Sygn. akt I Ca 360/15

POSTANOWIENIE

Dnia 23 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Bojakowska

SO Iwona Podwójniak

SO Joanna Składowska

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z wniosku C. T.

z udziałem A. T. (1), R. B., D. S.

o zniesienie współwłasności

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 27 kwietnia 2015 roku, sygn. akt I Ns 1038/12

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w całości na następujące:

„1. znieść współwłasność nieruchomości położonej w obrębie ewidencyjnym 22 S., gmina S., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest KW Nr (...), składającej się z: działki nr (...) o powierzchni 2,06 ha, zabudowanej działki nr (...) o powierzchni 0,4527 ha, działki nr (...) o powierzchni 0,22 ha w ten sposób, że przyznać ją w całości wnioskodawcy C. T.;

2. zasądzić od wnioskodawcy C. T. tytułem spłat: na rzecz uczestnika A. T. (1) kwotę 9.784 (dziewięć tysięcy siedemset osiemdziesiąt cztery) złote, na rzecz uczestniczki D. S. kwotę 7.300 (siedem tysięcy trzysta) złotych oraz na rzecz uczestniczki R. B. kwotę 3.602 (trzy tysiące sześćset dwa) złote - płatne w terminie 3 (trzech) miesięcy od dnia wydania niniejszego orzeczenia z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminu płatności;

3. ustalić, że zainteresowani ponoszą koszty postępowania w zakresie przez siebie wydatkowanym.”;

II.  ustalić, że zainteresowani ponoszą koszty postępowania apelacyjnego w zakresie przez siebie wydatkowanym.

Sygn. akt I Ca 360/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Łasku zniósł współwłasność nieruchomości położonej w obrębie ewidencyjnym 22 S., gmina S., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest KW Nr SR1 (...), składającej się z: działki nr (...) o powierzchni 2,06 ha (pkt 1. a), zabudowanej działki nr (...) o powierzchni 0,4527 ha (pkt 1. b) oraz działki nr (...) o powierzchni 0,22 ha (pkt 1. c) w ten sposób, że przyznał na wyłączną własność wnioskodawcy C. T. działki opisane w pkt 1. a) i c), a uczestnikowi A. T. (1) zabudowaną działkę opisaną w pkt 1. b) (pkt 1.).

Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od uczestnika A. T. (1) na rzecz wnioskodawcy C. T. dopłatę w kwocie 11.687,10 zł płatną w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminu płatności (pkt 2.).

Sąd pierwszej instancji ustanowił także na rzecz uczestniczki D. S. nieodpłatną, dożywotnią służebność osobistą mieszkania polegającą na prawie korzystania z budynku mieszkalnego i budynku gospodarczego usytuowanych na działce opisanej w pkt. 1 b) (pkt 3.).

Sąd orzekł również o kosztach postępowania (pkt 4. i 5.).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Wnioskodawca C. T. jest współwłaścicielem w 221/288 częściach, uczestnik A. T. (1) w 29/288 częściach, uczestniczka R. B. w 29/288 częściach i uczestniczka D. S. w 9/288 częściach nieruchomości składającej się z działek: nr (...) o powierzchni 2,51 ha i nr 525 o powierzchni 0,22 ha położonych w obrębie ewidencyjnym nr 22 S., gmina S., powiat (...), województwo (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Łasku prowadzona jest księga wieczysta nr

SR1 (...).

Działka nr (...) ma dostęp od północy do gruntowej drogi gminnej (działka nr (...)) i od południa do gruntowej drogi gminnej (działka nr (...)). Działka nr (...) ma od północy dostęp do gruntowej drogi gminnej (działka nr (...) ). Na działce nr (...) bliżej jej południowego końca znajdują się zabudowania: dom mieszkalny murowany i budynek gospodarczy murowany oraz studnia. Dla miejscowości S. nie ma uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Według ewidencji gruntów działka nr (...) stanowi częściowo użytki role (rola, pastwisko) i częściowo zabudowane siedlisko, działka nr (...) stanowi w całości pastwisko. Ziemia nie jest uprawiana. Na działce nr (...) znajduje się zagłębienie gruntu po stawie.

Budynek mieszkalny na działce nr (...) został w połowie rozbudowany przez uczestniczkę D. S. wraz z jej pierwszym mężem M. T.. Teściowie D. S. pomagali jej materialnie przy budowie. D. S. i jej dzieci, w tym uczestnik A. T. (1) wykonywali remonty domu w zakresie instalacji elektrycznej, wymiany okien, drzwi, wymiany połowy pokrycia dachu, wymiany tynków, podłóg i sufitów. Budynek gospodarczy na działce nr (...) został wybudowany z kredytu zaciągniętego przez D. S. i jej pierwszego męża M. T.. Kredyt był częściowo spłacany przez D. S. i jej męża oraz przez teściów D. S.. W budynku gospodarczym instalację elektryczną i przyłącze energetyczne finansował A. T. (1).

D. S. od 1957 roku mieszka na działce nr (...). W ostatnich dwóch latach ze względu na podeszły wiek (79 lat) i choroby D. S. po kilka miesięcy w roku przebywa u córki R. B..

Działka nr (...) położona w obrębie 22 S., gmina S. została podzielona przez biegłego geodetę na:

1) działkę nr (...) o powierzchni 2,06 ha bez zabudowań i z dostępem do gminnej drogi gruntowej (działka nr (...) ),

2) działkę nr (...) o powierzchni 0,4527 ha z zabudowaniami, studnią, przyłączem energetycznym i dostępem do gminnej drogi gruntowej.

Działka nr (...) ma wartość 22.870 zł, działka nr (...) ma wartość 2.150 zł, działka nr (...) z naniesieniami ma wartość 35.180 zł, naniesienia na działce nr (...) mają następujące wartości:

- budynek mieszkalny 16.877 zł,

- budynek gospodarczy 7.252 zł,

- przyłącze energetyczne 301 zł,

- studnia 1.680 zł.

Wnioskodawca C. T. ma 67 lat. Utrzymuje się z emerytury. Jest wraz z żoną współwłaścicielem nieruchomości rolnych o powierzchni w sumie 5,743 ha (oprócz objętych niniejszym postępowaniem) położonych w miejscowościach K. gmina S., A. gmina Z., P. gmina Z., P. gmina Z.. Nie posiada maszyn rolniczych oprócz kosiarki i glebogryzarki.

Uczestniczka D. S. ma 79 lat. Utrzymuje się z renty w kwocie około 800 zł miesięcznie. Jej rodzice mieli nieruchomość zabudowaną w J. gmina W., ale uczestniczka nie korzysta z tej nieruchomości i nie wie, czy i jaki udział przysługuje jej w prawie własności tej nieruchomości.

Uczestniczka R. B. ma 45 lat. Jest bezdzietną wdową. Pracuje jako szwaczka. Mieszka w K., w domu który był współwłasnością jej nieżyjącego męża. Opiekuje się swoją matką D. S..

Uczestnik A. T. (1) ma 52 lata. Jest wdowcem. Ma dorosłe córki. Pracuje w S., gdzie zarabia około 7.500 zł miesięcznie, z czego może odłożyć około 2.500 zł miesięcznie. Jest właścicielem mieszkania położonego w budynku byłej szkoły w G. gmina S..

Sąd Rejonowy powołując się na art. 55 3 k.c., uznał, że przedmiotowa nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne potencjalnie, pod warunkiem poczynienia znacznych nakładów finansowych na uzupełnienie takich składników jak budynki, urządzenia, inwentarz martwy i żywy, ponowne przygotowanie gruntów do uprawy.

W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę: opisany stan przedmiotowego gospodarstwa rolnego, udziały poszczególnych współwłaścicieli w prawie własności, sytuację materialną poszczególnych współwłaścicieli, fakt wieloletniego zamieszkiwania uczestniczki D. S. w przedmiotowym siedlisku, Sąd uznał, że podział wspomnianej nieruchomości na działkę nr (...) i przyznanie jej A. T. (1) i działki nr (...) i przyznanie ich C. T. będzie zgodny z art. 214 § 1 i 2 k.c.

Zdaniem Sądu podział ten zapewni możliwość wykorzystania gruntów rolnych do produkcji rolnej przez C. T. (działki nr (...)) i działki nr (...) w celach mieszkalnych dla D. S., matki A. T. (1).

