Sygn. akt VIII Ka 929/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Przemysław Wasilewski

Protokolant Aneta Chardziejko

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Ewy Minor-Olszewskiej

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2013 roku

sprawy D. R. i M. R.

oskarżonych o czyn z art. 91 § 4 i 1 k.k.s. w zb. z art. 54 § 3 i 1 k.k.s. w zb. z art. 65 § 4 i 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s.;

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim

z dnia 01 października 2012 roku, sygnatura akt VII W 427/12

I.  Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  Kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

D. R. i M. R. zostali oskarżeni o to, że w dniu 21.06.2011 r., działając wspólnie i w porozumieniu, przesłali Pocztą Polską przesyłkę o nr (00) (...), nadaną w placówce w K., zawierającą wyroby akcyzowe nieoznaczone polskimi znakami akcyzy, o których wiedzieli, że zostały sprowadzone na terytorium kraju bez zgłoszenia celnego i przedstawienia organowi celnemu w postaci: 200 paczek papierosów różnych marek, 0,5 litra wódki (...) oraz 0,5 litra wódki (...), na którym ciążą należności celne w kwocie 92 zł oraz należności podatkowe w wysokości 2.968 zł, w tym podatek od towarów i usług w kwocie 605 zł, podatek akcyzowy w kwocie 2.363 zł,

to jest o wykroczenie skarbowe z art. 91 § 4 i 1 k.k.s. w zb. z art. 65 § 4 i 1 k.k.s. w zb. z art. 54 § 3 i 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 1 października 2012 r. w sprawie o sygn. akt VII W 427/12 oskarżeni D. R. i M. R. zostali uniewinnieni od popełnienia zarzucanego im czynu.

Na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zwrócono oskarżonym dowody rzeczowe w postaci 200 paczek papierosów różnych marek i 2 butelek wódki różnych marek, szczegółowo opisanych w wykazie dowodów rzeczowych numer 1 (k. 156 akt sprawy).

Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

Na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. oskarżyciel publiczny Urząd Celny w B. zaskarżył wymieniony powyżej wyrok w całości na niekorzyść D. R. oraz M. R..

Powołując się na art. 438 k.p.k. i art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zarzucił temu wyrokowi:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w wybiórczym i dowolnym dopasowaniu dowodów na potwierdzenie przyjętych przez sąd stwierdzeń, a polegającej na uznaniu wyjaśnień M. R. jako logicznych i uzasadniających przyjęcie tezy o legalnym wprowadzeniu na terytorium kraju zajętych wyrobów akcyzowych;

- obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie okoliczności na niekorzyść oskarżonych, a także poprzez nieprzeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów tj. oględzin zajętych papierosów z uwzględnieniem dat ich produkcji oraz sposobu zapakowania.

Na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sprawy Sądowi I Instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja Urzędu Celnego w B. jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego dokonana pod kątem badania zasadności apelacji skarżącego, nie potwierdziła zawartych w niej zarzutów obrazy przepisów postępowania oraz błędu w ustaleniach faktycznych poprzez stwierdzenie, że zajęte wyroby akcyzowe zostały wprowadzone legalnie na terytorium kraju, co w konsekwencji skutkowało uniewinnieniem oskarżonych od postawionego im zarzutu. Zdaniem Sądu Odwoławczego argumenty podniesione przez skarżącego jawią się, jako całkowicie bezpodstawne i nie znajdujące odzwierciedlenia w zgromadzonych w sprawie dowodach.

Zgodzić się należy z wielokrotnie podnoszonym przez Sąd Najwyższy poglądem, że dla skuteczności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, niezbędnym jest wykazanie przez skarżącego nie tylko ogólnej wadliwości ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, ale wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się tenże sąd w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego ( wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 lutego 1975 r. II KR 355/74, publ. OSNPG 1975, z. 9, poz. 84, LEX nr 16881; z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 1974, publ. OSNKW 1975, z. 5, poz. 58, LEX nr 18956, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 6 lipca 1995 r. II Akr 182/95, publ. Dodatek Orzecznictwo do Prok. i Pr. 1996, nr 2-3, poz. 24, LEX nr 24650).

