Sygn. akt XVI GC 1695/13

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 26 lipca 2013 r. (...) sp. z o.o. w P. wniósł o zasądzenie od Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 3.800,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lutego 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa prawnego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dochodzi zapłaty za szkodę wyrządzoną przez osobę ubezpieczoną od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Na szkodę składały się koszty najmu pojazdu zastępczego w związku z uszkodzeniem pojazdu w kolizji drogowej (pozew k. 2-67).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany podniósł niecelowość i brak ekonomicznego uzasadnienia najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego oraz rażąco zawyżony czynsz najmu (sprzeciw k.76-100).

W odpowiedzi na sprzeciw do nakazu zapłaty strona powodowa podtrzymała dotychczasowe stanowisko (odpowiedź na sprzeciw k. 107-114).

Na rozprawie w dniu 18 lutego 2014 r. powód sprecyzował, że żąda odsetek od 1 marca 2013 r. (k. 126).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 grudnia 2012 r. doszło do wypadku, w wyniku którego uszkodzony został kierowany przez Ł. P. samochód marki B. (...) o nr rej. (...), będący własnością Ł. P. (dowód: kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu k. 22, okoliczność nie sporna). Sprawcą wypadku był kierujący samochodem marki O. (...) o nr rej. (...) ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej (OC) w Towarzystwie (...) S.A. w W. I. Z. (dowód: kopia oświadczenia sprawcy kolizji drogowej k. 25).

Naprawa samochodu marki B. (...) o nr rej. (...) rozpoczęła się w dniu 3 stycznia 2013 r. a zakończyła w dniu 9 stycznia 2013 r. (dowód: kopia arkusza naprawy k. 35).

Ł. P. prowadzi działalność gospodarczą, zajmuje się zaopatrzeniem punktów gastronomicznych, potrzebował pojazdu zastępczego do spraw związanych z działalnością gospodarczą dojazdów na spotkania, rozmowy z producentami produktów spożywczych i powroty z tych spotkań do domu. Dysponował tylko jednym samochodem (dowód: zeznania świadka Ł. P. k. 126 - 127).

Ł. P. w dniu 3 stycznia 2013 r. zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego B. (...) o nr rej. (...) z (...) Sp. z o.o. w P. na okres od dnia 3 stycznia 2013 r. do dnia 9 stycznia 2013 r. tj. na okres 6 dni (dowód: kopia umowy najmu k. 27-30, kopia pełnomocnictwa k. 31, kopia arkusza naprawy k. 35).

Ł. P. zobowiązał się do zapłaty na rzecz (...) sp. z o.o. w P. czynsz najmu w wysokości wynikającej z cennika (...), który stanowił załącznik do umowy). Dokładna wysokość czynszu miała zostać ustalona w dniu zwrotu pojazdu (dowód: § IV ust. 1 umowy k. 28).

W umowie Ł. P. złożył oświadczenie, iż akceptuje stawki czynszu przewidziane dla wynajętego auta zastępczego zawarte w cenniku, z którym zapoznał się i który otrzymał (dowód: § IV ust. 1 umowy k. 28).

Za pierwszy dzień najmu uznano dobę od daty wynajęcia auta zastępczego do końca dnia następnego (dowód: § III ust. 3 umowy k. 28).

Zgodnie z cennikiem (...), który miał zastosowanie do umowy dla samochodu B. (...) w przypadku najmu 6 dni cena wynosiła 3.800,70 zł brutto (dowód: kopia cennika k. 32).

W umowie najmu ustalono także, że zaspokojenie roszczeń (...) sp. z o.o. w P. miało nastąpić poprzez przeniesienie na (...) sp. z o.o. w P. wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przysługującej Ł. P. od ubezpieczyciela sprawcy szkody. W tym celu Ł. P. miał zawrzeć z (...) Sp. z o.o. w P. umowę cesji wierzytelności (dowód: § IV ust. 2 umowy najmu k. 28).

W dniu 3 stycznia 2013 r. zawarł z (...) Sp. z o.o. w P. także umowę przelewu wierzytelności wynikającej z prawa do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 4 grudnia 2012 r., spowodowaną przez kierującego pojazdem O. (...) o nr rej. (...) (dowód: kopia umowy cesji k. 24).

