Sygn. akt IV K 281/13

UZASADNIENIE

Jak wynika z analizy karty karnej skazanego, akt sprawy i dołączonych odpisów wyroków Ł. C. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie z dnia 21 września 2011 roku w sprawie IV K 880/11 za czyn wypełniający dyspozycję art. 160 § 2 k.k. popełniony w dniu 1 stycznia 2011 roku na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, oraz na podstawie art. 71 §1 k.k. na karę 25 stawek dziennych grzywny po 20 złotych każda stawka. Wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności zawieszono na okres próby wynoszący 3 lata. Postanowieniem Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 20 grudnia 2012 roku zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności.

2. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 25 czerwca 2012 roku w sprawie o sygn. akt IV K 105/12 , za czyn wypełniający dyspozycję art. 207 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 i § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony w okresie od lipca 2011 roku do 5 lutego 2012 roku na karę 6 lat pozbawienia wolności. Na poczet orzeczonej kary zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach od 6 lutego 2012 roku do 25 czerwca 2012 roku.

3. Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie z dnia 9 lipca 2012 roku w sprawie IV K 1551/11 za czyn wypełniający dyspozycję art. 158 § 1 k.k. popełniony w dniu 21 marca 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zawieszono na okres próby wynoszący 2 lata.

W dniu 9 września 2013 roku do Sądu Okręgowego w Lublinie wpłynął wniosek skazanego Ł. C. o wydanie wyroku łącznego. Ł. C. wniósł o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar pozbawienia wolności oraz kary grzywny stosując przy tym zasadę absorpcji.

Podczas rozprawy sądowej obrońca skazanego wniósł o wydanie wyroku łącznego i zastosowanie pełnej absorpcji (k. 43v).

Oskarżyciel publiczny wniósł o połączenie dwóch skazań tj. wyroków sądów rejonowych i wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności (k. 43v).

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek skazanego o wydanie wyroku łącznego, co do zasady zasługuje na uwzględnienie, jednakże nie w zakresie wskazanym przez wnioskodawcę.

Na podstawie art. 569 § 1 k.p.k. wyrok łączny może zostać wydany w stosunku do osoby, która została skazana prawomocnie wyrokami różnych sądów i zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej.

Jak wynika natomiast z treści art. 85 k.k. Sąd orzeka karę łączną, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu.

Zgodnie z treścią art. 85 k.k., Sąd orzeka karę łączną wówczas, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające połączeniu. Warunkiem wymierzenia kary łącznej jest więc to, aby przestępstwa ustalone różnymi prawomocnymi wyrokami popełnione zostały przez sprawcę, zanim zapadł pierwszy, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, wyrok i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. ( Wyrok Sądu Najwyższego z 4.06.2013 r. w sprawie II KK 89/13).

W omawianym układzie procesowym takim pierwszym wyrokiem, tj. granicznym momentem czasowym, pozwalającym na przyjęcie zbiegu realnego przestępstw jest wyrok Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 21 września 2011 roku w sprawie IV K 880/11 (pkt 1), którym to Ł. C. skazany został za czyn popełniony w dniu 1 stycznia 2011 roku. Przed wydaniem powołanego orzeczenia Ł. C. dopuścił się w dniu 21 marca 2011 roku czynu zabronionego wyczerpującego dyspozycję art. 158 § 1 k.k., za który to czyn Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wyrokiem z dnia 9 lipca 2012 roku wymierzył mu karę pozbawienia wolności w sprawie IV K 1551/11 (pkt 3).

Analiza dat popełnienia czynów i dat wydania wyroków opisanych powyżej prowadzi do wniosku, że zachodzi realny zbieg przestępstw, co do którego istnieją warunki do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności.

Wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w sprawie IV K 880/11 Ł. C. skazany został na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Natomiast wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w sprawie IV K 1551/11 Ł. C. skazany został na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, wykonanie której zawieszono na okres próby wynoszący 2 lata.

