Sygn. akt: III U 85/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lipca 2014 r. w O.

sprawy z odwołania R. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania R. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 31.12.2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. K. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.12.2013r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 85/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31.12.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił R. K. prawa do emerytury.

R. K. wniósł odwołanie od tej decyzji. Podniósł, że spełnił wszystkie warunki do uzyskania prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że R. K. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 13.12.2013r. R. K. złożył w Oddziale ZUS wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku ZUS uznał, że R. K. osiągnął wymagany wiek emerytalny 60 lat, na dzień 01.01.1999r. legitymuje się on łącznym stażem pracy 25 lat, 9 miesięcy i 7 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Jednakże ZUS nie uznał żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

R. K. urodził się dnia (...)zatem podstawą ubiegania się przez niego o prawo do emerytury jest art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz.1440 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na okoliczność pracy w szczególnych warunkach w Państwowym Ośrodku (...) w K. R. K. złożył do ZUS świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.06.1993r., z którego wynika, iż w okresie od dnia 11.01.1974r. do dnia 24.07.1991r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace ślusarza-spawacza przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym; mechanika przy naprawie maszyn i urządzeń w kanałach remontowych na stanowisku: ślusarza–spawacza–mechanika określonym w wykazie B dział XIII poz. 12, 15 pkt 1, 2, 3 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 55 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14.07.1983r. (Dz. Urz. MRiGŻ z 1983r. nr 3 poz. 7).

ZUS nie zaliczył tego okresu R. K. do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach z uwagi na powołanie się w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach na nieaktualne zarządzenie resortowe i wykaz B, ponieważ w złożonym świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.06.1993r. pracodawca powołał się na zarządzenie Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14.07.1983r., które utraciło moc obowiązującą, ponadto zdaniem organu rentowego stanowisko nie jest zgodne z zarządzeniem resortowym.

Na okoliczność charakteru pracy odwołującego w spornym okresie Sąd dopuścił dowód z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych oraz z zeznań świadków K. A. (k.46-47), J. B. (k.47-48) i odwołującego R. K. (k.48).

Z zeznań świadków oraz odwołującego wynika, że R. K. po przyjęciu się do (...) w K., został skierowany na kurs spawacza i pracował tam jako spawacz elektryczny i gazowy. (...) w K. wykonywał kooperację dla Zakładów (...) w W. i ramach tego w (...) były spawane części do koparek. Odwołujący wykonywał jedynie prace spawalnicze oraz cięcie palnikami. Odwołujący pracował wraz z innymi kilkunastoma spawaczami na wydzielonej dla nich spawalni na hali. Na tej hali nie wykonywano żadnych prac ślusarskich. Oprócz pracy na hali - w razie potrzeby spawacze szli do warsztatu mieszczącego się przy głównym mechaniku, na którym pracowali ślusarze, aby tam wykonywać prace spawalnicze, albowiem na warsztacie tym nie było spawacza. Obowiązek ten dotyczył wszystkich spawaczy pracujących na hali. Z zeznań odwołującego wynika ponadto, że pod koniec jego zatrudnienia kazano mu chodzić do mechaników i tam spawać. Odwołujący nie akceptował tego i rozwiązał stosunek pracy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego. Świadkowie są osobami, które pracowały z odwołującym w tym samym okresie. Świadek K. A. pracował jako spawacz i miał stanowisko pracy obok odwołującego. Świadek analogicznie jak odwołujący miał określone stanowisko jako ślusarz-spawacz i z tego powodu ZUS odmówił mu także przyznania prawa do emerytury w oparciu o art.184 w/w ustawy. K. A. odwołał się od tej decyzji i w sprawie IIIU 188/11 Sąd Okręgowy w Ostrołęce przyznał mu prawo do emerytury. Wyrok ten uprawomocnił się. Także świadek J. B. pracował jako spawacz. Razem z odwołującym pracował wcześniej w (...)zie, obaj podjęli pracę w (...) w K. i zostali skierowani na kurs spawalniczy. Nadto ich zeznania znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych.

Z podania o pracę z dnia 03.01.1974r. znajdującego się w aktach osobowych odwołującego jak i angażu z dnia 11.01.1974r wynika, że R. K. został zatrudniony w pełnym wymiarze godzin pracy na stanowisku ślusarza. Jednakże w piśmie datowanym na 01.02.1979r. pracodawca określał odwołującego jako spawacza i tak określał go też w dokumentach z późniejszych dat. Dopiero w 1991r. pojawia się określenie „spawacz-mechanik”, a w dniu 24.07.1991r. dochodzi do rozwiązania umowy o pracę. Nadto z kart płac wynika, że odwołujący otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.

Z książeczki spawacza wynika natomiast, że odwołujący posiadał wszystkie uprawnienia do spawania, w tym specjalistyczne i tak spawał. Ubezpieczony zdobył uprawnienia spawalnicze tuż po zatrudnieniu w (...) w K. i pierwszy egzamin weryfikacyjny odbył w dniu 22.05.1974r. Natomiast uprawnienia do spawania gazowego miał od dnia 26.10.1981r.

W oparciu o powyższe dowody, Sąd uznał, że R. K. od dnia 22.05.1974r. pracował przy spawaniu i cięciu elektrycznym i gazowym. Jako początkową datę tego okresu Sąd przyjął dzień uzyskania uprawnień na spawanie elektryczne, wynikający z książeczki spawacza. W przekonaniu Sądu ówczesny pracodawca odwołującego nie przywiązywał wagi do nazewnictwa stanowisk pracy swych pracowników. Taki wniosek płynie nie tylko z materiału dowodowego zgromadzonego w tej sprawie, ale również wynika ze sprawy IIIU 188/11. Zakład ten miał kooperację z Zakładami (...) i prace związane z tą kooperacją polegały w szczególności na spawaniu. Pracodawca był zainteresowany pozyskiwaniem spawaczy. Dlatego zatrudniał nie tylko osoby mające już uprawnienia spawalnicze, ale także zatrudniał osoby bez takich uprawnień i organizował pracownikom kursy, aby pozyskali umiejętność i uprawnienia spawalnicze. Logika wskazuje na to, że skoro pracodawca posłał odwołującego na kurs spawalniczy – to po to, aby z jego umiejętności skorzystać jak najszybciej. Wprawdzie odwołujący twierdził, że spawał od samego początku, gdy się zatrudnił u tego pracodawcy. Jednak Sąd uznał, że pewną datą jest dzień ukończenia kursu na spawacza. Sąd uznał, że z materiału dowodowego wynika, że od tej daty R. K. zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy spawaniem elektrycznym i gazowym oraz cięciem elektrycznym. Natomiast pojawiające się dodatki w nazewnictwie jego stanowiska pracy typu: ślusarz-spawacz lub spawacz-mechanik wynikają jedynie z faktu, że okresowo jako spawacz pracował ze ślusarzami lub z mechanikami. Nadto Sąd miał na uwadze, że pierwszy zapis w aktach osobowych świadczący o tym, że odwołujący pracuje z mechanikami, pojawił się dopiero dnia 24.07.1991r. - w piśmie samego odwołującego, który określił swe stanowisko jako spawacz-mechanik. We wcześniejszych dokumentach nie pojawiało się określenie „mechanik”. Natomiast z kart wynagrodzeń wynika, że R. K. określany był jedynie jako spawacz i do lutego 1991r. otrzymywał dodatek szkodliwy. Wprawdzie odwołujący twierdzi, że do końca zatrudnienia, czyli do dnia 24.07.1991r. jedynie spawał, lecz z uwagi na to, że nie wynika to z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych – Sąd uznał, że pewną datą, do której można przyjąć, iż odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu jako spawacz jest data 31.01.1991r, albowiem wysokość dodatku szkodliwego za luty 1991r. świadczy o tym, że nie został wypłacony za pełny miesiąc.

Wobec powyższego odwołujący w tym postępowaniu wykazał okres pracy w szczególnych warunkach od dnia 22.05.1991r. do dnia 31.01.1991r. Okres ten wynosi 16 lat, 8 miesięcy i 10 dni. Jest to stanowisko wyszczególnione w wykazie A dziale XIV poz. 12 powoływanego na wstępie rozporządzenia.

Z tych względów Sąd uznał, że R. K. spełnił wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do emerytury w oparciu o art.184 powoływanej na wstępie ustawy i przyznał mu prawo do emerytury począwszy od dnia 01.12.2013r. stosownie do treści art.129 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję na mocy art.477 14§2 k.p.c.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o prawie do emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności, z uwagi na wadliwość zapisów w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.06.1993r., przedłożonym przez ubezpieczonego. Ocena, czy odwołującemu należy zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach sporny okres wymagała przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego, co możliwe było dopiero przed Sądem po zapoznaniu się z zawartością akt osobowych odwołującego się.

Wobec powyższego w tym zakresie Sąd orzekł na mocy art.118 ust.1 a w/w ustawy.