Sygn. akt XIII Ga 476/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. o zapłatę w pkt 1 – zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 8.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwot: 3000 zł od dnia 21 października 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, 5500 zł od dnia 14 października 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, 500 zł od dnia 14 października 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot: 3000 zł od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, 5500 zł od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, 500 zł od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 15 stycznia 2016 roku i 300 zł oraz kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz w pkt 2 – umorzył postępowanie w pozostałym zakresie (wyrok k. 53).

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości.

Skarżąca zarzuciła wyrokowi naruszenie przepisów prawa procesowego – art. 214 § 1 k.p.c. wobec nieodroczenia rozprawy, mimo iż Sądowi I instancji znana była przyczyna nieobecności członka zarządu P. J. na rozprawie w dniu 18 stycznia 2016 roku oraz treść wniosku strony pozwanej o odroczenie terminu rozprawy na inny termin.

Na tej podstawie skarżąca wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania (apelacja k. 67 -68).

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zwrot kosztów postępowania apelacyjnego (odpowiedź na apelację k. 89 – 91).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej jest bezzasadna.

Przed przystąpieniem do analizy treści środka zaskarżenia, należy zaznaczyć, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i jako trafnie i prawidłowo ocenione oraz logicznie wywiedzione ze zgromadzonego materiału dowodowego, przyjmuje za własne.

Przedmiotowa sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym uregulowanym w art. 505 1k.p.c. - art. 505 14 k.p.c.

W postępowaniu tym apelację można oprzeć na dwóch wskazanych w przepisie art. 505 9 § 11 k.p.c. podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

Apelacja pozwanej sprowadzała się wyłącznie do zarzucenia naruszenia przepisu prawa procesowego – art. 214 § 1 k.p.c. poprzez nieodroczenie rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku w sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie.

W ramach zarzutów naruszenia przepisów postępowania, które rzutują na prawidłowość ustalonego stanu faktycznego, mogą być podnoszone również takie, które nie dotyczą wprost oceny dowodów czy reguł ich przeprowadzania, ale mają wpływ na budowę elementów stanu faktycznego. Ta kategoria obejmuje m.in. art. 214 dotyczący odroczenia rozprawy (chyba że naruszenie tego przepisu prowadzi do nieważności postępowania, bo wówczas jest to inna kategoria uchybienia). Jednakże w przypadku podnoszenia tego typu zarzutów procesowych należy również uprawdopodobnić w apelacji, że uchybienie sądu miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, co w rozpoznawanej sprawie nie miało miejsca.

W okolicznościach sprawy nieodroczenie przez Sąd I instancji rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku w dniu 18 stycznia 2016 roku nie miało wpływu na wynik sprawy.

Co prawda zarządzeniem z dnia zarządzeniem z dnia 10 grudnia 2015 roku Sąd wezwał strony do osobistego stawiennictwa (w imieniu stron prezesów zarządów spółek) na rozprawie celem dopuszczenia dowodu z ich wyjaśnień. Jednakże pomimo prawidłowego zawiadomienia na rozprawie nie stawił się w imieniu pozwanej spółki jej przedstawiciel. Wobec nieusprawiedliwionego niestawiennictwa przedstawiciela pozwanej na rozprawie Sąd Rejonowy miał podstawy do zastosowania art. 302 § 1 k.p.c. i przesłuchania tylko strony powodowej. Przepis ten stanowi, że gdy z przyczyn natury faktycznej lub prawnej przesłuchać można co do okoliczności spornych jedną tylko stronę, sąd oceni, czy mimo to należy przesłuchać tę stronę, czy też dowód ten pominąć w zupełności. Sąd postąpi tak samo, gdy druga strona lub niektórzy ze współuczestników nie stawili się na przesłuchanie stron lub odmówili zeznań.

Podkreślenia wymaga, że pozwana w toku postępowania sądowego w ramach podjętej obrony podniosła jedynie w sprzeciwie zarzut powagi rzeczy osądzonej, który został przez Sąd Rejonowy oddalony, natomiast nie ustosunkowała się merytorycznie do żądania powódki ani też nie zgłosiła żadnej inicjatywy dowodowej celem jego podważenia. Z kolei strona powodowa wszystkie wnioski dowodowe zgłosiła w pozwie, przedstawiając na zgłaszane okoliczności dokumenty w postaci faktur oraz potwierdzeń przelewów bankowych, na których Sąd Rejonowy oparł się wydając w sprawie rozstrzygnięcie. W świetle braku wniosków dowodowych stron, nieodroczenie rozprawy niewątpliwie nie skutkowało uniemożliwieniem pozwanej podjęcia obrony swoich praw. Co więcej na takie okoliczności nie powołuje się również pozwana w apelacji, w której poza podniesieniem zarzutu co do istnienia podstaw do odroczenia rozprawy, nie wskazała jaki wpływ na treść wyroku miałaby osobista obecność członka zarządu pozwanej spółki na rozprawie.

Podkreślić również należy pomocniczy charakter dowodu z przesłuchania stron wynikający z art. 299 k.p.c. Przepis ten daje możliwość sądowi dopuszczenia dowodu z przesłuchania stron, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Oznacza to, że taki dowód sąd może przeprowadzić jedynie uzupełniająco, jeśli uzna to zasadne dla dostatecznego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Pozwana nie podnosiła w apelacji, aby w sprawie nie zostały wyjaśnione istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, aby odmowa odroczenia rozprawy przekładała się na wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego. Jak wskazał Sąd Rejonowy w poczynionych ustaleniach faktycznych leżących u podstaw zaskarżonego rozstrzygnięcia w głównej mierze oparł się na dowodach z dokumentów, a wyjaśnienia złożone przez stronę powodową uznał za wiarygodne jako korespondujące z tymi dokumentami. Pozwana natomiast wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 232 k.p.c. nie podjęła żadnej inicjatywy dowodowej, aby okoliczności te podważyć.

Niezależnie od powyższej argumentacji wskazać należy, że art. 214 k.p.c. nakłada na sąd obowiązek odroczenia rozprawy, jeżeli wystąpią okoliczności wskazujące na usprawiedliwioną niemożność stawienia się strony na rozprawę. Treść art. 214 § 1 k.p.c. nie pozostawia wątpliwości, iż okoliczności uzasadniające odroczenie rozprawy muszą mieć charakter wyjątkowy, nadzwyczajny. Obowiązek wykazania, iż tego rodzaju okoliczności występują obciąża stronę, która się na nie powołuje. Niewykazanie tego rodzaju przeszkód lub powołanie się na okoliczności typowe, nie mające charakteru wyjątkowego, jako przyczynę uzasadniającą wniosek o odroczenie rozprawy, winno skutkować jego oddaleniem.

Do takich przeszkód zaliczane jest niestawiennictwo strony na rozprawę z powodu choroby, usprawiedliwione złożeniem zaświadczenia lekarskiego. Przepis art. 2141 § 1 k.p.c. ustanawia szczególne wymagania, co do tego dokumentu stanowiąc, że tylko wtedy stanowi usprawiedliwienie niestawiennictwa stron i innych uczestników postępowania, jeżeli jest wystawiony przez lekarza sądowego, który potwierdzi niemożność stawienia się w sądzie. Wniosek o odroczenie rozprawy usprawiedliwiony takim zaświadczeniem może być skuteczny w wypadku, gdy strona nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika lub wtedy, gdy jest reprezentowana, ale przed sądem mają być podjęte czynności procesowe z jej udziałem. Nie oznacza to jednak, że niezbędnym warunkiem uznania przez sąd nieobecności strony na rozprawie z powodu choroby za usprawiedliwioną jest złożenie takiego zaświadczenia równocześnie z wnioskiem o odroczenie rozprawy. Nie zawsze będzie możliwe uzyskanie takiego zaświadczenia przez stronę z właściwym wyprzedzeniem, może to bowiem uniemożliwić nagłość choroby i jej skutki, godziny urzędowania lekarza sądowego, pobyt w szpitalu lub w innym miejscu to uniemożliwiającym albo inne uwiarygodnione przez stronę przyczyny. Nie oznacza to, że strona jest zwolniona od przedstawienia takiego zaświadczenia. Strona powinna jednak uprawdopodobnić fakt choroby uniemożliwiającej stawienie się do sądu zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza nie będącego lekarzem sądowym. Takie uprawdopodobnieni stanowić może przyczynę odroczenia rozprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2015 r., sygn. akt I CZ 107/14).

Pomimo tego, że pozwana była prawidłowo pouczona co do możliwości usprawiedliwienia nieobecności wywołanej chorobą tylko poprzez złożenia zaświadczenia wystawionego przez lekarza sądowego, wnosząc w dniu 15 stycznia 2016 roku o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 18 stycznia 2016 roku z powodu choroby Prezesa Zarządu pozwanej spółki – P. J., załączyła kserokopię zwolnienia lekarskiego w okresie od 15 do 22 stycznia 2016 roku wystawionego przez lekarza, który nie był lekarzem sądowym, a zatem nie spełniającą wymogów z art. 214 ( 1 )§ 1 k.p.c. Przy czym pozwana we wniosku o odroczenie rozprawy nie powoływała się na trudności związane z uzyskaniem zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez lekarza sądowego. W takiej sytuacji Sąd Rejonowy miał podstawy do przyjęcia, że nieobecność pozwanej na rozprawie miała charakter nieusprawiedliwiony.

W apelacji pozwana nie zgłaszała innych zarzutów zarówno co do prawa procesowego, jak i materialnego, zaś Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w zaskarżonym rozstrzygnięciu żadnych nieprawidłowości, które powinien wziąć pod uwagę z urzędu.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.