Sygn. akt III AUa 1648/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2016 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G.

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Alicja Podlewska (spr.)
Sędziowie:	SSA Barbara Mazur SSA Grażyna Horbulewicz
Protokolant:	stażysta Sylwia Gruba

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2016 r. w Gdańsku

sprawy G. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wypłatę emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 lipca 2015 r., sygn. akt VI U 657/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz G. Ż. kwotę 135,00 (sto trzydzieści pięć 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSA Barbara Mazur SSA Alicja Podlewska SSA Grażyna Horbulewicz

Sygn. akt III AUa 1648/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 stycznia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. ustalił dla ubezpieczonego G. Ż. wysokość emerytury i przyznał ją od dnia 1 grudnia 2014 r., tj. od daty zgłoszenia wniosku.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony G. Ż., który wniósł o jej zmianę poprzez zobowiązanie organu rentowego do wypłaty emerytury za okres od 4 listopada 2013 roku do 31 listopada 2013 r. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podniósł, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 2 października 2014 r., sygn. akt VI U 4381/13, emerytura została mu przyznana od dnia 3 listopada 2013 r., jednakże organ rentowy rozpoczął wypłatę świadczenia emerytalnego dopiero od 1 grudnia 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w odpowiedzi wniósł o oddalenie odwołania. Organ rentowy powołał się na art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 28 lipca 2015r., sygn. akt VI U 657/15, zmienił przedmiotową decyzję w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do wypłaty emerytury ubezpieczonego za okres od dnia 5 listopada 2013 roku do dnia 30 listopada 2014 roku (pkt 1), wniosek ubezpieczonego o wypłatę odsetek ustawowych przekazał organowi rentowemu do merytorycznego rozpoznania (pkt 2); zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz ubezpieczonego kwotę 240 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 3). Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

W dniu 11 10 2013 roku ubezpieczony (ur. (...)) złożył wniosek przyznanie prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Decyzją z dnia 22 października 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił skarżącemu prawa do wnioskowanego świadczenia. Na skutek odwołania ubezpieczonego Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 3 listopada 2013 roku.

W okresie od 1 kwietnia 1992 r. do 4 listopada 2013 r., ubezpieczony był zatrudniony w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J.. (Ponownie został zatrudniony od dnia7 listopada 2013 r. i pracował do dnia 31 stycznia 2015 r.)

Decyzja z dnia 11 grudnia 2014 r. organ rentowy wykonując wyrok sądu z dnia 2 października 2014 r. przyznał ubezpieczonemu zaliczkę na poczet przysługującej emerytury od 3 listopada 2013 r., tj. od daty określonej w wyroku sądu. Jednocześnie stwierdził, iż wypłata emerytury podlega zawieszeniu na podstawie art. 103 a ustawy emerytalnej , gdyż ubezpieczony kontynuuje zatrudnienie.

Kolejną decyzją z 16 stycznia 2015 r. organ rentowy, wobec wykazania przez odwołującego, iż rozwiązał stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą, po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonego z dnia 23 grudnia 2014 r. ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od dnia 1 grudnia 2014 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Kwestię nabycia prawa i wypłaty emerytur reguluje ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z treścią przepisu art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Z przedstawionych wyżej okoliczności sprawy wynika, że ubezpieczony G. Ż. stosunek pracy z pracodawcą, dla którego pracował bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy , rozwiązał po nabyciu prawa do emerytury ( z dniem 4 listopada 2013 r). a zatem nie było podstaw do zawieszenia świadczenia na mocy cytowanego wyżej przepisu. Przepisy ustawy nie zabraniają ponownego podjęcia zatrudnienia przez emeryta. Sąd I instancji podzielił motywy rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 czerwca 2014 r. ( (...)), w którym stwierdził, że art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wiąże prawo do wypłaty (realizacji) emerytury z uprzednim rozwiązaniem stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego emeryt wykonywał pracę przed dniem nabycia prawa do emerytury, przy czym nie budzi wątpliwości, że po rozwiązaniu stosunku pracy może dojść do zawarcia nowej umowy i kontynuowania zatrudnienia.

Reasumując, w ocenie Sąd I instancji, w niniejszej sprawie, brak było podstaw do zawieszenia wypłaty świadczenia emerytalnego w oparciu o art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji orzeczenia na podstawie przepisu art. 477 l4 § 2 k.p.c.

Zgodnie z treścią art. 476 § 2 kpc w zw. z treścią art. 477 9 § 1 kpc Sąd rozpoznaje odwołania od decyzji organów rentowych wydanych w trybie art. 104 kpa w zakresie objętym decyzją. W niniejszej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. nie wydał merytorycznej decyzji , której przedmiotem było prawo do odsetek ustawowych. Mając powyższe na uwadze Sąd wniosek ubezpieczonego o wypłatę odsetek ustawowych przekazał do rozpoznania organowi rentowemu na podstawie art. 477 kpc.( pkt 2 wyroku).

O kosztach Sąd I instancji orzekł zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z § 11 ust.2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013 r., poz. 490 j.t).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w części tj. punkt 1 i 3 wyroku, domagając się zmiany wyroku i oddalenia odwołania ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego – art. 103 a i art. 135 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W uzasadnieniu apelujący wskazał, iż w chwili nabycia prawa do emerytury ubezpieczony powinien był – w celu wypłaty świadczenia emerytalnego – spełnić warunek rozwiązania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą. Prawo do emerytury ulega zawieszeniu, jeżeli emeryt nie rozwiąż wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. W przypadku ubezpieczonego taki obowiązek istniał w chwili nabycie prawa do emerytury i wynikał wprost z obowiązującego prawa. Skoro ubezpieczony nabył prawo do emerytury w okresie kiedy istniała konieczność rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą w celu realizacji prawa do emerytury przez jej wypłatę i na dzień złożenia wniosku oraz przyznania prawa do świadczenia nie doszło do rozwiązania tego zatrudnienia, a o jego rozwiązaniu w terminie późniejszym ubezpieczonym poinformował dopiero w grudniu 2014r. to nie może skutecznie domagać się wypłaty wstrzymanego za ten okres świadczenia.

Skarżący powołał przepis art. 116 ust 1 ustawy emerytalnej. Wskazał również, iż decyzję o wznowieniu wypłaty świadczenia wydaje na wniosek zainteresowanego.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wg końcowego zestawienia ewentualnie wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zawierała zarzutów skutkujących zmianą lub uchyleniem wyroku, stąd należało ją oddalić.

Stan faktyczny nie był spory., Sąd odwoławczy w pełni akceptuje ustalenia faktyczne Sądu I instancji, dlatego zbędnym jest ich ponowne powoływanie.

Stosownie do art. 100 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2015r. poz. 748 - dalej „ustawa emerytalna”), prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich, określonych ustawą, przesłanek wymaganych do nabycia tego prawa. Natomiast realizacja tego świadczenia następuje poprzez złożenie wniosku o przyznanie tego prawa do organu emerytalnego. Stąd wniosek o emeryturę, złożony przez ubezpieczonego do ZUS w dniu 11 października 2013r. stanowił wniosek o przyznanie i zarazem o wypłatę emerytury.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie VI U 4381/13, zmieniając decyzję ZUS w przedmiocie odmowy przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury, rozstrzygnął wyłącznie o jego prawie do tego świadczenia przyznając je od dnia 03 listopada 2013r. Realizując ten wyrok ZUS wydał decyzję z dnia 11 grudnia 2014r. odmawiając wypłaty świadczenia z powołaniem na sytuację unormowaną w przepisie art. 103 a ustawy EiRUFUS. W ten sposób rozpoznał wniosek ubezpieczonego o realizację świadczenia zgłoszony w dniu 11 października 2013r. Ubezpieczony wykazał jednakże – przedkładając w grudniu 2013r. świadectwo pracy, iż decyzja ta była nieprawidłowa, bowiem rozwiązał stosunek pracy już z dniem 4 listopada 2013r. Wobec udokumentowania przez ubezpieczonego warunku realizacji świadczenia z art. 103 a ustawy emerytalnej, odmowa wypłaty ubezpieczonemu świadczenia przez ZUS za okres od 05 listopada 2013r. do 30 listopada 2013r. była nieprawidłowa.