Sąd podał, że D. S. i A. T. (1) dokonali nakładów na rozbudowę i remont budynku mieszkalnego, budowę i modernizację budynku gospodarczego oraz wykonanie przyłącza energetycznego. Sąd podkreślił, że z uwagi na znaczny upływ czasu od rozbudowy budynku mieszkalnego i budowy budynku gospodarczego nie da się dokładnie ustalić, jaki był zakres nakładów D. S. na te budowy. Sąd przyjął zatem, że nakłady w tym zakresie, uwzględniając także późniejsze remonty i modernizacje, wyniosły połowę wartości budynku mieszkalnego (dobudowana część domu stanowi około połowy jego powierzchni) i połowę wartości budynku gospodarczego (przy budowie tego budynku uczestniczył mąż D. M. T., a kredyt zaciągnięty na budowę był spłacany w części przez D. S. i jej męża M. T., a w części przez teściów). Sąd stwierdził więc, że nakłady D. S. mają wartość 12.365,50 zł (1/2 x 16.877 zł wartość domu + 1/2 x 7.252 zł wartość budynku gospodarczego + 301 zł wartość przyłącza energetycznego = 12.365,50 zł).

Sąd uznał zatem, że wartość udziałów poszczególnych współwłaścicieli w całej przedmiotowej nieruchomości wynosi:

- C. T. – 36.707,10 zł (suma wartości całej nieruchomości 47.835,50 zł, tj. wartość działki nr (...) - 22.870 zł + wartość działki nr (...) - 35 180 zł - wartość nakładów D. S. i A. T. (1) 12.365,50 zł + wartość działki nr (...) - 2150 zł = 47 835,50 zł x udział wnioskodawcy 221/288 = 36 707,10 zł),

- A. T. (1) - 4.816,77 zł (suma wartości całej nieruchomości 47 835,50 zł x udział uczestnika 29/288 = 4.816,77 zł),

- R. B. - 4.816,77 zł (suma wartości całej nieruchomości 47.835,50 zł x udział uczestniczki 29/288 = 4.816,77 zł),

- D. S. – 1.494,86 zł (suma wartości całej nieruchomości 47 835,50 zł x udział uczestniczki 29/288 = 1494 zł 86 gr).

Przy takim sposobie zniesienia współwłasności zgodnie z art. 212 § 1 k.c. Sąd zasądził od uczestnika A. T. (1) na rzecz wnioskodawcy C. T. dopłatę w wysokości różnicy wartości udziału C. T. we współwłasności i faktycznej wartości części nieruchomości, którą uzyskuje z podziału (wartość udziału 36 707 zł 10 gr - wartość działek nr (...) w sumie 25 020 zł = 11 687 zł 10 gr ) Na podstawie art. 212 § 3 k.c. termin uiszczenia dopłaty Sąd określił na 3 miesiące od uprawomocnienia się ostanowienia.

Na rzecz pozostałych uczestników Sąd nie zasądził spłat od A. T. (1), ponieważ owi uczestnicy wnosili o niezasądzanie spłat.

Zgodnie z wnioskami uczestników na podstawie art. 296 k.c. w celu zapewnienia D. S. mieszkania Sąd ustanowił na jej rzecz nieodpłatną, dożywotnią służebność osobistą mieszkania, polegającą na prawie korzystania z budynku mieszkalnego i budynku gospodarczego usytuowanych na działce nr (...).

Sąd orzekł o kosztach postępowania częściowo na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., a w pozostałym zakresie w oparciu o art. 520 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł C. T., który zaskarżył przedmiotowe rozstrzygnięcie w całości, zarzucając mu naruszenie:

- art. 233 § 1 w zw. z art. 278 i art. 299 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i powzięcia błędnych ustaleń faktycznych, wskutek błędnej oceny dowodów, w postaci przesłuchania wnioskodawcy, w tym pominięcie opinii biegłego z zakresu rolnictwa J. P. co do sprzeczności podziału nieruchomości rolnej z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej i przyznania gwarancji należytego prowadzenia gospodarstwa rolnego przez wnioskodawcę C. T., dokonanie podziału gospodarstwa rolnego mimo konieczności posiadania do tego wiedzy specjalnej oraz dokonania przez Sąd podziału nieruchomości rolnej niezgodnie z posiadanymi przez uczestników udziałami;

- art. 328 § 2 k.p.c. przez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom wnioskodawcy co do planów prowadzenia uprawy orzecha laskowego oraz dania gwarancji należytego prowadzenia przez niego gospodarstwa rolnego.

- art. 214 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i dokonanie podziału gospodarstwa rolnego pomiędzy współwłaścicieli, który jest sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej podczas, gdy całość gospodarstwa rolnego powinna zostać przyznana wnioskodawcy, który daje najlepszą gwarancję jego prowadzenia oraz zgodnie do posiadanych przez uczestników udziałów w nieruchomości wspólnej.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i przyznanie wnioskodawcy C. T. całości gospodarstwa rolnego z odpowiednią

spłatą na rzecz pozostałych uczestników, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Apelujący wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie pierwszo- i drugoinstancyjne.

W odpowiedzi na apelację uczestnicy D. S. i A. T. (1) wnieśli o oddalenie apelacji oraz o obciążenie wnioskodawcę kosztami, a także o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, że zupełnie nietrafnym jest zarzut uchybienia art. 328 § 2 k.p.c. przez niewskazanie w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom wnioskodawcy. Należy zaznaczyć, że C. T. nie zamieścił w swoich zeznaniach zapewnienia, że zamierza prowadzić uprawę orzecha laskowego (k. 210 w zw. z k. 59v.), natomiast tego rodzaju oświadczenie złożył biegłemu J. P. w trakcie oględzin (k. 235). Zapewnienia te mieszczą się jednak w deklaracji skarżącego, który zeznał (k. 210), że jego zdaniem może on prowadzić gospodarstwo jako menadżer. Należy zwrócić uwagę, że Sąd pierwszej instancji wymienił powody odmowy przyznania waloru wiarygodności zeznaniom C. T. co do chęci prowadzenia produkcji rolnej na przedmiotowej nieruchomości – Sąd podał, że deklaracje wnioskodawcy są niewiarygodne, ponieważ skarżący nie posiada żadnych maszyn rolniczych, nie wykazuje dochodów z działalności rolniczej, nie pobiera dopłat unijnych oraz utrzymuje się z emerytury. Sąd Rejonowy zrealizował więc dyspozycję art. 328 § 2 k.p.c., który nakazuje zawrzeć w uzasadnieniu przyczyny, dla których odmówiono wiarygodności określonym dowodom.

W dalszej kolejności Sąd Okręgowy ustosunkował się do zarzutu wadliwej oceny dowodów, a to naruszenia art. 233 § 1 w zw. z art. 278 i art. 299 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Nawiązując do zarzutów podniesionych w środku odwoławczym należy podkreślić, że opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (zob. wyrok SA w Poznaniu z dnia 12 sierpnia 2015 r., I ACa 1193/13, Lex nr 1808716).

Sąd Rejonowy pominął opinię biegłego do spraw rolnictwa J. P., ponieważ zdaniem Sądu opinia ta nie została należycie uzasadniona, jako że została oparta jedynie na podstawie niewiarygodnych zeznań wnioskodawcy. Zdaniem Sądu Okręgowego należy w tym miejscu zaakcentować, że biegły J. P.w opinii pisemnej oraz ustnym wyjaśnieniu tejże opinii jednoznacznie wskazał, że podział działki nr (...)nie jest zasadny, a jedynym gwarantem należytego prowadzenia gospodarstwa rolnego jest C. T.. W ocenie Sądu drugiej instancji w oparciu o treść opinii można ustalić motywy, którymi kierował się biegły. J. P.zwrócił uwagę na brak propozycji pozostałych uczestników co do sposobu zagospodarowania przedmiotowej działki w przeciwieństwie do stanowiska wnioskodawcy, podkreślił, że A. T. (1)przebywa głównie za granicą, zaś D. S.z uwagi na wiek i chorobę nie jest w stanie właściwie uprawiać ewentualnie przyznaną działkę. Zdaniem Sądu odwoławczego nie sposób podważyć konkluzji biegłego wyłącznie w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Należy bowiem podkreślić, że biegły dokonując oceny w przedmiotowym zakresie korzystał z wiedzy specjalnej z dziedziny rolnictwa. Trzeba więc zaznaczyć, że jeżeli zdaniem Sądu pierwszej instancji wnioski zawarte w opinii biegłego J. P.są nieprzekonujące, to z uwagi na treść art. 278 § 1 k.p.c. podważenie mocy dowodowej tejże opinii może nastąpić wyłącznie poprzez przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii tego samego biegłego lub z opinii innego biegłego. Tymczasem Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na podstawie własnego uznania z pominięciem wspomnianej opinii. Należy więc wskazać, że dokonana przez Sąd ocena dowodu z opinii biegłego z zakresu rolnictwa jest dowolna i jako taka stanowi naruszenie art. 233 § 1 w zw. z art. 278 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., ponieważ Sąd samodzielnie rozstrzygnął zagadnienie z zakresu wiadomości specjalnych, którymi dysponuje jedynie biegły.

