Sygn. akt I ACa 125/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :	SSA Roman Sugier (spr.)
Sędziowie :	SA Anna Bohdziewicz SO del. Tomasz Tatarczyk
Protokolant :	Małgorzata Korszun

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. L.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 19 listopada 2013 r., sygn. akt II C 87/13,

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanej 1 000 (tysiąc) złotych tytułem części

kosztów postępowania apelacyjnego;

3)  przyznaje od Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Katowicach na rzecz adwokata M. P. 6 642 (sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa) złote, w tym 1 242 (tysiąc dwieście czterdzieści dwa) złote podatku od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 125/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 listopada 2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo o zapłatę kwoty 500 000 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania.

Sąd pierwszej instancji odstąpił także od obciążania powoda kosztami procesu, przyznał również od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Katowicach na rzecz adwokata M. P. kwotę 8 856 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Orzeczenie Sądu Okręgowego oparte zostało na następujących ustaleniach.

W dniu 7 lutego 2010 r. powód korzystał ze stoku narciarskiego (...) w W.. Podczas zjazdu na desce snowboardowej uległ wypadkowi, w wyniku którego doznał obrażeń ciała.

W dniu 7 lutego 2010r. na terenie Ośrodka (...) odnotowano 7 wypadków związanych z uprawianiem sportów zimowych.

Mając na względzie powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, że dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie powoda, oparte o treść art. 415 kc w związku z art. 445 § l kc oraz art. 444 § 1 kc, nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zdarzenie, za które strona pozwana ma ponosić odpowiedzialność, jest jej przyczyną sprawczą. W ocenie Sądu Okręgowego, w okolicznościach niniejszej sprawy, na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez powoda, nie można było uznać, że wykazana została ta przesłanka deliktowej odpowiedzialności pozwanej. Żaden z zeznających świadków nie był bezpośrednim świadkiem zdarzenia, zaś jego przebieg znany był świadkom jedynie z relacji powoda. Z zeznań powoda nie wynikało natomiast, jak mogło dojść do wypadku.

Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu na podstawie art. 102 kpc z uwagi na jego trudną sytuację materialną. O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, orzeczono na podstawie § 2 ust. 3 i 6 punkt 7 oraz § 19 i 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Wyrok został zaskarżony apelacją przez powoda w części oddalającej powództwo.

Skarżący zarzucił między innymi:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na bezpodstawnym uznaniu, że nie wykazano wystąpienia zdarzenia sprawczego, jako jednej z przesłanek odpowiedzialności;

- naruszenie art. 231 kpc poprzez jego niezastosowanie, pomimo że z zeznań strony powodowej oraz świadków przedstawioncyh przez powoda można wyprowadzić wnioski co do przebiegu zdarzenia i odpowiedzialności pozwanej;

- art. 233 kpc poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego;

- art. 217 § 3 kpc i art. 227 kpc przez oddalenie wniosków dowodowych mająych dla sprawy istotne znaczenie.

W oparciu o te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania, ewentualnie, w razie oddalenia apelacji, o nieobciążanie go kosztami postępowania apelacyjnego i przyznanie pełnomocnikowi powoda kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Pozwana wnosiła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:

Apelacja powoda jest nieuzasadniona.

Sąd pierwszej instancji ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy zgodnie z wynikającą z art. 233 kpc zasadą swobodnej oceny dowodów, w konsekwencji poczynione przez ten Sąd ustalenia, jako prawidłowe, Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje jako własne. W oparciu o te ustalenia Sąd pierwszej instancji trafnie wywiódł, że nie było podstaw do uwzględnienia dochodzonego pozwem roszczenia obejmującego żądanie zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia.

Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy, podstawą prawną powództwa w rozpoznawanej sprawie był przepis art. 415 kc regulujący odpowiedzialność za czyny niedozwolone. Powód winien był więc wykazać szkodę, którą poniósł oraz pozostające z nią w adekwatnym związku przyczynowym zdarzenie będące jej źródłem. Zdarzenie to musi być działaniem lub zaniechaniem pozwanego, dającym się zakwalifikować jako bezprawne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt II CSK 703/12, LEX nr 1383075). Brak udowodnienia chociażby jednej z opisanych wyżej przesłanek skutkuje oddaleniem powództwa.

W ocenie Sądu Apelacyjnego powód nie zdołał w niniejszej sprawie wykazać, że zachowanie pozwanej było bezprawne. Jak wynika z przytoczonych przez powoda okoliczności, odpowiedzialności strony pozwanej upatrywał on w nienależytym przygotowaniu trasy narciarskiej. Zdaniem powoda, zaniechanie pozwanej w tym względzie spowodowało, iż pomimo jazdy odpowiadającej jego umiejętnościom i doświadczeniu uległ wypadkowi, wskutek którego doznał on ciężkich obrażeń ciała.

