Sygn. akt I ACz 1966/15

POSTANOWIENIE

Dnia 12 listopada 2015 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jan Kremer (spr.)

Sędziowie: SSA Teresa Rak

SSA Jerzy Bess

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2015 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. M. (1)

przeciwko S. M. (2)

o rozwód

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 3 lipca 2015 roku, sygn. akt I C 3319/14

postanawia:

1.  uchylić zaskarżone postanowienie w części dotyczącej udzielenia zabezpieczenia poprzez uregulowanie kontaktów pozwanego S. M. (2) z małoletnią córką stron A. M. w ten sposób, że pozwany będzie miał prawo do spotkań z małoletnią córką w co drugi weekend od piątku od godziny 17.00 do niedzieli do godziny 17.00, poczynając od pierwszego weekendu od daty otrzymania postanowienia, w I i III wtorek oraz II i IV weekend miesiąca od godziny 16.00 do 19.00, z prawem zabierania dziecka do swojego miejsca zamieszkania, przy czym strony na zasadzie porozumienia mogą ustalić inne terminy spędzenia przez ojca z dzieckiem, zobowiązuje powódkę S. M. (1) do wydawania ojcu dziecka w ustalonych terminach, zaś pozwanego do odbierania córki z miejsca zamieszkania i odwożenia do miejsca zamieszkania w ustalonych terminach i sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

SSA Teresa Rak SSA Jan Kremer SSA Jerzy Bess

Sygn. akt I ACz 1966/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 3 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w punkcie I udzielił zabezpieczenia roszczenia poprzez uregulowanie kontaktów pozwanego S. M. (2) z małoletnią córką stron A. M. w ten sposób, że pozwany będzie miał prawo do spotkań z małoletnią córką w co drugi weekend od piątku od godziny 17.00 do niedzieli do godziny 17.00, poczynając od pierwszego weekendu od daty otrzymania postanowienia, w I i III wtorek oraz II i IV weekend miesiąca od godziny 16.00 do 19.00, a nadto prawo do spędzenia z córką dwóch tygodni wakacji w miesiącu lipcu (ostatnich dwóch tygodni lipca) i dwóch tygodni wakacji w miesiącu sierpniu (ostatnich dwóch tygodni sierpnia), z prawem zabierania dziecka do swojego miejsca zamieszkania, przy czym strony na zasadzie porozumienia mogą ustalić inne terminy spędzenia przez ojca z dzieckiem, zobowiązuje powódkę S. M. (1) do wydawania ojcu dziecka w ustalonych terminach, zaś pozwanego do odbierania córki z miejsca zamieszkania i odwożenia do miejsca zamieszkania w ustalonych terminach. W punkcie II postanowienia Sąd Okręgowy oddalił w pozostałej części wniosek pozwanego o udzielenie zabezpieczenia.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał, że wniosek pozwanego o zabezpieczenie jego kontaktów z córką zasługuje na uwzględnienie. Małoletnia zamieszkuje obecnie z powódką. Z wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora wynika, że ojciec odwiedza córkę, a w czasie tych odwiedzin obecna jest powódka. Powódka nie sprzeciwia się ona kontaktom ojca z córką. Brak jest podstaw do przyjęcia, że kontakty ojca z dzieckiem byłyby sprzeczne z dobrem dziecka. Z treści opinii psychologicznej złożonej przez powoda wynika, iż dziecko jest blisko emocjonalnie związane z ojcem. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że wnioskowany przez pozwanego sposób uregulowania jego kontaktów jest zbliżony do stanowiska powódki. W ocenie Sądu orzeczony sposób kontaktów pozwoli na utrzymanie więzi emocjonalnych pomiędzy ojcem i dzieckiem przez czas toczącego się postępowania i jest zgodny z dobrem dziecka.

Zażalenie na punkt I powyższego postanowienia wniosła powódka, domagając się jego zmiany poprzez oddalenie wniosku, ewentualnie poprzez udzielenie zabezpieczenia w sposób szczegółowo opisany w zażaleniu ewentualnie poprzez uchylenie powyższego postanowienia w zaskarżonej części i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że wysłanie dziecka z ojcem na dwa tygodnie bez obecności matki nie jest sprzeczne z dobrem małoletniej, mając na uwadze, że od małoletnia od sześciu miesięcy nie spędziła nocy bez obecności matki, podczas gdy taka sytuacja może narazić dziecko na ogromny stres oraz mieć negatywny wpływ na jej stan emocjonalny;

2.  naruszenie art. 113 1 § 1 k.r.o. w zw. z art. 113 2 § 1 k.r.o. poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na zabezpieczeniu kontaktów pozwanego z małoletnią córką w sposób, który nie odpowiada dobru dziecka;

3.  naruszenie art. 756 1 k.p.c. zw. 755 § 1 pkt 1 i 4 k.p.c. poprzez wydanie postanowienia na posiedzeniu niejawnym, pomimo, że nie zachodzi przypadek niecierpiący zwłoki;

4.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i wybiórcze oparcie się na opinii psychologicznej, z pominięciem przedłożonej przez powódkę opinii (...) Towarzystwa (...).

W uzasadnieniu rozwinęła argumentację podniesionych zarzutów. W szczególności wskazała, nie sprzeciwia się kontaktom pozwanego z córką, nie ogranicza ich. Małoletnia może mieć lęki związane ze spędzaniem czasu bez mamy. Zdaniem powódki, mając na uwadze dobro dziecka, należy poczekać na istotną opinię RODK, aby móc zasięgnąć opinii specjalistów w jaki sposób najbardziej korzystny dla dziecka ustalić jego kontakty z pozwanym. W dalszej perspektywie pozwana nie wyklucza, że małoletnia będzie gotowa do spędzania nocy u pozwanego.

Pozwany w odpowiedzi na zażalenie wniósł o oddalenie zażalenia powódki, podnosząc, że zawarte w niej zarzuty i argumenty są chybione i nie znajdują poparcia w opinii biegłych z RODK wydanej w dniu 12 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Co do zasady uzasadniony jest zarzut zażalenia dotyczący naruszenia art. 756 1 k.p.c. Z przedmiotowego przepisu wynika, że postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia w sprawach dotyczących pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem może zapaść tylko po przeprowadzeniu rozprawy, chyba że chodzi o wypadek niecierpiący zwłoki.