Następstwem niezasadnego pominięcia opinii biegłego do spraw rolnictwa jest poczynienie niepełnych ustaleń faktycznych. Należało więc uzupełnić stan faktyczny w niniejszej sprawie o stwierdzenie, że podział działki nr (...) nie jest zasadny, a jedynym gwarantem należytego prowadzenia gospodarstwa rolnego jest C. T. (dowód: zeznania C. T. – k. 210; opinia biegłego J. P. – k. 234 -235; ustne wyjaśnienie opinii – k. 249 – 250, nagranie – 00:14:45 – 00:28:04)

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy podzielił prawidłowe ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i uznał je za własne.

W konsekwencji doszło do uchybienia art. 213, a także art. 214 § 2 k.c., na co słusznie w zarzucie wskazuje skarżący. Trzeba zauważyć, że przyjęty przez Sąd Rejonowy podział przedmiotowego gospodarstwa rolnego między współwłaścicieli byłby sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej. Wynika to z opinii biegłego, a ponadto należy podkreślić, że przyznanie wnioskodawcy wyłącznie działki (...) odcięłoby je od budynku mieszkalnego oraz gospodarczego znajdujących się na działce (...), a ponadto przyłącza energetycznego – obiektów stanowiących naturalne zaplecze dla planowanej produkcji rolnej.

Trzeba także zauważyć, że przekazanie zabudowanej działki A. T. (1), który większość czasu spędza poza granicami Polski i nie wyrażał chęci stałego zamieszkania na terenie spornej działki. Przyjęty przez Sąd Rejonowy sposób podziału nie będzie sprzyjało podtrzymaniu rolniczej funkcji przedmiotowego gospodarstwa. Wypada zgodzić się z Sądem pierwszej instancji, że chociaż przedmiotowa nieruchomość wraz z zabudowaniami jest zaniedbana, to jednak stanowi potencjalne gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 55 3 k.c., które może jeszcze zostać zmodernizowane.

Należy dodać, że nie ma powodów, aby zdyskwalifikować C. T. jako osobę, która mogłaby skutecznie gospodarować na przedmiotowej nieruchomości. Trzeba zaznaczyć, że jest na emeryturze, a więc potencjalnie ma czas na doglądanie gospodarstwa rolnego. Dysponuje co prawda tylko kosiarką oraz glebogryzarką, ale w oparciu o zasady doświadczenia życiowego można stwierdzić, że wnioskodawca jest w stanie wynająć sprzęt rolniczy w celu dokonania niezbędnych prac polowych.

Podsumowując, Sąd uznał, że przyznanie przedmiotowej nieruchomości w całości wnioskodawcy zapewni w ostatecznym wyniku samodzielność i żywotność gospodarstwa, a tym samym da lepsze efekty gospodarcze oraz wyższą produkcję, niż miałoby to miejsce w przypadku podziału fizycznego.

Zaniechanie podziału nie naruszy żywotnych interesów bytowych pozostałych współwłaścicieli. Przede wszystkim w świetle art. 218 k.c. współwłaściciele, którzy nie otrzymali gospodarstwa rolnego lub jego części, lecz do chwili zniesienia współwłasności w tym gospodarstwie mieszkali, zachowują uprawnienia do dalszego zamieszkiwania, jednakże nie dłużej niż przez pięć lat. Tym samym interes D. S. został zabezpieczony. Ponadto należy zauważyć, że uczestniczka dysponuje majątkiem w J., który oddała w dzierżawę, a ponadto może liczyć na pomoc dzieci. Co się tyczy zamieszkiwania na terenie działki (...) dzieci A. T. (1), należy podkreślić, że wymienione nie mają tytułu prawnego do przedmiotowej nieruchomości, a ponadto uczestnik jest właścicielem mieszkania w G. (k. 211) i brakuje przesłanek, aby uznać, iż mieszkania tego nie może udostępnić swoim zstępnym.

Mając na uwadze powyższe, Sąd drugiej instancji na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że w punkcie I.1. zniósł współwłasność nieruchomości położonej w obrębie ewidencyjnym 22 S., gmina S., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona jest KW Nr (...), składającej się z: działki nr (...) o powierzchni 2,06 ha, zabudowanej działki nr (...) o powierzchni 0,4527 ha, działki nr (...) o powierzchni 0,22 ha w ten sposób, że przyznał ją w całości wnioskodawcy C. T..

Następstwem dokonanego zniesienia współwłasności była zgodnie z art. 212 § 2 k.c. konieczność przyznania spłat pozostałym uczestnikom, którzy nie otrzymali w naturze żadnej części dzielonej nieruchomości, o czym Sąd orzekł w pkt I.2 sentencji.

Podstawą do obliczenia spłat była dla Sądu Okręgowego kwota 35.770 zł stanowiąca sumę wartości działek nr (...) (2.150 zł), 524/1 (22.870 zł) oraz działki (...) pomniejszonej o wartość nakładów D. S. i A. T. (1) w postaci budynków i przyłącza energetycznego (35.180 zł – 16.877 zł - 7.252 zł – 301 zł =10.750 zł). Sąd drugiej instancji nie odliczył wartości studni, ponieważ brak nie ma podstaw do ustalenia, że był to nakład poniesiony przez D. S. oraz jej syna.

W związku z tym skoro wartość udziału A. T. (1) wynosiła 3.602 zł (29/288 x 35.770 zł), wartość połowy dokonanych przez niego nakładów odpowiadała kwocie 6.183 zł (12.365,50 zł : 2), wówczas wysokość należnej mu spłaty wynosi 9.784 zł (3.602 zł + 6.183 zł).

Wartość udziału D. S. wynosiła 1.118 zł (9/288 x 35.770 zł), wartość połowy poczynionych przez nią nakładów stanowiła kwotę 6.183 zł (12.365,50 zł : 2), toteż wysokość przypadającej jej spłaty wyraża się w kwocie 7.301 zł (1.118 zł + 6.183 zł).

Z kolei wysokość spłaty przypadającej na rzecz R. B. pokrywała się z wartością jej udziału i wynosiła 3.602 zł (29/288 x 35.770 zł).

Sąd odwoławczy na podstawie art. 212 § 3 k.c. wyznaczył wnioskodawcy termin 3 miesięcy na uiszczenie wyżej wymienionych spłat, licząc od dnia wydania niniejszego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 23 listopada 2015 roku. Sąd miał na uwadze zawartą we wniosku o zniesienie współwłasności deklarację skarżącego, że jest w stanie spłacić uczestników w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o zniesieniu współwłasności (k. 6).

O kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego Sąd Okręgowy orzekł w pkt I.3. sentencji na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Należy zgodzić się z poglądem wyrażonym w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 roku (sygn. akt III CZ 46/10, LEX nr 688497), że sprawach tzw. działowych nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3 k.p.c. sprzeczność interesów tych uczestników, którzy domagają się podziału, niezależnie od tego, jaki sposób podziału postulują i jakie wnioski składają w tym względzie.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł w punkcie II. na mocy art. 520 § 1 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Niezgoda uczestnika na określony sposób zniesienia współwłasności i wniesienie przez niego apelacji nie stwarza bowiem samo przez się sprzeczności jego interesu z interesem pozostałych uczestników. W dalszym ciągu mamy bowiem do czynienia z sytuacją, gdy wszyscy uczestnicy dążą do wyjścia ze stanu współwłasności, prezentując przy tym odmienne koncepcje.