Czwartek, 28 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5876
Czwartek, 28 marca 2024
Sygnatura akt: III AUa 878/12

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2012-12-05
Data orzeczenia: 5 grudnia 2012
Data publikacji: 15 listopada 2017
Data uprawomocnienia: 5 grudnia 2012
Sąd: Sąd Apelacyjny w Krakowie
Wydział: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący: Monika Kowalska
Sędziowie: Ewa Drzymała
Maria Szaroma

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Dubis
Hasła tematyczne: Emerytura Wcześniejsza
Podstawa prawna: art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z FUS

Sygn. akt III AUa 878/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Monika Kowalska

Sędziowie:

SSA Maria Szaroma (spr.)

SSA Ewa Drzymała

Protokolant:

st. sekr. sądowy Ewa Dubis

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2012 r. w Krakowie

sprawy z wniosku Z. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach Wydziału V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 18 kwietnia 2012 r. sygn. akt V U 331/12

u c h y l a zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kielcach.

Sygn. akt III AUa 878/12

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 5 grudnia 2012 r.

Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Kielcach V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. z dnia 23 stycznia 2012 r. w ten sposób, iż przyznał Z. B. emeryturę począwszy od stycznia 2012 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca w okresie od 13 maja 1970 r. do 31 maja 1988 r. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w K.. W dniu 30 maja 1988 r. były pracodawca wystawił mu świadectwo pracy, w którym potwierdził powyższy okres zatrudnienia na stanowisku zbrojarz – betoniarz. W tym dokumencie wskazano, że w okresie od 15 lutego 1973 r. do 4 stycznia 1974 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową, natomiast od 19 stycznia 1981 r. do 30 czerwca 1982 r. pracował na eksporcie w L., a od 3 czerwca 1996 r. do 4 czerwca 1987 r. na eksporcie w Z.. Archiwum (...) (...) w K., na podstawie akt osobowych i dokumentacji płacowej, potwierdziło zaświadczeniem z dnia 24 listopada 1998 r. okres zatrudnienia ubezpieczonego na stanowisku zbrojarz – betoniarz, wyszczególniając ww. okresy: zasadniczej służby wojskowej oraz pracy na eksporcie w L. iZ.. Wnioskodawca na w/w stanowisku pracował na podstawie umowy o pracę, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd I instancji przyjął, że ogólny staż pracy Z. B. wyniósł 28 lat, 3 miesiące i 17 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy podniósł, że spór w niniejszej sprawie dotyczył tego, czy zatrudnienie wnioskodawcy w okresie od dnia 13 maja 1970 r. do dnia 31 maja 1988 r., na stanowisku betoniarza w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w K., podlega zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu dołączona do odwołania kserokopia świadectwa pracy, umowy o pracę oraz znajdujące się w aktach ZUS zaświadczenie dają podstawę przyjąć, że wnioskodawca świadczył stale i w pełnym wymiarze pracę na stanowisku zbrojarz-betoniarz, ujętą w wykazie A dział V, poz. 4 pkt 1 i 3, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. ( Dz, U. MB i PMB nr 3 poz. 6). Sąd Okręgowy podkreślił, że nie ma znaczenia fakt zatrudnienia wnioskodawcy na powyższych stanowiskach jednocześnie, gdyż stanowiska te mieszczą się w zakresie prac zaliczanych do pracy w warunkach szczególnych. Uwzględnienie okresu pracy od 1 maja 1970 r. do 31 maja 1988 r. w ocenie Sąd I instancji sprawiło, że bezzasadnym było czynienie rozważań co do pozostałych okresów, gdyż zostało w sprawie wykazane, że wnioskodawca spełnia warunek legitymowania się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy powołując się na art. 27, art. 32 i art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227 z późn. zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 r. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), uznał, że wnioskodawca spełnia przesłanki, od których zostało uzależnione nabycie prawa do emerytury, w szczególności legitymuje się wymaganym stażem pracy w szczególnych warunkach. Z tego względu Sąd I instancji orzekł jak w sentencji na podstawie art. 477 14§ 2 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy wnosząc o jego zmianę i oddalenie odwołania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Strona skarżąca zarzuciła naruszenie 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227 z późn. zm.) oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 r. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż wnioskodawca w okresie od 13 maja 1970 r. do 31 maja 1988 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych, a w konsekwencji uznanie za udowodnione, iż posiada co najmniej 15 lat stażu pracy w warunkach szczególnych. Ponadto naruszenie przepisów postępowania w szczególności art. 233 §1 k.p.c. poprzez niedostateczne wyjaśnienie, na jakim stanowisku i w jakim wymiarze wnioskodawca był zatrudniony w powyższym okresie.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że Sąd I instancji bezpodstawnie zaliczył wnioskodawcy okres zatrudnienia od 13 maja1970 r. do 31 maja 1988 r. jako pracę w warunkach szczególnych. W ocenie strony skarżącej budzi poważne zastrzeżenia, czy przez cały uwzględniony okres zatrudnienia wnioskodawca świadczył pracę na stanowisku betoniarz-zbrojarz i czy także pracę tą świadczył na budowach eksportowych w okresie od 19 stycznia 1981 r. do 30 czerwca 1982 r. i od 3 czerwca 1986 r. do 4 czerwca 1987 r.