Sąd Okręgowy, uznał, iż w realiach przedmiotowej sprawy istnieją podstawy do wymierzenia kary łącznej, w sytuacji, gdy za zbiegające się przestępstwa wymierzono karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania oraz karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Przypomnieć należy, iż po wejściu w życie ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589), która dodała do Kodeksu karnego przepis art. 89 §1a k.k., zgodnie z którym, w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że skoro przepis ten pozwala na wymierzenie bezwzględnej łącznej kary pozbawienia wolności w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, to tym bardziej, w świetle jego brzmienia, możliwe jest orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania również wtedy, gdy łączeniu podlega kara bezwzględnego pozbawienia wolności z karą pozbawienia wolności, której wykonanie zostało warunkowo zawieszone. Za takim wnioskiem przemawia argument a maiori ad minus z art. 89 § 1a k.k. (vide Wyrok z dnia 14 czerwca 2011 roku – IV KK 159/11, LEX 848159).

W realiach niniejszej sprawy Sąd wziął pod uwagę, iż czyn, za który Ł. C. został skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania został popełniony w dniu 21 marca 2011 roku (IV K 1551/11), a więc po dniu wejścia w życie cyt. wyżej ustawy tj. po dniu 7 czerwca 2010 roku. Również Sąd Najwyższy w wyroku w sprawie IV KK 186/11 z dnia 2 sierpnia 2011 roku dopuszcza „Możliwość wymierzenia kary łącznej w wyroku łącznym na podstawie art. 89 § 1a k.k., zgodnie z art. 4 § 1 k.k., która dotyczy skazań za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, popełnione po dniu 7 czerwca 2010 roku”.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w sprawach opisanych w punktach 1 i 3 i orzekł jako karę łączną karę 2 lat pozbawienia wolności.

W zakresie wymiaru kary łącznej zasadnicze znaczenie mają dyrektywy prewencyjne, zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Przy karze łącznej dokonuje się globalnej oceny stopnia społecznej szkodliwości wszystkich przestępstw, za które wymierzono kary jednostkowe (wyrok SN z dnia 11.12.1980r., II Kr 388/80, LEX nr 21888). Popełnienie kilku przestępstw jest więc istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej niż wynikałoby to z zasady absorpcji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 września 2001 r., II A Ka 154/01, Prok. i Pr. 2002/4/26).

Rozpatrując, zatem związki przedmiotowe i podmiotowe stwierdzić należy, że między przestępstwami pozostającymi ze sobą w zbiegu istnieje bliski związek czasowy. Czyny objęte wyrokami pozostającymi w zbiegu zostały popełnione na przestrzeni kilku miesięcy tj. jeden w styczniu 2011 roku zaś drugi w sierpniu 2011 roku. Jeśli chodzi natomiast o związek podmiotowy jak i przedmiotowy popełnianych przestępstw to stwierdzić należy, iż są to przestępstwa skierowane przeciwko życiu i zdrowiu (art. 160 § 2 i art. 158 § 1 k.k.). Zdaniem Sądu Ł. C. nie zasługuje na zastosowanie wobec niego zasady pełnej absorpcji, czy też zawieszenie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności.

Na podkreślenie również zasługuje fakt, iż karę orzeczoną wobec Ł. C. wyrokiem IV K 880/11 zawieszono na okres próby wynoszący 3 lata, a mimo to okazał on rażące lekceważenie norm prawa i nie zmienił swego stosunku do norm prawnych i popełnił w tym okresie przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 i § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za które został skazany wyrokiem w sprawie IV K 105/12 (pkt 2). W konsekwencji czego postanowieniem z dnia 20 grudnia 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie zarządził wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem IV K 880/11. Co, do osoby skazanego istnieją poważne wątpliwości jego resocjalizacji, cel uprzednio orzeczonej, zawieszonej kary pozbawienia wolności nie został osiągnięty.

