Sygn. akt. XV GC 2112/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 września 2013 roku powód J. K. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) spółki jawnej z siedzibą w W. kwoty 37.515 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 21 maja 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi zadatek w podwójnej wysokości należny mu na podstawie umowy z dnia 4 marca 2013 roku z uwagi na nie wykonania przez pozwaną swojego zobowiązania – dostarczenia urządzenia (...) P. (...) D. S. i odstąpienia przez niego od umowy sprzedaży.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwana zarzuciła, że niewykonanie umowy nastąpiło z przyczyn leżących wyłącznie po stronie powoda – zrezygnował on bowiem z nabycia tego urządzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 4 marca 2013 roku (...) spółka jawna z siedzibą w W. (sprzedający) sprzedała J. K. (kupującemu):

- jedną leżankę (...) za kwotę 20.172 złotych brutto;

- jeden (...) P. (...) D. S. za kwotę 75.030 złotych brutto;

- trzy fotele kosmetyczne T. za kwotę 12.298,77 złotych brutto.

Termin dostarczenia wyżej opisanych urządzeń strony ustaliły do 12 kwietnia 2013 roku. Miejscem dostawy była ul. (...) w W..

Kupujący zobowiązał się uiścić do dnia 5 marca 2013 roku zadatek w wysokości 26.875,19 złotych.

W przypadku wykonania umowy zadatek miał zostać zaliczony na poczet ceny sprzedaży. Płatność pozostałej części miała zostać dokonana najpóźniej w dniu dostawy urządzeń na podstawie faktury końcowej VAT.

Kupujący wyraził gotowość do przyjęcia wszystkich przedmiotów w wyżej opisanym terminie. Kupujący zobowiązał się ponadto do przygotowania lokalu pod względem technicznym, tj. elektrycznym zgodnie z parametrami wybranego modelu urządzenia. Dostarczyć urządzenia miał sprzedający.

(dowód: okoliczności niesporne; umowa sprzedaży z dnia 4 marca 2013 roku – k. 11-11v)

J. K. uiścił w terminie całą kwotę zadatku. Na potwierdzenie jego przyjęcia (...) spółka jawna z siedzibą w W. wystawiła fakturę VAT nr (...).

(dowód: okoliczności niesporne; faktura VAT nr (...) – k. 12)

W dniu 28 marca 2013 roku (...) spółka jawna z siedzibą w W. dostarczyła J. C. trzy fotele kosmetyczne T. oraz jedną leżankę (...). Jednocześnie strony zgodnie zaliczyły część uiszczonego zadatku w wysokości 18.757,50 złotych na poczet ceny sprzedaży tych urządzeń.

(dowód: okoliczności niesporne; faktura VAT nr (...) – k. 12v; faktura VAT korygująca nr (...) – k. 13)

Około 8 lub 9 kwietnia 2013 roku przedstawiciel (...) spółki jawnej w W. D. B. skontaktował się telefonicznie z J. K. w celu ustalenia daty dostarczenia urządzenia (...) P. (...) D. S.. J. K. odmówił odbioru urządzenia wskazując, że nie pasuje do koncepcji jego kliniki. D. B. wskazał, że istnieje możliwość zmiany przedmiotu umowy na inne urządzenie, w tej samej lub wyższej cenie. J. K. wyraził wstępną chęć nabycia urządzenia D., jednak ostatecznie również i z tego urządzenia zrezygnował. D. B. w imieniu (...) spółki jawnej w W. złożył J. K. oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży (...) P. (...) D. S. i zatrzymaniu wpłaconego zadatku.

(...) spółka jawna w W. była gotowa dostarczyć J. K. urządzenie (...) P. (...) D. S. w terminie określonym w umowie sprzedaży. Urządzenie znajdowało się w magazynie spółki oczekując na ustalenie terminu dostawy.

Z uwagi na wielkość, charakter oraz wartość tego urządzenia dostarczenie go wymaga współdziałania ze strony kupującego.

(dowód: wydruk stanu magazynowego na dzień 10 kwietnia 2013 roku – k. 34-39, 59-80; zeznania świadka D. B. na rozprawie w dniu 13 lutego 2015 roku – 00.11:45-00.49.57; przesłuchanie w charakterze strony pozwanej A. C. na rozprawie w dniu 13 lutego 2015 roku – 01:16:29-01:24:13)

Pismem z dnia 10 maja 2013 roku J. K. oświadczył, że odstępuje od umowy z dnia 4 marca 2013 roku w części dotyczącej urządzenia (...) P. (...) D. S. i wzywa do zapłaty podwójnej kwoty zadatku w wysokości 37.515 złotych.

(dowód: pismo z dnia 10 maja 2013 roku – k. 14-14v)

Pismem z dnia 17 maja 2013 roku (...) spółka jawna w W. wskazała, że złożone przez J. K. oświadczenie o odstąpieniu od umowy jest bezskuteczne albowiem to J. K. zrezygnował z zakupu urządzenia godząc się na wszystkie związane z tym konsekwencje prawne.

(dowód: pismo z dnia 17 maja 2013 roku – k. 15-15v)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych przez drugą stronę (art. 229 k.p.c.) lub uznanych za przyznane z uwagi na to, że druga strona się o nich nie wypowiedziała (art. 230 k.p.c.), dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz zeznaniach świadka D. B. i przesłuchaniu w charakterze strony A. C..

Brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego na podstawie nagrania audio znajdującego się na płycie CD złożonej na k. 46. Nagranie to jest słabej jakości. Powstało na użytek przedmiotowego procesu bez wiedzy powoda. Nie zawiera jednoznacznych deklaracji i sformułowań, które pozwałaby na zaliczenie go w poczet materiału dowodowego.

Brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego na podstawie zeznań powoda. Uzasadnienie odmowy uznania tego dowodu za wiarygodny znajduje się w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego, obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 394 § 1-3 k.c. w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej (§ 1). W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi (§ 2). W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony (§ 3).

W przedmiotowej sprawie powód żądał zapłaty dwukrotnej kwoty zadatku wskazując, że za niewykonanie zobowiązania odpowiedzialna jest wyłącznie strona pozwana.

Pomiędzy stronami niesporny był fakt zawarcia umowy sprzedaży i jej treść, zapłata przez powoda zadatku i jego wysokość oraz okoliczność, że do wykonania umowy sprzedaży urządzenia (...) P. (...) D. S. nie doszło (urządzenie nie zostało dostarczone powodowi).

Spór pomiędzy stronami koncentrował się wokół tego, która ze stron odpowiada za nie przekazanie urządzenia kupującemu. Powód podnosił, że wyłączna odpowiedzialność spoczywa na pozwanej albowiem to ona miała urządzenie dostarczyć, a powód był gotowy do odbioru. Pozwana z kolei wskazywała, że powód zrezygnował z nabycia tego urządzenia ponieważ nie pasowało do koncepcji kliniki. Ponadto mimo zaproponowania możliwości nabycia innego urządzenia, powód nie przyjął również tego innego urządzenia.

W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że to powód jest wyłącznie odpowiedzialny za niewykonanie zobowiązania.

Obowiązek dostarczenia urządzenia spoczywał na stronie pozwanej, jednak z uwagi na charakter, wielkość oraz wartość urządzenia, przekazanie wymagało współdziałania ze strony powoda. Obowiązek współdziałania wynikał również wprost z treści umowy sprzedaży, gdzie wskazano, że „umowa obowiązuje stronę kupującą do wyrażenia gotowości do przyjęcia w/w sprzętu w terminie podanym w umowie. Kupujący zobowiązany jest do przygotowania lokalu pod względem technicznym, tj. elektrycznym zgodnie z parametrami wybranego modelu urządzenia”.

Z wydruku stanu magazynowego złożonego przez pozwaną, jak również z zeznań świadka D. B. i przesłuchanego w charakterze strony A. C. wynika jednoznacznie, że urządzenie (...) P. D. S. było w magazynie pozwanej spółki (poz. 372 stanu magazynowego) przed umownym terminem dostawy. Pozwana nie miała więc powodów aby tego urządzenia nie wydać.

Przedstawiony przez stronę pozwaną przebieg zdarzeń jest również przekonujący oraz zgodny z zasadami logiki. (...) P. (...) D. S. jest specjalistycznym urządzeniem, którego cechy są szczegółowo określane przez klienta. Pozwana spółka zamawia takie urządzenie dopiero po zawarciu umowy z klientem. Ewentualna sprzedaż takiej rzeczy komuś innemu jest bardzo trudna. W związku z tym pozwana nie miała interesu w nie dostarczaniu tego urządzenia powodowi. Również przedstawiciel pozwanej – D. B. otrzymuje prowizję wyłącznie w przypadku wykonania umowy. W konsekwencji dąży do przekazania zamówionego urządzenia, nie zaś do odstąpienia od umowy i ewentualnego zatrzymania zadatku.

Nieprzekonujące są zeznania powoda w zakresie przyczyny niedostarczenia urządzenia. Powód wskazywał, że nigdy nie żądał aby urządzenie zostało mu przekazane (również przed złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy). Podnosił, że wystarczyła mu data wskazana w umowie, a przyczyną braku kontaktu z jego strony z pozwaną spółką był nawał pracy. Okoliczności te są sprzeczne z zasadami prowadzenia działalności gospodarczej. Urządzenie (...) P. (...) D. S. jest bardzo wartościowe – jego cena wynosiła 75.030 złotych brutto. W przypadku takiego przedmiotu zwykłą praktyką jest szczególna troska o terminowe i właściwe wykonanie zobowiązania. Gdyby rzeczywiście powód chciał aby urządzenie zostało mu dostarczone, wzywałby pozwaną do jego wydania.

Mając na uwadze powyższe, należało przyjąć, że wyłączną przyczyną niewykonania umowy było zachowanie powoda, który odmówił przyjęcia urządzenia. Powód nie miał więc podstaw do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, a złożone przez niego oświadczenie było bezskuteczne. Skuteczne było z kolei oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożone przez pozwaną. W konsekwencji powód nie mógł żądać zapłaty zadatku w podwójnej w wysokości. Brak było również podstaw do zwrotu zadatku w pojedynczej wysokości. Nie doszło bowiem do rozwiązania umowy. Nie powstała również sytuacja aby za niewykonanie umowy odpowiadały obydwie strony lub żadna z nich.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych – art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348). Na koszty procesu poniesione przez pozwaną składa się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 złotych.