Sygn. akt III Ca 660/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2015r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Mieczysław H. Kamiński (sprawozdawca)

Sędzia SO Ewa Adamczyk

Sędzia SO Katarzyna Kwilosz – Babiś

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Burnagiel

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2015r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. S. (1)

przeciwko A. K.

o roszczenia z umowy o dzieło

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zakopanem

z dnia 12 sierpnia 2014 r., sygn. akt I C 122/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w pkt 1 kwotę 6800 zł (sześć tysięcy osiemset złotych) zastępuje kwotą 1300 zł (jeden tysiąc trzysta złotych),

- pkt 4 nadaje treść:

„4. nakazuje pobrać od powódki R. S. (1) oraz pozwanego A. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zakopanem kwoty po 1358,03 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt osiem złotych 03/100) tytułem kosztów opinii biegłego wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa”;

II.  w pozostałym zakresie apelację oddala;

III.  przyznaje ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zakopanem na rzecz adwokata M. G. kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych) brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powódce w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt III Ca 660/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Zakopanem zasądził od pozwanego A. K. na rzecz powódki R. S. (1) kwotę 6800 zł, natomiast uznając, iż żądanie powódki w zakresie zwrotu części pozostałych po demontażu poprzedniego pieca wobec uwzględnienia roszczenia o zapłatę nie znalazło uzasadnienia, oddalił powództwo w tej części. O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Według ustaleń Sądu Rejonowego powódka zawarła z pozwanym ustną umowę o dzieło mającą za przedmiot wykonanie instalacji kotła c.o. w jej budynku mieszkalnym. Zgodnie z umową, pozwany po otrzymaniu zaliczki miał kupić, przywieźć i zainstalować kocioł c.o. Zainstalowany piec nie działał jednak prawidłowo, wobec czego powódka wezwała pozwanego, aby w wyznaczonym terminie usunął usterki, które były przyczyną braku całkowitego spalania materiału opałowego, a także uniemożliwiały ogrzewanie domu i wody, jak i również powodowały nadmierne zadymienie kotłowni w trakcie prób jego rozpalenia. Pomimo pism wysyłanych przez powódkę pozwany nie usunął usterek, dlatego też odstąpiła ona od zawartej z pozwanym umowy. Działanie takie, w ocenie Sądu Rejonowego, było zgodne z art. 636. § 1. k.c.

Na podstawie opinii biegłego mgr inż. K. M., Sąd ustalił, że pomieszczenie kotłowni znajdujące się w domu powódki nie spełniało norm i nie było przystosowane do montażu dodatkowego kotła c.o., w sposób wykonany przez pozwanego, z uwagi na brak wentylacji wywiewnej. Montaż kotła c.o. w pomieszczeniu niespełniającym warunków bezpieczeństwa zagrażał życiu i zdrowiu mieszkańców budynku, a także powodował wadliwe jego działanie polegające na niecałkowitym spalaniu opału oraz niewłaściwym ogrzewaniu wody i grzejników. Ponadto Sąd podkreślił, że pozwany wykonał instalację kotła c.o., nie uzyskawszy wcześniej warunków kominiarskich, co bezwzględnie powinien uczynić przed przystąpieniem do prac tego rodzaju, albowiem jako podmiot profesjonalny powinien stosować właściwe przepisy prawa budowlanego.

Zdaniem Sądu I instancji, kwestia zainstalowanego przez pozwanego rodzaju pieca, co według twierdzeń powódki nie było zgodne z przyjętymi uzgodnieniami, nie miała w sprawie istotnego znaczenie, a jedynie drugorzędne, gdyż w świetle opinii powołanego w sprawie biegłego, można jednoznacznie stwierdzić, że dzieło zostało wykonane w sposób wadliwy. Z tej przyczyny Sąd Rejonowy stwierdził zbędność dokonywania ustaleń w tym zakresie. Mając zaś na uwadze wszystkie podniesione okoliczności Sąd uznał, że pozwany A. K. wykonał dzieło w sposób wadliwy, przez co powódka miała prawo do odstąpienia od umowy i żądania na podstawie art. 494 k.c. zwrotu tego, co sama świadczyła.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany. Zaskarżając orzeczenie w całości zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy co do tego jakie były uzgodnienia pomiędzy nim, a powódką w zakresie rodzaju instalowanego pieca, a także jego zakupu, błędne określenie łączącej strony umowy, jako umowy o dzieło, a nie umowy zlecenia. Niewłaściwą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, co w szczególności dotyczy materiałów zakupionych przez powódkę, których koszt wskazała ona na 1100 zł. Ponadto zarzucił naruszenia procedury w zakresie uprawnień przysługujących stronie, w szczególności uniemożliwienie zadawania pytań biegłemu, brak pouczenia w zakresie sposobu protokołowania, jak również brak powiadomienia pozwanego o terminie rozprawy, na której dokonano ogłoszenia wyroku.

Uzasadniając podniesione zarzuty apelujący wskazał, że Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż powódka domagała się zainstalowania pieca innego rodzaju niż zostało to przez niego wykonane. Twierdzenia w tym zakresie powódki są nieprawdziwe, albowiem nie są spójne z zeznaniami powołanych przez nią świadków. Natomiast z jego twierdzeń podnoszonych w sprawie wynika, że od początku nie podejmował się instalacji takiego pieca, o jakim mówi powódka i w tym zakresie doszło ostatecznie do uzgodnienia, że ma to być piec firmy (...), którego moc powódka określiła nawet wbrew temu co sugerował pozwany. Ponadto pozwany podnosił, że zakres robót jakie zostały uzgodnione nie dotyczył zmian w zakresie modernizacji kotłowni w domu powódki zwłaszcza, iż powódka informowała apelującego o tym, że posiada zgodę kominiarza na zainstalowanie pieca c.o. na węgiel. W dalszej kolejności skarżący podniósł, że przedstawione przez powódkę rozliczenia nie odpowiadają prawdzie. W tym zakresie wskazał, że materiały co do których powódka sformułowała żądania zwrotu w naturze oraz zwrotu ich wartości w kwocie 1100 zł, ani nie zostały wykorzystane przez niego do instalacji pieca, ani też nie zostały przez niego zabrane. Materiały te to bowiem pozostałość po wykonaniu poprzedniego zainstalowania kotła c.o. na węgiel przez Z. K.na którego jest wystawione potwierdzenie ich pobrania tzw. (...). Przedstawiając rozliczenie pozwany wskazał, że składało się na niego koszt pieca w kwocie 4066 zł, koszt jego dowozu w kwocie 200 zł, a także koszt wykonania przyłącza- robocizna i materiały w kwotach 1300 zł i 791 zł, co razem daje kwotę 6357 zł. Pozostała część uiszczonej przez powódkę zapłaty w kwocie 400 zł odnosiła się natomiast do wymiany zaworu oraz wykonania podejścia do bojlera olejowego, co do których to prac powódka nie podnosi żadnych zarzutów.

W wyniku zaskarżenia pozwany domagał się zmiany wyroku lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja jest częściowo uzasadniona.

W ocenie Sądu Okręgowego częściowo zachodzą wskazywane w treści apelacji uchybienia, w zakresie prawidłowości dokonanych ustaleń, jak i oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustalenia Sądu Rejonowego, poza tymi jakie wynikają z treści opinii biegłego, nie są w pełni precyzyjne. Ustalając wartość materiałów jakie według twierdzeń powódki zostały zabrane przez pozwanego, po zdemontowaniu poprzedniego pieca c.o., Sąd uwzględnił całą kwotę wynikającą, jak to zostało określone z faktury VAT k– 17 akt. Tymczasem w swoich ustaleniach zawarł stwierdzenie, że materiały te zostały częściowo wykorzystane do montażu pieca nowego. Takie ustalenia wzajemnie się wykluczają. Wprawdzie pozwany oraz przesłuchani w sprawie świadkowie, którzy wykonywali montaż pieca twierdzili, że montaż nowego kotła został wykonany w całości z nowych materiałów, jednak równocześnie wszyscy zgodnie twierdzili, iż zdemontowane części w całości pozostawili u powódki. Stanowisko takie pozwany prezentował od samego początku. Świadek J. K. opisuje również w swych zeznaniach, że po tym jak powódka zaczęła zgłaszać zastrzeżenia co do prawidłowości wykonania przyłącza, zarzuciła im również fakt zaboru starego czopucha, który jak się okazało znajdował się w pomieszczeniu obok kotłowni. W treści sporządzonego uzasadnienia Sąd wskazał, iż dał wiarę w całości zeznaniom świadka P. M.- montującego piec, albowiem były one spójne i znalazły potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Podzielając przytoczoną wyżej ocenę w/w zeznań stwierdzić należy, że korelują z nimi również zeznania św. J. K., które zostały przez Sąd uznane za nieistotne. Brak jest w takim wypadku wytłumaczenia, dlaczego Sąd poczynił ustalenia sprzeczne z tymi zeznaniami. Uznanie ich wiarygodności prowadzi bowiem w konsekwencji do wniosku, że powódka w żaden sposób nie udowodniła tej okoliczności, iż pozwany zabrał jakiekolwiek zdemontowane części dla siebie, a zatem brak jest podstaw do uznania zasadności żądania w tym zakresie tak co do kwoty , jak i zasądzenia zwrotu ich w naturze.

Dalej zauważyć należy, że wbrew stanowisku Sądu Rejonowego co do marginalnego znaczenia ustalenia jakiego rodzaju piec został wybrany przez powódkę do montażu, okoliczność ta w sposób istotny wpływa na dalszą kwestię zasadności żądania zwrotu kwoty 4066 zł, stanowiącej wartość pieca. W kontekście tego zauważenia wymagają całkowicie pominięte przez Sąd I instancji okoliczności, dotyczące sposobu wyboru i miejsca zakupu pieca. Jak już w pierwszym piśmie złożonym w sprawie podawał pozwany, powódka informowała go, iż członek jej rodziny prowadzi w Z.sklep hydrauliczny, gdzie ona dokonywała już zakupów i ma tam upusty, z czego wynikało, iż chce dokonać zakupu w tym właśnie sklepie. Pozwany po pobycie w tym właśnie sklepie przedstawił katalogi dotyczące pieców tam sprzedawanych i na tej podstawie powódka dokonała wyboru pieca. Pozwany polecał piec firmy (...), zaś o samodzielności wyboru powódki świadczy fakt, że wybrała piec o mniejszej mocy niż zalecał pozwany, co uczyniła po konsultacji z osobą trzecią. Wskazać również należy, że Sąd Rejonowy w uzasadnieniu podniósł, iż zeznaniom powódki dał wiarę w tym zakresie, w jakim pozostają one zgodne z treścią opinii powołanego w sprawie biegłego. Takie ogólne określenie nie pozwala na precyzyjne wskazanie, jak zostały ocenione zeznania R. S. (2), w zakresie wyboru marki pieca c.o. W związku z tym zauważyć należy, że jako całkowicie niewiarygodne ocenić należy twierdzenia o wyborze przez nią kotła marki (...). Pozwany od początku konsekwentnie utrzymuje, że nie podejmował się montażu takiego pieca, a jednak praca ta została mu zlecona. Natomiast z zeznań św. M. P.– właściciela sklepu, w którym dokonywano zakupu, a jednocześnie krewnego powódki wynika, iż wcześniej posiadała ona zamontowany piec typu (...), zakupiony w jego sklepie i miała z tym piecem wiele problemów wymagających zgłaszania reklamacji, które według tego świadka zakończyły się prawdopodobnie wymianą pieca. Przesłuchiwany sprzedawca stwierdził również, że dużo bardziej poleca piece typu (...)niż typu (...). Wnosić z tego należy, że skoro powódka skierowała pozwanego właśnie do tego sklepu, to kierowała się w wyborze opinią sprzedawcy zwłaszcza, jeśli z piecem wcześniej zainstalowanym miała problemy. Wszystko to prowadzi zaś do wniosku, że to powódka dokonała wyboru marki pieca i jego mocy.

Oceniając wszystkie okoliczności pod względem prawnym w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że jak wynika z akt sprawy pozwany jest osobą bezrobotną i nie ma zarejestrowanej działalności gospodarczej, nie prowadzi także firmy, co wynika z jego oświadczenia majątkowego. Potwierdzeniem tego jest również okoliczność przyznawana przez samą powódkę, że nie został jej wystawiony rachunek za wykonaną pracę. Pozwany również nie wykonywał osobiście podłączenia kotła u powódki. W tych okolicznościach, w ocenie Sądu Okręgowego nie ma w niniejszej sprawie zastosowania przepis art. 627 1 k.c. odsyłający do przepisów o sprzedaży konsumenckiej, w przypadku umowy z osobą fizyczną, w zakresie działalności przedsiębiorstwa. Skoro pozwany nie nabywał również materiałów na wykonanie dzieła we własnym imieniu, lecz w imieniu powódki, zakup pieca wedle jej wyboru w sklepie przez nią wskazanym z uwagi na posiadane rabaty, który dodatkowo jest potwierdzony wyłącznie paragonem bez nabycia na rzecz pozwanego, to z uwagi na tę okoliczność uznać należy, że materiały na wykonanie dzieła były dostarczane przez powódkę. To ona decydowała bowiem o najistotniejszych elementach koniecznych do wykonania instalacji pieca c.o. odnoszących się w szczególności do typu instalowanego kotła. Tak więc w przypadku odstąpienia od umowy zarówno piec c.o., jak i elementy wykorzystane do jego instalacji pozostają nadal własnością powódki. W zakresie wykorzystania materiałów do zamontowania pieca, powódka nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń, jej żądania dotyczyły wyłącznie kosztów materiałów zdemontowanych po poprzednio zainstalowanym piecu. Jednak w tym ostatnim zakresie nie wykazano zasadności żądania. Co do ilości oraz jakości materiałów wykorzystanych do montażu nie zostały sformułowane również zastrzeżenia, tak w opinii biegłego, jak i w ocenie serwisanta wytwórcy kotła, którego notatka jest załączona do akt k- 142. Wobec powyższego żądanie zwrotu pieniędzy wydatkowanych na nabycie pieca c.o. i materiałów do jego instalacji nie jest uzasadnione zwłaszcza, że kwestia wadliwości wykonanego dzieła wynika nie z nieprawidłowości tkwiących w wykorzystaniu dostarczonych materiałów, ale w podłączeniu pieca do jednego przewodu kominowego wraz z innym urządzeniem, a także braku instalacji wywiewnej. Z opisu kotłowni powódki wynika natomiast, iż brak jest w niej odrębnego przewodu kominowego. Nie było więc możliwości wykonania podłączenia w sposób opisany przez biegłego i zostało ono wykonane w taki sam sposób, jak było to wykonane wcześniej przy zamontowaniu poprzedniego pieca na węgiel. Wobec powyższego stwierdzić należy, iż pozwany w sposób odpowiedni wykorzystał dostarczone materiały, zaś z ich użycia się rozliczył, zgodnie z treścią art. 633 k.c.

W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, że wadliwym działaniem pozwanego, była to, iż w związku z faktem braku odrębnego przewodu kominowego, jak również braku instalacji wywiewnej, nie powiadomił powódki jako zamawiającej, o okolicznościach, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu podłączenia pieca. Z tej przyczyny winien on zwrócić powódce wartość robocizny, za wykonanie dzieła. W tym zakresie w ocenie Sądu Okręgowego także należało się oprzeć na okolicznościach wskazywanych przez pozwanego, iż robocizna została ustalona na kwotę 1300 zł, albowiem powódka ani w twierdzeniach podnoszonych w toku postępowania w pismach procesowych, ani też w złożonych zeznaniach, oprócz dość ogólnikowego wskazania jakie kwoty przekazywała na rzecz pozwanego, nie precyzowała z jakiego tytułu było to czynione. Pozwany natomiast od początku postępowania konsekwentnie utrzymywał, że koszt robocizny związanej z podłączeniem pieca c.o. wynosił 1300 zł. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt 1. w ten sposób, że zasądził na rzecz powódki w/w kwotę, w miejsce kwoty 6800 zł ustalonej przez Sąd Rejonowy. W pozostałym zakresie podlegało oddaleniu, co wynika z treści pkt 2. zaskarżonego wyroku. Z uwagi na wynik postępowania zmianie podlegał również pkt. 4 albowiem skoro powództwo zostało jedynie częściowo uwzględnione, to koszt opinii biegłego w sprawie winny strony ponosić po połowie zgodnie z przepisem art. 100 k.p.c.

Jako niezasadne ocenić należy dalej idące zarzuty apelacji dotyczące w szczególności rodzaju umowy łączącej strony, jak i ograniczeń uprawnień pozwanego w toku postępowania, a także pozostałej części ustaleń Sądu Rejonowego oraz oceny materiału dowodowego. Wszystko to sprawiło, że dalej idąca apelacja podlegała oddaleniu, o czym orzeczono na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach zastępstwa prawnego udzielonego powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

(...)