Sygn. akt III AUa 857/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2014 r. w Gdańsku

sprawy C. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 lutego 2013 r., sygn. akt VII U 3028/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż przyznaje C. Z. prawo do emerytury od dnia 31 marca 2012 r.

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie

Sygn. akt III AUa 857/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu C. Z. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153 poz. 1227 ze zm.). Organ rentowy wskazał, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu jako okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia: od dnia 07 września 1977 r. do dnia 30 września 1979 r. z tytułu zatrudnienia w (...) w K.; od dnia 21 maja 1980 roku do dnia 4 czerwca 1990 roku z tytułu zatrudnienia w firmie (...); od dnia 1 marca 1992 roku do dnia 15 lutego 1994 roku z tytułu zatrudnienia w (...); od dnia 15 października 1996 roku do dnia 31 lipca 1997 roku z tytułu zatrudnienia w firmie (...) sp. z o.o.

Odwołanie z dnia 27 września 2012 r. od powyższej decyzji pozwanego organu rentowego złożył ubezpieczony C. Z..

W odpowiedzi z dnia 12 listopada 2012 r. na odwołanie ubezpieczonego pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 26 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy C. Z. prawo do emerytury z dniem ukończenia 60 roku życia.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne. Ubezpieczony C. Z. , urodzony dnia (...), z zawodu kierowca, w dniu 08.03.2012 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego i nie pozostaje w stosunku pracy. Wymagany wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu (...) W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. staż sumaryczny 27 lat, 8 miesięcy i 3 dni okresów składkowych, jednakże nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 6 lat 7 miesięcy i 28 dni. Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 27 września 2012 r. pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu C. Z. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. W okresie od dnia 21 maja 1980 roku do dnia 04 czerwca 1990 roku pracował w (...) E. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony wynika to wprost ze znajdującego się w aktach sprawy świadectwa pracy z dnia 29 czerwca 1990 roku (k. 15 a.s.) wystawionego przez zakład pracy. (...) był przedsiębiorstwem sprzętowo-transportowym, posiadało samochody ciężarowe ( (...), (...) były to samochody ciężarowe powyżej 3,5 tony produkcji radzieckiej, były też (...), (...), (...)), którymi wożone były materiały budowlane i ziemne do budowy Zakładów (...) w K.. W spornym okresie czasu ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, jeździł na różnych samochodach, jednak wszystkie były ciężarowe Wnioskodawca zajmował się wywożeniem ziemi spod koparek na inne budowy, wysypiska bądź składowiska, rozwoził materiały budowlane do budowy C. w K.. Ubezpieczony, w spornym okresie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony nie tylko w pełnym wymiarze czasu, ale nierzadko także w godzinach nadliczbowych. Ubezpieczony posiada uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych od 20.01.1977 roku, na samochody ciężarowe z naczepą i przyczepą od 21 lutego 1978 roku, a od 30.03.1981 roku również na autobusy. Świadek K. W. znał ubezpieczonego ze wspólnej pracy w (...) w E. w którym był zatrudniony w okresie od 1986 roku do 1992 roku. Świadek J. O. znał ubezpieczonego ze wspólnej pracy w (...) w E., w którym był zatrudniony do 1979 roku, a przedtem w (...) w K..

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy zważył, iż odwołanie skarżącego C. Z. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15–letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne. Sąd Okręgowy przywołał znajdujące zastosowanie przepisy prawa i wskazał, że bezspornym jest, iż ubezpieczony w dniu (...) osiągnął 60 rok życia, na dzień złożenia wniosku udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz nie pozostaje w stosunku pracy. Przedmiotem sporu pozostawało jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany okres zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 21 maja 1980 roku do dnia 04 czerwca 1990 roku w (...) w E.. na stanowisku kierowcy samochodowego samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, gdyż jak wskazał pozwany organ rentowy (k. 4-5 akt sprawy), nie przedłożył on za sporny okres zatrudnienia świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym (świadectwo pracy, zeznania świadków K. W. i J. O.). Niewątpliwie został on potwierdzony zeznaniami świadków – współpracowników ubezpieczonego– którzy zgodnie wskazali, iż wnioskodawca przez cały sporny okres zatrudnienia w (...) najpierw w K., a potem (...) w E. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował wyłącznie jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Ze spójnych zeznań świadków i ubezpieczonego wynika, że jeździł on na różnych samochodach, jednak wszystkie były samochodami ciężarowymi o ładowności znacznie powyżej 3,5 tony. Zakład pracy ubezpieczonego świadczył usługi transportowe dla różnych przedsiębiorstw, związanych z budownictwem. Głównym zadaniem ubezpieczonego było rozwożenie materiałów budowlanych i ziemnych na budowy bądź wywożenie ziemi z wykopów na inne budowy bądź składowiska. Odnośnie podnoszonych przez pozwany organ rentowy zrzutów wskazać należy, iż prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach przysługuje wówczas, gdy ubiegający się o prawo wykonywał prace w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Decydujące znaczenie ma zatem rodzaj i wymiar wykonywanej pracy, a nie przedłożenie lub też nie świadectwa pracy w szczególnych warunkach określającego stanowisko pracy, ponieważ o zaliczeniu danego rodzaju pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach decyduje nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale charakter wykonywanych czynności. Nie sposób zatem było w ocenie Sądu Okręgowe podzielić zarzutów pozwanego skierowanych pod adresem ubezpieczonego, albowiem całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, iż ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał faktycznie prace kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca w spornym okresie wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, wobec tego był zatrudniony na stanowisku, o którym mowa w punkcie 2 działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, dalej: rozporządzenie. Uwzględnienie bowiem spornego okresu wskazuje, iż staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych jest dłuższy niż wymagany ustawą, a zatem, zgodnie z przepisem § 4 rozporządzenia, oznacza spełnienie tego wymogu do przyznania wnioskodawcy świadczenia emerytalnego w wieku obniżonym. Zatem C. Z. spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ osiągnął 60 rok życia, na dzień złożenia wniosku udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz nie pozostawał w stosunku pracy , a także spełnił przesłankę udokumentowania stażu co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. W konkluzji z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy na mocy art. 477 14 § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił zaskarżoną decyzję organu ubezpieczeniowego z dnia 27 września 2012 r. i przyznał z dniem ukończenia 60 roku życia mając na uwadze fakt, iż wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył w dniu 08 marca 2012 r. oraz dyspozycję art. 129 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstawania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy, zaskarżając go w części dotyczącej zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 27.09.2012r. i przyznania wnioskodawcy C. Z. prawa do emerytury od dnia 14.03.2012r., zamiast od dnia 2.04.2012r., zarzucając: naruszenie przepisu art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst Dz. U. z 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póżn. zm. ) w związku z § 2 § 3 i § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 z póżn. zm. ) poprzez przyjęcie, iż wnioskodawca już w dacie 14.03.2012r., to jest w dniu, w którym pozostawał w stosunku pracy, spełnił wszystkie warunki do przyznania prawa do emerytury, naruszenia art. 100 oraz art. 129 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst : Dz.U.z 2004r, Nr 39, poz.353 ze zm.), i przyznanie ubezpieczonemu C. Z. prawa do emerytury od dnia 14.03.2012r. -przed dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji. W uzasadnieniu skarżący w szczególności podniósł, iż ubezpieczony (ur. (...)), na dzień 1.01.1999r. legitymuje się stażem ogółem w wymiarze ponad 25 lat oraz na dzień przyznania prawa do emerytury wiekiem 60 lat. Ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy w dniu 1.04.2012r.(k.79 plik (...)). W tym stanie sprawy uznając, iż wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu (...)., a stosunek pracy rozwiązał w dniu 1.04.2012r.(k.79 plik E), prawo do świadczenia winno zostać przyznane od dnia 2.04.2012r., a nie od ukończenia 60 roku życia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego zasługuję na uwzględnienie w części.

Na wstępie wskazać należy, że stosownie do treści art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, a zatem skoro organ rentowy nie kwestionuje ustaleń Sądu I instancji, w szczególności co do: osiągnięcia przez ubezpieczonego obniżonego wieku emerytalnego /60 lat/; 27 lat 8 miesięcy i 3 dni ogólnego stażu zatrudnienia; ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych i nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, Sąd odwoławczy także przyjmuje je za własne.

Podkreślenia natomiast wymaga, iż rozwiązanie stosunku pracy z ubezpieczonym nastąpiło w dniu 30 marca 2012r., co jednoznacznie wynika z informacji pracodawcy uzyskanej na etapie postępowania apelacyjnego /k. 50/, a nie jak błędnie wskazał organ rentowy w oparciu o wydruk z systemu informatycznego w dniu 1 kwietnia 2012r.

Przypomnieć również można, iż ubezpieczony wniósł odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania wnioskowego świadczenia, tj. prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /t.j. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227, dalej ustawa emerytalna/. Wskazany przepis wraz z art. 32 ustawy emerytalnej oraz przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze /dalej rozporządzenie/, określają dla mężczyzn następujące przesłanki prawa do wcześniejszej emerytury: ukończony 60 rok życia, 25 letni ogólny staż ubezpieczeniowy, 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r., nieprzystąpienie do OFE albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Istotnym jest, na co słusznie wskazał skarżący w apelacji, iż prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa /art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej/.

Konfrontując realia przedmiotowej sprawy z treścią przytoczonych przepisów, należy zauważyć, iż prawo do świadczenia emerytalnego powstało z chwilą spełnienia ostatniej z przesłanek - rozwiązaniem stosunku pracy, co nastąpiło z dniem 30 marca 2012r., a dokładniej z jego upływem /art. 111 § 1 kc/. W tej sytuacji prawo do emerytury na mocy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznać należało od dnia 31 marca 2012r., a nie od dnia osiągnięcia 60 roku życia czy też od dnia 2 kwietnia 2012r.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł, jak w pkt. 1 sentencji, zaś w pkt. 2 w pozostałym zakresie apelację oddalił, na mocy art. 385 k.p.c.