Sąd uznał, że tylko tak orzeczona kara będzie odebrana jako sprawiedliwa, skutkując jednocześnie utwierdzeniem w społeczeństwie przekonania o konieczności przestrzegania porządku prawnego. Na fakt takiego orzeczenia kary łącznej wskazuje stopień demoralizacji skazanego, dla którego wejście w konflikt z prawem nie miało jednorazowego, przypadkowego charakteru (informacja z K. k.19).

Z tych też względów przy ustalaniu wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności Sąd Okręgowy zastosował zasadę asperacji, to jest metodę mieszaną uznając, iż zastosowanie zasady pełnej absorpcji kar jednostkowych (pochłaniania kary łagodniejszej przez surowszą), byłoby nienależytym premiowaniem skazanego, prowadząc tym samym do jego bezkarności za czyn objęty wyrokiem IV K 1551/11, a w konsekwencji powodując, iż kara nie spełniałaby swoich funkcji represyjnych oraz wychowawczych i to zarówno w aspekcie indywidualnym, jak i społecznym.

Sąd uwzględnił także opinię o skazanym z zakładu karnego. Zachowanie Ł. C. w warunkach izolacji penitencjarnej uznać należy za poprawne. W grupie współosadzonych stara się funkcjonować poprawnie. Nie deklaruje przynależności do nieformalnych struktur podkultury przestępczej. Skazany nie jest zatrudniony odpłatnie. Karę pozbawienia wolności jako przestępca młodociany odbywa w systemie programowego oddziaływania. Wobec przełożonych prezentuje właściwą postawę i zachowanie. Karę pozbawienia wolności odbywa w systemie programowego oddziaływania. Zadania z programu realizuje w sposób poprawny. Odnośnie popełnionych przestępstw wypowiada się krytycznie (opinia o skazanym k. 21-22).

Powyższe okoliczności obrazujące zachowanie skazanego w warunkach penitencjarnych pozwalają na stwierdzenie, iż Ł. C. angażuje się w proces resocjalizacji, który jednakże na obecnym etapie nie został zakończony i wymaga dalszych oddziaływań penitencjarnych.

Tak ukształtowana kara łączna pozbawienia wolności winna w sposób należyty uświadomić skazanemu nieuchronność kary, spełniając w ten sposób cele wychowawcze i zapobiegawcze. Jednocześnie w sposób należyty będzie kształtować świadomość prawną społeczeństwa, spełniając swoje zadania w zakresie prewencji generalnej.

Na koniec zwrócić uwagę należy, iż niemożliwym było, tak jak to wnioskował skazany, połączenie kar grzywien orzeczonych wyrokami IV K 880/11 oraz IV K 1551/11, z uwagi na fakt, iż grzywna w wyroku IV K 880/11 została orzeczona na podstawie art. 71 § 1 k.k., a która to grzywna ma charakter akcesoryjny i związana jest ściśle z zawieszeniem wykonania kary, dlatego w przypadku zarządzenia wykonania kary grzywna ta nie podlega wykonaniu – tak jak miało to miejsce w realiach niniejszej sprawy.

Nadto Sąd pragnie przyznać, iż podczas sporządzania wyroku łącznego w przedmiotowej sprawie przez przeoczenie nie wpisał w pkt 3, że Ł. C. wyrokiem z dnia 9 lipca 2012 roku w sprawie IV K 1551/11 oprócz kary pozbawienia wolności został również skazany na podstawie art. 71 § 1 k.k. na karę grzywny w wysokości 40 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda stawka.

Na mocy art. 572 k.p.k. Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w zakresie wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie w sprawie IV K 105/12.

Na mocy § 14 pkt ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. M. kwotę 147,60 zł tytułem wynagrodzenia za wykonaną obronę z urzędu.

Uwzględniając trudną sytuację finansową skazanego, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił Ł. C. od wydatków wynikających z faktu wydania wyroku łącznego, obciążając nimi Skarb Państwa.