Sygn. akt VII Ua. 90/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi , zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., z dnia 20 maja 2009 roku w ten tylko sposób, że ustalił , iż wnioskodawczyni W. K. jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okres od dnia 29 października 2007 r. do dnia 27 kwietnia 2008 r. z funduszu chorobowego w kwocie 12 272,26 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 maja 2009 r. do dnia zapłaty, oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało poprzedzone następującymi ustaleniami faktycznymi :

Wnioskodawczyni W. K. zgłoszona została do ubezpieczenia społecznego jako pracownik przez płatnika R. K. prowadzącego firmę pod nazwą (...) w okresie od 17 września 2007 roku do 16 października 2007 roku i od 1 czerwca 2008 roku do dnia 7 lipca 2008 roku.

W dniu 1 czerwca 2008 roku pomiędzy R. K., a wnioskodawczynią została podpisana umowa o pracę na czas określony od dnia 1 czerwca 2008 roku do 30 czerwca 2008 roku, na podstawie której W. K. została zatrudniona na stanowisku szwaczki w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem 3.000 złotych brutto. Kolejna umowa została zawarta w dniu 1 lipca 2008 roku od dnia 1 lipca 2008 roku do 7 lipca 2008 roku z wynagrodzeniem w wysokości 3.000 złotych brutto.

Począwszy od dnia 29 października 2007 roku wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. dokonał wypłaty zasiłku chorobowego na rzecz wnioskodawczyni z powodu jej niezdolności do pracy ,za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia od dnia 29 października 2007 roku do 27 kwietnia 2008 roku – w kwocie 12.272,26 zł. Wysokość zasiłku została obliczona od podstawy wymiaru ustalonej od wykazywanego w zaświadczeniach płatnika składek ZUS.

Ponownie wnioskodawczyni, stała się niezdolna do pracy od dnia 14 lipca 2008 roku tj. po ustaniu tytułu zatrudnienia. Zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy wystawiane były wnioskodawczyni do dnia 3 lutego 2009 roku.

W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy decyzją z 4.05.2009 r. zakwestionował podleganie przez ubezpieczoną ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie z tytułu zatrudnienia u R. K..

W związku z powyższym, decyzją z dnia 20 maja 2009 r., organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego za sporne okresy oraz zobowiązał ją do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wraz z ustawowymi odsetkami za okres od 29 października 2007r. do 27 kwietnia 2008 r., nie wskazując przy tym daty, od której domaga się zapłaty odsetek. Z dokonanych wyliczeń i wskazanej stopy procentowej ustawowych odsetek w okresie od 15 października 2005 r. do 14 grudnia 2008 r. wnioskować należy, iż odsetki wyliczone zostały od daty wypłaty świadczeń uznanych za nienależne.

Decyzją z dnia 22 maja 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że R. K. od dnia 17 września 2007 r. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Wyrokiem z dnia 25 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII U 1462/09 oddalił odwołanie R. K. od tej decyzji uznając, iż R. K. od dnia 17 września 2007 r. nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej. Wyrok ten jest prawomocny .

Wyrokiem z dnia 29 marca 2012 roku Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie wnioskodawczyni W. K. od decyzji organu rentowego z dnia 4.05.2009 r., przesądzając iż wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) R. K. w spornych okresach. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 marca 2013 roku po rozparzeniu apelacji W. K. i R. K. oddalono apelacje od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 marca 2012. roku. Postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 lipca 2013 roku odrzucono skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 marca 2013 roku. Pełnomocnik wnioskodawczyni z urzędu przedłożył opinię o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał, iż odwołanie podlegało uwzględnieniu jedynie w części, to jest w zakresie roszczenia o odsetki od nienależnie pobranych zasiłków chorobowych.

Sad podniósł, iż zgodnie z art. 1 ust.1 w zw. z art. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o ubezpieczeniu społecznym w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą, w tym zasiłek chorobowy, przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). W myśl zaś art. 6 ust.1 ustawy zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Świadczenia z ubezpieczenia chorobowego, o którym mowa w art. 1 pkt. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych regulowane od dnia 1 września 1999 roku w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 ze zm.) przysługują wówczas, gdy spełni się ryzyko czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub innymi przeszkodami biologicznymi przewidzianymi w ustawie, wywołujące niemożność uzyskania dochodu w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek chorobowy przysługuje także na podstawie art. 7 ustawy zasiłkowej po ustaniu tytułu ubezpieczenia w razie spełnienia przesłanek określonych w tym przepisie.

Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi przesądził, iż umowy o pracę zawarte między W. K., a R. K. były umowami pozornymi, gdyż „celem działania osób je zawierających nie było świadczenie pracy przez W. K. w ramach stosunku pracy i uzyskiwanie z tego tytułu wynagrodzenia, lecz jedynie ochrony ubezpieczeniowej” Ponadto, Sąd Okręgowy w rozważaniach wskazywał, że „nawet gdyby uznać – choć nie ma ku temu dowodowych podstaw – że zawarte umowy o pracę nie były fikcyjne, to i tak ocenić by je trzeba jako nieważne (art. 58 § 1 kc w zw. z art. 300 kp), gdyż zawarte w celu obejścia prawa, tj. w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a nie w celu zrealizowania świadczeń wynikających z umów w postaci pracy i wynagrodzenia. Zarówno przepisy prawa pracy jak i prawa ubezpieczeń społecznych pozwalają tak kształtować elementy stosunku pracy jaka jest wola stron. Jednakże przestaje to być kwestia wyłącznie woli stron, gdy po krótkim okresie od zgłoszenia do ubezpieczenia przerzuca się ciężar wypłaty świadczeń na fundusz dysponujący publicznymi pieniędzmi, którymi zarządza ZUS.

Sąd podniósł , że zgodnie z treścią art. 365 § 1 kpc, prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku jest to, że przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w procesie późniejszym ta kwestia nie może być już w ogóle badanaPrzesądzenie tej kwestii oznacza, że w późniejszym postępowaniu nie może być ona już ponownie badana, a zatem zachodzi konieczność ograniczenia dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem.

Wobec tego, iż w spornych okresach (tj. okresach niezdolności do pracy) wnioskodawczyni nie posiadała tytułu ubezpieczenia chorobowego, nie przysługiwało jej prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia na podstawie 7 ustawy zasiłkowej. Jednakże Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wypłacił wnioskodawczyni zasiłek za okres niezdolności do pracy od dnia 29 października 2007 roku do 27 kwietnia 2008 roku. W decyzji z dnia 20.05.2009 r. odmawiającej wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego zobowiązał W. K. do zwrotu pobranego zasiłku za ww. okres w kwocie 12.272,26 zł, domagając się przy tym odsetek w kwocie 1.821,84 zł.

Nadto Sąd I instancji wskazał, iż rozważenia wymaga okoliczność, czy wypłacony wnioskodawczyni zasiłek chorobowy w zakresie w jakim organ rentowy zobowiązał wnioskodawczynię do jego zwrotu, jest świadczeniem nienależnie pobranym. Zasady warunkujące uznanie zasiłku chorobowego pobranego nienależnie unormowane zostały w art. 66 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. z 2010 roku Nr 77 poz.512).

Zgodnie z art. 66 ust. 2 powołanej ustawy, jeżeli świadczenie zostało pobrane nienależnie z winy ubezpieczonego lub wskutek okoliczności, o których mowa w art. 15-17 i art. 59 ust. 6 i 7, wypłacone kwoty podlegają potrąceniu z należnych ubezpieczonemu zasiłków bieżących oraz z innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych lub ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Powołany przepis stanowi regulację szczególną w stosunku do art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U Nr137 poz. 887 z późn. zm), który to artykuł, formułując w sposób ogólny obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie zawiera przesłanek stanowiących podstawę do podjęcia takiej decyzji w przypadku zasiłku chorobowego, uwzględniających specyfikę tego świadczenia i celu, dla którego jest ono przyznawane. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu odnosi się on do przypadków bezpodstawnej wypłaty zasiłku chorobowego osobom mającym status osoby ubezpieczonej. Potwierdza to także brzmienie art. 84 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym przepisu ust. 2 tego artykułu (wskazującego okoliczności przemawiające za uznaniem świadczenia za pobrane nienależnie) nie stosuje się, jeżeli przepisy szczególne określające zasady przyznawania i wypłacania świadczeń stanowią inaczej. Niewątpliwie natomiast, odnośnie zasiłku chorobowego, zastosowanie znajdą określone w art. 84 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych regulacje dotyczące kwestii naliczania odsetek od świadczeń podlegających zwrotowi (ust. 1), przedawnienia należności organu rentowego (ust. 6-7), jak również możliwości odstąpienia od żądania zwrotu należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczenia terminu ich płatności albo rozłożenia na raty (ust. 8-11). Instytucje te bowiem nie zostały odrębnie uregulowane w ustawie zasiłkowej, a brzmienie art. 84 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń potwierdza, iż przepisów ust. 2-4 i 8 art. 84 nie stosuje się, jeżeli przepisy szczególne określające zasady przyznawania i wypłacania świadczeń stanowią inaczej.

Ze świadczeniem nienależnym mamy więc do czynienia wówczas, gdy doszło do wypłaty zasiłku chorobowego, choć prawo do tego zasiłku:

- w ogóle nie istniało,

- ustało,

- zachodzą okoliczności utraty prawa.

Wypłacone świadczenia podlegają zwrotowi, a dalszą wypłatę wstrzymuje się. A zatem zasiłki, do których prawo ustało albo nie istniało, są świadczeniami nienależnymi, które ubezpieczony ma obowiązek zwrócić. Zwrot świadczenia nienależnego może nastąpić: dobrowolnie, poprzez potrącenie z należnych ubezpieczonemu zasiłków bieżących (jeśli takie otrzymuje), poprzez potrącenie z należnych ubezpieczonemu innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a także mogą być ściągnięte w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Obowiązkowi zwrotu (potrącenia) podlegają tylko zasiłki nienależnie pobrane. Natomiast zasiłki nienależnie wypłacone, z winy płatnika lub Zakładu Ubezpieczeń społecznych, nie podlegają zwrotowi.

W interpretacji pojęcia „świadczenie pobrane nienależnie z winy ubezpieczonego” zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Art. 84 ust 2 pkt 1 i 2 powołanej ostatnio ustawy wskazuje, iż za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się między innymi świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania oraz świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Świadczeniem nienależnym może być tylko świadczenie wypłacone osobie, która w dniu wydania decyzji spełniała warunki pobierania świadczenia, ale później utraciła uprawnienie do jego pobierania i mimo prawidłowego pouczenia nie powiadomiła o okolicznościach pozbawiających prawa do wypłaty świadczeń, bądź osobie, która nie miała w dniu wydania decyzji prawa do świadczenia i uzyskała wypłatę świadczenia na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów, albo innego świadomego wprowadzenia organu rentowego w błąd. Istotnym elementem konstrukcyjnym pojęcia nienależnego świadczenia jest świadomość osoby, która pobrała świadczenia, co do faktu, że zostało ono jej wypłacone bez podstawy prawnej na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego.

Sąd wskazał, że w przedmiotowej sprawie należy przyjąć, iż wnioskodawczyni pobrała nienależnie świadczenie z ubezpieczenia chorobowego, gdyż pozorowała pozostawanie w stosunku pracy (w stosunku ubezpieczeniowym), co zostało prawomocnie usankcjonowane i tym samym wprowadziła organ wypłacający świadczenia, w błąd poprzez wywołanie w nim przekonania, o obejmujących ją obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych, w tym ubezpieczeniu chorobowym. Pobrany zatem przez wnioskodawczynię zasiłek chorobowy należy uznać za nienależnie pobrany i jako taki podlegający zwrotowi.

W konkluzji Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja jest z prawem w zakresie w jakim odmawia wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego we wskazywanych okresach oraz zobowiązuje ją do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Z tej przyczyny odwołanie wnioskodawczyni jako niezasadne w tym zakresie podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 14 § 1 kpc.

W ocenie Sądu zmiany wymagała jednak zaskarżona decyzja w przedmiocie daty odsetek ustawowych od żądanego do zwrotu zasiłku chorobowego.

Ustawową podstawę do żądania odsetek od kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego stanowi art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz.1585 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, osoba która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Wyjątek od tej zasady przewidujący zwrot świadczeń bez odsetek, dotyczy jedynie sytuacji, w której osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy od okolicznościach powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia te były nadal wypłacane (art. 84 ust. 11).

Przenosząc powyższe rozważania ba grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż W. K., która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczenia społecznego jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami. W zakresie zasad dotyczących odsetek i ich wysokości ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych odsyła do przepisów Kodeksu cywilnego. Powyższe zasady określone są w art. 481 § 1 i 2 kc, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, przy czym jeżeli stopa odsetek nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jak wynika z powyższego, odesłanie zawarte w art. 84 ust. 1 ustawy systemowej daje zatem organowi rentowemu możliwość żądania od osoby zobowiązanej do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń także ustawowych odsetek, w sytuacji gdy opóźnia się ona w spełnieniu swojego świadczenia, tj. w zwrocie wypłaconych przez organ rentowy kwot.

Istotną zatem kwestią dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, jest ustalenie momentu od którego osoba zobowiązana do zwrotu świadczeń z ubezpieczenia społecznego pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem swojego świadczenia pieniężnego. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela przy tym stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym świadczenia z ubezpieczenia społecznego podlegające zwrotowi stają się wymagalne, nie w czasie ich wypłaty, lecz w momencie doręczenia przez organ rentowy decyzji nakładającej na osobę, która pobrała nienależne świadczenia, obowiązek ich zwrotu (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 2008 r., I UK 154/08, OSNP 2010/11-12/148). Jak wskazał Sąd Najwyższy, trzeba bowiem pamiętać, że świadczenia z ubezpieczeń społecznych są przyznawane w drodze decyzji administracyjnych i na podstawie decyzji administracyjnych są wypłacane. Nie można zatem utrzymywać, że świadczenia wypłacone na podstawie pozostającej w obrocie prawnym decyzji administracyjnej jako nienależne podlegały zwrotowi w dacie wypłaty, choćby przesłanki przyznania świadczenia w rzeczywistości nie istniały albo odpadły. To w decyzji o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń organ rentowy ustala, iż są one nienależne i określa ich kwotę, i od tej kwoty należą się odsetki na zasadach określonych w przepisach prawa cywilnego (uzasadnienie wyroku SN z dnia 3 lutego 2010 r., I UK 210/09, LEX nr 585713).

Odesłanie do "prawa cywilnego" zawarte w art. 84 ust 1 ustawy systemowej dotyczy wyłącznie zasad zapłaty i wysokości odsetek, a nie zasad zwrotu nienależnego świadczenia. Nie ma żadnych podstaw do stosowania przepisów prawa cywilnego (o bezpodstawnym wzbogaceniu lub czynie niedozwolonym) do oceny wymagalności, czy przedawnienia samego nienależnie pobranego świadczenia. Zasady określające zwrot takiego świadczenia ze względu na upływ czasu (dawność, w tym znaczeniu potocznie przedawnienie) wskazane są w art. 84 ust. 2 ustawy systemowej. "Żądanie zwrotu" nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie dotyczącej tego decyzji (roszczenie staje się więc wymagalne w tym momencie, a nie w czasie spełniania świadczeń). Z tą chwilą następuje też wymagalność (w prawnym znaczeniu według prawa cywilnego - art. 359 § 2 kc) roszczenia o odsetki, gdyż od tej chwili dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia głównego (art. 481 § 1 kc). Z tą też chwilą rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek (art. 120 § 1 kc). Przedstawione zasady wskazane zostały w uzasadnieniach wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2008 r. I UK 154/08 (OSNP 2010)11-12/148) i wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2007 r., I UK 90/07 (OSNP 2008 nr 19-20, poz. 301).

Przytoczone powyżej tezy Sądu Najwyższego podzielił Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 21 marca 2013 r., sygn. akt III AUa 1311/12. Z kolei w wyroku z dnia 26 września 2012 r. w sprawie III AUA 316/12 Sąd Apelacyjny w Łodzi (LEX 1223382) wskazał, że przepis art. 84 ust. 1 o systemie ubezpieczeń społecznych, a także przepis art. 138 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych nie określa, w jakim terminie nienależne świadczenie winno być zwrócone, a zatem dłużnik, według zasad prawa cywilnego, winien spełnić świadczenie niezwłocznie od doręczenia mu decyzji ustalającej obowiązek zwrotu świadczenia, jako nienależnie pobranego.

Sąd podniósł, iż decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązującą do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wnioskodawczyni odebrała w dniu 22 maja 2009 roku. W tym dniu zatem świadczenie wnioskodawczyni polegające na zwrocie kwot nienależnie pobranych świadczeń stało się wymagalne. W opóźnieniu ze spełnieniem swojego świadczenia pieniężnego wnioskodawczyni pozostawała, od dnia następującego po dniu wymagalności, tj. od dnia 23 maja 2009 roku i takim zakresie, na podstawie art. 477 14 § 2 kpc, należało zmienić zaskarżoną decyzję.

Apelację od powyższego wyroku złożyła wnioskodawczyni, zarzucając rażące uchybienia procesowe. Skarżąca wniosła o chylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W uzasadnieniu skarżąca podniosła, iż wyrok jest błędny, gdyż został oparty na dokumentach lub wyrokach innych sądów które są nieprawomocne tj. wyroku Sądu Okręgowego wydanego w sprawie VIII U 1462/09 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego wydanego w sprawie III AUa 1077/12.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji, ustalenie w przedmiocie, iż wnioskodawczyni w spornym okresie nie podlegała ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik firmy (...) prowadzonej przez R. K., oparł na prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 marca 2012 r. wydanym w sprawie VIII U 1472/09. Wskazać bowiem należy, iż Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 27 marca 2013 r. wydanym w sprawie III AUa 1077/12 oddalił apelację wnioskodawczyni od powyżej wskazanego wyroku Sądu Okręgowego. Stosownie zaś do treści art. 363 § 1 kpc orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje od niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Na marginesie podnieść należy, iż skarga kasacyjna, która jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który przysługuje w określonych przypadkach, od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji (art. 398 1 § 1kpc) wniesiona od wyroku Sądu Apelacyjnego została odrzucona postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 30 lipca 2013 r. wydanym w sprawie III WSC 75/13.

Zgodnie z treścią art. 365 § 1 kpc, prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku jest to, że przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w procesie późniejszym ta kwestia nie może być już w ogóle badana. Zachodzi tu zatem ograniczenie dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem (wyrok SN z dnia 12 lipca 2002 r., V CKN 1110/00, Lex nr 74492). Związanie orzeczeniem oznacza niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie (wyrok SN z dnia 12 maja 2011 roku, I PK 193/10, Lex nr 852766). Moc wiążąca orzeczenia określona w art. 365 § 1 kpc oznacza zatem, że dana kwestia prawna, która była przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie rozpoznawanej, kształtuje się tak jak to przyjęto we wcześniejszym prawomocnym orzeczeniu. Przesądzenie tej kwestii oznacza, że w późniejszym postępowaniu nie może być ona już ponownie badana, a zatem zachodzi konieczność ograniczenia dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem.

W powyższej sytuacji, prawidłowo Sąd I instancji wywiódł, że prawomocne orzeczenie Sądu Okręgowego, wydane w sprawie VIII U 1472/09, w świetle ,którego wnioskodawczyni nie podlegała, w spornym okresie, ubezpieczeniom społecznym w tym ubezpieczeniu chorobowemu, jest w przedmiotowej sprawie wiążące, a co za tym idzie , iż wypłacone jej zasiłki chorobowe za okresy wskazane w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 maja 2009 r., są świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 1 września 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na mocy art. 385 kpc oddalił apelację, jako bezzasadną.