Zarówno umowę najmu jak i cesji zawarli Ł. P. oraz osoba upoważniona do składania oświadczeń w imieniu (...) Sp. z o.o. w P. P. P. (dowód: kopia pełnomocnictwa dla P. P. k.31).

W dniu 18 stycznia 2013 r. (...) Sp. z o.o. w P. wystawił na rzecz Ł. P. fakturę VAT na kwotę 3.800,70 zł brutto za 6 dni najmu za okres od 3 stycznia 2013 r do 9 stycznia 2013 r. (dowód: kopia faktury VAT k. 36).

(...) Sp. z o.o. w P. pismem, które Towarzystwo (...) S.A. w W. otrzymało w dniu 29 stycznia 2013 r. wezwał je do zapłaty odszkodowania w kwocie 3.800,70 zł (dowód: kopia pisma k. 51-53, kopia z.p.o k. 67). Kwota ta nie została zapłacona (okoliczność nie sporna).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych kopii dokumentów złożonych w sprawie oraz zeznań świadka Ł. P. (k. 126 -127).

Zgodność przedstawionych kopii z oryginałami nie była kwestionowana, nie żądano przedstawienia oryginałów.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka Ł. P. (k. 126 - 127) w całości, gdyż są spójne logiczne, zgodne ze złożonym przez wcześniej przez świadka oświadczeniem. Świadek wyjaśnił co miał na myśli wskazując, iż w oświadczeniu że samochód jest mu potrzebny do pracy. Zeznania świadka są też zgodne z zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Na wstępie należy stwierdzić, iż niniejsza sprawa jest sprawą gospodarczą dlatego też oddalono wniosek o przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy W. w W. Wydziałowi Cywilnemu (k.85).

Roszczenie powoda w stosunku do pozwanego oparte jest na podstawie art. 509 kc w zw. z art. 822 kc i art. 436 § 2 kc i art. 361 § 2 k.c. Na wysokość szkody dochodzonej w niniejszym postępowaniu składają się koszty najmu pojazdu zastępczego.

Okoliczności faktyczne związane z przebiegiem zdarzenia wywołującego szkodę nie były kwestionowane. Także wina osoby ubezpieczonej u pozwanego jest niesporna i tym samym należy stwierdzić, iż co do zasady pozwany jest odpowiedzialny za szkodę obejmującą także koszt wynajmu pojazdu zastępczego.

W szeregu innych postępowaniach przesądzono, że zawartą pomiędzy poszkodowanym a powodem umowę należy ocenić jako umowę najmu. Nie ma zatem potrzeby przytaczać w tym miejscu tych rozważań.

Tak samo w szeregu innych postępowaniach przesądzono już dopuszczalność zawarcia umowy cesji wierzytelności. Na podstawie tej umowy poszkodowany przeniósł na powoda wierzytelność wynikającą z tego, iż sprawca szkody był zobowiązany do zwrotu kosztów najmu pojazdu a w zamian za to został zwolniony z obowiązku zapłaty za najem powodowi. Innymi słowy formą spełnienia zobowiązania był właśnie przelew na wynajmującego wierzytelności względem sprawcy szkody.

Wystarczające jest, aby istniało zobowiązanie najemcy do pokrycia kosztów najmu aby powstało zobowiązanie po stronie sprawcy szkody, a nie jest konieczne uiszczenie kosztów najmu na rzecz wynajmującego. Ma to też związek z tym, że umowa najmu jest umową konsensualną.

Należy stwierdzić, iż gdyby uznać, że można przenieść wierzytelność na wynajmującego dopiero wtedy kiedy poszkodowany zapłaci koszty najmu to oznaczałoby, że przyznaje się wynajmującemu prawo do uzyskania dwukrotnie czynszu raz od najemcy a drugi raz od ubezpieczyciela lub sprawcy szkody. Prowadziłoby to do bezpodstawnego wzbogacenia powoda a ponadto byłby to sprzeczne z celem umowy cesji, która jest zawierana po to, żeby najemca zwolnił się ze swojego zobowiązania a wynajmujący uzyskał świadczenie wzajemne odpowiadające wartości swojego świadczenia a nie podwójny czynsz. Poszkodowany nie uzyskiwałaby wówczas od wynajmującego nic a jest to nie racjonalne.

