Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: II Ca 1608/13

Tytuł: Sąd Okręgowy w Krakowie z 2014-04-04
Data orzeczenia: 4 kwietnia 2014
Data publikacji: 14 marca 2018
Data uprawomocnienia: 4 kwietnia 2014
Sąd: Sąd Okręgowy w Krakowie
Wydział: II Wydział Cywilny Odwołaczy
Przewodniczący: Anna Nowak
Sędziowie: Krystyna Dobrowolska
Anna Krawczyk

Protokolant: Paulina Florkowska
Hasła tematyczne: Eksmisja
Podstawa prawna: art. 30 ustawy o ochronie praw lokatorów

Sygnatura akt II Ca 1608/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Anna Nowak (sprawozdawca)

Sędziowie:

SO Krystyna Dobrowolska

SR (del.) Anna Krawczyk

Protokolant:

Paulina Florkowska

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy (...) K.

przeciwko R. B.

o eksmisję

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie

z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygnatura akt VI C 654/09/S

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu brzmienie:

„I. uchyla wyrok zaoczny z dnia 27 stycznia 2010 roku w stosunku do pozwanego R. B. i powództwo w stosunku do niego oddala;

II. zasądza od Gminy (...) K.na rzecz pozwanego R. B.kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z urzędu.”;

2.  zasądza od Gminy (...) K.na rzecz pozwanego R. B.kwotę 73,80 zł (siedemdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z urzędu w postepowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 kwietnia 2014 roku

Strona powodowa Gmina (...) K.domagała się nakazania pozwanym M. B., R. B., T. P.i K. P.aby opuścili i opróżnili ze swoich rzeczy i wydali jej lokal mieszkalny numer (...) położony w K.przy ulicy (...). Wniosła również o ustalenie, że pozwanym nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazała, że jest właścicielem przedmiotowego lokalu, a pozwani nie posiadają do niego jakiegokolwiek tytułu prawnego.

Wyrokiem zaocznym z dnia 27 stycznia 2010 roku Sąd Rejonowy nakazał pozwanym, aby opuścili, opróżnili ze swoich rzeczy i wydali stronie powodowej lokal mieszkalny numer (...)położony w K.przy ulicy (...); ustalił, że pozwanym nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego; zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz strony powodowej kwotę 337 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

Wyrok zaoczny zaskarżył pozwany R. B.podnosząc, że jest zameldowany w przedmiotowym lokalu od listopada 1990 roku i wstąpił w stosunek najmu tego lokalu.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy utrzymał w mocy wyrok zaoczny z dnia 27 stycznia 2010 roku wydany do sygnatury akt VI C 654/09/S w zakresie pkt 1, 2 i 3 (punkt I) oraz przyznał radcy prawnemu A. F. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie kwotę 147,60 zł tytułem pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu (punkt II).

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym.

M. B.i R. B. urodzony (...)są zameldowani w lokalu numer (...)położonym w K.przy ulicy (...)na pobyt stały od 9 listopada 1990 roku (okoliczność bezsporna). Pozwany R. B. mieszkał w spornym lokalu razem ze swoją matką M. B.posiadającą tytuł do zajmowania tegoż lokalu. W okresie od 2008 roku do 2011 roku odbywał karę pozbawienia wolności. Po opuszczeniu zakładu karnego pozwany mieszkał w spornym lokalu wraz z matką, konkubiną P. D.i jej dwoma synami. Od maja 2012 roku odbywa on ponownie karę pozbawienia wolności, której termin zakończenia przypada na kwiecień 2017 roku. W lokalu tym obecnie nikt nie mieszka. Podczas pobytu na wolności pozwany utrzymywał się z prac dorywczych i uzyskiwał wynagrodzenie w kwocie około 1000 zł. Nie posiada oszczędności, wartościowego majątku, prawa do jakiegokolwiek lokalu mieszkalnego. W zakładzie karnym pozwany nie jest zatrudniony. Jego stan zdrowia jest dobry. Konkubina pozwanego wraz z synami mieszka u swoich rodziców w dwupokojowym mieszkaniu. Pozwany nie utrzymuje kontaktów ze swoją rodziną.

