Sygn. akt III U 622/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Maziarczyk - Kotwica

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2015 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 30 czerwca 2015 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy W. S. prawo do emerytury, począwszy od dnia 21 lipca 2015 r.

Sygn. akt III U 622/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 października 2015 r.

Decyzją z dnia 30 czerwca 2015 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy W. S. przyznania emerytury.

W podstawie prawnej powołano ogólnie przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, bowiem brak jest formalnego świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe – 17 lat, 6 miesięcy i 2 dni; uzupełniające – rola – 9 lat, 3 miesiące i 8 dni; łącznie – 25 lat.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył w dniu 20 lipca 2015 r. wnioskodawca W. S..

W uzasadnieniu podniósł, że przez cały okres w Gospodarstwie (...) Skarbu Państwa w P. z/s w S. Zakład (...) pracował na stanowisku: pracownik produkcji pasz oraz palacz suszarni. Wyjaśnił, iż powyższy zakład pracy obecnie nie istnieje, a na świadectwie pracy wykazano, że podczas całego okresu od 18 maja 1983 r. do 31 maja 1997 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca spełnił warunek wieku dopiero w dniu 21 lipca 1955 r., nie przystąpił również do OFE i udowodnił 25 lat stażu pracy, nie dowiódł jednak 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Wnioskodawca nie przedłożył żadnej dokumentacji świadczącej o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach, a podnoszony przez niego w odwołaniu okres pracy w Gospodarstwie (...) na stanowisku pracownik produkcji pasz oraz palacz suszarni wynosi jedynie 14 lat i 14 dni. W aktach sprawy jedynym dokumentem, jak wskazuje organ rentowy, jest świadectwo pracy z dnia 31 maja 1997 r., przy czym wykazano, że w tym okresie wnioskodawca był pracownikiem produkcji pasz oraz palaczem suszarni, zaś w pkt 8 wykazano, że pracował w szczególnych warunkach jako workowacz i palacz suszarni. Taki zapis, zdaniem ZUS, nie może stanowić podstawy do uwzględnienia tego okresu jako pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca W. S., ur. (...), z zawodu palacz, w dniu 22 czerwca 2015 r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę, oświadczając w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Do wniosku dołączył oświadczenie, że po ukończeniu 16 roku życia uczęszczał do Szkoły Podstawowej w K. i nie mieszkał wówczas w internacie; oświadczenie w sprawie braku dokumentów z dnia 26 lutego 2015 r., z którego wynika, że w okresie od 21 lipca 1971 r. do 24 października 1974 r. i od 15 października 1976 r. do 16 października 1982 r. pracował w gospodarstwie rolnym rodziców wraz z zeznaniami świadków M. S. i S. W.; zaświadczenie z dnia 19 lutego 2015 r. wystawione przez Wójta Gminy W., z którego wynika, że były opłacane składki na (...) przez rodziców W. S. od dnia 1 lipca 1977 r. do 31 grudnia 1988 r.; zaświadczenie z dnia 24 lutego 2015 r. wystawione przez Starostę (...) Ośrodek (...) i K. w L., z którego wynika, że ojciec wnioskodawcy J. S. posiadał gospodarstwo rolne w miejscowości K. w latach 1970 – 1972 r. o powierzchni 4,17 ha, w latach 1973 r. – 10 września 1974 r. o powierzchni 4,27 ha i w okresie 11 września 1974 r. – 1984 r. o powierzchni 4,49 ha; zaświadczenie z dnia 20 maja 2015 r. zameldowania na pobyt stały wystawione przez Urząd Gminy R., z którego wynika, że W. S. był zameldowany w K. pod numerem 30 w okresie od 30 lipca 1955 r. do 16 października 1982 r., w K. pod numerem 14 w okresie od 16 października 1982 r. do 16 października 1995 r. i w C. pod numerem 103 lok 6 począwszy od 16 października 1995 r. do dnia wydawania zaświadczenia; kserokopię książeczki wojskowej, z której wynika, że wnioskodawca w okresie od 31 grudnia 1974 r. do 14 października 1976 r. odbył zasadniczą służbę wojskową oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

Wnioskodawca dołączył ponadto dokumentację poświadczającą jego zatrudnienie: świadectwo pracy z dnia 31 maja 1997 r. wydane przez Gospodarstwo (...) (...)w P. z/s w S. Zakład (...), z którego wynika, że w okresie od 18 maja 1983 r. do 31 maja 1997 r. był zatrudniony na stanowisku pracownik produkcji pasz oraz palacz suszarni; świadectwo pracy z dnia 7 kwietnia 2004 r. wystawione przez A. – (...) Sp. z o.o. w J. (...) C., z którego wynika, że w okresie od 1 lipca 1997 r. do 31 marca 2004 r. był zatrudniony na stanowisku operator suszarni i mieszalni pasz.

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach emerytalnych dokumentacji, decyzją z dnia 30 czerwca 2015 r. ZUS odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe – 17 lat, 6 miesięcy i 2 dni; uzupełniające – rola – 9 lat, 3 miesiące i 8 dni; łącznie – 25 lat.

Dowód: akta organu rentowego:

- wniosek o emeryturę z dnia 22.06.2015 r.,

- oświadczenie wnioskodawcy, oświadczenie w sprawie braku dokumentów

z zeznaniami świadków,

- zaświadczenia z dnia 19.02.2015 r., 24.02.2015 r., 20.05.2015 r.,

- kserokopia książeczki wojskowej,

- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu,

- świadectwa pracy z dnia 31.05.1997 r. i z dnia 7.04.2004 r.,

- decyzja ZUS z dnia 30.06.2015 r.

Sąd ustalił, że wnioskodawca W. S. w okresie od 18 maja 1983 r. do 31 maja 1997 r. był zatrudniony w Gospodarstwie (...) (...) w P. z/s w S. Zakład (...) na stanowisku pracownika produkcji pasz oraz palacz suszarni. Wnioskodawca był palaczem suszarni zielonek. Obsługiwał piec główny, w którym temperatura wynosiła nawet 2000 stopni Celsjusza (temperatura zależała od rodzaju i wilgotności surowca), a temperatura wylotowa wynosiła około 1200 stopni Celsjusza. W samym pomieszczeniu zaś temperatura wynosiła około 35 stopni Celsjusza.

Zakład produkował susz zielonek, ziemniaków, buraków, marchwi, a także zajmował się produkcją pasz. Do obowiązków wnioskodawcy należało przywiezienie węgla do zasobnika i utrzymanie stałej temperatury w piecu. Wnioskodawca pracował na hali, gdzie znajdował się piec i inne urządzenia służące do suszenia. Na hali, oprócz palacza pracował również aparatowy, dwie osoby przy workownicy oraz jedna osoba, która podawała surowiec do suszarni. Praca odbywała się w trybie 3 – zmianowym. Panowała tam bardzo wysoka temperatura, zapylenie oraz hałas. Pracownicy otrzymywali z tytułu pracy w warunkach szkodliwych 10 % dodatku przez cały okres zatrudnienia.

Sąd ustalił ponadto, że od kwietnia do grudnia pracownicy pracowali w suszarni, natomiast w pozostałym okresie, kiedy nie było już materiału do suszenia, kierowani byli do wytwórni pasz i mieszanek. W tych okresach również otrzymywali dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Do ich zadań należało wówczas śrutowanie zbóż, zasypywanie do zbiorników śruty, mieszanie i workowanie. W. S. pracował w tamtym okresie jako śrutowy. W wytwórni pasz pracowało około 8 osób. Panowało tam zapylenie oraz huk.

W. S. przez cały rok kalendarzowy w Gospodarstwie (...) (...) w P. z/s w S. Zakład (...) pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd ustalił nadto, że Gospodarstwo (...) Skarbu Państwa w P. z/s w S. Zakład (...) zostało zlikwidowane w dniu 31 maja 1997 r., a następnie zostało przejęte przez (...) Spółkę z o.o. w P.. Wnioskodawca w okresie od 1 lipca 1997 r. do 31 marca 2004 r. pracował w (...) Spółka z o.o. w P. –G.w C. na stanowisku operatora suszarni i mieszalni pasz. Wytwórnia pasz mieściła się w tym samym miejscu, jak u poprzedniego właściciela, natomiast suszarnia zboża i kukurydzy znajdowała się w innym budynku. Od rozpoczęcia pracy w A. – S. wnioskodawca pracował w mieszalni pasz jedynie w okresie żniw, natomiast w pozostałym okresie pracował w suszarni, jako suszarniowy (operator suszarni).

W. S. w (...) Spółka z o.o. w P. – Gospodarstwo w C. pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód:

- zeznania świadków: F. Ł., k. 28 i J. M., k. 28,

- przesłuchanie wnioskodawcy, k. 28,

- akta osobowe dot. zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w P. z/s w S. Zakład (...),

- akta osobowe dot. zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Spółka z o.o. w P. –G. w C..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków F. Ł. i J. M., a także wnioskodawcy W. S., jako spójne, logiczne, znajdujące potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Dowody powyższe stanowiły podstawę ustaleń Sądu zwłaszcza, że zeznania wskazanych świadków korespondują z zeznaniami odwołującego słuchanego w charakterze strony, które Sąd również uznał za wiarygodne w całości.

Dowody osobowe stanowią dodatkowo uzupełnienie dowodów z dokumentów w zakresie zajmowanych przez wnioskodawcę stanowisk pracy oraz rodzaju pracy wykonywanej w okresach będących przedmiotem postepowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy W. S. należy uznać za zasadne.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia, czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Z akt sprawy wynika, że ZUS nie kwestionował spełnienia przez wnioskodawcę innych warunków niezbędnych do nabycia prawa do emerytury, na podstawie wyżej powołanych przepisów. Wnioskodawca ukończył bowiem 60 lat w dniu (...) r., złożył oświadczenie, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca W. S. był zatrudniony w Gospodarstwie (...) (...) w P. z/s w S. Zakład (...) na stanowisku pracownika produkcji pasz oraz palacza suszarni, w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 18 maja 1983 r. do 31 maja 1997 r. Następnie Gospodarstwo (...) Skarbu Państwa w P. z/s w S. Zakład (...) zostało zlikwidowane w dniu 31 maja 1997 r., a jego działalność została przejęta przez (...) Spółkę z o.o. w P., gdzie wnioskodawca pracował na stanowisku operatora suszarni i mieszalni pasz w okresie od 1 lipca 1997 r. do 31 marca 2004 r. Zarówno u pierwszego, jak i drugiego pracodawcy wnioskodawca wykonywał te same czynności, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wprawdzie nazwy niektórych stanowisk zajmowanych przez wnioskodawcę nie odpowiadają nazewnictwu stanowisk ustalonych w zarządzeniu resortowym, jednak nie oznacza to, iż prace nie są wykonywane w warunkach szczególnych. Zgodnie bowiem z utrwalonym poglądem orzecznictwa dla ustalenia pracy wykonywanej w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. istotne znaczenie ma rodzaj faktycznie wykonywanej pracy.

Zakres wykonywanych czynności przez wnioskodawcę we wskazanych powyżej okresach w pełni odpowiadał pracom w szczególnych warunkach wymienionym w wykazie A, w dziale X „W rolnictwie i przemyśle rolno – spożywczym” pod pozycją 10 „prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty”, a także w dziale XIV „Prace różne” pod pozycją 11 „Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35 stopni Celsjusza” stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zajmowane przez wnioskodawcę stanowiska wymienione zostały w wykazie A, dziale X - „Przemysł paszowy i utylizacyjny” pod pozycją 10 „Prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty” pkt 2 „mieszankowy śruty i komponentów paszowych”, a także w dziale X „Przemysł zbożowo – młynarski” pod pozycją 10 „prace przy wytwarzaniu maki, kasz, płatków i śruty” pkt 5 „mieszankowy śruty i komponentów paszowych”, a także w wykazie A, pod pozycją 11 „Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35 stopni Celsjusza” pkt 1 „suszarniowy” i pkt 2 „suszarniowy zielonek i pakowacz suszu”, stanowiące załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika więc, że wnioskodawca W. S. na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 22 czerwca 2015 r., jednakże 60 lat ukończył dopiero w dniu 21 lipca 2015 r., a zatem po myśli powołanych wyżej przepisów prawo do emerytury przysługuje mu od 21 lipca 2015 r.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami, orzeczono jak w sentencji wyroku.