Ustawodawca, wprowadzając regulację zawartą w omawianym art. 103 a ustawy emerytalnej, miał na uwadze uniemożliwienie ubezpieczonym równoczesną realizację prawa do emerytury poprzez jego wypłatę z osiąganiem jakiegokolwiek przychodu z tytułu zatrudnienia kontynuowanego po nabyciu prawa do emerytury u pracodawcy, na rzecz którego realizowali je przed nabyciem prawa do wymienionego świadczenia . Innymi słowy osoba ubiegająca się o emeryturę i pozostająca w zatrudnieniu musiała liczyć się z tym, iż z dniem spełnienia wszystkich ustawowych warunków niezbędnych do nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia wprawdzie prawo to uzyska, jednakże realizacja tego prawa na jej rzecz (wypłata świadczenia) nastąpi dopiero wówczas, gdy rozwiąże ona stosunek pracy łączący ją z pracodawcą (pracodawcami), na rzecz którego świadczyła pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. W przeciwnym razie prawo do emerytury ulegnie natomiast zawieszeniu, skutkując wstrzymaniem jego realizacji do czasu rozwiązania stosunku pracy. Nie jest przy tym istotny fakt, czy potwierdzenie spełnienia ustawowych przesłanek nabycia prawa do emerytury nastąpi już w toku postępowania administracyjnego przed organem rentowym, czy też dopiero w następstwie ustaleń dokonanych w postępowaniu sądowym wszczętym na skutek odwołania wniesionego od decyzji organu rentowego. W konkretnej sprawie ubezpieczony nabył prawo do emerytury z dniem 3 listopada 2013r., a rozwiązał stosunek pracy z dniem 4 listopada 2013r. Od daty 5 listopada 2013r. stosownie do art. 103a ustawy emerytalnej, pozwany winien zatem podjąć wypłatę emerytury.

Z uzasadnienia apelacji wynika, iż pozwany odwołując się do przepisu art. 135 ustawy emerytalnej de facto zarzuca jedynie naruszenie ustępu 1 art. 135. Zgodnie z art. 135 ust 1 ustawy emerytalnej w razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano z urzędu decyzję o jej wznowieniu, z uwzględnieniem ust. 2. Pozwany błędnie powołuje się na ww. przepis, wskazując, iż dopiero w grudniu 2014r. ubezpieczony złożył wniosek o wypłatę świadczenia i świadectwo pracy. Osoba ubiegająca się o świadczenie nie musi bowiem składać odrębnie wniosku o przyznanie i wniosku o realizację świadczenia. Wniosek o wypłatę emerytury, jak wskazano wyżej, ubezpieczony złożył już w dniu 11 października 2013r., a stosunek pracy – zgodnie z oświadczeniem zawartym w tym wniosku – rozwiązał z dniem 4 listopada 2013r. Rację ma przy tym Sąd I instancji ubezpieczonego ponowne nawiązanie stosunku pracy pozostaje bez wpływu na realizację świadczenia. Stąd zarzut naruszenia prawa materialnego – art. 103 a i art. 135 ust 1 nie jest uzasadniony.

Zaskarżony wyrok odpowiada prawu, dlatego na zasadzie art. 385 kpc, SA oddalił apelację pozwanego.

O kosztach postępowania Sąd odwoławczy orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, tj. na podstawie art. 98 § 1 kpc – obciążając nimi pozwanego. Na koszty te składały się wynagrodzenie pełnomocnika ubezpieczonego za reprezentację w II instancji w wysokości zgodnej z § 11 ust 2 i § 12 ust 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013r. poz. 490 j.t.) w związku z § 1 pkt 3a i § 2 rozporządzenia zmieniającego Rady Ministrów z dnia 29.07.2015r. (Dz.U. z 2015r. poz. 1078) w związku z § 21 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. po z 1804) tj. 135 zł. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd II instancji ustalił w wysokości minimalnej , mając na uwadze niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia – art. 109 § 2 kpc in fine.

SSA B.Mazur SSA A.Podlewska SSA G.Horbulewicz