Sąd Rejonowy powołując art. 344 § 1 k.p.c., art. 345 k.p.c. i art. 347 k.p.c. oraz przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy o zmianie Kodeksu cywilnego wskazał, że pozwanemu przysługuje przymiot lokatora, gdyż posiada pochodny od swej matki M. B. tytuł do zajmowania lokalu wynikający z umowy użyczenia. Argumentował, że wobec uprawomocnienia się wyroku zaocznego nakazującego eksmisję M. B. przyjąć należało, że tytuł prawny do tego lokalu wygasł przed dniem 27 stycznia 2010 roku, co skutkowało wygaśnięciem tytułu prawnego pozwanego. Sąd Rejonowy podał, że w dniu wyrokowania pozwany zajmował sporny lokal bez tytułu prawnego, a zatem żądanie eksmisji w stosunku do niego podlegało uwzględnieniu. Za pozostające bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy uznał Sąd Rejonowy twierdzenie, że pozwany wstąpił w stosunek najmu tego lokalu na podstawie art. 30 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego bowiem przepis ten dotyczy osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, a z dokonanych ustaleń wynika, że pozwanemu tytuł prawny do lokalu przysługiwał. Rozważając możliwość przyznania prawa do lokalu socjalnego powołał art. 14 ust. 1, 3 i 4 wskazanej wyżej ustawy i podniósł, że sytuacja rodzinna i materialna pozwanego nie uzasadniała przyznania mu prawa do lokalu socjalnego. Pozwany, wielokrotnie skazany za przestępstwa popełnione w celu odniesienia korzyści majątkowej, nie zasługuje na otrzymanie pomocy państwa w postaci przyznania mu prawa do lokalu socjalnego. Wywodził, że sytuacja, w jakiej znalazł się pozwany została spowodowana tylko i wyłącznie jego świadomym zachowaniem, polegającym na naruszeniu obowiązujących zakazów i przyznanie w takich okolicznościach prawa do lokalu socjalnego oznaczałoby nagrodzenie jego postawy, która winna być piętnowana. Podniósł, że pozwanemu do 2017 roku nie grozi bezdomność oraz, że jako osoba w wieku 27 lat po odbyciu kary pozbawienia wolności będzie miał możliwość podjęcia zatrudnienia i uzyskania środków finansowych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. W ocenie Sądu Rejonowego należało wyrok zaoczny z dnia 27 stycznia 2010 roku utrzymać w mocy. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu orzeczono na podstawie §§ 2, 3, 9 pkt 1, 15 i 17 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…).

Apelację wniósł pozwany zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

I.  obrazę prawa materialnego poprzez:

a)  niezastosowanie do rozstrzygnięcia sprawy art. 30 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego i uznanie, że pozwany nie wstąpił w stosunek najmu na podstawie tychże przepisów oraz, iż nie przysługiwał mu autonomiczny tytuł prawny do lokalu;

b)  naruszenie poprzez błędne zastosowanie art. 710 i nast. k.c. a w konsekwencji uznanie, że tytuł pozwanego do korzystania z lokalu był pochodny względem tytułu jego matki M. B., których miałaby łączyć umowa użyczenia;

II.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a w tym w szczególności:

a)  art. 227 k.p.c., art. 232 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c., art. 328 § 2 k.p.c. poprzez:

- uznanie, że powód udowodnił okoliczności wystarczające do uwzględnienia powództwa;

- brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego;

- brak uzasadnienia twierdzenia, że umowa użyczenia odpowiada relacjom osobistym w jakich te osoby pozostawały.

Na wypadek niepodzielenia przez Sąd Odwoławczy powyższych zarzutów wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych dotyczących sytuacji życiowej pozwanego, w konsekwencji naruszenie prawa materialnego poprzez nieprzyznanie prawa do lokalu socjalnego.

Podnosząc powyższe zarzuty domagał się uchylenia wyroku zaocznego względem siebie i oddalenia powództwa w całości, zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania w obu instancjach oraz zasądzenia wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu w obu instancjach na rzecz radcy prawnego A. F..

Strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Akceptując ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjmując je za podstawę rozstrzygnięcia apelacyjnego, za wyjątkiem ustalenia, że pozwanemu przysługiwał pochodny od swej matki M. B. tytuł prawny do spornego lokalu, Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił, że:

Pozwany R. B. w spornym lokalu zamieszkiwał od daty zameldowania, tj. od 9 listopada 1990 roku. W lokalu tym ma wszystkie swoje rzeczy.

dowód: zeznania pozwanego złożone podczas rozprawy apelacyjnej

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku.

Rozważania rozpocząć należy stwierdzeniem, że strona powodowa w pozwie o eksmisję w uzasadnieniu podała, że pozwani nie posiadali prawa do lokalu i mimo wezwania go nie opuścili. Z twierdzenia tego jasno wynika, że strona powodowa twierdziła, że pozwanej M. B.ani jej synowi nie przysługiwało jakiekolwiek prawo do zajmowania spornego lokalu. Wobec tego Sąd Rejonowy nie mógł ustalić, że pozwanemu przysługiwał pochodny od swej matki tytuł prawny do lokalu wynikający z zawarcia między nimi w sposób konkludentny umowy użyczenia, gdyż na takie ustalenie nie pozwalał materiał dowodowy zgromadzony w sprawie. Z żadnego bowiem dowodu nie wynikało, aby M. B.miała skuteczne względem strony powodowej uprawnienie do zajmowania tegoż lokalu. W szczególności jednak należy wziąć pod uwagę, że wydając wyrok zaoczny uwzględniający powództwo w całości Sąd Rejonowy za prawdziwe przyjął twierdzenia strony powodowej o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie (art. 339 § 1 k.p.c.). Sąd Okręgowy wyrokiem tym w stosunku do pozwanej M. B.jest związany, bowiem wyrok ten uprawomocnił się, gdyż pozwana nie wniosła od niego sprzeciwu (art. 365 § 1 k.p.c.). Wskazane powyżej błędne ustalenie jakoby pozwanemu przysługiwał pochodny od swej matki tytuł prawny do przedmiotowego lokalu skutkowało nieprawidłową konstatacją, że pozwany nie mógł wstąpić w stosunek najmu w trybie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2014 roku, poz. 150). W myśl tego przepisu osoba zajmująca lokal bez tytułu prawnego do dnia wejścia w życie ustawy przez okres nie krótszy niż 10 lat wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu tego lokalu po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli właściciel nie wniesie w tym okresie powództwa o nakazanie tej osobie przez sąd opróżnienia lokalu lub jeżeli w tym samym terminie nie wniesiono powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku najmu. Skoro pozwany nie miał żadnego tytułu prawnego do tego konkretnego lokalu, zamieszkiwał w nim od 9 listopada 1990 roku, ustawa powyższa weszła w życie z dniem ogłoszenia a właściciel nie wniósł powództwa o nakazanie opróżnienia lokalu ani o ustalenie nieistnienia stosunku najmu, to tym samym spełnił on wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia, że wstąpił z mocy prawa w stosunek najmu tego lokalu. Ustalenie to otwiera drogę do rozważania czy pozwanemu została skutecznie wypowiedziana umowa najmu spornego lokalu. Sposób i formę wypowiedzenia umowy najmu lokalu reguluje art. 11 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2-5 oraz w art. 21 ust. 4 i 5 niniejszej ustawy. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia. Strona powodowa podnosiła, że w niniejszej sprawie pozew zastąpił wypowiedzenie pozwanemu umowy najmu. Z powyższym twierdzeniem niepodobna jednak się zgodzić ponieważ pozew był bardzo lakoniczny w związku z czym nie sposób doszukać się w nim wskazania okoliczności, które uzasadniałyby wypowiedzenie umowy najmu R. B.. Z tej przyczyny nie można uznać, że poprzez doręczenie pozwanemu odpisu pozwu doszło do wypowiedzenia stosunku najmu. Skoro pozwany wstąpił w stosunek najmu przedmiotowego lokalu a strona powodowa nie wykazała, aby umowę najmu wypowiedziała, to powództwo skierowane przeciwko pozwanemu nie mogło zostać uwzględnione. Wobec tego Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił wyrok zaoczny z dnia 27 stycznia 2010 roku i powództwo w stosunku do pozwanego R. B.oddalił. Z uwagi na takie rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. zasądzając od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 147,60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z urzędu – punkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego rozstrzygnął Sąd Okręgowy na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od strony powodowej jako przegrywającej to postępowanie na rzecz pozwanego kwotę 73,80 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Na powyższą kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego z urzędu w wysokości 60 zł ustalone w oparciu o § 2 ust. 3 w zw. z § 9 pkt 1 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 490) powiększone o należny podatek od towarów i usług w wysokości 13,80 zł – punkt 2 sentencji.

Ref. SSR E. Ż.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij