Sygn. akt: III U 902/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Suchcicka
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Bednarek

po rozpoznaniuna rozprawie w dniu 26 lipca 2013 r. w O.

sprawy z odwołania T. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 25.04.2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. L. prawo do emerytury od dnia 1 marca 2013r.

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 902/13

UZASADNIENIE

T. L. wniósł odwołanie od decyzji ZUS z dnia 25.04.2013r., którą to decyzją O/ZUS odmówił mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, wskazując, że nie udowodnił on wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego odwołanie wskazując, że T. L. nie spełnia warunków koniecznych do przyznania wcześniejszej emerytury, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat oraz legitymowania się ogólnym stażem pracy ponad 25 lat na dzień 1.01.1999r. to nie posiada wymaganego 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. ZUS uznał dla odwołującego okres pracy w szczególnych warunkach wynoszący 13 lat, 4 miesiące i 22 dni, organ nie uznał pracy T. L. w Państwowym Ośrodku (...) w P. w okresie od 11.06.1973r. do 15.08.1983r. z powodu braku formalnego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionego przez zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji i w oparciu o przepisy resortowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29.03.2013r. odwołujący T. L. złożył w Oddziale ZUS w P. Inspektoracie w P. wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. ZUS po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 25.04.2013r. odmówił mu prawa do świadczeń emerytalnych, uznając, że nie spełnił on wszystkich warunków niezbędnych do otrzymania tego świadczenia.

ZUS nie uwzględnił okresów pracy odwołującego w okresie od 11.06.1973r. do 15.08.1983r. w Państwowym Ośrodku (...) w P. jako okresów pracy w warunkach szczególnych i z uwagi, iż ubezpieczony legitymuje się jedynie 13 letnim okresem pracy w takich warunkach zamiast wymaganych 15 lat odmówił mu prawa do świadczeń emerytalnych.

Odwołujący był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w okresach od 11.06.1973r. do 15.08.1983r. w Państwowym Ośrodku (...) jako mechanik napraw pojazdów samochodowych, w zakładzie pracy wykonywał prace polegające na naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych w pełnym wymiarze czasu pracy.

Organ rentowy zaliczył dla odwołującego ogólny staż pracy na dzień 1.01.1999r. wynoszący 28 lat 4 miesiące i 24 dni.

T. L. ukończył 60 lat w dniu 5.05.2011r., nie jest członkiem OFE.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o: dowód z przesłuchania odwołującego w charakterze strony, zaznania świadka J. L. ( k.24 adnotacja 28:54), zeznań świadka L. K. (k.24 adnotacja 16:39), dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych T. L. a także aktach rentowych (...).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1.01.1999r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy (25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet).

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (art. 184 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej ustawy ubezpieczonym, będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt. 1, przy czym wiek ten, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury, stosownie do art. 32 ust. 4 ustawy, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Zgodnie z § 4 powołanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do Rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany 25-letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r.). Ukształtowane i utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza jednak wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.02.1996r„ II URN 3/95, OSNP 1996 /16/239).

Zdaniem Sądu w świetle przytoczonych przepisów T. L. spełnia wszystkie wymagane przesłanki niezbędne do uzyskania prawa do emerytury. Osiągnął wymagany wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, na dzień 1.01.1999r. udowodnił wymagany 25-letni staż pracy w tym 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach.

Z przedstawionych dla Sądu akt rentowych wynika bezspornie, że organ rentowy uwzględnił odwołującemu ogólny staż pracy wynoszący 28 lat 4 miesiące i 22 dni, wymaganie 25 letniego okresu pozostawało więc poza jakkolwiek wątpliwością.

Sporną kwestia pozostało więc posiadanie przez ubezpieczonego wymaganego 15-letniego okres pracy w warunkach szczególnych, przy czym ZUS uznał okres 13 lat 4 miesięcy i 22 dni, które to okresy przypadały w czasie pracy odwołującego w Nadleśnictwie P.. Organ rentowy nie uznał okresu pracy ubezpieczonego w Państwowym Ośrodku (...) w okresie od 11.06.1973r. do 15.08.1983r. tj. okresu 10 lat, 2 miesięcy oraz 5 dni.

Celem dokładnego wyjaśnienia charakteru pracy T. L. na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych w Państwowym Ośrodku (...) w P. Sąd postanowił dopuścić dowód z zeznań świadków L. K., J. L. oraz zeznań odwołującego słuchanego w charakterze strony.

Z zeznań świadków wynika, że odwołujący pracował w Państwowym Ośrodku (...) w P. jako mechanik i zajmował się wyłącznie naprawą pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych. Odwołujący pracował na dziale szybkiej naprawy i jako jedyny w całym zakładzie naprawiał wspomniane pompy. Świadkowie zgodnie potwierdzili, że ubezpieczony pracował w oddzielnym pomieszczeniu, które cały czas było zapylane przez naprawiane pompy i warunki pracy były bardzo trudne. Zgodnie z zeznaniami świadków T. L. zajmował się naprawą pomp gdyż posiadał odpowiednie przeszkolenie uzyskane od swego poprzednika i w trakcie nauki w przyzakładowej szkole. Obaj świadkowie zgodnie potwierdzili, że tylko T. L. zajmował się naprawą pomp i nie było nikogo kto by go zastępował a w przypadku urlopu - nienaprawione urządzenia czekały na powrót odwołującego z urlopu. Świadek L. K. zeznał, że ubezpieczony bardzo często był wzywany z urlopu do pilnych napraw gdyż nikt inny nie był w stanie podjąć się tego rodzaju napraw. Świadek J. L. ponadto potwierdził, że T. L. dostawał dodatkowe wynagrodzenie za pracę w szkodliwych warunkach oraz dodatki rzeczowe w postaci artykułów spożywczych.

Świadkowie zgodnie przyznali, że odwołujący pracował na pełny etat i zajmował się jedynie naprawą pomp gdyż praca ta zajmowała mu całe dnie z uwagi na duże nakłady pracy i nie mógł wykonywać innych zajęć.

Zeznania świadków w pełni korespondują z zeznaniami odwołującego, który potwierdził, że jego praca polegała jedynie na naprawach pomp wtryskowych, wtryskiwaczy oraz okazjonalnie gaźników do silników spalinowych. Ponadto potwierdził on, że otrzymywał dodatek w pracy w Państwowym Ośrodku (...) w P. za pracę w szkodliwych warunkach.

Zeznania świadków Sąd uznał za w pełni wiarygodne i spójne. Świadkowie są osobami obcymi dla odwołującego, nie mają żadnego interesu aby mówić nieprawdę. Świadkowie pracowali razem z odwołującym i mają bezpośrednią wiedzę na temat rodzaju i charakteru wykonywanego przez niego pracy. Sąd dał wiarę tym zeznaniom w całości tym bardziej, iż pokrywają się z aktami osobowymi odwołującego (min. w zakresie okresów pracy oraz otrzymywania przez ubezpieczonego dodatków za pracę w warunkach szkodliwych).

Mając na uwadze zgromadzony materiał Sąd uznał okres pracy T. L. w Państwowym Ośrodku (...) w P. od 11.06.1973r. do 15.08.1983r. (tj. okres 10 lat, 2 miesięcy i 5 dni) za pracę w szczególnych warunkach zgodnie z działem XIV poz. 14 wykazu A załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. tj. prace mechanika przy naprawie pomp wtryskowych i gazików do silników spalinowych.

Sumując powyższe okresy pracy odwołującego w szczególnych warunkach uznane przez ZUS tj. 13 lat 4 miesięcy i 22 dni – T. L. posiada okresy pracy w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat na dzień 1.01.1999r. ( dokładnie 23 lata 6 miesięcy i 27 dni).

Odwołujący się spełnia także pozostałe warunki konieczne do ustalenia prawa do emerytury, określone w art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż udokumentował on na dzień 1.01.1999r. wymagany ogólny staż pracy 25 lat, ukończył wiek 60 lat z dniem (...) oraz osiągnął okres pracy w warunkach szczególnych wynoszący co najmniej 15 lat. Ponadto odwołujący nie jest członkiem OFE.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd uznał, że T. L. przysługuje prawo do emerytury wcześniejszej od dnia 1.03.2013r. tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Zgodnie bowiem z art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do świadczeń powstaje z dniem spełniania wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, a zgodnie z art. 129 ust 1 wspomnianej ustawy świadczenia wypłaca sie poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszoną wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W niniejszej sprawie odwołujący złożył wniosek o emeryturę w dniu 29.03.2013r. a jednocześnie spełniał w tym dniu wszystkie wymogi niezbędne do przyznania emerytury.

Stosownie do treści art.118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd, orzekając o prawie do emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności. Ocena, czy odwołującemu należy zaliczyć okres pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie wymagała przeprowadzenia postępowania dowodowego, wykraczającego poza ocenę dokumentów jakiej mógł dokonać ZUS.

Mając na względzie przytoczone argumenty Sąd uznał brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i orzekł jak w pkt.2 wyroku.