POSTANOWIENIE

Dnia 31 grudnia 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jerzy Geisler (spr.)

Sędziowie: SA Marek Górecki

SA Karol Ratajczak

po rozpoznaniu w dniu 31 grudnia 2014 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. Ż.

przeciwko D. K. i Ł. K.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanych

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 18 września 2014 roku, sygn. akt: XII C 74/09

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA M. Górecki SSA J. Geisler SSA K. Ratajczak

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanej D. K. o uchylenie postanowienia zabezpieczającego z dnia 17 grudnia 2010 roku (pkt 1) oraz oddalił wniosek pozwanej D. K. o zmianę postanowienia zabezpieczającego z dnia 17 grudnia 2010 roku (pkt 2).

W motywach rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, że pozwana nie przedstawiła okoliczności przemawiających za przyjęciem, że odpadła lub zmieniła się podstawa zabezpieczenia. Wyjaśnił, że postanowieniem z dnia 17 grudnia 2010 roku Sąd Okręgowy udzielił powodowi zabezpieczenia jego roszczenia o zapłatę przez pozwanych kwoty 500.000,00 zł tytułem zachowku poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomościach:

1)  dla której Sąd Rejonowy w Obornikach prowadzi księgę wieczystą o nr. KW (...) o powierzchni 10,7568 ha, położonej w miejscowości G. Gmina R., obejmującej działki o nr. ewidencyjnym (...) do kwoty 400.000,00 zł,

2)  dla której Sąd Rejonowy w Chodzieży prowadzi księgę wieczystą o nr. KW (...) o powierzchni 0,5118 ha, położonej w miejscowości Ł. w powiecie (...), w skład której wchodzą działki o nr. ewidencyjnych (...) do kwoty 90.000,00 zł.

Wskazał także, że wyrokiem częściowym z dnia 17 kwietnia 2014 roku Sąd Okręgowy zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 40.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 marca 2009 roku do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy podkreślił, że okoliczność wydania wyroku częściowego, uwzględniającego roszczenie powoda do kwoty 40.000,00 zł, nie stanowi zmiany stanu faktycznego, uzasadniającego uchylenie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. Powód wniósł bowiem o zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 500.000,00 zł, zaś wyrok częściowy uwzględnił roszczenie powoda jedynie do kwoty 40.000,00 zł. Tym samym powód nadal ma interes prawny w posiadaniu zabezpieczenia swoich roszczeń.

Jednocześnie pozwana nie uprawdopodobniła, aby nastąpiła zmiana stanu faktycznego w zakresie pogorszenia się jej sytuacji majątkowej, uzasadniająca uchylenie zabezpieczenia.

Nie zachodziły wreszcie podstawy do zmiany zabezpieczenia poprzez obciążenie hipoteką jedynie nieruchomości położonej w Ł., gdyż wartość tej nieruchomości – według opinii biegłego – wynosi jedynie 76.000,00 zł. Zatem zmiana zabezpieczenia poprzez jego ograniczenie do hipoteki przymusowej, ustanowionej jedynie na tej nieruchomości, może pozbawić powoda zaspokojenia roszczenia.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyli pozwani, zaskarżając je w całości oraz wnosząc o jego zmianę poprzez zmianę postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2010 roku o udzieleniu zabezpieczenia w drodze uchylenia zabezpieczenia w postaci hipoteki przymusowej na nieruchomości położonej w miejscowości G..

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucili błąd w ustaleniach faktycznych, mający istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegający na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, że ich sytuacja majątkowa nie pogorszyła się w porównaniu z sytuacją z chwili udzielenia zabezpieczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanych nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że w niniejszej sprawie nie było podstaw do uchylenia bądź zmiany postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia z dnia 17 grudnia 2010 roku. Pozwani nie wykazali bowiem, by odpadła bądź uległa zmianie podstawa zabezpieczenia.

Wbrew stanowisku skarżących taką okolicznością nie może być jedynie fakt, że ich sytuacja majątkowa uległa pogorszeniu. Zmiana przyczyny zabezpieczenia wchodzi w grę, gdy dotychczasowy sposób zabezpieczenia stał się nadmiernie uciążliwy dla dłużnika, a inny sposób zapewnia wierzycielowi należytą ochronę. Takich okoliczności skarżący we wniosku nie przedstawili.

Podkreślić należy, że Sąd Okręgowy, udzielając zabezpieczenia, wskazywał na fakt obciążania i zbywania składników masy spadkowej, jak też na trudną sytuację majątkową strony pozwanej, argumentując tym samym, że brak zabezpieczenia może spowodować niewypłacalność pozwanych. Argumentacja ta zachowała swą aktualność również na obecnym etapie postępowania. Samo twierdzenie, że sytuacja majątkowa pozwanych uległa pogorszeniu potwierdza natomiast zasadność udzielenia zabezpieczenia. Nie można bowiem pomijać faktu, że powód w ramach zabezpieczenia dochodzi zapłaty kwoty 500.000,00 zł, zaś wartość nieruchomości w Ł., według opinii biegłego, wynosi ok. 76.000,00 zł. Uchylenie zatem dalej idącego zabezpieczenia – o co wnioskowali pozwani - nie zapewniałoby powodowi należytej ochrony prawnej.

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA M. Górecki SSA J. Geisler SSA K. Ratajczak