UZASADNIENIE

Powód C. S. pozwem z dnia 24 sierpnia 2009 roku przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W. wniósł o:

1.  zasądzenie od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) na rzecz powoda C. S. kwoty 86.212,52 zł odszkodowania za wprowadzenie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na skutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania poprzez m.in. wprowadzenie wymagań technicznych powodujących konieczność poniesienia kosztów rewitalizacji akustycznej budynku, tj. robót związanych z zapewnieniem ochrony akustycznej budynku należące do wymagań technicznych budynku znajdującego się w obszarze ograniczonego użytkowania z odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty w wysokości ustawowej od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym także kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800 zł.

Powód wskazał, iż zastrzega sobie prawo do podwyższenia wysokości żądania i wartości przedmiotu sporu podanych w pozwie po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego sądowego ustalającego ostatecznie wysokość odszkodowania – kosztów robót wykonawczych rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego (pozew k-2-3).

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 listopada 2009 roku pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. wniósł o:

1.  oddalenie powództwa w całości w zakresie roszczenia o zasądzenie od pozwanego odszkodowania za wprowadzenie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na skutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania,

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych (odpowiedź na pozew k-34-35).

Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie sygn. akt IV C 1213/09 wyrokiem z dnia 16 sierpnia 2010 roku oddalił powództwo C. S. przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) o zapłatę oraz zasądził na rzecz pozwanego kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Sąd przyjął, że Rozporządzenie Wojewody (...) nr (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., które weszło w życie 25 sierpnia 2007 roku (Dziennik Urzędowy Województwa (...) z dnia 10 sierpnia 2007 roku nr(...) utraciło moc prawną. W związku z powyższym przyjął brak możliwości dochodzenia przez powoda roszczeń w oparciu o art. 129 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (wyrok k-232).

Powód C. S. dnia 22 września 2010 roku złożył apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 sierpnia 2010 roku zaskarżając go w części. tj.: punkt 1 wyroku w części dotyczącej oddalenia powództwa powoda w kwocie 4.000 zł z tytułu odszkodowania za rewitalizację akustyczną budynku powoda oraz punkt 2 wyroku w zakresie zasądzenie od powoda C. S. na rzecz pozwanego kwoty 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (apelacja k-251).

Pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. dnia 25 stycznia 2011 roku złożył odpowiedź na apelację wnosząc o oddalenie apelacji powoda oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na apelację k-322).

Sąd Apelacyjny w Warszawie sygn. VI ACa 112/11 w wyroku z dnia 10 czerwca 2011 roku uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. akt IV C 1213/09 w punkcie pierwszym, w części oddalającej powództwo, co do kwoty 4.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2009 do dnia zapłaty oraz w punkcie drugim i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego (wyrok k-393).

Powód w piśmie procesowym wraz z modyfikacją powództwa, złożonym na rozprawie dnia 20 października 2011 roku wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego odszkodowania w wysokości 75.100 zł, na które składały się:

1.  kwota 35.100 zł kosztów koniecznej rewitalizacji akustycznej budynku, tj. robót związanych z zapewnieniem ochrony akustycznej budynku już wykonanych i tych, które mają być wykonane należących do wymagań technicznych budynku mieszkalnego powoda znajdującego się w obszarze ograniczonego użytkowania w W. przy ulicy (...) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w następujący sposób:

a.  od kwoty 4.000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

b.  od kwoty 31.100 od dnia 20 październik 2011 roku do dnia zapłaty;

2.  kwota 40.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty z tytułu obniżenia (ubytku) wartości rynkowej nieruchomości powoda

Powód wskazał, iż zastrzega sobie prawo do podwyższenia wysokości żądania i wartości przedmiotu sporu określonych w pozwie po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych sądowych ustalającego wysokość odszkodowania – kosztów robót niezbędnej rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego powoda oraz obniżenia (ubytku) wartości rynkowej nieruchomości (pismo powoda k-420).

W odpowiedzi na pismo strony powodowej zawierające modyfikację powództwa pozwany dnia 8 listopada 2011 roku wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych (pismo k-474).

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku dnia 27 maja 2014 roku strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie (protokół k-763).

Powód w załączniku do protokołu rozprawy z dnia 27 maja 2014 roku podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie jednocześnie wnosząc o otwarcie na nowo rozprawy i uwzględnienie wniosków dowodowych powoda. Dodatkowo z ostrożności procesowej w przypadku oddalenia powództwa wniósł o zwolnienie powoda w całości z kosztów sądowych w tym z kosztów zastępstwa procesowego (pismo k-768-772).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód C. S. jest właścicielem działki nr (...)( zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym), położonej w W. przy ul. (...), dla której to nieruchomości jest prowadzona w Sądzie Rejonowym dla (...) w Warszawie, VII Wydział Ksiąg Wieczystych księga wieczysta nr (...) (Odpis zwykły księgi wieczystej k-468-469).

