Sygn. akt IV U 270/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Czernecka-Kozak

Protokolant: Małgorzata Olesiak

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2014 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

z dnia 18 lutego 2014 roku znak: (...)

w sprawie A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się A. M. emeryturę od dnia 1 lutego 2014 roku.

Sygn. akt IV U 270/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 czerwca 2014 roku

Decyzją z dnia 18 lutego 2014 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił A. M. przyznania emerytury z uwagi na to, że nie udowodnił on 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że A. M. na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada okres ubezpieczenia wynoszący 25 lat, 4 miesiące i 19 dni, w tym 13 lat, 3 miesiące i 9 dni pracy w warunkach szczególnych w okresach: od 28 kwietnia 1977 roku do 10 października 1984 roku, od 1 stycznia 1985 roku do 20 maja 1990 roku, od 30 sierpnia 1990 roku do 2 grudnia 1990 roku, od 1 kwietnia 1991 roku do 24 kwietnia 1991 roku, od 8 maja 1991 roku do 14 czerwca 1991 roku. Za pracę w szczególnych warunkach nie uznano zatrudnienia od 5 listopada 1970 roku do 24 października1973 roku i od 4 listopada 1975 roku do 16 kwietnia 1977 roku.

Od powyższej decyzji odwołał się A. M. wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury. Odwołujący wskazał, że w nieuznanym przez ZUS okresie był zatrudniony w (...) K. przy wywozie drewna z lasu na składy lokalne w N. i S.. Na potwierdzenie pracy w warunkach szczególnych wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadków.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. wniósł o jego oddalenie - podnosząc argumentację, którą posłużył się w zaskarżonej decyzji.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że odwołujący się A. M., ur. (...), na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, 4 miesiące i 19 dni, w tym 13 lat, 3 miesiące i 9 dni pracy w warunkach szczególnych w okresach: od 28 kwietnia 1977 roku do 10 października 1984 roku, od 1 stycznia 1985 roku do 20 maja 1990 roku, od 30 sierpnia 1990 roku do 2 grudnia 1990 roku, od 1 kwietnia 1991 roku do 24 kwietnia 1991 roku, od 8 maja 1991 roku do 14 czerwca 1991 roku. Odwołujący nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Wniosek o przyznanie emerytury złożył dnia 4 lutego 2014 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. M. w okresie od 5 listopada 1970 roku do 16 kwietnia 1977 roku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) K.. W okresie od 5 listopada 1970 roku do 24 października 1973 roku oraz od 4 listopada 1975 roku do 31 stycznia 1976 roku na stanowisku pomocnika kierowcy (ładowacza), a od 1 lutego 1976 roku jako kierowca. W okresie od 25 października 1973 roku do 16 października 1975 roku odwołujący odbył zasadniczą służbę wojskową.

Praca odwołującego na stanowisku pomocnika kierowcy (ładowacza) polegała na załadunku i rozładunku drewna wywożonego z lasu. Odwołujący jeździł razem z kierowcą S. J. samochodem ciężarowym marki S., zwozili drewno z całego terenu (...) K.. Przyjeżdżali na skład drewna w lesie, tam kierowca i pomocnik ręcznie ładowali na samochód drewno pocięte przez pilarzy na odcinki długości 1 metra. Następnie jechali na skład drewna do N., S. a czasem do N., gdzie ręcznie rozładowywali drewno. Każdorazowo ładowali ok. 10 metrów przestrzennych drewna ważące ok. 5-6 ton. W ciągu dnia pracy wykonywali ok. 2-3 takie kursy. Praca wykonywana był przez cały rok. Innych obowiązków A. M. w tym okresie nie miał.

Po odbyciu służby wojskowej odwołujący wrócił do pracy na poprzednie stanowisko od dnia 4 listopada 1975 roku i nadal wykonywał taką samą pracę. Z dniem 1 lutego 1976 roku został przeniesiony na stanowisko kierowcy samochodu M..

Wspólnie z odwołującym - oprócz S. J. – pracował Z. B. na stanowisku mechanika.

dowód: świadectwo pracy k. 253 akt ZUS, angaż z 5 lutego 1976r. k. 255 akt ZUS zeznania świadków zawarte w protokole rozprawy: S. J. od 06:12 min do 15:37 min, Z. B. od 15:35 min do 23:08 min, oraz zeznania odwołującego od 23:34 min do 29:58 min, umowa o pracę z 5 listopada 1970 r., umowa o pracę z 4 listopada 1975 r. - akta osobowe odwołującego

