Sygn. akt III AUa 1367/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Magdalena Budzyńska - Górecka
Sędziowie:	SSA Maciej Piankowski (spr.) SSA Małgorzata Węgrzynowska - Czajewska
Protokolant:	Wioletta Blach

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji M. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 czerwca 2012 r., sygn. akt VIII U 224/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1367/12

UZASADNIENIE

Ubezpieczony M. B. odwołał się od decyzji pozwanego organu rentowego - Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 17.01.2012 r., którą odmówiono mu prawa do emerytury, gdyż ubezpieczony nie udowodnił żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony domagał się zmiany powyższej decyzji i przyznania mu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony twierdził, że w PRL-u pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ponad 3,5 tony i 2 lata czynnej służby wojskowej oraz 8 lat w wojsku (...) i (...) jako wartownik służby mundurowej warty cywilnej kontroli nad armią.

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że ubezpieczony nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających jego pracę w warunkach szczególnych. Ze złożonych dokumentów wynika, że ubezpieczony ukończył 60 lat i na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy w wymiarze 26 lat, 1 miesiąca i 29 dni, nie jest członkiem ofe oraz rozwiązał stosunek pracy. Ponadto w sprawie ubezpieczonego w dniu 04.05.2009 r. zapadł już wyrok oddalający jego odwołanie od decyzji odmawiającej prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych (sygn. akt XV U 1645/09).

Wyrokiem z dnia 11.06.2012 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach.

Ubezpieczony (ur. (...)) w dniu 16.11.2011 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie pozostaje w stosunku pracy.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił 26 lat, 1 miesiąc i 19 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Decyzją z dnia 17.01.2012 r. organ rentowy odmówił przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi na brak 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy ustalił, że ubezpieczony nie wykazał żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony nie dysponuje jakimikolwiek dowodami, w tym świadectwami pracy w warunkach szczególnych, na potwierdzenie okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 04.05.2009 r. (XV U 1645/09) Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił odwołanie ubezpieczonego w zakresie przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o akta sprawy, w tym akta ubezpieczeniowe, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, zatem również Sąd Okręgowy uznał je za miarodajne dla dokonania ustaleń. Sąd ten uznał za wiarygodne zeznania ubezpieczonego przesłuchanego w charakterze strony w zakresie ustalonego stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy zważył, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Ubezpieczony domagał się ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Podstawą takiego żądania był art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.). Przepis ten stanowi szczególne uregulowanie, tworząc osobną kategorię ubezpieczonych i mając zastosowania do innych stanów faktycznych, aniżeli objęte regulacjami art. 32 ust. 1 i 46 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Przepis art. 184 znajduje zastosowanie w stosunku do osób urodzonych po dniu 31.12.1948 r., które zasadnicze, wskazane w nim warunki nabycia prawa do świadczenia, spełniły już w dacie wejścia ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a więc na dzień 01.01.1999 r. i gwarantuje osobom tym możność nabycia prawa do świadczenia na dotychczasowych warunkach. Przepis ten został zawarty w przepisach przejściowych, ma na celu zagwarantowanie częściowo nabytych uprawnień emerytalnych - prawa do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w szczególnych warunkach osobom urodzonym po 31.12.1948 r. - z tytułu spełnienia warunków stażowych, określonych w tym przepisie, do dnia wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Niewątpliwie bowiem ustawa o emeryturach i rentach z FUS ograniczyła uprawnienia emerytalne tych osób, chociażby w art. 46 ust. 1 określając okres, do którego można spełnić warunki do uzyskania świadczenia. Z uwagi na ten fakt ustawodawca wprowadził przepis przejściowy, jakim jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, pozwalający realizować wskazanej w nim grupie ubezpieczonych prawo do emerytury. Stosownie do jego treści, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w tym przepisie przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Zgodnie z art. 27 ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01.01.1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, a nadto mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Nadto, zgodnie z art. 32 ust. 1 i 4 tej ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01.01.1949 r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 (ust. 1), gdzie wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2).

Przepisami dotychczasowymi, do których odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.).

Stosownie do treści § 3 tego rozporządzenia, za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Natomiast w myśl § 4 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn,

- ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w cytowanym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 ww. rozporządzenia). Przepis § 2 rozporządzenia stanowi dalej, iż okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według stosownego wzoru lub w świadectwie pracy. Wskazanego wyżej ograniczenia dowodowego, dotyczącego ustalania okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie stosuje się w postępowaniu odwoławczym przed okręgowymi sądami pracy i ubezpieczeń społecznych. Ustawa z dnia 18.04.1985 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 20, poz. 85 ze zm.), nakazująca stosowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przepisy kodeksu postępowania cywilnego (art. 1 ust. 3 wym. ustawy), nie zawiera ograniczeń dowodowych.

Bezspornym jest, że ubezpieczony ukończył 60 lat, udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz nie pozostaje w stosunku pracy.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności posiadanie przez ubezpieczonego wymaganego 15-letniego okresu pracy w tychże warunkach.

Organ rentowy stanął na stanowisku, że ubezpieczony nie wykazał żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony twierdził natomiast, że przepracował 15 lat w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony, który to fakt nie został odnotowany na świadectwach pracy. Jednocześnie ubezpieczony zeznał, że nie dysponuje jakimikolwiek dowodami, w tym świadectwami pracy w warunkach szczególnych, na potwierdzenie okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Analiza dokumentów przedłożonych przez ubezpieczonego do akt ZUS wskazuje, że nie dysponuje on jakimkolwiek dowodem na fakt przepracowania 15 lat w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony. W toku postępowania odwoławczego ubezpieczony również nie przedłożył jakichkolwiek dowodów na powyższą okoliczność. W świadectwach pracy wystawionych ubezpieczonemu zostało wpisane stanowisko kierowca lub kierowca samochodowy (k. 21 - 36, 43 - 54 akt ubezpieczeniowych plik I). Jedynie w świadectwie pracy z dnia 28.02.1978 r. zostało wpisane stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego (...)w okresie od 15.09.1977 r. do 28.02.1978 r. (k. 41 - 42 akt ubezpieczeniowych plik I). Nie było to świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu Okręgowego zasadnie zatem pozwany uznał, że ubezpieczony nie spełnił wymogu posiadania 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy wyraził pogląd, że przepisy przewidujące prawo do emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są przepisami szczególnymi, ich wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna, co wielokrotnie podkreślał Sąd Najwyższy (uzasadnienie wyroku z dnia 16.08.2005 r., I UK 378/04, OSNIPUS 2006/13-14/218). Zgodnie z tezą wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15.12.1997 r., II UKN 417/97 (OSNP 1998/21/638) nie korzysta z uprawnienia do emerytury przy niższym wieku emerytalnym pracownik, który nie udowodnił, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze). O uprawnieniu do emerytury na podstawie § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze decyduje łączne spełnienie przez pracownika wszystkich warunków określonych w tym przepisie, a nie jego przekonanie, że charakter lub warunki pracy wystarczają do uznania jej za wykonywaną w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z 21.11.2001 r., II UKN 598/00, OSNP 2003/17/419).

W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczony nie wykazał, iż w ramach swojego zatrudnienia przez okres 15 lat pracował w szczególnych warunkach.

W świetle powyższego Sąd ten uznał, że wydana w sprawie decyzja organu rentowego była w pełni zasadna, w związku z czym odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. i powołanych przepisów, podlegało oddaleniu.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł ubezpieczony M. B., który zaskarżając wyrok Sądu Okręgowego w całości twierdził, że w latach 1975-1989 „nie oznaczone były świadectwa pracy jko warunki specjalne bo nie było takich wymogów”.

Ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji i przyznania mu emerytury w warunkach szczególnych. Ponadto wniósł o „unieważnienie wyroku prawomocnego z dnia 04.05.2009 r. sygn. akt. XVU 1645/09 Sądu Okręgowego w Gdańsku, zgodnie z art. 359 § 1 i 2 k.p.c.

Ubezpieczony wskazał, że ukończył prace w warunkach szczególnych „w latach 1989”. Zdaniem apelującego były to czasy socjalistyczne i nie było obowiązku udowadniać wpisów na świadectwach pracy by widniały „jko” warunki szczególne. Jego okres pracy podlega pod warunki szczególne, zajmował stanowisko pracy „jko” kierowca samochodowy w transporcie ciężkim i ubezpieczony „niepodlega szczegółowego udokumentowania na świadectwach pracy”. Na świadectwach pracy są wpisy, że pobierał dodatek spedycyjny do wynagrodzenia miesięcznego za wykonywanie pracy załadunkowej i wyładunkowej. Sąd nie rozważył i nie rozstrzygnął ważnych kwestii dotyczącej wykonywania pracy w branży cukierniczej w przemyśle rolno-spożywczym.

Zdaniem ubezpieczonego nie jest on zobowiązany do udowadniania jakichkolwiek wpisów. Ponieważ opłacał wiele lat składki to pozwany winien mu przyznać emeryturę.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Spór dotyczył prawa ubezpieczonego do emerytury w wieku obniżonym.