Zarzut ten nie może sprowadzać się jedynie do samej polemiki z ustaleniami Sądu wyrażonymi w uzasadnieniu orzeczenia lub przeciwstawienia tymże ustaleniom odmiennego poglądu opartego na własnej ocenie materiału dowodowego. Tego warunku skarżący, zdaniem Sądu Odwoławczego, nie spełnił albowiem nie wskazał skutecznie, jakich błędów natury faktycznej i logicznej, czy też niezgodności ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd I Instancji przy ocenie materiału dowodowego w tej sprawie. Oskarżyciel przedstawił jedną z hipotetycznych wersji zdarzeń, niekorzystną dla oskarżonych, na poparcie której nie zgromadził i nie przedstawił przekonujących dowodów. Ani badanie numerów akcyzy na zabezpieczonych papierosach, ani badanie sposobu ich zapakowania, nie wskazałoby jednoznacznie czyja wersja związana z wprowadzeniem na polski obszar celny przedmiotowych papierosów jest prawdziwa (protokół zatrzymania rzeczy k. 8-9, protokół oględzin k. 14-15). Tylko i wyłącznie w przypadku, gdyby papierosy były zapakowane w zamkniętych oryginalnie kartonach zbiorczych, doszłoby do podważenia wersji oskarżonych. Jednak z w/w dowodów wynika, iż dokonano oględzin poszczególnych paczek papierosów, w szczególności znaków białoruskiej akcyzy, tym samym kartony zbiorcze musiały być otwarte. A przecież zgodnie z art. 5 § 2 k.p.k. stosowanym odpowiednio w postępowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe (art. 113 § 1 k.k.s.) nie dające usunąć się wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Jak należy wnioskować z treści apelacji oskarżyciel w całości podzielił zapatrywania Sądu Rejonowego dotyczące alkoholu objętego zarzutem.

W ocenie Sądu Okręgowego słusznie Sąd I Instancji uznał, że zachowanie oskarżonych D. R. i M. R. nie wyczerpało znamion wykroczenia skarbowego opisanego w art. 91 § 1 i 4 k.k.s. w zb. z art. 54 § 3 i 1 k.k.s. w zb. z art. 65 § 4 i 1 k.k.s. Należało bowiem zauważyć, że warunkiem odpowiedzialności karnej za paserstwo celne lub akcyzowe jest, aby zatrzymane papierosy i alkohol zostały sprowadzone na terytorium polskiego obszaru celnego z pominięciem obowiązku przedstawienia organowi celnemu oraz funkcjonowały w obrocie bez uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.

I tak zgodzić się należy w ocenie Sądu Okręgowego z Sądem Rejonowym, że oskarżeni D. i M. R. wprowadzili na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej ujawnione w paczce przedmioty (alkohol i papierosy) systematycznie, korzystając z możliwości, jaką dawał im art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2011, nr 177, poz. 1054 tj. z późn. zm.) i art. 36 ustawy z dnia 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2011, nr 108, poz. 626 tj. ze zm.) tj. w ramach przywozu o charakterze niehandlowym (odbywającym się okazjonalnie lub obejmującym wyłącznie towary na własny użytek podróżnych lub ich rodzin lub towary przeznaczone na prezenty). Próg ilościowy w transporcie innym niż morski i lotniczy to 40 sztuk papierosów i alkohol w ilości 1 litra o mocy powyżej 22%.

Należałoby zatem zestawić ilość ujawnionego alkoholu i papierosów w paczce nadanej przez oskarżonych (200 paczek papierosów różnych marek, 0,5 litra wódki (...) oraz 0,5 litra wódki (...)), z ilością systematycznie zadeklarowanego i przywiezionego przez oskarżonych alkoholu oraz papierosów w ramach dozwolonego przywozu o charakterze niehandlowym.

W okresie od 01 czerwca 2010 r. - do 21 czerwca 2011 r. D. R. przekraczała granicę celną 19 razy i dokonała 19 zgłoszeń celnych Przywiozła łącznie 19 litrów alkoholu i 38 paczek papierosów. M. R. w tym samym okresie przekraczał granicę 119 razy, z czego w systemie odnotowano 56 zgłoszeń celnych w których zadeklarował przywóz 56 litrów alkoholu i 112 paczek papierosów. Powyższe dane wynikają z informacji przesłanej przez Urząd Celny w B., zawartej w bazie danych Podróżny i w (...) -O- P. (k. 141-151). Informacje te są niepełne, z uwagi na to, że w zakresie 63 przekroczeń granicy przez oskarżonego M. R. (k. 153) nie zawarto danych, czy korzystał on z przysługujących mu norm przewozowych i w jakim zakresie, bowiem poprzednio obowiązujący system nie obligował do umieszczania tego rodzaju danych. Tym samym nie można wykluczyć, a wręcz należy uczynić założenie najbardziej korzystne dla w/w, że przekraczając granicę 63 razy przywiózł, 63 litry alkoholu i 126 paczek papierosów. Powyższe w połączeniu z wcześniejszymi wyliczeniami zwartymi w systemie dotyczącymi małżonków R. może prowadzić do stwierdzenia legalnego wprowadzenia na polski obszar celny papierosów i alkoholu znacznie przekraczających ilości wymienione w zarzucie. Bardzo trafnie Sądu I Instancji wyjaśnił również wątpliwość ze zbieżnością numerów na banderolach znajdujących się na zabezpieczonych paczkach papierosów. Oskarżeni dosyć konsekwentnie wskazywali, iż papierosy kupowali na Białorusi jednorazowo w większej ilości z uwagi na fakt, że nie zawsze konkretna marka była dostępna, a następnie w dozwolonych ilościach sprowadzali je na terytorium RP, czego nie można podważyć w świetle zgromadzonych dowodów.

Podsumowując należy w całej rozciągłości zgodzić się z Sądem Rejonowym, iż w świetle zgromadzonych dowodów oskarżeni D. i M. R. wprowadzili papierosy i alkohol na terytorium kraju w pełni legalnie, działając w ramach przysługujących im zwolnień celnych i podatkowych, co jednocześnie wykluczało fakt popełnienia przez nich paserstwa celnego i akcyzowego (bowiem przesłany przez nich towar nie pochodził z przemytu).

Na marginesie należałoby wskazać, że nawet o ile w trakcie postępowania zostałoby udowodnione, iż przedmioty ujawnione w trakcie kontroli paczki pochodziłby z przemytu, to biorąc pod uwagę fakt, że oskarżeni sami sprowadzili owe przedmioty na teren kraju, to z zarzutu paserstwa celnego i wyrobów akcyzowych musieliby zostać uniewinnieni. Paserstwo zachodzi bowiem tylko wtedy, gdy paser nie brał udziału jako bezpośredni sprawca ani jako pomocnik czy podżegacz do przestępstwa, z którego pochodzą rzeczy będące przedmiotem paserstwa, bo wtedy mamy do czynienia z bezkarnością następnego czynu współukaranego ( Feliks Prusak, Komentarz do kodeksu karnego skarbowego, art. 91 k.k.s., tom II, Zakamycze 2006, Lex teza 7). Oznacza to, że zarzutem, który ewentualnie należałoby postawić oskarżonym byłby oparty o art. 86 § 4 i 2 k.k.s. i art. 63 § 7 i 2 k.k.s.

Odnosząc się do kolejnego podnoszonego przez Urząd Celny zarzutu obrazy przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie okoliczności na niekorzyść oskarżonych, a także poprzez nieprzeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów tj. oględzin zajętych papierosów z uwzględnieniem dat ich produkcji oraz sposobu zapakowania to należy stwierdzić, że zgodnie z art. 207 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. w razie potrzeby dokonuje się oględzin miejsca, osoby lub rzeczy. Przeprowadzenie oględzin “w razie potrzeby” oznacza, że organ procesowy dokonuje oceny, czy przeprowadzenie tej czynności jest istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. W niniejszej sprawie Sąd I Instancji nie uznał za niezbędne przeprowadzenie tej czynności. Nie zmienia to równocześnie tego, że Urząd Celny w trakcie postępowania sądowego również nie wykazał aktywności w tym zakresie, a fakt konieczności dokonania oględzin paczek czy też kartonów papierosów podniósł dopiero w złożonej apelacji. Ponad jak wskazano na wstępnie uzasadnienia czynności procesowe proponowane przez oskarżyciela na etapie postępowania odwoławczego nie podważyłyby wersji zdarzeń wskazanej przez podsądnych.

Konkludując stwierdzić należy, że w sprawie brak jest podstaw do uznania, jak chce tego skarżący, iż Sąd I Instancji dopuścił się uchybienia przepisom postępowania, a nadto dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 626 § 1 k.p.k., art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.