Sygn. akt: XVII AmA 168/13

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniu 25 października 2013 r. wydał decyzję nr (...), mocą której na podstawie art. 107 ustawy z dnia 16 lutego 1007r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz.331 ze zm.) – dalej ustawy okik - nałożył na D. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w T. karę pieniężną w wysokości (...) złotych, co stanowi równowartość (...) tj. (...) za każdy dzień zwłoki poczynając od dnia 15 stycznia 2012r. do dnia 1 października 2012 r. włącznie , w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Nr (...) wydanej w dniu 26 września 2011r., płatną do budżetu państwa.

W punkcie drugim decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 ustawy okik obciążył ww. przedsiębiorcę kosztami postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej z tytułu zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Nr (...) wydanej w dniu 26 września 2011, i zobowiązał D. S. do zwrotu kwoty 17,20 zł w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji.

(decyzja k. 4 verte , akt sądowych)

W odwołaniu od powyższej decyzji powód- D. S., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w T. , wniósł o jej zmianę w części poprzez nałożenie kary pieniężnej do (...) zł , względnie o jej uchylenie w całości, w tym zasądzenie kosztów postępowania sądowego. Ponadto wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania powoda D. S. na okoliczność sytuacji finansowej , dochodów za 2012r. , zeznania rocznego PIT za 2012r.

Decyzji zarzucono:

1. sprzeczność istotnych ustaleń Prezesa UOKIK z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 k.p.c w zw. z art. 84 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego, w sposób niewszechstronny, z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów w odniesieniu do zeznania rocznego PIT za 2012r. D. S. poprzez uznanie, że kara pieniężną w kwocie (...)jest adekwatna do stwierdzonych przewinień jak i możliwości finansowych skarżącego oraz przez uznanie, że okres 3 miesięcy biorąc pod uwagę techniczne i logistyczne możliwości powoda winien w zupełności wystarczyć do zmiany wzorca umów zamieszczonego na stronie internetowej oraz do wysłania propozycji aneksów, podczas gdy zebrane w sprawie dowody prowadzą do odmiennych wniosków;

2. naruszenie art. 111 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, poprzez nieuwzględnienie okoliczności naruszenia przepisów ustawy przy wymierzaniu kary pieniężnej wobec skarżącego, w postaci braku szkody doznanej przez konsumentów wskutek zwłoki z wykonaniem zaleceń z decyzji Prezesa UOKIK Nr (...) z 26 września 2011r

(odwołanie k. 10 – 14 akt sądowych)

W odpowiedzi na odwołanie w dniu 24 lutego 2014 r. (data stempla pocztowego) pozwany Prezes UOKiK wniósł o oddalenie odwołania w całości podtrzymując swoją dotychczasową argumentację zaprezentowaną w decyzji, w tym o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych

( odpowiedź k. 22 – 24 akt sądowych)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. S. jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) w T. w zakresie sprzedaży detalicznej towarów.

/zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 9 akt adm./

Decyzją Nr (...) z dnia 26 września 2011r. wydaną na podstawie art. 27 ust 1 i 2 oraz 26 ust 1ustawy z dnia 16 lutego 2007 r o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK

w pkt. I uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów , o której mowa w art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów , działanie D. S. polegające na bezprawnym zamieszczeniu we wzorcu umowy pod nazwą ,,Umowa Sprzedaży’’ postanowienia , które narusza art. 2 ust 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2000r.o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny( Dz. U Nr 271 poz. 22 ze zm.) o treści „ Ze względu na to iż Materac Nefrytowy jest sprowadzany z Korei Południowej przez Firmę (...) co sie wiąże z dużymi kosztami przywozu”, „oświadczam iż w przypadku rezygnacji lub złamania zobowiązań wynikających z umowy będę zobowiązany/a pokryć koszta w wysokości (...) ceny stałej materaca nefrytowego’’ i stwierdził zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 1 września 2010r.

W punkcie II uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów , o której mowa w art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów , działanie D. S. polegające na zaniechaniu umieszczenia w umowach zawieranych z konsumentami na podstawie wzorca umowy pn. ,,Umowa sprzedaży’’ informacji o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni oraz bezprawnym zaniechaniu wręczania konsumentom wzoru oświadczenia odstąpienia od umowy , z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy0 oraz adresem zamieszkania (siedziby) , co jest sprzeczne z art. 3 ust 1 ustawy z dnia 2 marca 2000r.o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny( Dz. U Nr 271 poz. 22 ze zm.) i stwierdził zaniechanie stosowania tej praktyki z dniem 1 września 2010r.

