Sygnatura akt XIII Ga 623/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 12 marca 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, w sprawie z powództwa W. B. przeciwko J. K. i K. B., o zapłatę, rozpoznając zarzuty pozwanych od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 24 maja 2011 roku wydanego w sprawie o sygn. akt XIII GNc 1661/11, utrzymał w mocy opisany wyżej nakaz zapłaty w zakresie kwoty 20.769,02 zł (dwadzieścia tysięcy siedemset sześćdziesiąt dziewięć złotych 2/100) z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 10.513 zł od dnia 29 listopada 2008 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 9.886,80 zł od dnia 7 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty

oraz w zakresie kosztów postępowania w kwocie 2.703 zł, uchylił opisany wyżej nakaz zapłaty w zakresie kwoty 87,90 zł i powództwo w tym zakresie oddalił oraz uchylił opisany wyżej nakaz zapłaty w pozostałym zakresie i postępowanie umarzył. Powyższe orzeczenie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych: w pozwie wniesionym w dniu 1 kwietnia 2011 roku powód, W. B. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych, J. K. i K. B. kwoty 22.839,80 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.440 złotych od dnia 16 lutego 2008 roku, od kwoty 10.513 złotych od dnia 29 listopada 2008 roku i od kwoty 9.886,80 złotych od dnia 7 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że należność ta wynika z prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GNc 3850/09 przeciwko (...)w Ł., której pozwani byli członkami zarządu w okresie powstania zobowiązania stanowiącego podstawę wydania tego nakazu i znajduje uzasadnienie w treści przepisu art. 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Nakazem zapłaty Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 24 maja 2011 roku wydanym w postępowaniu nakazowym sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. Powyższy nakaz pozwani zaskarżyli w całości, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu zarzutów pozwani podnieśli, że powód nie wykazał, aby zaspokojenie z majątku (...)w Ł. nie było możliwe, bo choć postępowanie egzekucyjne zostało przez komornika sądowego umorzone z uwagi na bezskuteczność egzekucji, to argumenty wskazane przez komornika w uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu nie zasługują, w ocenie pozwanych, na uwzględnienie, skoro spółka nadal prowadzi działalność gospodarczą, a posiadane przez nią środki pieniężne i ruchomości pozwalają na pełne zaspokojenie powoda bez konieczności kierowania egzekucji do majątku członków zarządu. Nadto pozwani zakwestionowali wysokość roszczenia w zakresie kwoty 9.886,80 złotych, wskazując, że kwestionowali i kwestionują zamówienie i dostarczenie towaru z faktury (...) z dnia 7 listopada 2011 roku, której dotyczy ta kwota, a uprawomocnienie się nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GNc 3850/09 przeciwko (...)w Ł. także co do tej kwoty nastąpiło wyłącznie z tej przyczyny, iż spółka w tamtym okresie zmieniała siedzibę i nie otrzymała korespondencji. Stało się to podstawą podjęcia przez spółkę działań zmierzających do zakwestionowania wspomnianego wyżej nakazu zapłaty powództwem przeciwegzekucyjnym. W piśmie z dnia 22 stycznia 2015 roku powód sprecyzował, że wnosi o zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 20.856,92 złotych z ustawowymi odsetkami od kwoty 10.513 złotych od dnia 29 listopada 2008 roku i od kwoty 9.886,80 złotych od dnia 7 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty, cofając pozew w pozostałym zakresie ze zrzeczeniem się roszczenia. Pozwani, w odpowiedzi na częściowe cofnięcie powództwa nie zakwestionowali rozliczenia i sposobu zarachowania należności wpłaconych w toku postępowania egzekucyjnego. Na rozprawie w dniu 26 lutego 2015 roku pozwani przedstawili dowód wpłaty kwoty 134 złotych tytułem dalszej spłaty na poczet należności egzekwowanych ze spornego nakazu wydanego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GNc 3850/09. Prawomocnym nakazem zapłaty Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GNc 3850/09 z powództwa W. B. przeciwko (...)w Ł., zasądził między innymi kwotę 22.839,80 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.440 złotych od dnia 16 lutego 2008 roku, od kwoty 10.513 złotych od dnia 29 listopada 2008 roku i od kwoty 9.886,80 złotych od dnia 7 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty. Postępowanie egzekucyjne na podstawie wskazanego wyżej tytułu wykonawczego wszczęte zostało wskutek wniosku powoda. Postanowieniem z dnia 31 grudnia 2010 roku postępowanie to zostało umorzone z powodu bezskuteczności egzekucji. Kolejne postępowanie egzekucyjne na podstawie wskazanego wyżej tytułu wykonawczego wszczęte zostało także wskutek wniosku powoda. Na podstawie tej egzekucji powód odzyskał:

- kwotę 1.639,78 złotych w dniu 30 marca 2010 roku, która zaliczona została na koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 1.200 złotych, oraz koszty postępowania wynikające z nakazu zapłaty stanowiącego podstawę żądań tego pozwu,

- kwotę 1.522,60 złotych w dniu 21 kwietnia 2010 roku, która zaliczona została na koszty postępowania wynikające z nakazu zapłaty stanowiącego podstawę żądań tego pozwu,

- kwotę 1.565,43 złotych w dniu 5 maja 2010 roku, która zaliczona została na koszty postępowania wynikające z nakazu zapłaty stanowiącego podstawę żądań tego pozwu do kwoty 723,62 złotych, a nadto na odsetki ustawowe od kwoty 2.440 złotych, do kwoty 672,77 złotych, a także na tą kwotę - do 169,04 złotych

- kwotę 1.522,61 złotych w dniu 21 maja 201 roku, która zaliczona została na kwotę 2.440 złotych, do zapłaty pozostało z tej kwoty 748,35 złotych. Nadto wyegzekwowano na rzecz powoda łącznie kwotę 291,23 złotych, która zaliczona została na poczet kwoty 2.440 złotych, z której do zapłaty pozostaje 457,12 złotych. Nadto wyegzekwowano na rzecz powoda kwotę 87,90 złotych tytułem dalszej spłaty na poczet należności egzekwowanych ze spornego nakazu wydanego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GNc 3850/09, z wpłaty uczynionej przez pozwanych w dniu 26 lutego 2015 roku w kwocie 134 złotych, po potrąceniu kosztów egzekucji w kwocie 87,90 złotych. Dalszych wpłat na dzień zamknięcia rozprawy nie odnotowano. Oboje pozwani pełnili funkcje członków zarządu (...) Ł. w okresie powstania spornych zobowiązań. W 2012 roku (...) miała ujemny wynik finansowy. W roku 2011 spółka ta miała środki trwałe. W roku 2013 (...) Ł. miała jednego wierzyciela - powoda oraz zaległości wobec ZUS i US. Część należności nie została zapłacona powodowi, bo w ocenie spółki, była niezasadna. Na dzień zamknięcia rozprawy, zdaniem Sądu I instancji, nie da się stwierdzić, czy (...) Ł. ma środki na zaspokojenie należności żądanych pozwem. Na dzień zamknięcia rozprawy (...) Ł. prowadzi działalność gospodarczą, posiada wierzytelności na kwoty 4.000 - 8.000 złotych miesięcznie oraz posiadające pierwszeństwo zaspokojenia zaległości wobec US na kwotę 14.000 - 18.000 złotych. Powód wzywał pozwanych do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Sąd Rejonowy pominął dowody z dokumentów w postaci rejestrów zakupów, umowy, wyciągów bankowych, dokumentów, gdyż w ocenie tego Sądu nie miały one wpływu na treść rozstrzygnięcia. W tak określonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z treścią art. 299 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2013 r., Nr 1013 ze zm., zwanej dalej ksh) jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Podstawową przesłanką warunkującą odpowiedzialność członków zarządu jest wykazanie przez wierzyciela bezskuteczności egzekucji skierowanej przeciwko spółce, którą określić można ogólnie jako stan, w którym pozostały niezaspokojone zobowiązania, których nie można wyegzekwować od samej spółki. Ponadto powód musi wykazać istnienie określonego zobowiązania spółki w czasie, kiedy pozwany był członkiem zarządu lub likwidatorem, stwierdzonego tytułem egzekucyjnym wydanym na rzecz powoda. Natomiast pozwany, jeżeli chce się uwolnić od odpowiedzialności, powinien udowodnić jedną z okoliczności egzoneracyjnych określonych w § 2 art. 299 ksh. Po pierwsze, pozwanego zwalnia od odpowiedzialności wykazanie złożenia we właściwym czasie przez pozwanego lub wierzyciela spółki wniosku o ogłoszenie upadłości. Skutecznie przeprowadzony dowód w tym zakresie obala bowiem domniemanie, że szkoda wierzyciela spółki pozostawała w związku przyczynowym z niezłożeniem przez pozwanego we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości. Na równi ze zgłoszeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości traktować należy nieistnienie podstaw do jego zgłoszenia w okresie pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu lub likwidatora (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2003 r., IV CKN 1779/00). Po wtóre, pozwanego zwalnia dowód niezawinionego niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, gdyż dowód ten obala, wynikające z art. 299 ksh, odmienne domniemanie prawne. W końcu po trzecie, pozwany zwolni się od odpowiedzialności z art. 299 ksh, gdy wykaże, że choć nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, to nie było to przyczyną szkody powoda. Pozwany musi w tym wypadku wykazać, że powód nie uzyskałby w z, postępowaniu upadłościowym, choćby zostało ono wszczęte we właściwym czasie, zaspokojenia swej należności ze względu na brak wystarczającego majątku spółki. Pozwany powinien zatem udowodnić - odwołując się do stanu majątkowego spółki istniejącego w czasie właściwym do zgłoszenia wniosku o upadłość oraz uwzględniając określoną w art. 342 Prawa upadłościowego i naprawczego kolejność zaspokajania się z masy upadłości - że na zaspokojenie należności powoda nie starczyłoby środków wchodzących w skład masy upadłości (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1999, II CKN 608/98, i dnia 16 grudnia 1999 r., II CKN 630/98, niepubl.). Przeprowadzenie takiego dowodu obala wynikające z art. 299 ksh odmienne domniemanie prawne. W rozpoznawanej sprawie powód wykazał istnienie tytułu egzekucyjnego wydanego na jego rzecz, a dotyczącego zobowiązań(...) Ł.. Powód wykazał też bezskuteczność egzekucji opartej na tym tytule, a skierowanej przeciwko tej spółce. Co prawda w toku prowadzonych egzekucji komornik doprowadził do wyegzekwowania części należności, ale nadal pozostały niezaspokojone zobowiązania, których nie można wyegzekwować od samej spółki. Wynika to zebranego w sprawie materiału dowodowego, przede wszystkim z faktu bezskutecznych egzekucji prowadzonej w sprawie KM 316/10 zakończonej umorzeniem postępowania. Także wyjaśnienia pozwanych przemawiają za brakiem środków na zaspokojenie wierzycieli spółki. Jakkolwiek zdaniem pozwanych spółka prowadzi swą podstawową działalność, to ciążą na niej zobowiązania wobec US. Pozwani nie wykazali żadnego majątku spółki, z którego mogłoby nastąpić zaspokojenie nie wskazali też, że istniał sposób egzekucji pominięty przez powoda, który mógł doprowadzić do zaspokojenia spornej należności. Nie można zatem postawić powodowi zarzutu, że prowadził egzekucję z majątku spółki nieudolnie, czy z pominięciem składników majątkowych spółki, które pozwoliły by mu zaspokoić się w całości z majątku spółki. W orzecznictwie podkreśla się, że decydujące znaczenie dla oceny zasadności powództwa wywodzonego z art. 299 ksh ma stan majątkowy spółki istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, zaś dla przyjęcia odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. konieczne jest bezsporne stwierdzenie, że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe (porównaj: wyrok SN z dnia 30 maja 2008 roku, III CSK 12/08, LEX nr 447785). W sprawie niniejszej, na podstawie zebranego materiału dowodowego, stwierdzić należy z całą stanowczością, że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe z uwagi na brak istnienia jakiegokolwiek majątku, który pozwoliłby na to zaspokojenie. Tym samym zarzut pozwanych, iż powód nie wykazał aby zaspokojenie z majątku spółki było niemożliwe nie zasługuje na uwzględnienie. Nie zasługuje też na aprobatę zdaniem Sądu I instancji drugi z zarzutów wskazanych przez pozwanych, a kwestionujący zamówienie i dostarczenie towarów z jednej z faktur stanowiących podstawę prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie XV GNc 3850/09. Nie ulega wątpliwości, że w sprawie, w której powód dochodzi roszczenia na podstawie art. 299 § 1 ksh, przedstawiając prawomocne orzeczenie będące źródłem zobowiązania spółki wobec powoda, sąd nie ma możliwości badania, czy określone nim zobowiązanie istnieje, a jeśli tak, to w jakim rozmiarze (porównaj wyrok SN z 7 lutego 2007 roku, III CSK 227/06, opubl. w OSNC-ZD 2008/1/19). W zakresie prawomocności materialnej tego orzeczenia sąd w sprawie z powództwa opartego na art. 299 § 1 ksh musi więc uznać istnienie zobowiązania spółki wobec powoda. Nie można zatem w takiej sprawie skutecznie zakwestionować tego zobowiązania, podnosząc, że w ogóle ono nie powstało (tak SN w wyroku z 29 listopada 2012 roku, II CSK 181/12, opubl. LEX nr 1294476). Przeprowadzone postępowanie dowodowe doprowadziło do ustalenia, że pozwani pełnili funkcję członków zarządu w okresie powstania wszystkich spornych zobowiązań objętych opisanym wyżej tytułem wykonawczym. Odpowiedzialność związaną z bezskutecznością egzekucji określonego zobowiązania wobec spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ponoszą na podstawie art. 299 ksh osoby będące członkami jej zarządu lub likwidatorami w czasie istnienia tego zobowiązania, a ściślej - jego podstawy (porównaj uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07, opubl. Biul.SN 2008/2/12 oraz wyrok SN z 2 lutego 2007 r., IV CSK 370/06, opubl. w OSNC - ZD 2008/1/18). Ustalając odpowiedzialność pozwanych za zobowiązania wynikające ze spornego tytułu wykonawczego Sąd Rejonowy uwzględnił częściowe zaspokojenie należności wynikającej z tego tytułu i sposób zarachowania należności przez powoda. Podkreślił przy tym, iż pozwani nie kwestionowali prawidłowego także, w ocenie Sądu Rejonowego, rozliczenia stąd ograniczenie żądania pozwu przedstawione przez powoda w piśmie z dnia 22 stycznia 2015 roku, w którym wnosi o zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 20.856,92 złotych z ustawowymi odsetkami od kwoty 10.513 złotych od dnia 29 listopada 2008 roku i od kwoty 9.886,80 złotych od dnia 7 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty, cofając pozew w pozostałym zakresie ze zrzeczeniem się roszczenia, uznać należy w zasadzie za prawidłowe. Jednakże mając na względzie, iż dodatkowo na dzień zamknięcia rozprawy wyegzekwowano na rzecz powoda kwotę 87,90 złotych tytułem dalszej spłaty na poczet należności egzekwowanych ze spornego nakazu wydanego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GNc 3850/09, z wpłaty uczynionej przez pozwanych w dniu 26 lutego 2015 roku w kwocie 134 złotych, po potrąceniu kosztów egzekucji w kwocie 87,90 złotych, o tę właśnie kwotę 87,90 złotych pomniejszyć należało należność żądaną pozwem. Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 299 ksh i art. 496 kpc, Sąd Rejonowy utrzymał w mocy wydany w tej sprawie nakaz zapłaty w zakresie kwoty 20.769,02 złotych (stanowiącej różnicę pomiędzy ostatecznie żądaną przez powoda kwotą 20.856,92 złotych a kwotą 87,90 złotych) z ustawowymi odsetkami z ustawowymi odsetkami od kwoty 10.513 złotych od dnia 29 listopada 2008 roku i od kwoty 9.886,80 złotych od dnia 7 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty; uchylił nakaz co do kwoty 87,90 złotych i powództwo w tej części oddalił, zaś w pozostałym zakresie uchylił nakaz i postępowanie umorzył, uznając, że powód skutecznie cofnął pozew w tej części. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych. Pozwani przegrali proces w całości, w tym też w tym zakresie, w jakim zaspokoili żądanie pozwu w toku procesu, i dlatego są zobowiązani zapłacić powodowi tytułem kosztów procesu kwotę 2.703 złotych, w tym kwotę 286 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, kwotę 2.400 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Stąd też Sąd Rejonowy utrzymał nakaz zapłaty w mocy także w zakresie kosztów.

Przedmiotowe orzeczenie w części, tj. w zakresie pkt. 1 wyroku apelacją zaskarżyli pozwani, którzy zarzucając rozstrzygnięciu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

a)  art. 233 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów zebranych w sprawie polegającą na wyciągnięciu wniosków sprzecznych z logicznym rozumowaniem oraz zebranym materiałem dowodowym w sprawie, a w konsekwencji przyjęcie, iż powód wykazał przesłankę bezskuteczności egzekucji opartej na tytule wykonawczym - nakazie zapłaty Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XV GC 3850/09 przeciwko (...) sp. z o.o. w Ł., w przypadku gdy z ustalonego stanu faktycznego w szczególności wynika, że nie istnieje postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu A. R. pod sygnaturą akt: Km 392/13, a nadto iż ustalono, że spółka (...) Sp. z o.o. w Ł. prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada wierzytelności, co doprowadziło do utrzymania w mocy nakazu zapłaty;

b)  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c. i art. 245 k.p.c. poprzez pominięcie dowodów z dokumentów w postaci umowy (k. 88 - 90), wyciągów bankowych (k. 91 - 100 i k. 112 -120), dokumentów (k. 129 - 139), które wbrew twierdzeniom Sądu miały wpływ na treść rozstrzygnięcia, gdyż dowodzą faktu, iż spółka (...) sp. z o.o. w Ł. jest spółką prowadzącą działalność gospodarczą, a co za tym idzie nie została spełniona przesłanka bezskuteczności egzekucji wobec tej spółki wymaganej w art. 299 k.s.h.;

1.  z ostrożności procesowej także naruszenie prawa materialnego tj. art. 299 k.s.h. poprzez błędną wykładnię pojęcia bezskuteczności egzekucji,

wnieśli w pierwszej kolejności na podstawie art. 380 k.p.c. o rozpoznanie odwołania od postanowienia Sądu oddalającego wnioski o przeprowadzenie dowodów z dokumentów w postaci umowy (k. 88 - 90), wyciągów bankowych (k. 91 - 100 i k. 112 -120), dokumentów (k. 129 - 139), podnosząc iż postanowienie to nie podlegało odrębnemu zaskarżeniu, a nadto wskazując, że Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanych w tym przedmiocie poza rozprawą, co spowodowało brak możliwości złożenia zastrzeżenia do protokołu, jednocześnie wnosząc o ich przeprowadzenie przed Sądem II instancji na okoliczność możliwości zaspokojenia powoda z majątku spółki, merytorycznie zaś o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez utrzymanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym w całości w mocy, a także wnoszę o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wedle norm prawem przepisanych za I i II instancję. W piśmie procesowym zatytułowanym „Apelacja pozwanych” stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia braków formalnych apelacji m.in. poprzez jej podpisanie, pozwani raz jeszcze zarzucili:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

a)  art. 233 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów, polegającą na wyciągnięciu wniosków sprzecznych z logicznym rozumowaniem oraz zebranym materiałem dowodowym w sprawie, a w konsekwencji przyjęcie, iż powód wykazał przesłankę bezskuteczności egzekucji opartej na tytule wykonawczym - nakazie zapłaty Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie syn. akt: XV GC 3850/09 przeciwko (...) sp. z o.o. w Ł., w przypadku gdy z ustalonego stanu faktycznego wynika, że nie istnieje postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu A. R. pod sygnaturą akt: Km 392/13, a nadto, że spółka (...) Sp. z o.o. w Ł. prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada wierzytelności, co doprowadziło do bezzasadnego utrzymania w mocy nakazu zapłaty w znacznej części;

b)  art. 233 k.p.c. poprzez wybiórczą ocenę dowodu z zeznań świadka M. N. (k. 104) i pominięcie, że świadek wskazał, iż spółka posiadała obroty dzienne w wysokości 1.000 złotych w 2011 roku oraz, iż spółka nie przerwała prowadzenia działalności gospodarczej, a zatem sprzeczny wniosek Sądu, iż istniały podstawy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) sp. z o.o. w Ł., co doprowadziło do utrzymania nakazu zapłaty w znacznej części przeciwko pozwanym;

c)  art. 233 k.p.c. poprzez dowolną ocenę dowodu z przesłuchania stron - tj. przesłuchania pozwanego K. B. poprzez stwierdzenie, iż skoro nie wykazał istnienia majątku trwałego spółki (...) sp. z o.o. w Ł., nie zwolnił się z odpowiedzialności, skoro z treści jego przesłuchania wynika, iż spółka nadal prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada wierzytelności od spółki (...) Sp. z o.o. w Ł., które to fakty są także potwierdzone dowodem z zeznań M. N. oraz dokumentami z akt postępowania egzekucyjnego, sygn.: Km 392/13, co miało wpływ na utrzymanie nakazu zapłaty w mocy;

d)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczny z materiałem dowodowym, w szczególności dokumentem urzędowym sporządzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Krzyków we Wrocławiu A. R. z dnia 3 marca 2015 roku (k. 225), że na dzień zamknięcia rozprawy nie da się stwierdzić, czy (...) sp. z o.o. ma środki na zaspokojenie należności żądanych pozwem, skoro Komornik wprost wskazał, iż postępowanie egzekucyjne jest w toku oraz, że właściwie cyklicznie są uiszczane należności na rzecz powoda;

e)  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez pominięcie dowodów z dokumentów w postaci umowy (k. 88 - 90) oraz wyciągów bankowych (k. 91 — 100 i k. 112 -120), które wbrew twierdzeniom Sądu miały wpływ na treść rozstrzygnięcia, gdyż dowodzą faktu, iż spółka (...) sp. z o.o. w Ł. była i jest spółką prowadzącą działalność gospodarczą, a co za tym idzie nie została spełniona przesłanka bezskuteczności egzekucji wobec tej spółki wymagana w art. 299 k.s.h.;

1.  naruszenie prawa materialnego tj.:

a)  art. 299 § 1 k.s.h. poprzez jego bezzasadne zastosowanie i pociągnięcie do odpowiedzialności członków zarządu (...) sp. z o.o. w Ł., mimo trwającego postępowania egzekucyjnego, pozwalającego na zaspokojenie powoda w przyszłości, a zatem zaistnienia przesłanek wyłączających tę odpowiedzialność;

b)  art. 6 k.c. poprzez jego bezzasadne niezastosowanie i utrzymanie w mocy nakazu zapłaty mimo braku udowodnienia przez powoda bezskuteczności egzekucji z całego majątku spółki,

wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 24 maja 2011 roku wydanego w sprawie o sygn. akt XIII GNc 1661/11 w całości, a także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wedle norm prawem przepisanych za I i II instancję.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację pozwanych wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania za drugą instancję według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych podlegała oddaleniu jako bezzasadna. Za bezzasadny należało uznać zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. Zgodnie z treścią powołanego przepisu Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. W niektórych przypadkach ustawodawca "narzuca" określoną moc dowodową danego środka (np. art. 11, 246, 247 KPC). Przyjmuje się, że moc dowodowa oznacza siłę przekonania o istnieniu lub nieistnieniu weryfikowanego w postępowaniu dowodowym faktu, uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych. Z kolei wiarygodność danego dowodu wynika z jego indywidualnych cech i obiektywnych okoliczności, za względu na które zasługuje on w ocenie sądu na wiarę lub nie (zob. J. Klich-Rump, Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977, s. 132 i n.). Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (zob. wyr. SN z 12.2.2004 r., II UK 236/03, Legalis). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyr. SN z 20.3.1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 KPC, choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (wyr. SN z 27.9.2002 r., IV CKN 1316/00, Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyr. SN z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, Legalis; wyr. SN z 16.12.2005 r., III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110). Czynnik ustawowy ogranicza sąd w możliwości dokonania oceny jedynie tych dowodów, które zostały prawidłowo przeprowadzone, według reguł określonych przez ustawodawcę, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (post. SN z 11.7.2002 r., IV CKN 1218/00, Legalis; wyr. SN z 9.3.2005 r., III CK 271/04, Legalis). Oznacza to, że przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko "materiał dowodowy", ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów, itp. (wyr. SN z 24.3.1999 r., I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, Nr 10, poz. 382). Za czynnik ideologiczny warunkujący granice swobodnej oceny dowodów uznaje się poziom świadomości prawnej sędziego, na którą składa się znajomość przepisów prawa, doktryny i orzecznictwa, jak ogólna kultura prawna oraz system pozaprawnych reguł i ocen społecznych (zob. W. Siedlecki, Realizacja zasady swobodnej oceny dowodów w polskim procesie cywilnym, NP 1956, Nr 4). Sąd II instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku sądu I instancji bez konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia (wyr. SN z 4.10.2007 r., V CSK 221/07, Legalis). Uprawnienie to w przypadku dowodów z zeznań świadków czy też z przesłuchania stron jest uzasadnione w szczególności wówczas, gdy dowody te mają jednoznaczną wymowę, a ocena sądu I instancji jest oczywiście błędna. Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd I instancji, nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd II instancji odmiennego stanowiska, o ile tylko ocena ta nie wykroczyła poza granice zakreślone w powołanym przepisie (wyr. SN z 21.10.2005 r., III CK 73/05, Legalis). W kontekście przedstawionych rozważań Sąd Okręgowy uznał ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji za prawidłową, wyczerpującą, zgodną z zasadami logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. W szczególności za prawidłową należało uznać ocenę dokonaną przez Sąd I instancji odnośnie wywodu zakończonego wnioskiem, że postanowienie o umorzeniu postępowania nie jest jedynym i wyłącznym dowodem bezskuteczności egzekucji prowadzonej wobec dłużnej spółki. Zaznaczyć należy, że obowiązkiem dłużnika jest dobrowolne spełnienie świadczenia objętego tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko niemu. Postępowanie egzekucyjne ma rację bytu jedynie w sytuacji braku dobrowolnego spełnienia obowiązku określonego w tytule wykonawczym przez dłużnika. W przedmiotowej sprawie pozwani jako podmioty uprawnione do reprezentacji dłużnej spółki, przy czym prawo to w odniesieniu do pozwanego jest obowiązujące do chwili wyrokowania, mieli obowiązek na etapie postępowania egzekucyjnego, nie tylko powołać się na hipotetyczne możliwości zaspokojenia roszczenia objętego tytułem, lecz przede wszystkim wskazać konkretne składniki majątkowe, z których mogłoby nastąpić zaspokojenie roszczenia w toku postępowania egzekucyjnego, w taki sposób, aby cel tego postępowania jakim jest doprowadzenie do zaspokojenia wierzyciela w sposób szybki i skuteczny. Sąd Okręgowy nie podziela tym samym stanowiska skarżących, iż regulowanie zobowiązania spółki w minimalnych kwotach, nie gwarantuje realizacji wskazanych wyżej zasad postępowania egzekucyjnego, tym samym nie może wskazywać na skuteczność tego postępowania.

Za niezasadny należało uznać również zarzut naruszenia przez sąd I instancji przepisów art. 227 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy zasadnie pominął zgłoszone przez pozwanych wnioski dowodowe ze wskazanych dokumentów, które miałyby wskazywać na fakt prowadzenia działalności gospodarczej przez dłużną spółkę. Powyższa okoliczność, jak słusznie podkreślić Sąd I instancji, jest prawnie obojętna, fakt bowiem prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę, uzyskiwanie określonych przychodów [strona pozwana nie zamierzała bowiem zawnioskowanymi dokumentami wykazać dochodu spółki, pominęła bowiem koszty związane z uzyskaniem dochodu] czy zawarcie umów z kontrahentami nie może być uznane za tożsame z posiadaniem składników majątkowych bądź wierzytelności, co do których wierzyciel mógłby skierować skutecznie postępowanie egzekucyjne.

Niezasadnym okazał się również zarzut naruszenia przepisu prawa materialnego w postaci art. 299 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. W orzecznictwie na tle wskazanego przepisu dominuje obecnie pogląd, iż odpowiedzialność członków zarządu ma charakter odszkodowawczy i obejmuje szkodę w wysokości niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności, z ewentualnymi należnościami ubocznymi, spowodowaną bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członków zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (uchwała składu 7 sędziów SN z 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, niepubl.). Przesłanki solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, przewidzianej w art. 299 § 1 ksh, które wykazać musi wierzyciel, obejmują jedynie udowodnienie istnienia niezaspokojonego zobowiązania spółki oraz bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce. W razie wykazania obu tych okoliczności przez wierzyciela w procesie, na pozwanych przechodzi ciężar udowodnienia przesłanek wyłączających ich odpowiedzialność, wymienionych w art. 299 §2 ksh. Odnosząc powyższe do okoliczności sprawy należy wskazać, iż nie budzi wątpliwości, że wierzytelność powoda powstała w czasie, kiedy członkami zarządu dłużnej spółki byli pozwani, pozwany zaś pozostaje nim do chwili obecnej. Również strona powodowa wykazała, że legitymuje się tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko spółce, zaś egzekucja przeciwko dłużnikowi, z przyczyn o jakich była mowa wyżej okazała się bezskuteczna tym samym za bezzasadny należało uznać również zarzut skarżących naruszenia art. 6 k.c.

Mając na uwadze powyższe apelację strony pozwanej należało uznać za bezzasadną i jako taką oddalić na podstawie art. 385 k.p.c. na koszt skarżących stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu określonej w art. 98 k.p.c.