A zatem sąd nie miał zastrzeżeń do zawartej umowy cesji.

Pozwany w sprzeciwie zakwestionował konieczność najmu pojazdu zastępczego.

Nie można podzielić zarzutu, że nie udowodniono konieczności najmu. Przedstawiono oświadczenie poszkodowanego, iż samochód zastępczy był mu potrzebny (k.33). Ponadto poszkodowany był przesłuchiwany w charakterze świadka i z jego zeznań wynika, że uszkodzony samochód był jedynym, który był wówczas w jego dyspozycji, a ponadto wykorzystywał go do prowadzenia działalności gospodarczej i co celów prywatnych (126 - 127).

Jak wskazano wyżej sąd dał wiarę zeznaniom świadka w całości.

Niewątpliwie jak stwierdzono w orzecznictwie za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności w okresie gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona (wyrok SN z 8.09.2004 r. IV CK 672/03 nie publ.).

Także osoba, która nie prowadzi działalności gospodarczej ma prawo do najmu pojazdu zastępczego jeżeli nie może na skutek uszkodzenia dysponować własnym (por. uchwałę SN z 17 listopada 2011 r. III CZP 5/11 OSNC 2012/3/28).

Jak wynika z zeznań poszkodowanego potrzebował samochodu codziennie do dojazdów na spotkanie służbowe i powrotu do domu.

Pozwany nie kwestionował w niniejszej sprawie czasu najmu. Jak wynika z przedstawionych dokumentów czas najmu pokrywał się z czasem naprawy (k. 35, 36).

Pozwany podniósł także zarzuty przeciwko stawkom najmu stosowanym przez powoda, wskazując, że odbiegają one od stawek rynkowych i są rażąco zawyżone.

W sytuacji, kiedy wraz z pozwem przedstawiono cennik i poszkodowany wyraził zgodę na określoną stawkę najmu, to nie ma podstaw, aby wyliczać koszty najmu w oparciu o stawki stosowane przez inne podmioty lub w oparciu o hipotetyczne średnie koszty.

Sąd stanął na stanowisku, iż należy analogicznie jak w przypadku naprawy samochodu przyznać poszkodowanemu prawo wyboru podmiotu, z którym zawrze umowę najmu pojazdu zastępczego (por. uchwała z dnia 13 czerwca 2003 r. III CZP 2/03 (OSNC z 2004 Nr 4 poz. 51). Jak wskazano w uzasadnieniu tej uchwały „kosztami ekonomicznie uzasadnionymi są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy. Nie ma przy tym znaczenia fakt, iż ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku”.

Także w najnowszej uchwale 7 sędziów SN z 17.11.2011 r III CZP 5/11 OSNC 2012/3/28 nie ma przeciwstawnego sposobu interpretacji kosztów celowych. Niecelowość kosztów, o której mowa w tej uchwale wiąże się z okresem refundacji (czyli najmu), pomniejszania o koszty eksploatacji własnego pojazdu i wymaganiami stawianymi pojazdowi zastępczemu. Pozwany nie podnosi, że pojazd wynajmowany miałby być pojazdem wyższej klasy niż uszkodzony, byłoby to zresztą nie uzasadnione, gdyż wynajęto pojazd tej samej marki co uszkodzony.

Dlatego też sąd oddalił wniosek pozwanego na podstawie art. 217 § 3 kpc i art. 227 kpc (gdyż nie jest to okoliczność istotna) o dopuszczenie dowodów z załączonych do sprzeciwu cenników samochodów stosowanych przez inne wypożyczalnie i dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia powszechnie stosowanej stawki za czynsz najmu pojazdu zastępczego i określenia rażącego zawyżenia stawek najmu (k. 119).

