Sygn. akt II Ca 787/14

p o s t a n a w i a :

oddalić apelację.

II Ca 787/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni – Agencja (...) w B. wniosła o stwierdzenie zasiedzenia przez Skarb Państwa – Agencję (...) Oddział Terenowy w B. nieruchomości położonej w S. gmina (...), oznaczonej aktualnie numerem działki (...) o powierzchni 0,8300 ha stanowiącej grunt orny, objętej księgą wieczystą (...), gdzie ujawnionym właścicielem jest A. S.

Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2014r. Sąd Rejonowy w Szubinie V Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Nakle nad Notecią oddalił wniosek.

Sąd Rejonowy ustalił, że księga wieczysta (...), gdzie ujawnionym właścicielem jest A. S. prowadzona jest dla działki ewidencyjnej nr (...), gzie wpisu własności dokonano 4 listopada 1954r. Postanowieniem z dnia 30 czerwca 1966r. Sąd Powiatowy w B. stwierdził przejęcie przedmiotowej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, w zamian za należności skarbowe. W dniu 26 września 966r. złożony został wniosek o wpisanie Skarbu Państwa jako właściciela działki nr (...), który to wniosek został jednak prawomocnie zwrócony, ze względu na nieuzupełnienie braków.

Przechodząc do oceny prawnej złożonego wniosku wskazał Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności na treść art. 172 k.c. i na zawarte w treści tegoż przepisu przesłanki umożliwiające stwierdzenie zasiedzenia. Uznał jednak, że w przedmiotowej sprawie wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie, albowiem Skarb Państwa jest już właścicielem przedmiotowej nieruchomości od dnia 27 lipca 1966r., kiedy to uprawomocniło się postanowienie Sądu Powiatowego w B. z dnia 30 czerwca 1966r., z którego treści jednoznacznie wynika, że Skarb Państwa przejął nieruchomość w zamian za zobowiązania skarbowe. Orzeczenie będące podstawą nabycia własności nie zostało w późniejszym czasie zmienione, czy też uchylone. Brak ujawnienia Skarbu Państwa jako właściciela przedmiotowej nieruchomości w księdze wieczystej pozostaje bez znaczenia dla oceny prawa własności. Sąd rejonowy podkreślił, że wpis prawa własności ma jedynie charakter deklaratoryjny, a tym samym nie tworzy prawa własności.

Ubocznie zauważył Sąd, że fakt prawomocnego zwrotu wniosku o wpis z przyczyn formalnych nigdy nie stanowił przeszkody do ponowienia wniosku i nadal wnioskodawca może w każdym czasie wnieść o ujawnienie w treści księgi wieczystej przysługującego mu prawa własności. Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy oddalił wniosek.

Apelację od powyższego postanowienia wywiódł wnioskodawca, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez stwierdzenie zasiedzenia w sposób opisany we wniosku, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Skarżący zarzucił Sądowi rejonowemu:

- naruszenie prawa materialnego, a dokładniej art. 172 k.c. w zw. z art. 176 k.c. i art. 9 ustawy z 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy kodeks cywilny poprzez ich błędną wykładnię

- naruszenie zasad postępowania, mających wpływ na treść orzeczenia poprzez niewyjaśnienie okoliczności sprawy, dokonanie oceny dowodów w sposób dowolny i nieadekwatny do ich wagi.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie, niezbędne do jej rozstrzygnięcia, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, które Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za podstawę także swojego orzeczenia.

Ze sformułowania drugiego z zarzutów apelacji można wywieść, że skarżący zarzuca Sądowi I instancji naruszenie art. 233 k.p.c., ale dla skuteczności postawienia takiego zarzutu nie wystarczy ogólne stwierdzenie, że dowody zostały ocenione przez Sąd dowolnie i nieadekwatnie do ich wagi. Ugruntowane jest stanowisko, że apelujący powinien wskazać, jakie kryteria naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie przypisując im przymiot wiarygodności. Innymi słowy, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi skarżący powinien wykazać, że sąd pierwszej instancji rażąco naruszył zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego i że uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy (por. choćby wyrok SN II z 18 czerwca 2004 r., CK 369/03, opubl. LEX nr 174131).

Tymczasem apelacja wnioskodawcy jest takiej argumentacji pozbawiona i sprowadza się do próby odmiennej oceny znaczenia poszczególnych dowodów, niż dokonał tego Sąd Rejonowy. Sąd nie naruszył również zasad postępowania nie wzywając wnioskodawcy do przedstawienia dalszej dokumentacji. We wniosku inicjującym postępowanie o zasiedzenie wnioskodawca wskazał zakres swojego żądania, a Sąd Rejonowy dysponując materiałem dowodowym, który uznał za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia, nie znalazł podstaw do uwzględnienia jego wniosku.

Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego postawionych przez skarżącego w apelacji należy podkreślić, że już z samej treści art. 172 k.c. wynika, że tylko niebędący właścicielem posiadacz nieruchomości może nabyć własność nieruchomości, o ile jego posiadanie było samoistne i trwało przez określony przepisami czas. Z treści art. 336 k.c. wynika, że posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Innymi słowy, aby nabyć własność nieruchomości w drodze zasiedzenia muszą być spełnione dwie przesłanki: samoistne i nieprzerwane posiadanie nieruchomości oraz upływ określonego czasu w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza.. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, do zasiedzenia własności prowadzi zatem tylko posiadanie samoistne tzn. takie, jakie odpowiada treści prawa własności.

W przedmiotowej sprawie, wbrew twierdzeniom skarżącego słusznie Sąd Rejonowy wskazał, że nie mogło w ogóle dojść do zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę, albowiem od dnia 27 lipca 1996r. Skarb Państwa jest już jej właścicielem. Wynika to z treści prawomocnego postanowienia Sądu Powiatowego w B. z dnia 30 czerwca 1966r. w sprawie II Ns 780/66, mocą którego Skarb Państwa przejął przedmiotową nieruchomość od następców prawnych ujawnionego w księdze wieczystej A. S. w zamian za należności skarbowe.

Utworzona mocą art. 3 ust. 1 ustawy z 19 października 1991r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U.2012.1187) Agencja (...) jest państwową osoba prawną, której Skarb Państwa powierzył wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w odniesieniu do mienia, które zostało jej przekazane (zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy). W doktrynie przyjmuje się, że relacja pomiędzy Skarbem Państwa a Agencją (...) ma cechy charakterystyczne dla powiernictwa. Nie ulega jednak wątpliwości, że Skarb Państwa jest właścicielem mienia, a Agencja (...) jest podmiotem, którego zadaniem jest bezpośrednie gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa. W tych okolicznościach posiadanie przez nią nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa nie ma takiego charakteru (samoistnego), który uzasadniałby z upływem czasu możliwość ich nabycia w drodze zasiedzenia na swoją rzecz.

Dotychczasowy brak ujawnienia własności Skarbu Państwa w księdze wieczystej nie ma znaczenia. Droga do jego ujawnienia, jak słusznie wskazał Sąd I instancji, jest nadal otwarta, bowiem podstawa prawna do dokonania wpisu istnieje od 1966r.

Z tych zasadniczych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił apelację wnioskodawcy, jako nieuzasadnioną (na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 518 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c.).