Sygn. akt VI U 207/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: R. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 11 grudnia 2013 r., znak: (...)

w sprawie: R. D.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. D. prawo do emerytury od dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11.12. 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu R. D. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2009 roku, nr 153, poz. 1227) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8 poz. 43) W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w powyższych przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony złożył odwołanie od tej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Zdaniem ubezpieczonego na dzień 31 grudnia 1998 roku spełnił on wszystkie niezbędne przesłanki wymagane do przyznania mu prawa do emerytury z tytułu wykonywania zatrudnienia w warunkach szczególnych. Wnioskodawca podniósł mianowicie, iż w okresie zatrudnienia od 10.09.1976 r. do 31.12.1988 r. wykonywał prace w warunkach szczególnych, a okoliczność ta została potwierdzona świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Nadto pozwany wskazał, iż z przedłożonego przez ubezpieczonego świadectwa pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.11.2001 r. wynika, że ubezpieczony wykonywał prace: operatora maszyn do obróbki odlewów żeliwnych.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony R. D. urodzony dnia (...), złożył w dniu 2.07.2013 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Organ rentowy uznał za udokumentowany staż ubezpieczeniowy na dzień 31 grudnia 1998 roku w wymiarze 28 lat, 4 miesiące i 29 dni. Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu żadnego okresu do okresów pracy w szczególnych warunkach. Kwestia ta była okolicznością sporną, wymagającą przeprowadzenia postępowania dowodowego.

W tym zakresie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony R. D. w okresie od 10.09.1976 r. do 31.12.1988 r. roku zatrudniony był w Hucie (...) Zakład nr (...) Huta (...). W świadectwie pracy z dnia 30.11.2001 roku podano, iż powód zajmował stanowisko tokarza. W dniu 30.11.2001 r. następca prawny Huty (...) - (...) Spółka z o.o. Huta (...) w T. wystawiła powodowi świadectwo pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazano, że ubezpieczony w okresie od 10.09.1976 r. do 31.12.1988 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: operatora maszyn do obróbki odlewów żeliwnych. W świadectwie tym jako podstawę jego wystawienia powołano wykaz A dział III poz. 23 stanowiący załącznik Nr 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. (Dz. Urz. z dnia 3.08.1987r.) Dla wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy powyższymi dokumentami Sąd oparł się w niniejszej sprawie na zeznaniach powoda i świadków, którzy w spornym okresie byli jego współpracownikami oraz na dokumentach znajdujących się w aktach osobowych powoda.

Na podstawie tych dowodów Sąd Rejonowy ustalił, że powód został zatrudniony w Hucie (...) w 1976 roku jako tokarz. Ubezpieczony przez cały okres zatrudnienia pracował na tokarce służącej do obróbki odlewów żeliwnych. Wraz ze świadkiem M. M. ubezpieczony pracował na zmianę przy obsłudze tokarki i frezarki i była to praca stała i w pełnym wymiarze czasu. Praca przy tokarce lub frezarce, przy wytwarzaniu form żeliwnych służących do wytwarzania opakowań szklanych stanowiła główne zajęcie ubezpieczonego, ewentualne inne czynności wiążące się także z procesem technologicznym zdarzały się rzadko i polegały np. na naprawie uszkodzonej maszyny. Co do zasady pracowało się jednak stale - przez 8 godzin przy maszynie. Przełożonym ubezpieczonego był świadek Z. P., który wydawał mu polecenia dotyczące pracy i na bieżąco kontrolował.

W okresie zatrudnienia powód nie korzystał z urlopów bezpłatnych i dłuższych zwolnień lekarskich. W Hucie (...) ślusarze i tokarze ( w tym powód ) pracowali na zmiany, przez cały czas przy określonych maszynach.

Dowód: zeznania świadka M. M. i Z. P. oraz zeznania ubezpieczonego –zapis protokołu rozprawy płyta k.22, dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego.

Powyższe zeznania znalazły potwierdzenia w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych powoda dotyczących okresu pracy w Hucie (...).

Sąd dał wiarę zgromadzonym dokumentom, albowiem ich prawdziwości strony nie kwestionowały w toku procesu. Wiarygodne okazały się także zeznania samego ubezpieczonego oraz świadków M. M. i Z. P., którzy jednoznacznie wskazali, że w spornych okresach ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Dowody te korelują wzajemnie ze sobą i z całokształtem zebranego materiału dowodowego, nie ma wiec żadnych podstaw, aby je kwestionować, tym bardziej, że przesłuchani świadkowie nie mieli żadnego interesu zeznawać w sposób korzystny dla ubezpieczonego.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dokonał oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.( art. 184 ust 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe, w tym przede wszystkim zeznania świadków i ubezpieczonego, pozwoliło na stwierdzenie, iż ubezpieczony w okresie od 10.09.1976 r. do 31.12.1998 r. wykonywał prace polegające na wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów tj. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez niego praca wymieniona jest w wykazie „A” dziale III poz. 23 cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów oraz wykazie „A” dziale III poz. 23 pkt.8 stanowiącym załącznik do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego i jest pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Sąd uznał, że zeznania świadków są wiarygodne, świadkowie dokładnie podali charakter pracy wykonywanej przez powoda, ponadto wykonywali pracę w tym samym czasie i w tym samym przedsiębiorstwie, co powód. Nadto ich zeznania znajdują potwierdzenie w dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stwierdził, że ubezpieczonemu należało zaliczyć pracę w spornym okresie od 10.09.1976 r. do 31.12.1998 roku jako pracę w szczególnych warunkach i uznać, że ma on wymagany 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych od dnia spełnienia warunku wieku.

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na to, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełniało wymagań a ustalenie charakteru pracy ubezpieczonego wymagało przeprowadzenia postepowania dowodowego przed Sądem.

SSO Ewa Milczarek