Wskazać w tym kontekście trzeba, iż w istocie stosownie do art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U 2011.208.1241) na zarządzającym terenami narciarskimi spoczywa obowiązek zapewnienia na nich warunków bezpieczeństwa, w tym w szczególności poprzez ich przygotowanie do uprawiania sportów zimowych. Powód nie udowodnił jednak, że strona pozwana dopuściła się w tym zakresie uchybień, w następstwie których doszło do przedmiotowego wypadku. Powód, zeznając na rozprawie w dniu 7 listopada 2013 r., nie był nawet w stanie konkretnie wskazać przyczyn tego zdarzenia domniemując jedynie, że upadł z uwagi na najechanie na muldę. Podobnie powołani przezeń świadkowie nie mieli wiedzy w odniesieniu do tego, w jakich okolicznościach doszło do wypadku. Z kolei ogólnikowe twierdzenia powoda o trudnych warunkach narciarskich spowodowanych występowaniem licznych nierówności, nie mogły stanowić wystarczającej podstawy do ustalenia odpowiedzialności deliktowej strony pozwanej. Względy wiedzy i doświadczenia życiowego nakazują bowiem uznać, że sam fakt występowania muld na trasie jest zjawiskiem normalnym i nie dającym się uniknąć przy znacznej ilości osób korzystających ze stoku. Niewykluczone, że można by mówić o bezprawności w zachowaniu strony pozwanej, gdyby powód udowodnił, że natężenie owych utrudnień w miejscu wypadku było znaczne w stopniu zagrażającym bezpieczeństwu użytkowników stoku i przekraczającym pewien próg normalności, tymczasem powód, nie potrafiąc nawet precyzyjnie określić jaka była bezpośrednia przyczyna przedmiotowego zdarzenia, okoliczności takiej nie wykazał.

Nie można również zgodzić się ze skarżącym, że skoro wykazał on, iż posiada on dobre umiejętności jazdy na desce snowboardowej, zaś w dniu wypadku panowały na stoku trudne warunki do uprawiania tego sportu związane z jego nienależytym przygotowaniem, to można przyjąć domniemanie faktyczne, że do wspomnianego wypadku doszło na skutek okoliczności leżących po stronie pozwanej. Jak wskazuje się w orzecznictwie art. 231 kpc stwarza sądowi możliwość a nie obowiązek posłużenia się domniemaniami faktycznymi. Sąd korzysta z tego uprawnienia z oczywistą ostrożnością, tj. wówczas, gdy na podstawie udowodnionych i "ustalonych" faktów można zgodnie z zasadami logiki i zasadami doświadczenia życiowego wyprowadzić niewątpliwy wniosek o zaistnieniu faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 1998 r., I CKN 712/97, LEX nr 1219541). W ocenie Sądu Apelacyjnego wyprowadzony przez powoda z wyżej opisanych faktów wniosek, co zresztą wydaje się dostrzegać sam skarżący w apelacji, może być co najwyżej uznany za prawdopodobny, tak samo jak w oparciu o podane przez pozwaną okoliczności prawdopodobny jest prezentowany przez nią pogląd, iż do upadku doszło w następstwie niedostosowania przez powoda prędkości jazdy do warunków narciarskich. W żadnym wypadku ten wniosek powoda, w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, nie może być uznany za niewątpliwy, nie było zatem podstaw do zastosowania we wskazanym zakresie domniemania faktycznego.

Wbrew zawartej w zażaleniu argumentacji, nie sposób też uznać, że Sąd pierwszej instancji naruszając art. 217 § 3 kpc i art. 227 kpc bezzasadnie oddalił wniosek o dopuszczenie opinii biegłego z zakresu turystyki i sportów górskich w celu ustalenia, czy opisany przez powoda stan faktyczny stanowił o naruszeniu obowiązków zarządcy stoku oraz wskazania, czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy działaniem pozwanego a wypadkiem. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w sytuacji gdy jak wyżej wskazano, zarówno powód jak i powołani przezeń świadkowie nie byli w stanie sprecyzować jak wyglądało miejsce wypadku, i co mogło być jego przyczyną, w sprawie tej brak było materiału, w oparciu o który biegły mógłby wydać opinię ustalającą wspomniane okoliczności. Skoro zatem na podstawie tego dowodu nie mogły zostać stwierdzone fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia, jego dopuszczenie było zbędne.

Z tych względów apelacja podlegała oddaleniu, o czym orzeczono na mocy art. 385 kpc.

Odnośnie rozstrzygnięcia o kosztach procesu wskazać trzeba, że powód, wnosząc apelację, winien był rozważyć zasadność wnoszenia środka zaskarżenia od orzeczenia Sądu pierwszej instancji i wziąć pod uwagę również negatywne skutki na wypadek oddalenia apelacji w postaci poniesienia jej kosztów. Brak poczynienia takich rozważań i będące tego konsekwencją nieuzasadnione złożenie apelacji nie może zaś powodować, przerzucenia obowiązku ponoszenia kosztów postępowania apelacyjnego w całości na stronę przeciwną, która ten proces wygrała. W ocenie Sądu Apelacyjnego, biorąc pod uwagę nieznaczne dochody pozwanego w kwocie 628,43 zł miesięcznie, należało stosując art. 102 kpc zasądzić od niego na rzecz pozwanej kwotę 1 000 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na podstawie § 19 punkt 1 i § 13 ust. 1 punkt 2 w związku z § 6 punkt 7 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliowści z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Pańśtwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, należało przyznać adwokatowi M. P. kwotę 6 642 zł, w tym 1 242 zł podatku od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.