Sygn. akt IV U 639/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Regina Duda- Marciszewska

Protokolant: sekr. sądowy Marlena Budzyńska

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2013r. we Włocławku na rozprawie

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania M. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 4 czerwca 2013 roku znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt IVU 639/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 czerwca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. R. prawa do emerytury. Organ rentowy wskazał, że na dzień 1 stycznia 1999r. wnioskodawca udowodnił 29 lat, 11 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. R., który wniósł o uznanie za pracę w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B. od dnia 1 września 1968r. do 28 dnia 28 lutego 1991r., gdzie pracował jako mechanik samochodowy. Odwołujący podniósł, że wykonywał czynności przy naprawie samochodów ciężarowych w kanałach remontowych podczas, których miał kontakt z paliwami, olejami, smarami, spalinami i lakierami. Następnie, jako maszynista (...) koparką wykonywał prace związane z przeładunkiem materiałów sypkich, pylistych, toksycznych i żrących z wagonów na pojazdy kołowe oraz pracował jako kierowca kategorii C i C+E. M. R. wyartykułował, że powierzone czynności wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy na zasadzie umowy o pracę i był ubezpieczony. Celem udowodnienia podniesionej okoliczności odwołujący zawnioskował o przesłuchanie świadków.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych podtrzymał zaskarżoną decyzję i wniósł o oddalenie odwołania.

Prezentując argumentację jak w zaskarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca pozostawał w stosunku pracy, nie jest członkiem OFE. Nadto organ rentowy wyartykułował, że wnioskodawca nie przedłożył żadnego świadectwa pracy wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ze zwykłego świadectwa pracy z dnia 28 lutego 1991r. wystawionego przez Przedsiębiorstwo (...) w B. Oddział w R. wynika, iż w okresie od 01.09.1968r. do 28.02.1991r. M. R. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanik samochodowy, kierowca. W trakcie zatrudnienia uzyskał kwalifikacje mechanik samochodowego.

Powołując się na brzmienie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. organ rentowy wskazał, że zaskarżona decyzja jest zasadna

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

M. R.urodził się (...).

W dniu 1 września 1968r. zawarł z Przedsiębiorstwem (...) w B. Baza w R. umowę o naukę rzemiosła mechanika pojazdów samochodowych w zakresie napraw silników i podwozi. Zgodnie z zapisami umowy nauka miała trwać 36 miesięcy tj. do dnia 31 sierpnia 1971r. Do czasu nauki rzemiosła w zakładzie, który do 16 roku życia wynosił 6 godzin dziennie- 36 tygodniowo, następnie 8 godzin dziennie- 46 godzin tygodniowo wnioskodawcy wliczany był czas faktycznego dokształcani się w szkole lub na kursach w wymiarze nie większym niż 18 godzin tygodniowo.

Dowód: karta obiegowa zmiany z dn. 01.10.1968r., umowa o naukę rzemiosła – akta osobowe wnioskodawcy, zeznania wnioskodawcy nagranie 00:02:00-00:04:00 płyta k. 17 akt sprawy.

Po ukończeniu nauki wnioskodawca został przyjęty na roczny staż pracy na stanowisku monter samochodowy- stażysta.

Dowód: karta obiegowa zmiany z dn. 01.09.1971r. – akta osobowe wnioskodawcy.

W okresie od (...)października 1972r. do (...) października 1974r. M. R.odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Dowód: świadectwo pracy, karta obiegowa zmiany z dn. 26.10.1972r. – akta osobowe wnioskodawcy, kserokopia książeczki wojskowej k. 8-9 akt organu rentowego.

Po powrocie z wojska wnioskodawcy zostało powierzone stanowisko mechanika napraw pojazdów. W Przedsiębiorstwie (...) w B. Baza w R. znajdowały się trzy kanały wewnątrz budynku i jeden kanał z myjnią znajdujący się na zewnątrz. Praca odbywała się w systemie zmianowym. Na jednej zmianie pracowało około 7 do 10 mechaników, którzy powierzone czynności związane z naprawą samochodów co do zasady wykonywali na zewnątrz warsztatu lub na poziomie zerowym w sytuacji wykonywania prac zabezpieczających lub lakierowania karoserii. Jedynie konserwacja podwozia była wykonywana w kanale albowiem naprawy silników i wymiana wałów dokonywana była przez firmę zewnętrzną mieszczącą się w S..

Dowód: zeznania wnioskodawcy nagranie 00:18:00-00:22:00 płyta k. 17 akt sprawy, zeznania świadka A. G. nagranie 00:03:21-00:18:00, zeznania świadka S. L. nagranie 00:21:13-00:27:33, zeznani świadka M. L. nagranie 00:30:26-00:37:20 płyta k. 39 akt sprawy.

W dniu (...) maja 1975r. M. R.uzyskał tytuł mistrza w zawodzie mechanik silników spalinowych.

Dowód: kserokopia dyplomu k. 21 akt sprawy.

Uprawnienia na koparki jednonaczyniowe wnioskodawca uzyskał w dniu 18 października 1980r. i od tej daty objął stanowisko operatora koparki wykonując pracę przy przeładunku materiałów sypkich z wagonów na pojazdy kołowe.

Dowód: kserokopia książeczki k. 20 akt sprawy, zeznania świadka S. L. nagranie 00:21:13-00:27:33, zeznani świadka M. L. nagranie 00:30:26-00:37:20 płyta k. 39 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy nagranie 00:02:00-00:04:00 płyta k. 17 akt sprawy.

Po uzyskaniu uprawnień do kierowania pojazdami ciężarowymi tj. od 1983r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności kierowcy samochodu ciężarowego o masie całkowitej powyżej 3,5 tony typu K., S., J..

Dowód: karta obiegowa zmiany z dn. 01.09.1971r, zaświadczenie z dnia 20.05. (...). – akta osobowe wnioskodawcy, kart wynagrodzeń k. 16-19 akt organu rentowego, zeznania wnioskodawcy nagranie 00:17:00-00:24:00 płyta k. 17 akt sprawy.

Z powodu redukcji etatów stosunek pracy wnioskodawcy został rozwiązany z dniem 28 lutego 1991r., przy czym z uwagi na skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę M. R. nie świadczył pracy od dnia 30 listopada 1990r.

Dowód: świadectwo pracy, wypowiedzenie z dn. 30.11.1991r., karta obiegowa zmiany z dn. 28.02.1991r. – akta osobowe wnioskodawcy.

W dniu 5 kwietnia 2013roku M. R. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę.

W odpowiedzi na przedłożony wniosek Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 4 czerwca 2013roku odmówił M. R. prawa do emerytury motywując ją brakiem wymaganego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Zdaniem organu rentowego wnioskodawca udowodnił 29 lat, 11 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Dowód: wniosek k. 1-3, decyzja k 72 akt organu rentowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, że ustalony powyżej stan faktyczny oparty został o dokumenty znajdujące się w aktach organu rentowego oraz aktach osobowych wnioskodawcy. Podkreślenia wymaga, że dokumenty zawarte w teczce osobowej nadesłane przez (...) Urząd Wojewódzki w B. nie noszą jakichkolwiek oznak przerobień, które mogłyby wzbudzić jakiekolwiek wątpliwości co do ich autentyczności. Nadesłana dokumentacja potwierdza okres zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) w B. Baza w R.. Co więcej pozwoliła określić w jakim czasookresie i na jakich zasadach wnioskodawca odbywał praktyczną naukę zawodu, a następnie zasadnicza służbę wojskową. Ustalenia dotyczące charakteru wykonywanej przez odwołującego się pracy w Przedsiębiorstwie (...) w B. Baza w R. zostały poczynione na podstawie zeznań świadka A. G., S. L. i M. L., którym Sąd nadał przymiot wiarygodności. Świadkowie, niezależnie od siebie, w sposób zbliżony określili stan liczebny mechaników samochodowych zatrudnionych przez Spółdzielnię, jak również opisali warsztat samochodowy. Co znamienne dla sprawy w sposób spójny i konsekwentny zakreślili katalog czynności świadczonych przez wnioskodawcę. Na podstawie wskazanych czynności Sąd mógł ustalić, co z resztą podnieśli sami świadkowie, że mechanicy powierzone prace w zależności od zakresu naprawy wykonywali bezpośrednio w kanale lub na zewnątrz. Sam wnioskodawca również potwierdził podniesiona okoliczność, w związku z czym Sąd Okręgowy nadał jego zeznaniom przymiot albowiem są one zbieżne z powyżej opisanymi zeznaniami świadków, nadto znajdują potwierdzenie w dokumentacji zgromadzonej w sprawie. Podkreślenia jednak wymaga, że z przedłożonych zeznań Sąd I Instancji wywodzi odmienne skutki prawne niż zainteresowany. Bliższa prezentacja podniesionej kwestii nastąpi w dalszej części rozważań.

Przechodząc do meritum wskazać należy, że spór pomiędzy stronami sprowadzał się do ustalenia, czy wnioskodawca spełnia warunki do przyznania mu emerytury wcześniejszej, w tym czy może wykazać się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

W trakcie toczącego się postępowania wnioskodawca konsekwentnie wywodził, iż przepracował 15 lat w warunkach szczególnych w związku z czym wniósł o uwzględnienie odwołania i przyznanie mu prawa do emerytury. M. R.argumentował bowiem, że w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...)w B. B. w R.pracował jako mechanik samochodowy, operator koparki oraz kierowca samochodu ciężarowego o masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

Organ rentowy wywodził natomiast, że wnioskodawcy nie przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury albowiem nie ma wymaganego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu Okręgowego rację trzeba przyznać stanowisku prezentowanemu w toku procesu przez organ rentowy.

Należy zaznaczyć, że przy uwzględnieniu ustalonego w sprawie stanu faktycznego wnioskodawca nie mógł uzyskać prawa do świadczenia emerytalnego na zasadach ogólnych

gdyż nie osiągnął wymaganego wieku emerytalnego tj. co najmniej 66 lat i 9 miesięcy.

Należało zatem rozpoznać czy wnioskodawca spełnia wymagania do przyznania emerytury wcześniejszej.

Artykuł 184 ustawy stosuje się do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r. (tak jak wnioskodawca), przy czym prawo do emerytury uzyskują oni po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (01.01.1999r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny).

Emerytura przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Zgodnie przy tym z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki– w przypadku- mężczyzny osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat i ma wymagany okres zatrudnienia (25 lat), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W sprawie bezspornym jest, iż wnioskodawca ukończył 60 lat oraz udokumentował okres składkowy i nieskładkowy przekraczający wymagane 25 lat. W ocenie Sądu Marian R. nie udowodnił jednakże, by przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

Podstawę dokonanego ustalenia stanowiła treść § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 7 lutego 1983r. Zgodnie bowiem z § 1 cyt. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. W świetle powyższego znamiennym zatem jest by praca wykonywana w warunkach szczególnych była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Posiłkując się informacjami wynikającymi z zeznań słuchanych w sprawie świadków, jak i samego wnioskodawcy oraz przedłożonymi książeczkami uprawnień Sąd Okręgowy uznał, że bez wątpienia od 1980r. M. R. świadczył pracę w warunkach szczególnych jako operator koparki, a następnie kierowca samochodów ciężarowych o masie powyżej 3,5 tony. Wyartykułowania jednakże wymaga, że jest to jedynie okres niespełna 10 lat podczas, gdy ustawodawca wymaga, by osoba ubiegająca się o emeryturę wcześniejszą legitymowała się okresem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze lat 15. Zdaniem Sądu I Instancji brak stałości i niepełny wymiar czasu pracy przy wykonywaniu przez wnioskodawcę prac związanych z naprawą samochodów w kanale remontowym, a wcześniej odbywanie nauki rzemiosła w tym zakresie uniemożliwia zaliczenie spornego czasookresu jako pracy w warunkach szczególnych. Sąd nie kwestionuje bowiem okoliczności, że M. R. po odbyciu zasadniczej służby zawodowej do 1980r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w B. Baza w R. jako mechanik samochodowy. Podkreślić jednakże należy, że obowiązujące przepisy wymagają, iż aby praca mogła być zaliczona do pracy w warunkach szczególnych wnioskodawca musiałby stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywać pracę mechanika w kanale remontowym. Jak wynika jednak z zeznań samego wnioskodawcy, a przede wszystkim słuchanych w sprawie świadków w zależności od zakresu naprawy czynności były wykonywane bezpośrednio w kanale lub na zewnątrz. Co więcej świadkowie wskazali, że w zakładzie były trzy kanały wewnętrzne, jeden zewnętrzny, zatem przy obsadzie 10 mechaników samochodowych na zmianie, fizycznie niemożliwym było by wnioskodawca przez 8 godzin dziennie pracował w kanale. Podkreślenia wymaga, że odwołujący sam określił, iż dobowy wymiar czasu pracy w kanale wynosił do 6 godzin dziennie co tym samym dyskwalifikuje możliwość uznania wykonywania czynności mechanika w kanale przez pełen wymiar czasu pracy. Nadmienić również należy, że odbywając praktyczną naukę zawodu wnioskodawca pełnił raczej rolę obserwatora (ucznia) niż osoby wykonującej samodzielnie funkcję mechanika. Nadto jak wynika z zapisów umowy w dobowym systemie czasu pracy M. R. nie tylko pracował, ale również uczęszczał do szkoły realizując obowiązek szkolny.

Mając na uwadze poczynione powyżej rozważania odwołanie M. R. jako bezzasadne na podst. art. 477 14§1 k.p.c. podlegało oddaleniu.