Nieruchomość należąca do powoda znajdowała się wewnątrz obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (OOU poza strefą M) utworzonego na podstawie Rozporządzenia Wojewody (...) nr (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., które weszło w życie 25 sierpnia 2007 roku (Dziennik Urzędowy Województwa (...) z dnia 10 sierpnia 2007 roku nr 156). Wskazane rozporządzenie było aktem ustanawiającym obszar ograniczonego użytkowania obowiązującym w dacie złożenia pozwu.

Nieruchomość powoda zgodnie z obowiązującą obecnie Uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku znajduje się w całości na terenie obszaru ograniczonego użytkowania – (...) dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W., jednakże poza strefą (...) i (...) (Uchwała nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) k-426-432).

Biegły akustyk Instytutu Ochrony Środowiska w opinii wskazał, iż weryfikacyjne pomiary hałasu na terenie posesji powoda wynoszą dla pory dnia LAeq DZ 54,1 dB oraz dla pory nocy dnia LAeq NZ 47,2 dB (opinia k-579-593).

Biegła z zakresu szacowania wartości nieruchomości oszacowała w podejściu porównawczym wartości rynkowe gruntu wynoszące: 400.311 zł według cen na datę 3 sierpnia 2011 roku (data wejścia w życie Uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...)) oraz 402.228 zł według cen aktualnych na dzień sporządzenia opinii (4 grudnia 2013 roku (opinia k-685-723).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie przeprowadzonych dowodów z dokumentów: Aktu Notarialnego k-9-15, Mapy k-16, Wypisu z Kartoteki Budynków k-17, Wypisu z Rejestru Gruntów k-18, Odpisu aktualnego z Rejestru Przedsiębiorców k-40-42, Zaświadczenia nr (...), Zaświadczenia nr (...), Wartości poziomów hałasu k-80-83, Danych o ruchu lotniczym k-84, Części opisowej mapy akustycznej k-137-154, Wyciągu z Programu Ochrony Środowiska k-155-156, Ogłoszenia nr 5 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego k-157-158, Ogłoszenia nr 2 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego k-159-160, Zarządzenia nr (...) Marszałka Województwa (...) k-207, Uchwały nr (...) Zarządu Województwa (...) k-208, Pisma (...) (...) W. k-220, Zaświadczenia nr (...) o przeznaczeniu nieruchomości k-221, Decyzji nr (...).Z k-22, W. z raportu o oddziaływaniu na środowisko (...) k-224-229, Odpisu pełnego z Rejestru Przedsiębiorców k-292-296, k-356-358, Uchwały nr (...)Sejmiku Województwa (...) wraz z uzasadnieniem i załącznikami k-426-432, Zaświadczenia nr (...) k-433, Wydruku map k-467, k-480, k-481, k-506, k-507, Odpisu Księgi Wieczystej k-468-469, Pisma Biura (...) k-479, Uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) k-536, Projektu budowlanego k-551-552, Warunków przyłączenia do sieci gazowej k-553, Planów k-554, k-562, Wypisu z rejestru gruntów k-555, Zawiadomienia k-556, Decyzji nr (...) k-557,Opinii Instytutu Ochrony Środowiska k-579-593, Opinii z zakresu wartości rynkowej prawa własności k-686-723 oraz załączonego do tomu III Przeglądu ekologicznego (...) im. (...).

Sąd pominął wszelkie prywatne ekspertyzy i pomiary z uwagi na powołanie w sprawie niezależnych biegłych, którzy dokonali niezbędnych ekspertyz wydając opinie na zlecenie Sądu oraz zgodnie z postanowieniami Sądu.

Sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe stron jako zbędne dla niniejszego postępowania, w tym wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw wyceny i szacowania nieruchomości, uznając za wystarczającą i w pełni przydatną w zakresie badania wartości nieruchomości powoda opinię M. M. (1). Powodem dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłego, nie mogły być jedynie niekorzystne dla strony powodowej wnioski z niej wynikające. Zarzuty strony powodowej do opinii jako niemerytoryczne nie mogły zostać uwzględnione.