Organ rentowy zarzucił zatem, że mimo wątpliwości co do rodzaju wykonywanych przez wnioskodawcę prac w spornym okresie Sąd Okręgowy nie przeprowadził wszechstronnego postępowania dowodowego, ograniczając się jedynie do dowodu z akt ZUS i kserokopii umowy o pracę oraz świadectwa pracy. Sąd I instancji nie przeprowadził dowodu z akt osobowych ani z zeznań świadków, jak również z zeznań wnioskodawcy na okoliczność charakteru zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w K. i rodzaju wykonywanych przez niego prac w okresie tego zatrudnienia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Przed organem rentowym sprawa emerytalna ma charakter administracyjno - prawny, a w postępowaniu stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (art. 180 k.p.a.). W związku z powyższym organ rentowy ma ograniczoną swobodę prowadzenia postępowania dowodowego. Z przepisów proceduralnych wynika bowiem jakie środki dowodowe stanowią podstawę ustalenia konkretnych okoliczności. Tym przepisem jest właśnie § 2 ust.2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Dokumenty wyszczególnione w tym przepisie są dla organu rentowego wiążące zarówno w pozytywnym jak i negatywnym znaczeniu, co oznacza, że brak zaświadczenia organ powinien traktować jako brak dowodu na fakt wykonywania pracy tego rodzaju. Jednakże na etapie postępowania odwoławczego na skutek zaskarżenia decyzji organu rentowego przedmiotowa sprawa przekształca się w sprawę cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c., a więc do jej rozpoznania stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Z tego względu zgodnie z art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. Ten wyjątek od zasady wyrażonej w art. 247 k.p.c. sprawia, że fakt zatrudnienia w szczególnych warunkach może być dowodzony za pomocą każdego dowodu, a więc dopuszczalne jest dowodzenie za pomocą zeznań świadków (tak: SN w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 8 kwietnia 1999 r. II UKN 619/98 OSNP 2000/111439).

Szczątkowo przeprowadzone przez Sąd Okręgowy postępowanie dowodowe nie daje podstaw do zaakceptowania wydanego w sprawie rozstrzygnięcia. Sąd I instancji ograniczył bowiem postępowanie dowodowe jedynie do pobieżnej analizy akt rentowych oraz kserokopii umowy o pracę i świadectwa pracy, co na gruncie przepisów postępowania cywilnego jest niedopuszczalne. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007 r., sygn. akt V CSK 115/07, M.Prawn. 2007/17/930, sąd jest zobowiązany do wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia. Jeśli uzasadnienie nie zawiera wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia poprzez ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej lub wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, wówczas orzeczenie podlega uchyleniu, zaś sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania. Mając na uwadze powyższe uznać należy, że zaliczenie przez Sąd Okręgowy okresu od 1 maja 1970 r. do 31 maja 1988 r. do stażu pracy w warunkach szczególnych związane być powinno z jednoznacznymi i przekonującymi wynikami postępowania dowodowego, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Wbrew ciążącemu na Sądzie I instancji obowiązkowi nie dokonał on szczegółowego ustalenia jakie stanowisko w spornym okresie wnioskodawca rzeczywiście zajmował, jaki był zakres jego obowiązków, na czym jego praca polegała oraz czy wykonywana była w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy. Konieczne jest nadto dokładne przyporządkowanie zajmowanego stanowiska do konkretnej pozycji wymienionej w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 z późno zm.), a nie w zarządzeniu resortowym tak jak to uczynił Sąd I instancji.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy w ponownym postępowaniu winien przeprowadzić rzetelne postępowanie dowodowe starając się ustalić wszystkie okoliczności pracy wnioskodawcy, na jakie wskazano powyżej, między innymi w oparciu o akta osobowe oraz zeznania samego wnioskodawcy, a nadto pouczyć go o spoczywającym na nim ciężarze dowodu i możliwości składania wszelkich wniosków dowodowych, w tym również powołania świadków, którzy mogliby potwierdzić charakter wykonywanej pracy.

Ze względu na konieczność przeprowadzenia w niniejszej sprawie postępowania dowodowego w całości orzeczono jak w sentencji wyroku, na zasadzie art. 386 § 4 k.p.c.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij