Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: III RC 424/15

Tytuł: Sąd Rejonowy w Chełmie z 2015-09-28
Data orzeczenia: 28 września 2015
Data publikacji: 13 czerwca 2018
Data uprawomocnienia:
Sąd: Sąd Rejonowy w Chełmie
Wydział: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
Przewodniczący: Leszek Breś
Sędziowie:
Protokolant: st. sekr. sądowy Marzena Seniuk
Hasła tematyczne: Alimenty
Podstawa prawna: art. 128 i 132 kro

Sygn. akt III RC 424/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2015 roku

Sąd Rejonowy w Chełmie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący : Sędzia SR Leszek Breś

Protokolant: st. sekr. sądowy Marzena Seniuk

po rozpoznaniu w dniu 14 września 2015 roku

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego J. G. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego matkę I. G. i M. G.

przeciwko S. G.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanej S. G. PESEL (...) na rzecz jej wnuka M. G. urodzonego (...) PESEL (...), kwotę po 400 (czterysta) złotych miesięcznie tytułem alimentów, płatne z góry, do 10-tego dnia każdego miesiąca, do jego rąk poczynając od dnia 11 sierpnia 2015 roku, wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

II.  zasądza od pozwanej S. G. PESEL (...) na rzecz jej małoletniego wnuka J. G. urodzonego w dniu (...) w C. PESEL (...), kwotę po 300 (trzysta) złotych miesięcznie tytułem alimentów, płatne z góry, do 10-tego dnia każdego miesiąca, do rąk matki dziecka I. G. PESEL (...) jako jego przedstawicielki ustawowej, poczynając od dnia 11 sierpnia 2015 roku, wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

III.  oddala powództwo w pozostałej części;

IV.  koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;

V.  wyrokowi w pkt I i II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 424/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 sierpnia 2015 roku małoletni powód J. G. w imieniu i na rzecz którego działała matka I. G. domagał się zasądzenia od pozwanej babci S. G. na jego rzecz alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie płatnych do rąk matki małoletniego, do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda wskazała, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Chełmie z dnia 9 marca 2015 roku ojciec małoletniego R. G. zobowiązał się do alimentacji na rzecz syna z czego nie wywiązuje się. W związku z czym sprawa trafiła do komornika, egzekucja okazała się bezskuteczna, Matka małoletniego podjęła próbę otrzymania alimentów z funduszu alimentacyjnego, jednak bezskutecznie. Koszty utrzymania małoletniego spadły na jego matkę. W ich skład wchodzi wyżywienie, ubrania, opłaty szkolne, dojazdy do szkoły, zajęcia dodatkowe. Do tego małoletni nosi okulary zatem wymaga noszenia okularów i okresowej ich zmiany. Przedmiotowej sprawie nadano sygnaturę akt III RC 424/15. ( k. 2-3 akta III RC 424/15)

Pozwem z dnia 11 sierpnia 2015 roku powód M. G. domagał się zasądzenia od pozwanej babci S. G. na jego rzecz alimentów w wysokości 500 zł miesięcznie płatnych do dnia 10-tego każdego miesiąca do jego rąk.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że ojciec zobowiązał się do jego alimentacji jednakże z tego obowiązku nie wywiązuje się, zaś egzekucja komornicza prowadzona wobec jego osoby okazała się bezskuteczna. Przedmiotowej sprawie nadano sygnaturę akt III RC 425/15.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wnosiła o oddalanie powództwa wobec małoletniego powoda J. G. i powoda M. G.. W uzasadnieniu podała, że jest osobą starszą, schorowaną

( serce, bajpasy, endoproteza biodra, zwyrodnienie siatkówki) i na swoje leczenie wydaje kilkaset złotych miesięcznie. Pozwana mieszka samotnie na wsi w domu wolnostojącym. W związku z tym musi ponosić samodzielnie koszty utrzymania. Pozwana z trudnością samodzielnie się porusza przy użyciu dwóch kul. Samodzielnie nie może wykonać żadnych większych czynności, ani też poruszać się poza obręb domu. Z tej przyczyny korzysta z pomocy sąsiadki i za tą pomoc świadczy przynajmniej częściowe wynagrodzenie. Dodatkowo żądanie zasądzenia alimentów pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Powód M. G. jest zdolny do pracy i tylko z nieznanych sobie znanych przyczyn nie podejmuje pracy albo ukrywa dochody, Matka powoda ma stałą pracę i jej dochody nie są małe ( za duże na świadczenia fundusz alimentacyjnego).

Zarządzeniem z dnia 15 września 2015 roku na podstawie art. 219 k.p.c. Sąd zarządził połącznie opisanych spraw do łącznego rozpoznania i wyrokowania i sprawę prowadzono pod sygnatura akt IIIRC 424/15.

Na rozprawie przedstawicielka ustawowa i powód popierali powództwa powództwo w całości. Pozwana konsekwentnie nie uznawała powództw i wnosiła o ich oddalenie. ( k. 36 i k. 34 akta III RC 424/15 i akta III RC 425/15).

Sąd Rejonowy w Chełmie, ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni J. G. urodził się w dniu (...) w C.. M. G. urodził się w dniu (...). Obaj są synami R. G. i I. G..

Na mocy ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym w Chełmie w dniu 9 marca 2015 roku w sprawie sygn. akt III RC 6/15 R. G. zobowiązał się do płacenia alimentów na rzecz syna M. G. w kwocie po 500 zł miesięcznie płatne do rąk uprawnionego M. G. z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 5 stycznia 2015 roku oraz na rzecz małoletniego J. G. kwotę po 500 zł miesięcznie płatne do rąk matki małoletniego I. G. jako jego przedstawicielki ustawowej z góry do dnia 10- go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 05 stycznia 2015 roku ( k. 8 akta III RC 424/15).

Przedstawicielka ustawowa I. G. ma lat 53 i z zawodu jest technikiem elektro-radiologii. Zamieszkuje wspólnie z małoletnim powodem i powodem M. G. w mieszkaniu o powierzchni 40 mkw położonym w kamienicy. Opłaty związane z utrzymaniem mieszkania to kwota 350 zł oraz energia elektryczna co dwa miesiące 350 zł. Małoletni powód posiada wadę wzroku tym samym wymaga częstej wymiany okularów. W okresie dzieciństwa przebył ostre zapalenia płuc w związku z czym częściej zapada na choroby i koszt leczenia wtedy wynosi 200-300 zł. Obecnie jest uczniem III klasy gimnazjum. Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego matka małoletniego zakupiła podręczniki za kwotę 400 zł. Ojciec małoletniego nie interesuje się synem i nie spłaca kredytu który został zaciągnięty na zakup mieszkania. Kredyt został zaciągnięty jak ojciec małoletniego pracował i dobrze zarabiał. Kredyt był w wysokości 115.000 zł i do spłaty pozostała kwota 100.000 zł. Ojciec małoletniego powoda kiedy stracił pracę nie szukał nowej. Tym samym przedstawicielka ustawowa została obciążona spłatą kredytu i w związku z czym z jej wynagrodzenia dokonywane są potrącenia komornicze. W czasie kiedy mieszkała z ojcem małoletniego to łożył na utrzymanie rodziny. Przedstawicielka ustawowa pożyczyła w tym roku od pozwanej 1000 zł na wyjazd syna do pracy na wakacje. Kwoty tej nie oddała. Rodzice przedstawicielki ustawowej nie żyją i nikt jej nie pomaga finansowo. Podała, że jej mąż mieszka u swojej matki. Przedstawicielka ustawowa otrzymuje po potraceniach komorniczych kwotę 1100 zł miesięcznie. Na utrzymaniu ma dwóch synów (zeznania I. G. k.36 v- 37).

M. G. ma 19 lat i jest uczniem IV klasy Technikum. Przewidywany termin ukończenia nauki czerwiec 2016 roku. Powód mieszka z matką i młodszym bratem w mieszkaniu na które jego rodzice zaciągnęli kredyt. Obecnie z wynagrodzenia jego matki prowadzona jest egzekucja komornicza. Ojciec powoda od dnia zawarcia ugody sądowej na mocy której zobowiązał się do jego alimentacji nie przekazywał pieniędzy. Babcia powoda pomagała finansowo w ten sposób, że przekazywała sporadycznie kwoty po 100 zł, 200 zł w okresie wakacji przekazała powodowi kwotę 1000 zł na wyjazd do pracy za granicę. W ostatnim okresie ojciec powoda wpłacił na jego utrzymanie kwotę 100 zł. (zeznania M. G. k. 34 v- 35 zaświadczenie k. 9 akt sprawy III RC 425/15).

S. G. ma 86 lat i jest emerytką. Otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 2285 zł . Pozwana od roku czasu zamieszkuje w domu wspólnie z synem - ojcem powodów. Ojciec powodów pozostaje na utrzymaniu swojej matki. Na zakup opału w sezonie grzewczym wydatkuje kwotę 3000 złotych. Na leki wydatkuje kwotę 400 zlotach. W 2014 roku przekazała wnukom łącznie kwotę około 4000 złotych m.in. na energię elektryczną. Ojciec powodów nie pracuje, nadużywa alkoholu i obecnie poszukuje pracy. Pozwana płaci 300 zł miesięcznie swojej sąsiadce za pomoc w opiece. Pozwana jest osoba schorowaną nie widzi na jedno oko, zaś na drugie oko słabo widzi. Pozwana przeszła zawał serca, ma założone bajpasy, endoprotezę lewego biodra i porusza się przy pomocy dwóch lasek. (zeznania pozwanej S. G. k. 34 v- 35 , decyzja k. 17-20, karta informacyjna k. 21-29).

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań przesłuchanychw charakterze stron: przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda I. G., powoda M. G. oraz pozwanej S. G. oraz dokumentów w postaci: protokołu ugody sądowej Sądu Rejonowego w Chełmie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 9 marca 2015 roku w sprawie III RC 6/15, zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych , decyzji ZUS, kart informacyjnych.

Dowody zgromadzone w toku postępowania wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną i spójną całość. Zarówno przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda, powód jak i pozwana w złożonych zeznaniach przedstawili rzetelnie zarówno sytuację osobistą, jak i majątkową.

Prawdziwość dokumentów zgromadzonych w przedmiotowej sprawie nie była podważana w toku postępowania. Zarówno dokumenty urzędowe jak i prywatne nie były kwestionowane przez strony. Także i Sąd nie znalazł podstaw, dla których należałoby odmówić im waloru wiarygodności.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo małoletniego J. G. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową I. G. i powództwo powoda M. G. przeciwko babci S. G. było częściowo zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w części tj. do kwoty po 400 zł miesięcznie na rzecz powoda M. G. i do kwoty po 300 zł miesięcznie na rzecz małoletniego J. G. w pozostałej zaś części jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 128 k.r.o. obowiązek alimentacyjny czyli obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Obowiązkiem tym są przy tym obciążeni zstępni przed wstępnymi, a wstępni przed rodzeństwem, przy czym jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym – art. 129 § 1 i 2 k.r.o. Oznacza to, że w przypadku osoby uprawnionej do alimentacji obowiązek ten ciąży w pierwszej kolejności na zstępnych, zaś obowiązek alimentacyjny wstępnych powstaje wówczas, gdy zstępni nie mogą go wykonywać. W ostatniej kolejności powstaje obowiązek alimentacyjny rodzeństwa.

Jak zaś wynika z treści art. 132 k.r.o. obowiązek alimentacyjny zobowiązanych w dalszej kolejności aktualizuje się dopiero wówczas, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Z dowodów zgromadzonych w toku postępowania w sprawie niniejszej bezsprzecznie wynika, że aktualnie egzekucja świadczeń alimentacyjnych na rzecz uprawnionych małoletniego J. G. i M. G. od ich ojca R. G. jest bezskuteczna. Ojciec powodów od czasu ustalenia obowiązku alimentacyjnego nie dokonywał wpłaty alimentów w wysokości ustalonej na mocy ugody sądowej. Prowadzona przez komornika egzekucja jak na razie nie jest skuteczna. S. G. jest babcią powodów, a więc ich wstępną, zobowiązana do alimentacji.

Zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanej wynika z treści art. 135 § 1 k.r.o., zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Niemniej jednak obowiązek alimentacyjny dalszych zobowiązanych jest limitowany przez regulację art. 133 § 2 k.r.o. zgodnie z którym to przepisem poza przypadkiem gdy do alimentacji zobowiązani są rodzice, uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w stanie niedostatku.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy i analizując zarówno usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda J. G. i M. G., jak również możliwości zarobkowe i sytuację majątkową pozwanej stwierdzić trzeba, że istnieją okoliczności uzasadniające roszczenie powodów, ale jedynie w części. Ustalając wysokość alimentów Sąd miał na względzie usprawiedliwione potrzeby uprawnionych obejmujące nie tylko konieczne koszty ich codziennego utrzymania ale także inne potrzeby odpowiednie do ich wieku i uzdolnień – które zapewnią prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy powodów. Wskazać należy, iż konieczne wydatki powodów obejmują wyżywienie, ubrania, ale także koszty leczenia. Małoletni J. G. posiada wadę wzroku w związku z czym wymaga co pewien czas wymiany okularów. Do tego zapada na choroby w sezonie jesienno-zimowym. Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego matka powodów dokonuje zakupu niezbędnych podręczników, pomocy naukowych i odzieży. Do tego dochodzą wydatki na składki, imprezy szkolne. W ocenie Sądu Rejonowego matka która obecne otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 1200 zł nie jest w stanie bez pomocy osób trzecich zapewnić samodzielnie utrzymania powodom. Wprawdzie wysokość wynagrodzenia jakie powinna otrzymywać wynosić powinna około 2200 zł jednakże obecnie jest prowadzona egzekucja komornicza wobec braku spłaty kredytu zaciągniętego przez przedstawicielkę ustawową i jej męża a ojca powodów na zakupienie mieszkania. Prowadzenie takiej egzekucji wobec ojca powodów byłoby nieskuteczne. Zatem cały ciężar spłaty kredytu spadł na przedstawicielkę ustawową. Tym samym wysokość dochodu jaki posiada przedstawicielka ustawowa jest pomniejszony o kwotę 1000 złotych.

Niemniej jednak wysokość obowiązku alimentacyjnego obciążającego dalszych zobowiązanych musi być ustalona w oparciu o kwotę która pozostaje im do dyspozycji po zaspokojeniu swoich podstawowych potrzeb. Pozwana uzyskuje emeryturę w kwocie 2300 zł. Stałe koszty pozwanej to leki 400 zł miesięcznie. Ponadto koszt zakupu opału co jednorazowo stanowi kwotę 3000 złotych. Do tego muszą dojść wydatki na wyżywienie, rachunki za energię elektryczną oraz opłata za opiekunkę 300 zł. Z kwoty która jej pozostaje jest w stanie w ocenie Sądu Rejonowego świadczyć na rzecz małoletniego wnuka J. G. kwotę 300 zł i na rzecz M. G. kwotę 400 zł. Kwoty te nie zaspokoją co prawda potrzeb powodów jednakże to na rodzicach dziecka w pierwszej kolejności ciąży obowiązek utrzymania dzieci. Obowiązek babci ma zaś charakter uzupełniający i istnieje tylko w sytuacji gdy powodowie pozostają w stanie niedostatku i tylko w takim zakresie aby zapewnić zaspokojenie podstawowych potrzeb (wyżywienie, ubranie). Obowiązek alimentacyjny babki polega na przerzuceniu na nią niespełnionego obowiązku alimentacyjnego ojca dzieci, może ona być bowiem zobowiązana jedynie do takich świadczeń na jakie pozwalają jej możliwości majątkowe, przy uwzględnieniu również jej usprawiedliwionych potrzeb ( wyrok SN z dnia 8 października 1976 r. sygn. akt III CRN 205/76 LEX nr 7853). Obowiązek osób zobowiązanych do alimentów w dalszej kolejności względem dziecka powstanie dopiero wówczas, gdy drugi rodzic nie jest w stanie w całości lub w części sprostać obowiązkom względem dzieci i z tego powodu mogłyby one być pozbawionym zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb na podstawowym egzystencjalnym poziomie. Jeśli jedno z rodziców jest całkowicie niezdolne do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego – obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem wspólnych dzieci- w pierwszej kolejności ciąży w zasadzie na drugim rodzicu. Dopiero gdy zostanie ustalone, że drugi z rodziców- mimo odpowiedniej staranności i wykorzystania wszystkich możliwości zarobkowych- nie jest w stanie w całości lub w części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka w grę wchodzi subsydiarny obowiązek dalszych krewnych, w szczególności dziadków ( por. orz SN z dnia 24 maja 1966 r. III Cr 89/66, wyrok SN z dnia 24 maja 1966 r. III CR 89/66, wyrok z dnia 16 marca 1967 r. II RC 88/67 OSNCP 1967/9).

Pomimo, że pojęcia niedostatku wskazanego w treści art. 133 § 2 k.r.o. nie można ograniczać do wypadków, gdy uprawniony do alimentacji nie ma żadnych środków utrzymania, lecz przez pojęcie to należy rozumieć i taką sytuację materialną, w której osoby uprawione nie mogą w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb w zakresie utrzymania i wychowania na podstawowym poziomie. Powodowie znajdują się w niedostatku, bowiem pozostają jedynie wyłącznie na utrzymaniu matki i matka nie jest w stanie samodzielnie zapewnić im utrzymania. Podnieść należy także, że matka dzieci czyniąc starania o ich wychowanie, w znacznej części także w ten sposób wypełnia swój obowiązek alimentacyjny. Nie zmienia faktu niedostatku okoliczność, że powodom odmówiono wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego z uwagi na przekroczenie dochodu w rodzinie, gdyż jak to już wcześniej podniesiono matka dzieci spłaca wspólny kredyt zaciągnięty na mieszkanie, w którym mieszka razem z powodami. Trudno oczekiwać od niej by zaniechała spłat kredytu, co mogłoby doprowadzić do prawdziwej tragedii rodziny. Ojciec dzieci, a syn pozwanej w żaden sposób nie przyczynia się do spłaty kredytu.

Biorąc pod uwagę fakt, iż w dalszym ciągu na ojcu dzieci ciążą alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, z których nie wywiązuje się on w chwili obecnej zasadnym było zasądzenie kwoty 400 zł na rzecz M. G. i kwoty 300 zł na rzecz małoletniego J. G. od pozwanej. Z całą pewnością nie pokrywają one wydatków związanych z utrzymaniem powodów niemniej jednak ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego sąd miał na uwadze przede wszystkim sytuację majątkową pozwanej. Z uwagi na wysokość świadczenia uzyskiwanego przez pozwaną niemożliwe było zasądzenie większych kwot tytułem alimentów. Jak bowiem przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 października 1976r. w sprawie IIICRN 205/76 –LEX nr 7853 obowiązek alimentacyjny babki nie polega na przerzuceniu na nią niespełnionego obowiązku alimentacyjnego dzieci, może ona bowiem być zobowiązana jedynie do takich świadczeń na jakie pozwalają jej możliwości majątkowe przy uwzględnieniu również jej usprawiedliwionych potrzeb.

Z tych wszystkich względów w ocenie Sądu Rejonowego alimenty ustalone alimenty w łącznej wysokość 700 zł miesięcznie będą adekwatne przede wszystkim do zarobkowych oraz majątkowych możliwości pozwanej. Pozwana nie wykazała by powództwa ze względu na zasady współżycia społecznego nie zasługiwały na uwzględnienie. Obowiązek alimentacyjny dalszego krewnego istnieje nie tylko wtedy, gdy bliższy krewny nie ma możliwości wypełnienia tego obowiązku, lecz może powstać także wtedy, gdy bliższy krewny mimo takich możliwości nie wywiązuje się ze swych obowiązków. – patrz wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 5 grudnia 2013r. w sprawie IIICa775/13 –LEX nr 1716547.

Wobec jedynie częściowego uwzględnienia powództwa Sąd rozstrzygnął o kosztach na mocy art. 100 k.p.c.

W sprawie niniejszej powodowie dochodząc alimentów nie mieli obowiązku uiszczania kosztów sądowych – art. 96 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 roku Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.). Wobec sytuacji majątkowej pozwanej Sąd przejął opłatę od pozwu na rachunek Skarbu Państwa.

Na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt I i II nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Mając na uwadze powyższe, w oparciu o wskazane przepisy, orzeczono jak w sentencji.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij