Sygn. akt IV Ka 484/15

UZASADNIENIE

Apelacja obrońcy oskarżonego stawiająca zarzut rażącej niewspółmierności kary w sensie jej surowości nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd meriti niewątpliwie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które nie były zresztą kwestionowane.

Sąd I instancji prawidłowo uwzględnił jako okoliczność obciążającą wielokrotne naruszenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, uprzednią karalność oskarżonego- po raz ósmy niezastosowanie się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych - obecnie odpowiadania po raz kolejny w warunkach powrotu do przestępstwa (recydywy). J. W. popełnił nadto wcześniej także występki innego rodzaju o znacznym stopniu społecznej szkodliwości.

Jako okoliczność łagodzącą sąd uwzględnił postawę sprawcy, przyznającego się do winy, to okoliczności tej oczywiście nie należy przydawać nadmiernego charakteru, uwzględniając fakt, że oskarżonego zatrzymano na gorącym uczynku.

Apelant stara się przypisać nadmierną wagę tej okoliczności, jak też okoliczności, że J. W. kierował pojazdem, mimo orzeczonego zakazu w celu zakupu leków dla schorowanej babci , będącej pod jego opieką oraz dzieci konkubiny, jak również okoliczności organicznych zaburzeń osobowości stwierdzonych u skazanego. Tyle tylko, że konieczność zakupu leków nie może usprawiedliwiać popełniania kolejnych przestępstw i to aż obecnie dziewięciokrotnie. Zwłaszcza, jak weźmie się pod uwagę, że J. W. mógł bez przeszkód skorzystać z pomocy swej konkubiny – jako kierowcy lub ewentualnie udać się do apteki taksówką, jak również skorzystać z pomocy taksówkarza celem dowiezienia przez niego leków, nawet bez konieczności uczestnictwa w tym oskarżonego, gdyż - jak powszechnie wiadomo – przewoźnicy realizują usługi „na zamówienie”, także w zakresie dowozu określonych towarów . Analiza akt sprawy wskazuje także, że stan zdrowia najbliższych oskarżonego nie wykazywał nagłego pogorszenia, załamania tak, aby konieczne było niezwłoczne udzielenie im pomocy , także farmakologicznej czyli, tzw. „sytuacji nagłej”. Kwestia zaś zdolności pojmowania znaczenia czynu i pokierowania swym postępowaniem została wyjaśniona treścią sporządzonej w sprawie opinii sądowo – psychiatrycznej, która jest pozbawiona wad, o jakich mowa w art. 201 kpk i słusznie uwzględniona została w podstawie dowodowej orzeczenia. Opinia wskazuje, iż w chwili popełnienia zarzuconego czynu oskarżony miał zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu oraz pokierowania swym postępowaniem. W tym świetle powoływanie się przez apelanta na stan psychiczny oskarżonego nie może odnieść pożądanego skutku.

Skarżący postuluje zmianę wyroku i orzeczenie wobec J. W. kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania , ewentualnie samoistnej kary grzywny.

Przepis art. 69 kpk , sprzed nowelizacji, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2015 r. ( Dz. U. 2015 r.poz. 396 ) zakładał stosowanie instytucji warunkowego zawieszenia w sytuacji, gdy orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 2 lat , także w sytuacji orzeczenia kary ograniczenia wolności i grzywny samoistnej, jeżeli było to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa

Postulat skarżącego nie może zostać uwzględniony. Skoro bowiem oskarżony był już w przeszłości aż ośmiokrotnie karany za kierowanie samochodem bez uprawnień, /został dawno sądownie pozbawiony prawa jazdy/, a pomimo to, nie wyciągnął z tych faktów żadnych wniosków, dopuszczając się kolejnego przestępstwa, będącego przedmiotem rozpoznania niniejszej sprawy, to okoliczności te muszą świadczyć o głębokim procesie demoralizacji oskarżonego, braku chęci zmiany postępowania i nikłych efektach dotychczasowego procesu resocjalizacji, prowadzonego zarówno w warunkach wolnościowych, jak również w warunkach izolacji penitencjarnej.

Powyższe dowodzi, że skazany nie został zresocjalizowany. Skazany odbywał już karę pozbawienia wolności, a więc miał pełną świadomość przestępstwa i konsekwencji, które mogą go dotknąć w przypadku ponownego popełnienia czynu i mimo to po raz kolejny dopuścił się umyślnego występku o tożsamej kwalifikacji. Tak więc w ocenie sądu odwoławczego konsekwentne wykonywanie orzeczonych wobec oskarżonego kar pozbawienia wolności może przynieść oczekiwany efekt wychowawczy i zapobiegawczy. Surowe karanie oskarżonego w związku z licznie popełnianymi przez niego przestępstwami, powinno w konsekwencji uświadomić skazanemu, iż każde kolejne przestępstwo popełnione przez niego spotka się z surową reakcją karną , a więc to, że popełnianie kolejnych przestępstw jest w jego perspektywie nieopłacalne.

Premiowanie oskarżonego instytucją warunkowego zawieszenia wykonania kary, tym bardziej grzywną byłoby sprzeczne z zasadami wymiaru kary, nawet w sytuacji przyznania się sprawcy do winy, co z powodów wskazanych już wcześniej, nie może być okolicznością szczególnie premiującą skazanego. Utwierdzało by to zaś w istocie J. W. w przekonaniu, że sytuacja życiowa ( w istocie nieskomplikowana ) może usprawiedliwiać wielokrotne popełnianie przestępstw i nierespektowanie orzeczonych sądowych zakazów. Dawało by mu wręcz poczucie bezkarności.

W tym świetle sąd odwoławczy w całej rozciągłości podziela stanowisko sądu meriti w stosunku do oskarżonego braku pozytywnej prognozy kryminologicznej.

To wszystko wymagało orzeczenia wobec oskarżonego bezwzględnej kary pozbawienia wolności. Przy czym brak jest także, w świetle wyżej wskazanych argumentów, podstaw do uznania, aby wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności 1 roku i 6 miesięcy, choć rzeczywiście surowy, był rażąco niewspółmiernie surowy w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk.

Dlatego też, mając na względzie całokształt ujawnionych okoliczności przedmiotowo- podmiotowych popełnionego przestępstwa, należy zgodzić się z sądem meriti, iż wymierzona oskarżonemu w przedmiotowej sprawie kara izolacyjna pozbawienia wolności, jest trafną reakcją karną, współmierną zarówno do stopnia winy oskarżonego, jak i do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynów. Tylko taka kara spełni w sposób właściwy cel zapobiegawczy oraz wychowawczy, jak również cele kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy w tej części utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, jako słuszny i odpowiadający prawu.

W układzie procesowym, jaki zaistniał w niniejszej sprawie powołać należy treść art. 4 § 1 k.k. z którego wynika, że jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową. Należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy, co ma miejsce w przedmiotowej sprawie.

W obecnym stanie prawnym przepis art. 69 kpk zakłada zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia w sytuacji, gdy orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza roku , sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Obecnie więc w stosunku do oskarżonego wykluczone byłoby rozważenie możliwości stosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności .

Dlatego też sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w kierunku wskazanym w sentencji.

Na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 2 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 (Dz.U. Nr 163 poz. 1348) Sąd Odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata M. B. kwotę 516,60 złote tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie przepisów powołanych w sentencji wyroku Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od opłaty za drugą instancję oraz zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym uznając, że ich uiszczenie w aktualnej sytuacji rodzinnej i materialnej skazanego byłoby nadmiernie uciążliwe.