Sygn. akt I ACz 2129/12

POSTANOWIENIE

Dnia 27 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2012 r. na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu

sprawy z powództwa: L. G. i H. G.

przeciwko: (...) S.A. Oddział w L.

o nakazanie i zapłatę

na skutek zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Okręgowego w Legnicy

z dnia 23 października 2012 r. sygn. akt I C 194/10

p o s t a n a w i a: uchylić zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy umorzył postępowanie (pkt I) i nakazał powodom, aby uiścili na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Legnicy kwotę 6.909,27 zł tytułem zwrotu wydatków. Sąd ten wskazał, iż postanowieniem z dnia 18.10.2011 r. zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 178 k.p.c., a w ciągu roku od jego zawieszenia nie wpłynął wniosek o jego podjęcie, w związku z czym postępowanie to podlegało umorzeniu na podstawie art. 182 § 1 k.p.c.

W zażaleniu na powyższe postanowienie, powódka wniosła o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do dalszego rozpoznania, a także o zasądzenie na jej rzecz od strony pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego. Powódka wskazała, iż po zawieszeniu postępowania w niniejszej sprawie, w dniu 05.01.2012 r. zmarł powód, z uwagi zaś na to, że przedmiotem niniejszego procesu są prawa, które przechodzą na następców prawnych – to śmierć powoda, zgodnie z treścią art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c., stanowi obligatoryjną podstawę zawieszenia postępowania. Nadto powódka podniosła, że z uwagi na współuczestnictwo konieczne występujące po stronie powodowej śmierć, jednego z powodów skutkuje zawieszeniem postępowania w całości.

W odpowiedzi na zażalenie, strona pozwana wniosła o jego oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało uwzględnieniu.

Z uwagi bowiem na to, że po zawieszeniu na zgodny wniosek stron (art. 178 k.p.c.) przez Sąd Okręgowy niniejszego postępowania (18.10.2011 r.), powód zmarł (05.01.2012 r.), zaskarżone postanowienie nie mogło się ostać.

Niewątpliwie z chwilą śmierci powoda zaistniała obligatoryjna podstawa do zawieszenia niniejszego postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c., przy czym brak postanowienia w tym zakresie nie tamuje skutków związanych z zawieszeniem postępowania z tej podstawy. Skutki zaś zawieszenia postępowania w wypadkach wskazanych w art. 174 § 1 pkt 1 i 4 k.p.c. następują z chwilą, w której nastąpiło zdarzenie będące przyczyną zawieszenia (tj. śmierć strony), niezależnie od daty wydania przez Sąd postawienia o zawieszeniu postępowania (skutki ex tunc). Z kolei mając na uwadze, iż w niniejszej sprawie występuje współuczestnictwo konieczne między powodami, zaś przedmiotem procesu są prawa, które przechodzą na następców prawnych, to śmierć powoda stanowi obligatoryjną podstawę do zwieszenia przedmiotowego postępowania w całości na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. (por. uchwała SN z 10.10.1964 r., III CO 53/64, OSPiKA 1968/2/29).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w związku ze śmiercią powoda, która nastąpiła przed upływem roku od dnia zawieszenia niniejszego postępowania na zgodny wniosek stron (art. 178 k.p.c.), nie było podstaw do umorzenia przedmiotowego postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. W doktrynie wskazuje się, iż jeśli Sąd o śmierci strony dowie się dopiero z zażalenia na postanowienie o umorzeniu, wtedy powinien bądź to sam uchylić zaskarżone postanowienie (art. 395 § 2 KPC), bądź przedstawić zażalenie sądowi drugiej instancji do rozpoznania. W takim wypadku zawieszenie postępowania utrzymuje się wraz ze wszystkimi skutkami, jakie Kodeks postępowania cywilnego wiąże ze śmiercią strony w toku postępowania (por. post. SN z 6.5.1976 r., IV CZ 36/76, Legalis oraz Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz pod red. A. Zielińskiego, K. Flaga – Gieruszyńska, Legalis). W razie bowiem śmierci strony, podstawy zawieszenia postępowania nie może stanowić inna przyczyna niż śmierć. Wyłącza to możliwość stosowania art. 182 § 1 k.p.c. (por. Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, pod red. K. Piaseckiego, Legalis).

Reasumując stwierdzić zatem należy, że Sąd I instancji z chwilą dowiedzenia się o śmierci powoda winien z urzędu zawiesić niniejsze postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji. O kosztach zaś postępowania zażaleniowego rozstrzygnie Sąd I instancji w orzeczeniu kończącym niniejszą sprawę, stosownie do jej ostatecznego wyniku i treści art. 108 § 1 k.p.c. Orzekanie w tym przedmiocie, na obecnym etapie postępowania byłoby przedwczesne.

MW