Sygn. akt V U 1419/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Stanisław Pilarczyk

Protokolant Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2013 r. w Kaliszu

odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 17 października 2013 r. Nr (...)

w sprawie J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 17 października 2013 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. K.prawo do emerytury począwszy od dnia (...).

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 października 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., odmówił wnioskodawcy J. K. przyznania prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdyż zdaniem organu rentowego wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracz w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł J. K. domagając się przyznania prawa do emerytury, gdyż jego zdaniem udowodnił on wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wnioskodawcy wniósł o jego oddalenie.

Sąd poczynił następujące ustalenia:

Wnioskodawca J. K.urodził się (...). Na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca udowodnił 25 lat, 3 miesiące i 11 dni okresów składkowych, w tym 13 lat, 10 miesięcy i 21 dni okresów pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca wniosek o emeryturę złożył w dniu 7 października 2013 roku. Nie jest on członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego (okoliczności niesporne).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było to, iż czy wnioskodawcy można zaliczyć do okresów pracy w szczególnych warunkach okres jego zasadniczej służby wojskowej.

Wnioskodawca od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 7 kwietnia 1989 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...)w K., jako technik weterynarii. Wnioskodawca w okresie od dnia 25 października 1974 roku do dnia 11 października 1976 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. Przed odbyciem zasadniczej służby wojskowej, jak i po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, wnioskodawca pracował jako technik weterynarii w (...)w K.. Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do okresu pracy w szczególnych warunkach okres jego pracy w (...)w K.od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 24 października 1974 roku i od dnia 12 października 1976 roku do dnia 7 kwietnia 1983 roku (dowód – świadectwo pracy wnioskodawcy i świadectwo pracy w szczególnych warunkach z (...) w K., kserokopia książeczki wojskowej i zaświadczenia o odbyciu zasadniczej służby wojskowej – akta emerytalne wnioskodawcy).

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 roku, Nr 15, poz. 1227 ze zmianami) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy tj. 1 stycznia 1999 roku osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymaganych w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn;

oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tej ustawy.

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożenia wniosku o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionym w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w niższym wieku emerytalnym niż określona z art. 27 pkt. 1. Stosownie do treści art. 32 ust. 2 przytoczonej ustawy, dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Szczegółowe warunki uzyskania dochodzonego świadczenia reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43, ze zmianami). Zgodnie z treścią § 1 ust. 1 tego rozporządzenia stosuje się je do pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w jego § 4 – 15, oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia). Okresy pracy w powyższych okolicznościach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia). Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Zaś po myśli § 4 ust. 1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, lub w świadectwie pracy, to w orzecznictwie powszechnie przyjmuje się możliwość dowodzenia okoliczności szczególnego charakteru lub szczególnych warunków pracy wszelkimi znanymi prawi procesowemu dowodami (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 roku, II UZP 998/84, Lex Polonica nr 321128).

W postępowaniu sądowym, toczącym się z odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego, dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo skarżącego do świadczenia i to zarówno wtedy, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument taki z żadnych przyczyn nie może być sporządzony (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 grudnia 2004 roku, III AUa 2472/03, Lex nr 151770).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 cytowanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresami składkowymi są okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresu jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby.

W okresie odbywania przez wnioskodawcę zasadniczej służby wojskowej obowiązywał art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (Dz. U. z 1967 roku Nr 44, poz. 440). Stanowił on o zaliczaniu okresu odbytej służby wojskowej do wszelkich uprawnień, związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu służby podjęli, w zakreślonym ustawowo terminie, zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby. W myśl art. 108 ust. 4 ustawy, zastosowanie miału rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 roku, w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzi (Dz. U. Nr 44, poz. 318). Zgodnie z § 5 rozporządzenia, żołnierzowi, który podjął zatrudnienie zgodnie z zasadami określonymi w § od 2 do 4, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień, uzależnionych od wykonywanie pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia, zakład pracy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania go do służby wojskowej, był obowiązany niezwłocznie zatrudnić go na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od zwolnienia z tej służby żołnierz zgłosi powrót do pracy.

Podkreślenia wymaga, że na wskazanych warunkach okres zasadniczej lub okresowej służby wojskowej podlegał zaliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie „wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych”. Należy więc uznać, że „wszelkie uprawnienia wynikające z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych” to także uprawnienia wynikające z ubezpieczenia społecznego, będące pochodnymi pozostawania w stosunku pracy, a więc okres czynnej służby wojskowej, zaliczony na wskazanych warunkach do okresu zatrudnienia (stosunku pracy) trzeba traktować w prawie ubezpieczeń społecznych tak, jak okres podlegania ubezpieczeniu z tytułu stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 roku, I UK 126/09, OSNP 2011/7-8, 112; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2006 roku, III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108, M.P.Pr. 2007/8/434)/.

W ocenie Sądu, należy zgodzić się ze stanowiskiem, iż możliwe jest doliczenie okresu zasadniej służby wojskowej do wymaganej dla otrzymania świadczenia emerytalnego ilości okresów pracy, wykonywanej w warunkach szczególnych. Znajduje ono odzwierciedlenie także w aktualnej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, który wskazuje, iż okres służby wojskowej dla żołnierza, zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 4 ze zmianami) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2012 roku, I UK 399/11). Sąd Najwyższy bowiem za trafny uznał pogląd odnośnie wymogu stosowania regulacji prawnych obowiązujących w okresie odbywaniu przez wnioskodawcę zasadniczej służby wojskowej, to jest brzmienia przepisów uprawniających do zaliczenia czasu odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia, w tym w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2010 roku, I UK 333/09; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 kwietnia 2013 roku, III AUa 1412/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 marca 2013 roku, III AUa 1600/12; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 roku, III AUa 17853/11, Lex nr 1238750).

W uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 roku, sygnatura II UZP 6/13, wskazano, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku, o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220) zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku, o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst, Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227 ze zmianami). Identyczne stanowisko co Sąd Najwyższy w cytowanej uchwale z dnia 16 października 2013 roku, zajął Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 23 października 2013 roku (III AUa 98/13, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych).

Wnioskodawca przed rozpoczęciem służby wojskowej pracował w szczególnych warunkach, wykonując pracę technika weterynarii, a praca ta jest wymieniona w wykazie A, dział XII poz. 4 do cytowanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku i w wykazie A część B dział XII poz. 4 pkt. 2 stanowiącego załącznik nr 1 zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz. MRLiGŻ Nr 2 poz. 4) a po zakończeniu służby wojskowej, w terminie 30 dni, zgłosił zwój powrót na poprzednie stanowisko pracy i został ponownie na nim zatrudniony. Dlatego należało zaliczyć wnioskodawcy również okres zasadniczej służby wojskowej do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Tak więc, jeżeli do okresu pracy w szczególnych warunkach wnioskodawcy, w wymiarze 13 lat, 10 miesięcy i 21 dni, dodamy okres jego służby wojskowej od dnia 25 października 1974 roku do dnia 11 października 1976 roku, to wnioskodawca udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 roku ponad 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach. Na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca udowodnił również 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, ma ukończone 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na podstawie art. 129 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach, emeryturę wnioskodawcy należało przyznać od dnia (...), kiedy to wnioskodawca ukończył 60 lat, gdyż wniosek o emeryturę został złożony w dniu 7 października 2013 roku.

W tym stanie rzeczy zaskarżona decyzja, zgodnie z art. 477 14 § k.p.c. podlegała zmianie i orzeczono jak w wyroku.