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, której wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach odwołującego się oraz świadków S. J. i Z. B. uznając je za wiarygodne, spójne, logiczne i zgodne z pozostałym materiałem zgromadzonym w sprawie. Świadkowie pracowali wspólnie z odwołującym się i szczegółowo wskazali na czym polegał charakter jego pracy. Ich zeznania korespondują z dokumentacją osobową dotyczącą pracy odwołującego się, a także z zeznaniami A. M.. Brak jest, w ocenie Sądu, jakichkolwiek podstaw do podważenia wiarygodności zeznań w/w świadków. Zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz zgodne z nimi zeznania odwołującego potwierdziły w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości charakter zatrudnienia i rodzaj pracy wykonywanej przez odwołującego w spornym okresie.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne, bowiem nie były one kwestionowane przez strony. Również dokumenty przedstawione na stwierdzenie powyższych okoliczności zostały ocenione jako w pełni wiarygodne i prawdziwe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie A. M. zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy odwołujący się spełnia przesłanki do przyznania emerytury.

W związku z tym, że A. M. nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego, jest osobą urodzoną po 31 grudnia 1948 roku należało rozważyć czy spełnia przesłanki do przyznania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440 z zm.). Stosownie do tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.

Stosownie do ust. 2 cytowanego przepisu, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z ust. 2 art. 32 cyt. ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Warunki przejścia na emeryturę przez wymienionych powyżej pracowników określa rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8 poz. 43 ze zm.). Wyszczególnienie prac uznawanych za wykonywane w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zawierają wykazy A i B stanowiące załącznik do wskazanego wyżej rozporządzenia. Do treści tych załączników były dostosowane resortowe wykazy stanowisk. Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełni łącznie następujące warunki: osiągnie wiek emerytalny, wynoszący dla kobiet 55 lat, 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Za wymagany okres zatrudnienia uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.(§ 3 i 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku).

W świetle § 2 ust. 2 w/w rozporządzenia zakład pracy stwierdza zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okoliczności także w oparciu o inne dowody. Postępowanie w sprawach emerytalnych jest bowiem dwuetapowe, stąd też przed organem rentowym "sprawa emerytalna" ma charakter administracyjnoprawny, a w postępowaniu stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Na etapie postępowania odwoławczego sprawa o emeryturę - uprzednio administracyjna - staje się sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c. Do jej rozpoznania stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a zasadniczym celem tego postępowania jest rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, stąd też w niniejszej sprawie Sąd – wobec braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach - dopuścił dowód z zeznań świadków oraz przesłuchania odwołującego się na okoliczność wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 roku, III UZP 6/84, LEX nr 14625 okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że A. M. osiągnął z dniem (...) wiek 60 lat i w dniu 1 stycznia 1999 roku posiadał wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat, w tym 13 lat, 3 miesiące i 9 dni pracy w warunkach szczególnych w okresach: od 28 kwietnia 1977 roku do 10 października 1984 roku, od 1 stycznia 1985 roku do 20 maja 1990 roku, od 30 sierpnia 1990 roku do 2 grudnia 1990 roku, od 1 kwietnia 1991 roku do 24 kwietnia 1991 roku, od 8 maja 1991 roku do 14 czerwca 1991 roku. Odwołujący nie przystąpił też do otwartego funduszu emerytalnego. Spór dotyczył zatem wymaganego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności czy pracę, którą A. M. świadczył w trakcie zatrudnienia od 5 listopada 1970 roku do 24 października 1973 roku oraz od 4 listopada 1975 roku do 31 stycznia 1976 roku na stanowisku pomocnika kierowcy (ładowacza) w (...) K. może być uznana za pracę, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Za pracę w szczególnych warunkach uznać należy taką pracę, która spełnia kryteria określone w przepisach w/w rozporządzenia Rady Ministrów – a mianowicie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach wymienionych w wykazie A lub B stanowiących załącznik do rozporządzenia. Zgodnie z wykazem A, dział VI, pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - prace przy zrywce i wywózce drewna z lasu należą do prac w warunkach szczególnych. Praca ta została również wymieniona w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wykazie A, Dziale VI, poz. 2, pkt 3 – ładowacz zatrudniony przy za i wyładunku drewna.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że odwołujący się wykonywał wyżej opisaną pracę ładowacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało zatem, że w okresie od 5 listopada 1970 roku do 24 października 1973 roku oraz od 4 listopada 1975 roku do 31 stycznia 1976 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu powołanych wyżej przepisów. A. M. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ładowacza przy wywózce drewna z lasu wymienionym w wykazie A, dziale VI, pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i na dzień 1 stycznia 1999 roku, tj. na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posiada (łącznie z okresem uwzględnionym przez ZUS) ponad 15 - letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany przez powołany wyżej art. 184 tej ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że A. M. spełnił wszystkie przesłanki wymagane do przyznania emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W tym stanie rzeczy, Sąd - na zasadzie 477 14 § 2 k.p.c. i wskazanych powyżej przepisów - zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu się A. M. emeryturę od dnia 1 lutego 2014 roku, tj. od miesiąca złożenia wniosku.