Sąd zważył, co następuje:

Jak stanowi przepis art. 387 § 4 k.p.c. poza wypadkami określonymi w § 2 i 3 sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo, gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczeniu z dnia 27 stycznia 1960 r. III CR 916/59 wskazał, iż w razie uchylenia wyroku przez sąd rewizyjny (obecnie apelacyjny) w części przekraczającej pewną sumę tylko ta suma objęta jest prawomocnością wyroku, przedmiotem więc ponownego rozpoznania przez sąd pierwszej instancji jest roszczenie powoda ponad powyższą sumę bez określenia górnej jego granicy. Z tego względu otwarta jest możliwość zgłoszenia przez powoda w dalszym postępowaniu żądania rozszerzającego powództwo.

Powód pierwotnie wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz kwoty 86.212,52 zł odszkodowania za wprowadzenie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości. W wyniku złożenia przez powoda apelacji od wyroku Sądu Okręgowego oddalającego powództwo - Sąd Apelacyjny przekazał sprawę do ponownego rozpoznania w części oddalającej powództwo, co do kwoty 4.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2009 do dnia zapłaty zgodnie z wnioskiem zawartym w apelacji. Powód w piśmie procesowym wraz z modyfikacją powództwa złożonym na rozprawie dnia 20 października 2011 roku wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego odszkodowania w wysokości 75.100 zł.

Wskazać zatem należy, iż niezaskarżenie wyroku w części oddalającej powództwo prowadzi do materialno prawnej prawomocności wyroku i tym samym w tym zakresie prawomocny wyrok posiada powagę rzeczy osądzonej. Powód nie złożył apelacji co do kwoty 82.212,52 zł, a zatem wyrok w niezaskarżonej części stał się prawomocny i rozszerzenie powództwa w zakresie tej kwoty jest niedopuszczalne. W tym wypadku zakres ponownego rozpoznania sprawy ma zakreślone granice i Sąd nie może poza nie wykroczyć bez uchybienia art. 367 k.p.c. Prawomocna część wyroku nie określała jednak w żaden sposób górnej granicy roszczenia powoda i właśnie wyrok został częściowo uchylony celem prawidłowego określenia tej górnej granicy roszczenia powoda. Jednakże z racji modyfikacji powództwa w granicach res iudicata, przedmiotem rozważań Sądu było jedynie roszczenie powoda w wysokości 4.000 zł przekazane do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu przez Sąd Apelacyjny.

Powód wniósł o odszkodowanie za wprowadzenie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na skutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania poprzez m.in. wprowadzenie wymagań technicznych powodujących konieczność poniesienia kosztów rewitalizacji akustycznej budynku tj. robót związanych z zapewnieniem ochrony akustycznej budynku należące do wymagań technicznych budynku znajdującego się w obszarze ograniczonego użytkowania oraz o odszkodowanie z tytułu obniżenia wartości rynkowej nieruchomości powoda na podstawie art. 129, art. 135, art. 136 i innych ustawy prawo ochrony środowiska oraz przepisów rozporządzenia Wojewody (...) nr 50.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości, wskazując na opinię Instytutu Ochrony Środowiska, z której wynikało, że na terenie nieruchomości powoda zachowane są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2007 roku, sygn. akt II CSK 524/07 wskazał, iż Sąd nie jest związany podaną w pozwie kwalifikacja prawną dochodzonego roszczenia (LEX nr 465998). Powód, jako podstawę swoich żądań wskazywał zarówno przepisy ustawy prawo ochrony środowiska, jak też przepisy kodeksu cywilnego. Należy przy tym zaznaczyć, że do roszczeń zgłoszonych przez powoda opartych na wskazanej przez niego podstawie faktycznej będą miały zastosowanie w pierwszej kolejności przepisy powołanej ustawy prawo ochrony środowiska jako lex specialis w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego, a w szczególności stanowiących materialno – prawną podstawę roszczenia art. 129 i art. 136 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1232, j.t.) Sąd w pierwszej kolejności bada czy na podstawie tych przepisów roszczenia powodów mogą zostać uwzględnione.

Artykuł 129 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1232, j.t.) stanowi: „jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Z roszczeniem, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.” W tym miejscu należy podkreślić, że pozew w niniejszej sprawie nosi datę sporządzenia 17 sierpnia 2009 roku oraz datę prezentaty Biura Podawczego 24 sierpnia 2009 roku, a więc roszczenie powoda zostało zgłoszone przed upływem 2 lat od wejścia w życie rozporządzenia Wojewody (...) nr(...)