Ubezpieczony twierdził, że spełnia warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wskazywał, że „w PRL” pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ponad 3,5 tony. Ubezpieczony nie wskazał w jakim konkretnie okresie oraz na rzecz jakiego pracodawcy miał wykonywać pracę kierowcy samochodów ciężarowych i w postępowaniu odwoławczym nie złożył żadnych wniosków dowodowych na powyższą okoliczność. Natomiast z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego wynika, że ubezpieczony:

- od dnia 30.05.1973 r. do dnia 07.07.1973 r. pracował na stanowisku pomocnika kierowcy (świadectwa pracy z dnia 14.07.1975 r. oraz z dnia 31.07.2001 r.);

- w świadectwie pracy z dnia 30.08.1975 r. podano, że ubezpieczony był ostatnio zatrudniony na stanowisku kierowcy, ale w dokumencie tym nie podano w jakim okresie ubezpieczony był zatrudniony oraz nie podano, czy pracował na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze ponad 3,5 tony;

- od dnia 09.09.1975 r. do dnia 06.12.1975 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodowego (świadectwo pracy z dnia 06.12.1975 r.);

- od dnia 15.12.1975 r. do dnia 28.08.1976 r. był zatrudniony na stanowiskach kierowcy – mechanika oraz kierowcy samochodowego, zaś ostatnio jako kierowca samochodowy (świadectwo pracy z dnia 30.08.1976 r. oraz zaświadczenie z dnia 25.07.2001 r.);

- od dnia 15.10.1976 r. do dnia 15.01.1977 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodowego (świadectwa pracy z dnia 15.01.1977 r. oraz z dnia 30.08.2001 r.);

- od dnia 01.07.1977 r. do dnia 13.08.1977 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy (świadectwo pracy z dnia 02.10.1995 r.);

- od dnia 08.02.1977 r. do dnia 30.06.1977 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy (świadectwo pracy z dnia 30.06.1977 r.);

- od dnia 15.09.1977 r. do dnia 28.02.1978 r. był zatrudniony na stanowisku samochodu ciężarowego (...) (świadectwo pracy z dnia 28.02.1978 r. oraz zaświadczenie (...)z dnia 16.04.2002 r.);

- od dnia 21.03.1978 r. do dnia 24.05.1978 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy (świadectwo pracy z dnia 23.05.1978 r.);

- od dnia 22.06.1978 r. do dnia 20.07.1981 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy (świadectwa pracy z dnia 20.07.1981 r. oraz z dnia 22.09.1995 r.);

- od dnia 22.09.1981 r. do dnia 30.10.1981 r. był zatrudniony na stanowisku wiertacz-kierowca (świadectwo pracy z dnia 02.11.1981 r.);

- od dnia 08.01.1982 r. do dnia 20.02.1982 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy (świadectwa pracy z dnia 20.02.1982 r. oraz z dnia 22.09.1995 r.).

Zgromadzony materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że spośród powyższych okresów zatrudnienia ubezpieczonego na stanowisku kierowcy jedynie dokumenty dotyczące okresu pracy od dnia 15.09.1977 r. do dnia 28.02.1978 r. mogą sugerować, że ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, która to praca została wymieniona pod poz. 2 w dziale VIII (w transporcie) wykazu A (prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego) załącznika do rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.).

Ubezpieczony w odwołaniu podnosił też okoliczność, że świadczył pracę jako „wartownik służby mundurowej warty cywilnej kontroli nad armią wojska polskiego”. Ubezpieczony także i w tym przypadku nie wskazał w jakim konkretnie okresie miały wykonywać powyższą pracę. Jedynym dokumentem, który może dotyczyć powyższej kwestii to świadectwo pracy z dnia 08.06.2001 r. wydane przez (...) Zarząd (...) w G., w którym podano, że ubezpieczony od dnia 01.09.1994 r. do dnia 08.06.2001 r. wykonywał pracę wartownika dozoru.

Brak jest jakichkolwiek dowodów na to, aby powyższa praca stanowiła zatrudnienie w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w szczególności, aby ubezpieczony był w tym okresie żołnierzem zawodowym (§ 10 w/w rozporządzenia).

Ponadto dopiero w apelacji ubezpieczony podniósł okoliczność jakoby konieczne było też rozważenie jego pracy w przemyśle rolno-spożywczym pod kątem wypieku pieczywa cukierniczego oraz przy ręcznej produkcji karmelu w branży cukierniczej.

Odnosząc się do powyższej kwestii należy stwierdzić, że w aktach pozwanego zawarte są świadectwa pracy:

- z dnia 12.10.1995 r., w którym podano, że ubezpieczony od dnia 01.09.1966 r. do dnia 31.01.1970 r. był zatrudniony w (...) we W. na stanowiskach uczeń – ciastkarz oraz pomocnik ciastkarza i w czasie tego zatrudnienia ukończył zasadniczą szkołę zawodową;

- z dnia 22.03.2002 r., w którym podano, że ubezpieczony od dnia 26.10.1970 r. do dnia 31.01.1971 r. był zatrudniony w Spółdzielni (...) w C. na stanowisku piekarz-ciastkarz.

Materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie, jakoby w powyższych okresach ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace przy wypieku pieczywa, czy też przy ręcznym przerobie masy karmelowej, a zatem na stanowiskach wymienionych pod poz. 11 oraz 14 w dziale X załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.

Sąd odwoławczy jako prawidłowe uznał rozważania prawne dokonane przez Sąd Okręgowy i uznał je za własne, co oznacza, że nie zachodzi potrzeba ich ponownego szczegółowego powtarzania.

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).

Ubezpieczony podnosił, że wykonywał pracę jako kierowca samochodu ciężarowego ponad 3,5 tony, w związku z tym praca ta kwalifikowałaby się jako praca z wykazu A, a więc koniecznym jest osiągnięcie przez wnioskodawcę wieku emerytalnego - 60 lat. Z materiału dowodowego wynika, iż w świadectwach pracy (w aktach pozwanego) podano, że ubezpieczony zajmował stanowisko kierowcy lub kierowcy samochodowego. Jedynie w świadectwie w pracy z dnia 28.02.1978 r. zawarto informację, że ubezpieczony zajmował stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego(...) (od 15.09.1977 r. do 28.02.1978 r.). Nie jest to świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Zatem organ rentowy zasadnie wskazywał, że ubezpieczony nie spełnił wymogu posiadania 15-letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Przepis art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi, że ubezpieczonym (mężczyznom) urodzonym po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 01.01.1999 r.) osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 25 lat).

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej analizy okoliczności sprawy i prawidłowo wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia warunków wymaganych cytowanymi przepisami, pozwalających na przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Ubezpieczony urodził się w dniu 15.12.1951 r., a więc wiek 60 lat osiągnął w dniu 15.12.2011 r., ale nie ma wymaganego okresu zatrudnienia co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r. (warunek przepisu art. 32 w/w ustawy w zw. z § 4 rozporządzenia w zw. z art. 184 cytowanej ustawy).

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty apelującego jakoby w latach 1975 - 1989 nie było obowiązku oznaczania w świadectwie pracy wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze weszło w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 01.01.1983 r. Przepis § 2 ust. 2 jednoznacznie przewidywał, że okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Ponadto zaznaczyć też trzeba, że przed wejściem w życie wyżej wskazanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 04.05.1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia (Dz. U. nr 13, poz. 86 ze zm.), które w § 8 ust. 1 i 2 przewidywało, że wykonywanie przez pracownika pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia powinno być stwierdzone w umowie o pracę, a ponadto, że okresy pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia stwierdzał zakład pracy na podstawie akt osobowych pracownika, z uwzględnieniem okresów takiej pracy wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia.

Ubezpieczony nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat.

Do postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych odnośnie postępowania dowodowego ma zastosowanie - bez żadnych ograniczeń - reguła wynikająca z 232 k.p.c., obowiązuje więc zasada kontradyktoryjności i dowodzenia swoich twierdzeń przez stronę (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 07.01.2010 r., II UK 148/09, LEX nr 577847; z dnia 09.12.2008 r., I UK 151/08, LEX nr 518057; oraz z dnia 08.01.2008 r., I UK 193/07, OSNP 2009 r., nr 3-4, poz. 52).

Rozkład ciężaru dowodów (art. 6 k.c.) ma w postępowaniu cywilnym znaczenie wówczas, gdy istotne fakty nie zostaną udowodnione. Wówczas konsekwencje procesowe tego ponosi strona, na której dowód spoczywał (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.01.2008 r., I UK 223/07, LEX nr 442836).

To na ubezpieczonym spoczywał ciężar udowodnienia spełnienia wszystkich warunków koniecznych do uzyskania dochodzonego świadczenia. Ubezpieczony nie wykazał okoliczności zatrudnienia w szczególnych warunkach przez wymagalny minimalny okres. Trzeba też zaznaczyć, że podstawą kontradyktoryjnego procesu cywilnego jest zasada równouprawnienia jego stron. Poszukiwanie za stronę przez sąd z urzędu okoliczności przemawiających za jej stanowiskiem w istocie stanowi wyręczanie jej w obowiązkach procesowych, przez co sąd naraża się na uzasadniony zarzut nierównego traktowania stron procesu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12.03.2010 r., II UK 286/09, LEX nr 602705).

Należy jeszcze nadmienić, że wyrokiem z dnia 04.05.2009 r., XVU 1645/09 Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji odmawiającej mu prawa do emerytury w wieku obniżonym, jednakże – jak wówczas ustalono – ubezpieczony poza niespełnieniem warunku pracy w szczególnych warunkach – nie osiągnął jeszcze wymaganego wieku 60 lat. Do powyższego wyroku – wbrew treści apelacji - nie ma zastosowania art. 359 § 1 i 2 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.