Czwartek, 28 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5876
Czwartek, 28 marca 2024
Sygnatura akt: V ACa 466/13

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2013-09-26
Data orzeczenia: 26 września 2013
Data publikacji: 14 czerwca 2018
Data uprawomocnienia: 26 września 2013
Sąd: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Wydział: V Wydział Cywilny
Przewodniczący: Renata Artska
Sędziowie: Teresa Sobolewska
Rafał Terlecki

Protokolant: Sekr. sąd. Magdalena Tobiasz - Ignatowicz
Hasła tematyczne: Dobra Osobiste
Podstawa prawna: art. 448 kc. art 24 § 1 kc

Sygn. akt V ACa 466/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Renata Artska (spr.)

Sędziowie:

SA Teresa Sobolewska

SO del. Rafał Terlecki

Protokolant:

Sekr. sąd. Magdalena Tobiasz - Ignatowicz

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego (...)

z dnia 25 marca 2013 r. sygn. akt I C 292/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki A. K. kwotę 1.800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 marca 2013 r. Sąd Okręgowy (...) zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki A. K. kwotę 35.000 zł z ustawowymi odsetkami od 27 października 2012 r, a w pozostałej części powództwo (opiewające na kwotę 80.000 zł) oddalił oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

Sąd I instancji dokonał następujących ustaleń faktycznych.

W dniu 22 czerwca 2008 r. w wypadku komunikacyjnym, zawinionym przez K. K. (1) poniósł śmierć na miejscu wypadku ojciec powódki, S. M. będący pasażerem samochodu D. (...), z którym zderzył się samochód kierowany przez sprawcę wypadku K. K. (1). Żona S. M., B. M. jako pasażerka samochodu D. (...) doznała ciężkich obrażeń ciała stanowiących uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej jej życiu, a kierujący pojazdem D. (...) A. M. doznał obrażeń, które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała i rozstrój zdrowia trwających dłużej niż 7 dni. Sprawca wypadku skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole z 2.09.2009 r. w sprawie (...).

Pojazd, którym kierował sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie w (...) S.A. Majątek tego Towarzystwa ubezpieczeń przejęty został przez Towarzystwo (...) S.A. w trybie art. 492 § 1 pkt. 1 w zw. z art. 506 § 4 k.s.h.

S. M. w chwili śmieci miał(...), pozostawał w związku małżeńskim z B. M., z którą miał 4 dzieci – synów T., K. i A. M. oraz najmłodszą córkę A. K. (powódkę).

Na 3 miesiące przed wypadkiem powódka wraz z mężem wyprowadziła się z domu rodziców do własnego mieszkania, położonego w odległości ok. 1 km od domu rodziców. S. M. mieszkał z żoną oraz dwoma dorosłymi synami, K. i A.. Syn T. był już samodzielny, mieszkał oddzielnie.

S. M. miał problemy ze zdrowiem, ok. 3 lat przed wypadkiem przeszedł(...), po którym był przez długi czas leczony i rehabilitowany. W okresie choroby wymagał opieki innej osoby i opiekę tą sprawowały żona i córka. Stan zdrowia S. M. uległ poprawie na tyle, że mógł jeździć na rowerze, obsługiwać ciągnik. W chwili wypadku stan zdrowia S. M. był ustabilizowany. Ojciec powódki utrzymywał się z renty i pomagał w pracach sąsiadom. Był dobrym ojcem, na którego pomoc powódka mogła zawsze liczyć.

Powódka bardzo przeżyła śmierć ojca. (...)

Pismem z 30 sierpnia 2013 r., które do pozwanego wpłynęło 26 września 2013 r., powódka wniosła o przyznanie jej zadośćuczynienia w kwocie 90.000 zł w związku ze śmiercią ojca.

Sąd I instancji stanął na stanowisku, że żądanie powódki zasądzenia na jej rzecz zadośćuczynienia za krzywdę znajduje podstawę prawną w przepisach art. 24 k.c. w związku z art. 448 k.c.

Powódka na skutek śmierci osoby jej bliskiej, ojca, doznała szkody niemajątkowej – naruszone zostało jej dobro osobiste w postaci prawa do życia w rodzinie i utrzymywania tego rodzaju więzi, poprzez zerwanie więzi rodzinnej.

Według rozważań Sądu I instancji, skoro sprawca szkody był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej i wykładnia art. 9 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) wskazuje, że zakład ubezpieczeń odpowiada również za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym, którego następstwem jest śmierć, a powódka została bezpośrednio dotknięta tym czynem (wyrządzono jej krzywdę doprowadzając do zerwania więzi rodzinnych) – to odpowiedzialność pozwanego znajduje swoje uzasadnienie w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w związku z art. 24 i 448 k.c.

Sąd I instancji uznał, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez powódkę krzywdę w związku ze śmiercią jej ojca jest kwota 35.000 zł.

Sąd ten miał na uwadze dramatyzm doznań powódki związanych z wiadomością o wypadku. Powódka o śmierci ojca wiadomość uzyskała od sprzedawczyni w sklepie, w którym zatrzymała się wracając z mężem i bratem znad jeziora.(...). Opieką nad matką powódka dzieli się z braćmi. Miał też na uwadze Sąd I instancji, że powódka jest samodzielna, założyła własną rodzinę, wsparcia w tragicznej dla niej sytuacji udzielał jej mąż, mogła też liczyć na pomoc ze strony starszych braci. Jakkolwiek dotkliwie powódka przyjęła stratę ojca, to miała jednak motywację aby żyć dalej. Szczególnie trudne były dla powódki pierwsze 6 miesięcy, chociaż brak ojca odczuwa do chwili obecnej. Dużą zmianą było przyjście na świat syna powódki i konieczność skupienia się na opiece nad nim.

Przedstawiony wyrok zaskarżył pozwany w części uwzględniającej powództwo oraz zasądzającej od niego kwotę 1760 zł tytułem opłaty sądowej, od uiszczenia której powódka była zwolniona.

Skarżący zarzucił błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. oraz błędną wykładnię przepisu art. 34 ust. 1 i art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym(...).

Apelujący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu lub o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Rozpoznając sprawę na skutek apelacji, Sąd Apelacyjny miał na uwadze, co następuje.

Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji. Ustalenia te nie zostały skutecznie podważone przez apelującego.

Sąd Apelujący nie dopatrzył się naruszenia w zaskarżonym wyroku wskazywanych przez apelującego przepisów.

Aktualnie, po wejściu w życie z dniem 3 sierpnia 2008 r. przepisu § 4 art. 446 k.c. ten właśnie przepis stanowi podstawę do przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego na skutek deliktu, który miał miejsce po 3 sierpnia 2008 r., zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jeżeli zaś śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3 sierpnia 2008r., to przyznanie najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę może nastąpić na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. Stanowisko takie, podzielane przez Sąd Apelacyjny, zajął Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 14.01.2010 r. IV CSK 307/09, OSNC 2010, nr 6, poz. 91, stwierdzając, że art. 448 k.c. stanowi podstawę ochrony odrębnego dobra osobistego jaką jest bliska relacja, więź rodzinna pomiędzy zmarłym, a osobą mu najbliższą.

Wątpliwości natomiast odnośnie do relacji przepisu art. 446 § 4 k.c. i art. 448 k.c. wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22.10.2010 r. III CZP 76/10 (Biul. SN 2010, nr 10 s. 11) wskazując, iż przepis § 4 art. 446 k.c. nie uchylił art. 448 k.c., jego dodanie było natomiast wyrazem woli ustawodawcy zarówno potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie obowiązujących przed jego wejściem w życie przepisów, jak i ograniczenia kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia do najbliższych członków rodziny. Stanowisko to zostało potwierdzone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10.11.2010 r., II CSK 248/10 (OSNC 2011, nr B, poz. 44) oraz z dnia 11.05.2011 r. I CSK 521/10.

Natomiast w uchwale z dnia 13.07.2011 r. III CZP 32/11 (OSP 2012/3/32) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że osoba dochodząca zadośćuczynienia za spowodowanie śmierci osoby najbliższej nie jest poszkodowana jedynie pośrednio. „Ten sam czyn niedozwolony może wyrządzić krzywdę różnym osobom. Źródłem krzywdy jest zatem czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, dla osób mu najbliższych zaś jest to naruszenie dobra osobistego przez zerwanie więzi emocjonalnej, szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych. Również zatem osoba dochodząca ochrony na podstawie art. 448 k.c. może być poszkodowana bezpośrednio i dochodzić naprawienia własnej krzywdy, doznanej przez naruszenie jej własnego dobra osobistego”.

Powołane przez apelującego przepisy art. 34 ust. 1 oraz art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – nie wyłączają z zakresu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. (tak też Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20.12.2012 r. III CZP 93/12-OSNC 2013 r., Nr 7-8, poz. 84)

Powódka wykazała, że ze zmarłym ojcem łączyły ją rzeczywiste silne i trwałe więzy emocjonalne, których unicestwienie spowodowało ból, cierpienie i ogromne poczucie krzywdy. Naruszone zostało dobro osobiste powódki w postaci więzi rodzinnej z ojcem. Wyważona przez Sąd I instancji suma należnego powódce zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie budzi wątpliwości.

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, Sąd Apelacyjny oddalił ją jako bezzasadną, w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyników sporu, z mocy art. 98,99 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij