Sygn. akt V.2 Ka 6/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Żorach wyrokiem z dnia 20 października 2015r., sygn. akt II K 910/12, uznał oskarżonego I. M. za winnego tego, że w okresie od 2008 roku do października 2012 roku w Ż. znęcał się fizycznie i psychicznie nad żoną E. M. w ten sposób, że będąc pod wpływem alkoholu wszczynał kłótnie i awantury domowe w trakcie których wykręcał jej ręce, ciągnął za włosy i uszy, dusił, zrzucał z łóżka, bił rękami po całym ciele, groził pozbawieniem życia, kontrolował, niszczył rzeczy, poniżał i wyzywał słowami uznawanymi powszechnie za wulgarne i obelżywe, zaś w nocy z 11/12 października 2012 roku w Ż. szarpiąc, popychając, dusząc i uderzając pięścią w twarz swoją żonę E. M. spowodował u niej obrażenia ciała w postaci otarcia naskórka na części grzbietowej paliczków podstawowych palców IV i V ręki prawej, podbiegnięcia krwawego do strony przedsionka jamy ustnej po stronie prawej wargi górnej i dolnej, rozległe sińce różnokształtne koloru żółto – szarego na ramieniu lewym po stronie przedniej, bocznej i wewnętrznej zajmujące ½ górną ramienia lewego sińca koloru szarego po wewnętrznej stronie łokcia prawego, sińca koloru żółtego na ramieniu prawym po stronie bocznej w ½ dolnej, sińca koloru żółto – szarego na klatce piersiowej linii pachowej na wysokości żeber 7 i 8 w środku z wybroczynami krwawymi, sińca koloru żółto – szarego na przedniej części podudzia prawego tuż nad stawem skokowym, a które to obrażenia skutkowały u niej naruszeniem czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, tj. występku z art. 207 §1 kk i art. 157 §2 i 4 kk w zw. z art. 11 §2 kk i za to na mocy art. 207 §1 kk w zw. z art. 11 §3 kk przy przyjęciu art. 58 §3 kk wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 180 stawek dziennych przyjmując, iż jedna stawka będzie wynosić 50 złotych..

Na podstawie art. 69 §1 kk i art. 70 §1 pkt 2 kk Sąd wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego I. M. kary grzywny warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby.

Na podstawie art. 72 §1 pkt 5 kk Sąd zobowiązał oskarżonego I. M. do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu od uprawomocnienia się orzeczenia.

Na podstawie art. 627 kpk i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 900,00 złotych oraz wydatki.

Na podstawie art. 627 kpk Sąd zasądził od oskarżonego I. M. na rzecz oskarżycielki posiłkowej E. M. kwotę 1065,24 zł tytułem zwrotu wydatków ustanowienia pełnomocnika z wyboru.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego i zarzucił:

1.  na mocy art. 427 §1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie i ustalenie na podstawie nieprawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, iż wina i sprawstwo oskarżonego nie budzą wątpliwości, podczas gdy zeznania E. M., które obciążają oskarżonego budzą poważne wątpliwości co do ich wiarygodności,

2.  na podstawie art. 427 §1 i 2 kpk i art. 438 pkt 2 kpk obrazę prawa procesowego mającą wpływ na treść wyroku, a to art. 4 kpk i art. 7 kpk prowadzącą do poczynienia ustaleń faktycznych, które in concreto stanowią efekt nie swobodnej, lecz całkowicie dowolnej oceny dowodów poprzez uwzględnienie tylko okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego, z pominięciem tych, z których wynikało, że oskarżony nie dopuścił się względem pokrzywdzonej przestępstwa znęcania się, tj. zeznań E. M., w których pokrzywdzona wskazywała na wzajemność swego zachowania wobec oskarżonego, zeznań A. M., w których świadek wskazywał na brak obawy ze strony pokrzywdzonej przed oskarżonym, a także W. L. złożonych w postępowaniu przygotowawczym, z których świadek nie potwierdził agresywnej postawy oskarżonego, co skutkowało błędnym przypisaniem oskarżonemu zarzucanego mu czynu, mimo iż zgromadzony materiał dowodowy, nie pozwala na taką jego ocenę.

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego jej rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Żorach Wydział II Karny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, albowiem argumenty w niej podniesione w żaden sposób nie podważają trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego i nie dają one podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku lub zmiany w kierunku wskazanym w apelacji. W konsekwencji wniesionej apelacji konieczne jednak stało się dokonanie zmiany zaskarżonego wyroku w punktach 1, 2 i 3 poprzez uzupełnienie o art. 4 §1 kk.

Obrońca oskarżonego w swojej apelacji zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych, jednakże z zarzutem tym nie sposób się zgodzić. Wskazać należy, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do polemiki z ustaleniami poczynionymi Sąd, a następnie wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, czy też przeciwstawienia poczynionym ustaleniom poglądu odmiennego, opierającego się na własnej ocenie całości lub części materiału dowodowego, będącego podstawą takich czy innych ustaleń. Dla skuteczności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, niezbędnym jest wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się sąd w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 06.09.2012r., II AKa 329/12). Zarzut ten nie może więc być sprowadzany się do samej tylko odmiennej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, a konieczne jest wykazanie konkretnych uchybień jakich miał dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego, a tym czasem apelacja obrońcy oskarżonego stanowi tylko polemikę z ustaleniami Sądu Rejonowego.

Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie takich uchybień Sąd I instancji się nie dopuścił, a ocena zebranego materiału dowodowego została dokonana w sposób wnikliwy i rzetelny. Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy wskazał jakimi przesłankami kierował się uznając jedne dowody za wiarygodne, a innym waloru tego odmawiając.

Wskazać należy, iż zasadnie Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonej E. M., która konsekwentnie opisywała przebieg zdarzeń, w wyniku których dochodziło do stosowania wobec niej przemocy fizycznej i psychicznej przez oskarżonego. Wskazała ona, iż oskarżony nie tylko używał wobec niej słów wulgarnych i obraźliwych, ale także ją szarpał, dusił i bił w trakcie awantur.

Bez wątpienia na walor wiarygodności zasługiwały również zeznania świadka A. B. oraz funkcjonariuszy Policji A. S., W. L. oraz K. N.. Zasadnie Sąd dał również wiarę zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów, przede wszystkim z opinii sądowo – lekarskiej, albowiem ich wiarygodność i rzetelność nie budzi żadnych wątpliwości.

Zgodzić się także należy z dokonaną przez Sąd Rejonowy oceną wyjaśnień oskarżonego, w których nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, iż stanowią one jedynie przyjętą przez oskarżonego linię obrony, zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej. Bez wątpienia wyjaśnienia oskarżonego nie zasługiwały na wiarę, jako sprzeczne zarówno w zeznaniami pokrzywdzonej jak i z opinią sądowo – lekarską dotyczącą obrażeń jakie odniosła pokrzywdzona. Jeżeli z kolei chodzi o zaświadczenie lekarskie przedłożone przez oskarżonego na rozprawie, a obrazujące obrażenia jakich to on miał doznań na skutek zajścia mającego miejsce w nocy z 11 na 12 października 2012 roku, to z dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń wynika, wbrew twierdzeniom oskarżonego, że obrażeń tych musiał on doznać później niż 12 października 2012 – potwierdzeniem tego był rodzaj obrażeń opisanych oraz ich stan na chwilę wystawienia zaświadczenia, tj. na dzień 31 października 2012r. Należy zatem wskazać, iż zaświadczenie przedstawione przez oskarżonego nie zostało wystawione bezpośrednio po zdarzeniu z dnia 11-12 października 2012r. ani po zdarzeniu z dnia 18 października 2012r. Nadto wyjaśnieniom oskarżonego, że nie bił i nie szarpał pokrzywdzonej przeczą zeznania świadka A. B., która wskazała, iż to sam oskarżony poinformował ją, że doszło do rękoczynów, bo jego żona była leniwa i jej się należało.

Mając zatem na uwadze całokształt zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu z art. 207 §1 kk i art. 157 §2 i 4 kk w zw. z art. 11 §2 kk. Podkreślić należy, iż dokonując oceny zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy dokonał tego w sposób wnikliwy i rzetelny, wskazując szczegółowo, które dowody uznał za wiarygodne i z jakich powodów, a którym waloru wiarygodności odmówił.

Ocena materiału dowodowego dokonana została przez Sąd I instancji z uwzględnieniem reguł określonych w treści art. 4 kpk i art. 7 kpk. Ocena ta jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, nie zawiera również błędów. Następnie swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego Sąd Rejonowy w przekonujący sposób uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Nie sposób zarzucić Sądowi brak wnikliwości czy też rzetelności jego rozważaniom nad zebranymi w sprawie dowodami, albowiem dokonał oceny całokształtu materiału dowodowego w sposób bezstronny, nie przekroczył przy tym granic swobodnej oceny dowodów, i jednocześnie uwzględnił zasady wiedzy i doświadczenia życiowego. Należy zatem w pełni podzielić rozważania Sądu I instancji dotyczące oceny zebranych w sprawie dowodów i uznać, iż ich ponowna analiza jest bezcelowa. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku w pełni odpowiadają dyrektywom określonym treścią art. 424 §1 kpk.

Odnosząc się do orzeczonej kary – zważywszy na treść art. 447 § 1 kpk - należy przyjąć, że wymierzona została przez Sąd I instancji po uwzględnieniu szeregu okoliczności mających wpływ na jej wysokość i w ocenie Sądu Okręgowego nie można uznać jej za rażąco surową czy też niewspółmierną. Sąd Rejonowy orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wymiarze 180 stawek po 50 złotych każda i warunkowo zawiesił ją na okres 2 lat tytułem próby. Orzekając tę karę Sąd Rejonowy miał na uwadze zarówno okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego jak i te przemawiające na jego niekorzyść. Wymierzona oskarżonemu kara jest adekwatna do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu, spełni również swoje funkcje prewencji indywidualnej i ogólnej, a ustalona wysokość jednej stawki grzywny w wysokości 50 złotych uwzględnia jego dochody i możliwości zarobkowe. Jednocześnie zgodzić się należy z Sądem Rejonowym, iż istnieje wobec oskarżonego pozytywna prognoza kryminologiczna pozwalająca na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary grzywny – oskarżony nie był dotychczas karany, ma uregulowany tryb życia. Ustalony okres próby w wymiarze 2 lat bez wątpienia pozwoli na zweryfikowanie postawionej oskarżonemu pozytywnej prognozy kryminologicznej. Z kolei mając na uwadze, iż to właśnie alkohol rodził w oskarżonym agresję prowadzącą do przestępczego zachowania, zasadnie Sąd zobowiązanie go w okresie próby do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie wskazanym w apelacji czy też do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Mając na uwadze treść art. 4 §1 kk, zgodnie z którym jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy, konieczne było uzupełnienie podstawy prawnej w punktach 1, 2 i 3 wyroku o ten przepis. Sąd Rejonowy wprawdzie w uzasadnieniu powołał się na zasadę wynikająca z tego przepisu jednak nie wskazał tego artykułu w wyroku. Z uwagi zatem na fakt, iż stosowano przepisy stare, konieczne było uzupełnienie wyroku w tym zakresie.

Z tych względów Sąd Okręgowy, nie podzielając zarzutów stawianych w apelacji, zmienił zaskarżony wyrok we wskazanym wyżej zakresie, w pozostałym zakresie utrzymując wyrok w mocy. O kosztach sądowych orzeczono po myśli art. 636 § 1 kpk.

SSO Sławomir Klekocki