W niniejszej sprawie wniosek pozwanego o uregulowanie w trybie zabezpieczenia jego kontaktów z małoletnim dzieckiem stron został zawarty w odpowiedzi na pozew z dnia 12 marca 2015 r. Zarządzeniem z dnia 22 kwietnia 2015 r. Przewodniczący zwrócił ten wniosek na zasadzie art. 130 1 § 2 k.p.c., wobec nieuiszczenia przez pozwanego opłaty od wniosku. W terminie tygodniowym od daty doręczenia pełnomocnikowi pozwanego odpisu tego zarządzenia, pozwany uiścił jednak brakującą opłatę od wniosku, w związku z czym zgodnie z art. 130 2 § 2 k.p.c. wniosek o zabezpieczenie wywołał skutek od daty jego pierwotnego wniesienia. Na rozprawie w dniu 19 maja 2015 r. nie stawiła się powódka, usprawiedliwiając swoje niestawiennictwo zaświadczeniem wystawionym przez lekarza sądowego. Na rozprawie nie został rozpoznany wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Na rozprawie Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych RODK oraz postanowił wyznaczyć termin rozprawy po ustaleniu terminu badania w RODK. W piśmie z dnia 20 maja 2015 r. pozwany ponowił wniosek o udzielenie zabezpieczenia jego kontaktów z małoletnią A. M., wskazując, że powinien on mieć prawo do kontaktów z córką m in. przez miesiąc wakacji, w lipcu. W piśmie z dnia 6 lipca 2015 r. pozwany wniósł o przyśpieszenie rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia, podnosząc, że powódka nie informuje go o planowanych wyjazdach wakacyjnych, uniemożliwiając mu spędzanie z córką urlopu wakacyjnego. Złożony przez pozwanego wniosek o udzielenie zabezpieczenia został rozpoznany przez Sąd Okręgowy na posiedzeniu niejawnym. W ocenie Sądu Apelacyjnego okoliczności sprawy uzasadniały wydanie postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia kontaktów na posiedzeniu niejawnym, bez uprzedniego wysłuchania stron, jedynie w ograniczonym zakresie, tj. dotyczącym prawa pozwanego do spędzenia z córką wakacji, gdyż w dacie rozpoznania wniosku jedynie w tym przypadku zachodził wypadek niecierpiący zwłoki o którym mowa w art. 756 1 k.p.c. W tym kontekście należy mieć na względzie, że pozwany we wniosku domagał się m. in. przyznania mu prawa do spędzenia z córką kilku tygodni wakacji w miesiącach letnich, w piśmie procesowym z dnia 6 lipca 2015 r. o przyśpieszenie terminu rozpoznania wniosku, które zostało złożone wtedy, kiedy nie był znany kolejny termin rozprawy, podniósł, że powódka tak ogranicza mu kontakty z córką, że pozwany nie ma możliwości spędzenia z córką urlopu wakacyjnego. W takim przypadku zwłoka sądu w rozpoznaniu wniosku w zakresie dotyczącym wakacyjnych wyjazdów pozwanego z córką nie byłaby wskazana, zwłaszcza że był to już okres letni a kolejny termin rozprawy nie był jeszcze wyznaczony. Orzeczenie o zabezpieczeniu kontaktów w tym zakresie jest zgodnie zarówno z przepisem art. 756 1 k.p.c., jak również jest zgodnie z dobrem małoletniego dziecka stron. Natomiast brak jest uzasadnionych podstaw dla przyjęcia, że niecierpiącym zwłoki było rozpoznanie wniosku na posiedzeniu niejawnym i udzielenie zabezpieczenia w zakresie w jakim zabezpieczenie nie dotyczy prawa pozwanego do spędzenia z córką kilku tygodni wakacji w miesiącach lipcu i sierpniu. Argumentów ku takiemu rozstrzygnięciu nie dostarcza lektura uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, jak również stanowisko procesowe pozwanego. Nie można zatem uznać, że w realiach sprawy postanowienie w tym przedmiocie mogło zapaść na posiedzeniu niejawnym, jako niecierpiące zwłoki. Niezależne od wpływu tej wady na wynik sprawy, wobec stwierdzenia przez sąd odwoławczy naruszenia przez Sąd I instancji zasad procedowania a to przepisu art. 756 1 k.p.c., mającego charakter gwarancyjny, zaistniała konieczność częściowego uchylenia zaskarżonego postanowienia o zabezpieczeniu kontaktów.

Obowiązkiem Sądu I instancji będzie rozpoznanie wniosku o udzielenie zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy, jak tego wymaga art. 756 1 k.p.c. Dodatkowo wskazać należy, że w dacie rozprawy Sąd będzie dysponował już opinią wydaną przez biegłych RODK oraz, że uzasadnionym jest konieczność rozpoznania przez Sąd wniosku również w zakresie dotyczącym uregulowania kontaktów z dzieckiem w okresie wakacyjnym w nadchodzącym roku. Skoro bowiem wydanie przez Sąd I instancji zaskarżonego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia w części w jakiej stało się ono prawomocne tj. w części dotyczącej przyznania pozwanemu prawa do spędzenia z córką dwóch tygodni wakacji w miesiącu lipcu (ostatnich dwóch tygodni lipca) i dwóch tygodni wakacji w miesiącu sierpniu (ostatnich dwóch tygodni sierpnia), zostało wydane w warunkach art. 756 1 in fine k.p.c. tj. w wypadku niecierpiącym zwłoki, uzasadnionym jest przyjęcie, że rozstrzygnięcie to zapadło w wyłącznie w odniesieniu do konkretnych ram czasowych tj. wakacji 2015 r.

Wobec powyższego w punkcie 1 sentencji orzeczono na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., a w punkcie 2 sentencji orzeczono na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Teresa Rak SSA Jan Kremer SSA Jerzy Bess