Na tej podstawie sąd oddalił też w części wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka poszkodowanego Ł. P. na okoliczność czy najpierw została zawarta umowa najmu czy najpierw wydano pojazd oraz czy świadek został zapoznany ze stawkami stosowanymi przez powoda (k. 127) i zachowania wbrew obowiązkowi minimalizacji szkody przez brak optymalizacji wydatków (k. 119).

Skoro przyznawane jest poszkodowanemu prawo do wyboru warsztatu dokonującego naprawy i nie ma podstaw do zmuszania go do poszukiwania najtańszego warsztatu na rynku to konsekwentnie nie można uznać, iż obowiązek minimalizacji szkody oznacza zobowiązanie poszkodowanego do wyboru podmiotu oferującego samochody zastępcze po najniższej stawce. Zatem zawarcie umowy z podmiotem oferującym nawet wyższe ceny nie może oznaczać, iż poszkodowany postąpił wbrew obowiązkowi minimalizacji szkody. Przeciwnie nie można uznać, iż obowiązek minimalizacji szkody polega na tym, że poszkodowany nie zawrze umowy najmu pojazdu zastępczego lub będzie szukał podmiotu, który wynajmie mu samochód zastępczy taniej. Dlatego też nie było podstaw do przesłuchiwania świadka na tę okoliczność.

Wniosek dopuszczenie dowodu z zeznań świadka Ł. P. także na okoliczność czy najpierw zawarto umowę czy wydano samochód oraz czy świadek wiedział cenniki pozwany zgłosił nawet nie na pierwszym terminie rozprawy ale na kolejnym. W ocenie Sądu jest to także wniosek spóźniony. Nie można argumentować, że skoro świadek i tak zeznaje to nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu (niewątpliwie rozprawa będzie trwała dłużej) bowiem trudno uznać, iż intencją ustawodawcy, który chciał przecież koncentracji materiału dowodowego i zarzutów było to że należy dopuszczać każdy dowód, którego przeprowadzenie nie spowoduje np. odroczenia rozprawy. Poza tym świadek w umowie zawarł oświadczenie, że akceptuje cenniki i je otrzymał (k. 28). W ocenie Sądu nie ma też znaczenia chwila wydania pojazdu i podpisania umowy. Istotne jest, iż obie strony chciały zawrzeć umowę najmu, umowa została zawarta i wykonana. Warto wskazać, iż świadek w trakcie zeznań powiedział, że otrzymał samochód zastępczy po zawarciu umowy (k. 126).

Zatem zarzut co do wysokości kosztów najmu i zachowania sprzecznego z obowiązkiem minimalizacji szkody należy uznać za nie uzasadniony. Zaznaczyć również należy, iż Sąd oddalił wniosek o zobowiązanie pozwanego do złożenia akt szkody, gdyż wszystkie dokumenty przydatne do rozważenia niniejszej sprawy zostały przez strony złożone.

A zatem po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i rozważeniu wszystkich zarzutów pozwanego należy stwierdzić, iż uzasadniony koszt najmu, za który odpowiada pozwany to kwota 3.800,70 zł. Jak już wyżej wskazano sąd nie miał zastrzeżeń do zawartej pomiędzy powodem a poszkodowanym umowy przelewu wierzytelności.

Skoro pozwany nie zapłacił żadnej kwoty tytułem odszkodowania powodowi to należało na podstawie art. 509 k.c. w zw. z art. 822 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 361 k.c. zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.800,70 zł.

Na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. należało zasądzić na rzecz powoda odsetki ustawowe od dnia 1 marca 2013 r., gdyż w tej dacie roszczenie stało się wymagalne.

Wezwanie do zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego pozwany otrzymał w dniu 29 stycznia 2013 r. (k. 67), 30 dniowy termin na spełnienie świadczenia upłynął zatem w dniu 28 lutego 2013 r.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc uznając za koszty poniesione przez powoda opłatę od pozwu 191 zł, wynagrodzenie radcy prawnego na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 poz. 490 j.t.) – 600 zł oraz opłatę skarbową 17 zł. Zatem łącznie koszty poniesione przez powoda wyniosły kwotę 808 zł.

Sąd oddalił wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności w świetle art. 333 kpc nie ma do tego podstaw.

Biorąc powyższe pod uwagę sąd orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: Odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.