Podstawą domagania się roszczeń odszkodowawczych jest ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości poprzez stworzenie obszaru ograniczonego użytkowania. Jak wynika z art. 135 ust. 1 ustawy prawo ochrony środowiska: może to mieć miejsce, jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, z analizy porealizacyjnej, albo z przeglądu ekologicznego wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych, nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu. Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco (przed 15 listopada 2008 roku znacząco) oddziaływać na środowisko, lub dla zakładów lub innych obiektów gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcia, określa się na zasadach wskazanych w art. 135 ust 2 prawo ochrony środowiska. Przepis ten zawiera delegację do określenia obszaru ograniczonego użytkowania, jak również oznaczenia jakie przedsięwzięcia mogą znacząco oddziaływać na środowisko.

W dacie uchwalenia obszaru ograniczonego użytkowania to jest 24 sierpnia 2007 roku (data wejścia w życie rozporządzenia Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku) art. 135 ust. 2 ustawy prawo ochrony środowiska wskazywał, że obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 2 pkt 1 lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy wojewoda, w drodze rozporządzenia. Przepis ten uległ zmianie na podstawie art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o ziemnie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, która to zmiana obowiązywała od dnia 1 stycznia 2008 roku i według tej nowelizacji obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze uchwały. Zmieniono zatem jedynie organ uprawniony do utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania – w miejsce wojewody – sejmik województwa oraz wskazano, że następuje to w formie uchwały, a nie jak dotychczas w formie rozporządzenia. Zmiany art. 135 ustawy prawo ochrony środowiska w zakresie organu, rodzaju aktu prawnego oraz określenia rodzaju przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w żaden sposób nie wpłynęły na skuteczność obowiązywania rozporządzenia Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku, albowiem zmiana organu upoważnionego do wydania aktu wykonawczego nie wpłynęła na moc jego obowiązywania, kwestia formy aktu została rozstrzygnięta w przepisach przejściowych, to jest art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku, zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym przedmiotowo pozostał ten sam, albowiem nie zmieniła go ani nowelizacja dokonana ustawa z 3 października 2008 roku, ani też nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Rozporządzenie Wojewody (...) nr (...)z dnia 7 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., § 5 wskazuje, iż w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków: w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów - zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych, natomiast w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów - zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Zgodnie z tym rozporządzeniem w obszarze ograniczonego użytkowania utworzono także strefę ograniczeń zabudowy mieszkaniowej – strefę M.

Kolejnym aktem ustanawiającym obszar ograniczonego użytkowania obecnie obowiązującym jest Uchwała Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. Zarządcą wprowadzonego obszaru ograniczonego użytkowania zgodnie z powołaną uchwałą jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W.. Uchwała określa wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania: w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić odpowiednią izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 roku prawo budowlane (Dz. U. z 2010 roku nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy, natomiast w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach – zgodnie z ustawą prawo budowlane i przepisami wykonawczymi do tej ustawy. W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono strefę Z1 i Z2, w których wprowadzono ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów.

W tym miejscu podkreślić należy, iż ze wskazanych wyżej aktów wykonawczych wynika, iż nieruchomość powodów znajduje się w obszarze ograniczonego użytkowania, a zarazem nie znajdowała się ani nie znajduje w strefie (...) – czyli w strefach, których dotyczą ograniczenia przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów.

Artykuł 136 ust. 1 ustawy prawo ochrony środowiska wskazuje, iż w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne.

Według art.135 ww ustawy istotne jest ustalenie czy na nieruchomości należącej do powoda dochodzi do przekroczenia norm dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku, które to normy są różne dla zabudowy mieszkaniowej oraz tzw. „wrażliwej”. Dlatego każdorazowo konieczne jest badanie czy na danej nieruchomości te normy zostały przekroczone.

W tym miejscu wskazać należy na wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 5 czerwca 2013 roku I ACa 391/13 zgodnie z którym „zwrot nakładów na dodatkową ochronę akustyczną przysługiwać może tylko w granicach, w jakich konieczność taka wynika z zakwalifikowania budynku do poszczególnej strefy obszaru ograniczonego użytkowania. Odszkodowanie z tego tytułu nie może zatem obejmować kosztów doprowadzenia nieruchomości do standardów ochrony akustycznej wymaganej na podstawie powszechnie obowiązujących norm i przepisów prawa budowlanego” (pub. LEX 1363334).

Sąd uznał Opinię Instytutu Ochrony Środowiska z dnia 24 stycznia 2013 roku za rzetelną, opartą na podstawowej metodzie pomiarowej, jako ostatecznej i dającej wyniki odpowiadające rzeczywistości w przypadkach wątpliwych lub spornych. W opinii stwierdzono, iż na podstawie Uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (Dz. Urz. Woj. (...) Nr 128 poz. 4086 z późn. zm.) po przeprowadzeniu analizy dokumentacji, że posesja przy ul. (...) w W. należąca do powoda C. S. zlokalizowana jest w obszarze ograniczonego użytkowania poza obszarami (...). Biegły wskazał, iż weryfikacyjne pomiary hałasu na terenie posesji powoda wynoszą dla pory dnia LAeq DZ 54,1 dB oraz dla pory nocy dnia LAeq NZ 47,2 dB (opinia k-579-593).

