Sygn. akt III Ca 1111/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 26 maja 2015 roku w sprawie z powództwa P. K. przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. i (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę zasądził od Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz P. K. kwoty: 20 000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 15 stycznia 2012r. do dnia zapłaty, 4 555,00 zł złotych tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 15 stycznia 2012r. do dnia zapłaty; 1 710,00 złotych renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od dnia 1 sierpnia 2011r. do dnia 31 stycznia 2012r. z ustawowymi odsetkami od dnia 20 września 2012r. do dnia zapłaty oraz 2 417,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. W pkt. 2 wyroku Sąd ustalił odpowiedzialność Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. za skutki wypadku z dnia 25 stycznia 2011 roku jakie mogą ujawnić się u powoda w przyszłości, zaś w pkt. 3 oddalił powództwo przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w pozostałym zakresie i przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. w całości. Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu w zakresie oddalonej części powództwa (pkt. 4 wyroku) oraz nakazał pobrać od Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi kwotę 2 885,13 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany Miejskie Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w Ł., zaskarżając je w części, to jest w zakresie kwoty 10.000 zł (tj. ponad kwotę 10.000 zł) w zakresie zadośćuczynienia oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uczynienie jej dowolną, tj. nieprawidłową oceną materiału dowodowego dotyczącego stanu zdrowia powoda;

2.  naruszenie art.. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie w treści uzasadnienia przyczyny, dla której Sąd dokonał oceny, iż kwota 20.000 zł jest odpowiednia z tytułu zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. przy wcześniejszej wypłacie odszkodowania przez ubezpieczyciela pozwanego w wysokości 8.500 zł;

3.  naruszenie art. 445 § 1 k.c. poprzez uznanie, iż stan zdrowia powoda u którego ustalono 7,5% trwałego uszczerbku na zdrowiu uzasadnia przyznanie z tytułu zadośćuczynienia bardzo wysokiej sumy pieniężnej – tj. 20.000 zł przy wcześniejszej wypłacie odszkodowania przez ubezpieczyciela pozwanego w wysokości 8.500,00 zł;

4.  art. 6 k.c. poprzez dokonanie oceny, iż powód wykazał, iż zakres skutków urazu był tak dolegliwy i szczególny, iż przy 7,5% stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu kwotą odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. jest kwota 20.000,00 zł przy wcześniejszej wypłacie odszkodowania przez ubezpieczyciela pozwanego w wysokości 8.500,00 zł.

W oparciu o wskazane zarzuty pozwany wniósł o zmianę orzeczenie poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części (tj. ponad kwotę 10.000,00 zł) i orzeczenie o kosztach postępowania stosownie do merytorycznego rozstrzygnięcia, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd odwoławczy w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, przyjmując je za własne i uznając za zbędne powielanie ich w treści uzasadnienia.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do przypisywanych Sądowi I instancji uchybień procesowych, gdyż z istoty rzeczy wnioski w tym zakresie determinują kierunek dalszych rozważań.

Pozwany wśród zarzutów naruszenia prawa procesowego zakwestionował dokonaną przez Sąd I instancji ocenę materiału dowodowego. Zauważyć jednak należy, ze zarzut podnoszony przez pozwanego naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie został przez niego sprecyzowany i nie sposób wywnioskować, w zakresie których konkretnych dowodów przeprowadzonych przez Sąd pierwszej instancji, miałaby zostać przekroczona swobodna ocena. Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wskazania przez skarżącego konkretnych zasad (logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego, całokształtu zebranego materiału dowodowego, przeprowadzenia określonych dowodów niezgodnie z zasadami procedury cywilnej, na przykład niezgodnie z zasadą bezpośredniości) lub przepisów, które sąd naruszył przy ocenie określonych dowodów (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, lex nr 172176, z dnia 13 października 2004 r., III CK 245/04, lex nr 174185). Takie zaś zarzuty w sprawie niniejszej nie zostały postawione.

Zupełnie niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy podziela dominujące w judykaturze stanowisko, iż strona może powołać się na zarzut wadliwego sporządzenia uzasadnienia i zarzut taki można ocenić jako zasadny, gdy z powodu braku w uzasadnieniu elementów wskazanych w art. 328§2 k.p.c. zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej. Niemożność przeprowadzenia takiej kontroli miałaby miejsce, gdyby sąd odwoławczy nie był w stanie dokonać oceny toku wywodu, który doprowadził sąd pierwszej instancji do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2009 r., I UK 129/09, LEX nr 558286, z dnia 30 września 2008 r., II UK 385/07, Lex nr 741082, z dnia 26 listopada 1999 r., III CKN 460/98, OSNC 2000/5/100 oraz z dnia 26 lipca 2007 r., V CSK 115/07, M. Prawn. 2007/17/930). W niniejszej sprawy Sąd Rejonowy szczegółowo omówił wszystkie dowody, ocenił ich wiarygodność i odniósł do ustalonych faktów. Sąd dokonał wyczerpującej analizy materiału dowodowego, w tym zeznań wskazanych świadków i wywiedzione przez niego konkluzje były trafne. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku posiada wszystkie niezbędne elementy konstrukcyjne, co umożliwia dokonanie kontroli instancyjnej orzeczenia sądu pierwszej instancji. Wbrew zarzutowi apelacji Sąd I instancji w sposób szczegółowy wskazał okoliczności, które przesądziły o wysokości zasądzonego zadośćuczynienia.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy dyspozycji art. 445 § 1 k.c. należy wskazać, iż nie jest on trafny.

Przede wszystkim przypomnienia wymaga, iż o rozmiarze należnego zadośćuczynienia powinien decydować rozmiar doznanej krzywdy tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw i inne okoliczności, których nie sposób wymienić wyczerpująco, a które w każdym wypadku mają charakter indywidualny (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 marca 2013 roku, I ACa 901/12). Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie cierpień. W związku z tym winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne, jak i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc sąd powinien uwzględnić także prognozy na przyszłość) (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 kwietnia 2013 roku, I ACa 1382/12, LEX nr 1313327). Zatem zarzut niewłaściwego określenia wysokości zadośćuczynienia mógłby być uwzględniony tylko wtedy, gdyby nie zostały wzięte pod uwagę wszystkie istotne kryteria wpływające na tę postać kompensaty. Uwzględnienie omawianego zarzutu mogłoby nastąpić także wtedy, gdyby Sąd uczynił jedno z wielu kryteriów decydujących o wysokości zadośćuczynienia elementem dominującym i przede wszystkim w oparciu o nie określił wysokość takiego zadośćuczynienia (tak: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 8 maja 2015 r, I ACa 1655/14, LEX nr 1712689).

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy przy rozstrzyganiu o wysokości zgłoszonego roszczenia w postaci zadośćuczynienia wziął pod uwagę wszystkie kryteria wpływające na wysokość tej kompensaty, w tym również doznany uszczerbek na zdrowiu w wysokości 7,5%, którego wysokość nie miała decydującego wpływu na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia. Wskazać przy tym również należy, iż choć apelujący zdaje sobie sprawie o braku możliwości przeliczenia procentu trwałego uszczerbku na zdrowiu na konkretną wartość, na co wprost wskazuje w treści apelacji, to w sposób nieuprawniony odnosi wysokość zadośćuczynienia do ustalonego w sprawie procentowego uszczerbku na zdrowiu powoda. Tymczasem nie jest możliwe stosowanie jakichkolwiek prostych matematycznych obliczeń przy określaniu wysokości zadośćuczynienia. Nie jest możliwe w ten sposób budowanie prostych, automatycznych relacji, w jakich kwota zadośćuczynienia winna pozostawać do ustalonego uszczerbku na zdrowiu. Po pierwsze kryterium to ma całkowicie pomocniczy charakter i jest jednym z bardzo wielu, które należy uwzględnić. Po drugie procentowy stopień uszczerbku na zdrowiu w żaden sposób nie determinuje zakresu doznanej krzywdy, ani w sensie czasowym, ani rozmiaru doznawanych cierpień. Innymi słowy nawet niewielki uszczerbek na zdrowiu skutkować może znacznymi cierpieniami, a tym samym wpływać na rozmiar krzywdy. Sąd I instancji w sposób prawidłowy poczynił ustalenia w tym zakresie. Przede wszystkim uwzględnił cierpienia związane z samym leczeniem powoda, z procesem rehabilitacyjnym, z rodzajem dokonywanych zabiegów, ich czasem i stopniem dolegliwości, jak również okoliczności wskazane przez biegłych w wydanych opiniach, w szczególności biegłego z zakresu neurologii i stwierdzone przez niego istniejące już wcześniej u powoda zmiany zwyrodnieniowe lędźwiowego odcinka kręgosłupa, których udział został przez biegłego uwzględniony przy ustaleniu wysokości doznanego przez powoda uszczerbku. Wszystkie te okoliczności przełożyły się na ustalenia wysokości zasądzonego zadośćuczynienia, która w ocenie Sądu Okręgowego była prawidłowa. Wbrew również stanowisku apelującego znajdowała ona oparcie w materiale dowodowym przedmiotowej sprawy.

W kontekście powyższych uwag stwierdzić również należy, że zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny w postępowaniu odwoławczym jedynie wówczas, gdy orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania wysokości tego świadczenia, w szczególności w sytuacji ustalenia przez sąd tytułem zadośćuczynienia kwoty symbolicznej bądź też nadmiernie wysokiej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2008 r., V KK 45/08, LEX nr 438427). Korekta w postępowaniu odwoławczym przyznanej przez sąd pierwszej instancji tytułem zadośćuczynienia sumy pieniężnej możliwa jest zatem wyłącznie wtedy, gdy suma ta rażąco odbiega od tej, która byłaby adekwatna do rozmiarów doznanej krzywdy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 7 maja 2008 r., I ACa 199/08, LEX nr 470056).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż zasądzona przez Sąd Rejonowy na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia kwota 20.000 zł zarówno nie jest, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, kwotą symboliczną, jak również - przy uwzględnieniu uszczerbku na zdrowiu powoda oraz zakresu doznanych przez niego cierpień fizycznych oraz psychicznych - nie może zostać uznana za nadmiernie wygórowaną. Mając na względzie przytoczone wyżej stanowisko judykatury, brak było w niniejszej sprawie podstaw do dokonywania korekty w zakresie zasądzonego na rzecz powoda zadośćuczynienia.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Zważywszy na wynik kontroli instancyjnej o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - § 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490).