W pkt. III uznał za praktykę, o której mowa w art. 24 ust 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów , działanie D. S. polegające na zaniechaniu umieszczenia w umowach zawieranych z konsumentami na podstawie wzorca umowy o nazwie ,,Ogólne Warunki Gwarancji’’(dotyczy wyrobów wełnianych) ) informacji, iż „Gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową” - co jest sprzeczne z art. 13ust.4 ustawy z dnia 27 lipca 2002r.o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego i zobowiązał D. S. do zaniechania stosowania praktyki.

W pkt IV nałożył na D. S. środek usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w postaci obowiązku przedstawienia konsumentom w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji propozycji aneksów mających doprowadzić do zgodności z prawem treści umów zawartych w oparciu o kwestionowane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wzorce w zakresie naruszeń określonych w punktach I i II sentencji decyzji .

/dowód decyzja nr (...) z dnia 26 września 2011r. k. 16-25 akt administracyjnych/

Ww. decyzja uzyskała walor prawomocności w dniu 14 października 2011r.

/okoliczność bezsporna/

Prezes UOKiK pod sygn. akt (...) przeprowadził postępowanie wyjaśniające mające na celu kontrolę wykonania decyzji z dnia 26 września 2011r..

W związku z dokonanymi ustaleniami , dniu 21 lutego 2013r. Prezes UOKiK wszczął na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy okik postępowanie z urzędu w sprawie nałożenie kary pieniężnej na ww. przedsiębiorcę w związku :

1.  ze zwłoką, co najmniej 259 dni, w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr (...) z dnia 26 września 2011r. w zakresie nakazu wyrażonego w pkt III sentencji tej decyzji,

2.  ze zwłoką, co najmniej 259 dni, w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Nr (...) z dnia 26 września 2011r. w zakresie nałożonego środka usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów wyrażonego w pkt IV sentencji decyzji.

/dowód postanowienie k. 1 akt administracyjnych/

D. S. w dniu 14 maja 2012r. wprowadził na stronie internetowej zmianę do stosowanego wzorca umowy „Ogólne Warunki Gwarancji (dotyczy wyrobów wełnianych),” stosowanego w obrocie z konsumentami, przez umieszczenie zapisu o treści: „Gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową”, oraz zmienił treść umów zawartych przed 14 maja 2012r. o ww. zapis, poprzez przesłanie konsumentom w dniu 01 października 2012r. aneksów zmieniających.

/okoliczność bezsporna/

Z dniem 01 października 2012r. D. S. usunął skutki praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w stosunku do umów zawartych do dnia 10 września 2010r. przez przesłanie aneksu zmieniającego, w którym uchylono postanowienia o treści: „ Ze względu na to iż Materac Nefrytowe jest sprowadzany z Korei Południowej przez Firmę (...) co sie wiąże z dużymi kosztami przywozu”, „oświadczam iż w przypadku rezygnacji lub złamania zobowiązań wynikających z umowy będę zobowiązany/a pokryć koszta w wysokości (...)ceny stałej materaca nefrytowego” i dodano następujące postanowienie : „ Kupujący ma prawo do odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od daty zawarcia umowy. Do niniejszej umowy dołączono wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaż, które otrzymuje kupujący z chwilą jej zawarcia”.

/okoliczność bezsporna /

D. S. uzyskał w roku 2012r. przychód wysokości (...) zł.

/dowód: zeznanie podatkowe przedsiębiorcy k. 32-34 akt administracyjnych, informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. k. 36-38 akt administracyjnych./

Powyżej opisany stan faktyczny, jako nie sporny, został ustalony przez Sąd w oparciu o ww. dowody, których wiarygodność nie budziła zastrzeżeń.

Sąd Okręgowy- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie podlegało oddaleniu.

Stosownie do treści art. 107 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę , w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 10 000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji wydanej między innymi na podstawie art. 26 tej ustawy.

Co do zasady kary ,o których mowa w art. 107 ustawy okik mają przymusić przedsiębiorców do należytego wykonania orzeczeń wydawanych w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. Funkcją tych kar jest również oddziaływanie represyjne i prewencyjne , mają bowiem zapobiegać nieterminowemu wykonywaniu orzeczeń Prezesa Urzędu i wyroków sądowych a także mogą stanowić formę represji za opóźnienie w wykonaniu orzeczenia czy wyroku.

Powód nie kwestionował poczynionych ustaleń faktycznych w sprawie, w zakresie daty – 1 października 2012r. - zaniechania stosowania postanowienia we wzorcu umowy „Ogólne Warunki Umowy Gwarancji (dotyczy wyrobów wełnianych)’’ sprzecznego z treścią ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22,poz. 271 ze zm.) ( w ramach obowiązku określonego w sentencji punktu III decyzji (...)), jak również daty – 1 października 2012r. - usunięcia skutków bezprawnego naruszenia ww. ustawy w stosunku do umów zawartych w obrocie z konsumentami do dnia 1 września 2010r. (w ramach obowiązku określonego w sentencji punkcie IV decyzji (...)). Zatem nie kwestionował daty 1 października 2012r. przyjętej przez pozwanego jako data wykonania obowiązków nałożonych decyzją (...).

W odwołaniu od decyzji powód zakwestionował , aby trzymiesięczny okres był wystarczający , przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji powoda , do zmiany wzorca umów zamieszczonego na stronie internetowej oraz do wysłania propozycji aneksów.

W pierwszej kolejności Sąd stwierdza , że wskazany w decyzji z 2011r. okres trzech miesięcy na usunięcie skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w zakresie naruszeń określonych w punktach I i II decyzji nie podlega ocenie w niniejszym postępowaniu . Zarzut ten mógł być rozpoznawany w ramach odwołania od decyzji o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów , która nie została zaskarżona.

Zasadą jest ,że o powstaniu obowiązku wykonania orzeczeń , o których mowa w art. 107 ustawy można mówić, gdy są one prawomocne. Decyzja (...) uprawomocniła się w dniu 14 października 2011r., co spowodowało powstanie po stronie powoda obowiązku dostosowania swojego zachowania do nakazów z niej wynikających w okresie wskazanym w tejże decyzji tj. w okresie trzech miesięcy od jej uprawomocnienia się .

W świetle powyższych ustaleń należy stwierdzić , iż Prezes UOKiK prawidłowo przyjął w zaskarżonej decyzji , że zwłoka w wykonaniu decyzji (...), jakiej dopuścił się powód obejmowała okres od dnia 15 stycznia 2012r do 01 października 2012r. i wyniosła 259 dni.

W orzecznictwie przyjmuje się ( patrz -wyrok SN III SK 51/12) , że warunkiem nałożenia kary w celu przymuszenia jest istnienie winy po stronie przedsiębiorcy. W zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK przyjął , że okres trzech miesięcy , biorąc pod uwagę możliwości logistyczne i techniczne powoda (prowadzenie jednoosobowej działalności , niezatrudnianie pracowników) , jest okresem wystarczającym do zmiany wzorca zamieszczonego na stronie internetowej i wysłanie 120 propozycji zawarcia aneksów do umów . Sąd zgadza się z taką oceną zważywszy ,ze powód nie wykazał aby po jego stronie wystąpiły nadzwyczajne obiektywne okoliczności uniemożliwiające mu dochowanie terminu określonego w decyzji. W ocenie Sądu powyższe wskazuje , że powodowi można zarzucić niedochowanie należytej staranności we właściwej organizacji pracy a zarzucone mu działanie ma charakter zawiniony.

Sąd podziela ocenę pozwanego co do zasady tj. wykazania zwłoki w wykonaniu obowiązków nałożonych prawomocną decyzją , obejmującej okres (...) dni, jak również co do ustalonego wymiaru kary za stwierdzone naruszenie.

W ocenie Sądu wymiar nałożonej kary jest adekwatny zarówno do stwierdzonych naruszeń jak i możliwości finansowych powoda. Prawidłowo Prezes ocenił działania powoda jako opieszałe i pozbawione woli niezwłocznego dostosowania się do nakazu wynikającego z treści prawomocnej decyzji.

Ustalony wymiar kary na (...) za każdy dzień zwłoki (według kursu euro ustalonego na podstawie art. 5 ustawy okik) spełnia swą funkcję represyjną ponieważ ma być dolegliwością dla naruszyciela jak i funkcję prewencyjną, gdyż jej nałożenie ma przeciwdziałać wystąpieniu podobnych opieszałości w wykonaniu nałożonych obowiązków, co leży w interesie publicznym. Przy czym kara ta mieści się w dolnych granicach zagrożenia ustawowego.

Odnośnie zarzutu nieuwzględnienia sytuacji finansowej powoda przy ustaleniu wymiaru nałożonej kary Sąd stwierdził ,że twierdzenia powoda pozostały gołosłowne, gdyż nie złożył on w postępowaniu administracyjnym a także przed sądem żadnych dowodów z dokumentów wskazujących na jego złą sytuację finansową. Z tych względów Sąd oddalił wniosek powoda o przesłuchanie powoda na okoliczność sytuacji finansowej , dochodów za 2012r oraz zeznania PIT za 2012r.W ocenie Sądu prawidłowym było dokonanie przez Prezesa oceny sytuacji finansowej powoda na podstawie analizy zeznania podatkowego za 2012rok

Biorąc powyższe pod uwagę na mocy art. 479 31a § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie powoda ponieważ nie znalazł podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 108 § 1 k.p.c., obciążając nimi w całości powoda stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 98 § 3 w zw. z art. 99 k.p.c. do kosztów tych zaliczono koszty zastępstwa procesowego w wysokości 360 zł określonej w § 14 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).

SSO Hanna Kulesza