Zgodnie z punktem 2 tabeli 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826 z późn. zm.) dopuszczalnemu poziom hałasu w decybelach podczas startów, lądowań i przelotów statków powietrznych na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w porze dnia wynosi 60 dB, natomiast w porze nocy 50 dB.

Opinia Instytutu Ochrony Środowiska w sposób jednoznaczny zatem wykazała, że na terenie posesji powoda wartość równorzędnego poziomu dźwięku A w czasie odniesienia T (dB), wyrażona przy pomocy wskaźnika, zarówno dla pory dnia jak i pory nocy są spełnione wymagania poziomów dopuszczalnych dla terenów określonych w punkcie 2 tabeli 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826 z późn. zm.). Natomiast nie są spełnione dla pory nocy dla terenów określonych w punkcie 1 tabeli 2 w/w rozporządzenia, a więc Strefa ochronnej A uzdrowiska, terenów szpitali, domów opieki społecznej, terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Biegła z zakresu szacowania wartości nieruchomości oszacowała w podejściu porównawczym wartości rynkowe gruntu wynoszące: 400.311 zł według cen na datę 3 sierpnia 2011 roku(data wejścia w życie Uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...)) oraz 402.228 zł według cen aktualnych na dzień sporządzenia opinii (4 grudnia 2013 roku, zatem wartość nieruchomości powoda wzrosła (opinia k-685-723).

Z powyższego wynika, iż na terenie nieruchomości powoda zachowane są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, a ponadto nie nastąpiło zmniejszenie wartości nieruchomości. Nie zasadnym zatem było roszczenie powoda skierowane przeciwko pozwanemu Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) oparte na art. 129 oraz art. 135 ustawy prawo ochrony środowiska o odszkodowanie tytułem zwrotu kosztów przeznaczonych na rewitalizację budynku oraz tytułem obniżenia wartości nieruchomości.

Do odpowiedzialności za szkody spowodowane oddziaływaniem na środowisko stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej (art. 322 prawo ochrony środowiska). Stosownie do przepisu art. 435 § 1 k.p.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności na podstawie ustawy prawo ochrony środowiska.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30 listopada 2010 roku sygn. akt VI ACa 1156/10 (LEX nr 682525): ” nie można negować, że położone w sąsiedztwie lotnisk nieruchomości mogą powodować obniżenie wartości nieruchomości w stosunku do stanu, jaki by ją kształtował, gdyby sąsiedztwo takie nie istniało, ale można również zakładać, że położenie nieruchomości w pobliżu portu lotniczego powoduje, że nieruchomość staje się atrakcyjna, zależy to przecież od przeznaczenia danej nieruchomości. Tego rodzaju, stanowiące zawsze hipotezę, obniżenie potencjalnej wartości nieruchomości, nie mieści się jednak w granicach szkody, ani jako rzeczywista strata, ani jako utracona korzyść. Tak, więc na zasadach ogólnych odpowiedzialności odszkodowawczej nie jest możliwe dochodzenie z tego tytułu roszczeń, wobec przedsiębiorstwa prowadzącego lotnisko ani na zasadzie winy - art. 415 k.c., ani ryzyka - art. 435 § 1 k.c., tym bardziej, że port lotniczy nie może być uznany za zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody, nawet, jeżeli poszczególne elementy organizacji takiego przedsiębiorstwa korzystają z sił przyrody. Do odpowiedzialności prowadzącego takie przedsiębiorstwo lub zakład nie ma zastosowania art. 435 k.c.”.

Powyższe rozważania, a także niezasadne powoływanie art. 435 k.c. skutkowało oddaleniem powództwa w całości.

Zdaniem Sądu niezasadnym było obciążanie powoda kosztami postępowania, gdyż korzystając w dobrej wierze w 2009 r., w momencie wytoczenia powództwa, z przepisów dotyczących obszaru ograniczonego użytkowania domagał się odszkodowania za hałas, który występuje na nieruchomości. Nie będąc jednak specjalistą w dziedzinie akustyki nie mógł rozgraniczyć źródeł hałasu występującego na jego nieruchomości oraz jego natężenia uprawniającego do otrzymania odszkodowania.

Sąd nie obciążył powoda kosztami postępowania orzekając na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami, według zasady słuszności.