia w zakresie, w jakim dotyczyło księgi wieczystej oznaczonej numerem (...) i nie dopełnieniu tegoż obowiązku w zakresie księgi wieczystej (...). Jak bowiem wynika ze znajdującego się w aktach sprawy odpisu zwykłego z księgi wieczystej (...) (k. 279-281), wniosek o dokonanie wpisu przysługujących powódce uprawnień do nieruchomości wpłynął do sądu wieczystoksięgowego w dniu 21 grudnia 2012 roku i wzmianka o nim istniała już w chwili wydawania przez Sąd Rejonowy orzeczenia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Oznacza to, że na dzień 4 stycznia 2013 roku powódka uprawdopodobniła, iż przysługuje jej prawo do korzystania ze spornej nieruchomości. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja z uprawdopodobnieniem roszczenia w zakresie drugiej z wymienionych nieruchomości. Z odpisu zwykłego z księgi wieczystej (...) (k. 275-277) wynika bowiem, iż w dacie orzekania przez Sąd I instancji, w księdze wieczystej nie znajdowała się jakakolwiek wzmianka dotycząca powódki. W konsekwencji brak było podstaw do przyjęcia, iż (...) Sp. z o.o. w S. przysługuje jakiekolwiek prawo do spornej nieruchomości, a tym samym, że uprawdopodobniła ona we wniosku o udzielenie zabezpieczenia , że przysługuje jej roszczenie w tym zakresie.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że wbrew podniesionym przez (...) Sp. z o.o. w W. twierdzeniom o niedopuszczalności udzielenia zabezpieczenia w niniejszej sprawie z uwagi na fakt, iż w dziale III księgi wieczystej (...) wpisana była (...) S.A. w W. stwierdzić należy, iż w chwili orzekania przez Sad I instancji, jako uprawniona do dzierżawy nieruchomości widniała (...) Sp. z o.o. w W.. Zmiana zaś treści owego wpisu nastąpiła już po dniu 4 stycznia 2013 roku i wobec wezwania do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. w W. (k. 305) pozostaje bez wpływu na zasadność udzielenia zabezpieczenia.

Mając powyższe na względzie Sad Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie powódki jako bezzasadne (punkt 1 sentencji).

Na tej samej podstawie oddaleniu podlegało zażalenie pozwanej w zakresie, w jakim dotyczyło rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 skarżonego postanowienia .

Z uwagi na treść art. 108 k.p.c. Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., zmienił rozstrzygniecie o kosztach postępowania zabezpieczającego zawarte w punkcie 3 sentencji skarżonego orzeczenia . Postępowanie zabezpieczające ma charakter incydentalny, a tym samym koszty z nim związane będą przedmiotem oceny w orzeczeniu kończącym sprawę. Tym samym zgłoszony wniosek o przyznanie kosztów postępowania zażaleniowego, jako przedwczesny, należało oddalić.