Sygn. akt IC 1970/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2016r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Joanna Kończyk

Protokolant: A. M.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2016 r. w S. sprawy

z powództwa J. L., M. L.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powodów J. L., M. L. w częściach równych kwotę 4.792,12 zł (cztery tysiące siedemset dziewięćdziesiąt dwa złote 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 14 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powodów J. L., M. L. kwotę 1.431 zł (tysiąc czterysta trzydzieści jeden złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 267,20 zł (dwieście sześćdziesiąt siedem złotych 20/100) tytułem nieuiszczonych wydatków na wynagrodzenie biegłego.

Sygn. akt I C 1970/15

UZASADNIENIE

Powodowie J. L. i M. L., reprezentowani przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wnieśli o zasądzenie na ich rzecz w częściach równych od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 4790,12 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty i zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik powodów wskazał, że w dniu 14 lipca 2012 r. doszło do szkody, w wyniku której został uszkodzony pojazd należący do powodów-samochód marki A. o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia posiadał polisę odpowiedzialności cywilnej w związku z ruchem pojazdów wystawioną przez pozwanego. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany dokonał oględzin uszkodzonego auta, przyjął na siebie odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie i wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 4.818,99 zł. Kwota odszkodowania ustalona została z naruszeniem obowiązującego prawa i nie pozwala na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed powstania szkody. Kalkulacja zaniżona została m.in. poprzez przyjęcie zaniżonych średnich stawek roboczogodzin, ceny oryginalnych części zamiennych obniżono o 55%, obniżenie o 33% wartości materiałów lakierniczych. Na zlecenie powodów niezależny rzeczoznawca, w oparciu o kalkulację pozwanego, dokonał ustalenia wartości poniesionej szkody, stosując średnie stawki roboczogodzin obowiązujące na terenie zamieszkania poszkodowanego oraz ceny detaliczne oryginalnych części zamiennych -identycznych jak te, które zostały uszkodzone w pojeździe poszkodowanego. Z kalkulacji wynika, że koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynosi 9611,11zł. W odpowiedzi na powyższe pozwany podtrzymał swoje stanowisko i wysokość ustalonego odszkodowania, chociaż jak wynika z decyzji w istocie uznał zasadność i wysokość roszczenia powoda, jednak uzależnił wypłatę wyższej kwoty od przedstawienia faktur dokumentujących naprawę. Wartość dochodzonego roszczenia stanowi różnicę między prawidłowo sporządzoną kalkulacją naprawy a kwotą wypłaconą przez ubezpieczyciela. Termin odsetek wynika z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1151).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. w W., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwany wskazał, że kwestionuje roszczenie tak co do zasady, jak i wysokości, podnosząc zarzut niewykazania wysokości szkody, a z ostrożności zarzut znacznego i bezzasadnego zawyżenia szkody w pojeździe marki A. nr rej. (...). Pełnomocnik pozwanego wskazał, że sporny między stronami pozostaje sposób obliczenia wysokości szkody w pojeździe. Pozwany podniósł także, że w toku oględzin przez rzeczoznawcę pozwanego ujawniono ponadnormatywną grubość powłoki lakierniczej na znacznej części pojazdu, wobec czego powodowie nie mogą się teraz domagać odszkodowania uwzględniającego ceny nowych i oryginalnych części zamiennych uszkodzonych w wyniku kolizji z dnia 14.07.2012 r. Zdaniem pozwanego przy obliczeniu wysokości należnego powodom odszkodowania należy uwzględnić wysokość stawek za roboczogodzinę przyjętą przez pozwanego-55 zł oraz ceny części zamiennych alternatywnych, ponieważ powodowie nie przedstawili dowodów, że ponieśli wyższe koszty naprawy pojazdu. Z tego powodu pełnomocnik pozwanego uznał za niezasadne również domaganie się przez powodów odsetek od dnia 14.08.2012 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 lipca 2012 r. miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd marki A. o nr rejestracyjnym (...) stanowiący własność małżonków J. L. i M. L.. Sprawca kolizji miał zawartą umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z (...) S.A. w W..

b ezsporne

Ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego przeprowadził oględziny pojazdu marki A. nr rejestracyjny (...) i sporządził kosztorys naprawy, w oparciu o który wypłacił małżonkom L. kwotę 4818,99 zł tytułem odszkodowania za szkodę zaistniałą w dniu 14 lipca 2012 r.

bezsporne

J. L. ani M. L. w dniu 14 lipca 2012 r. nie byli płatnikami podatku VAT i nie mieli uprawnień do odliczenia wartości tego podatku.

dowód: zeznania powoda J. L. k. 57-58

Koszt naprawy samochodu marki A. nr rejestracyjny (...), stanowiącego własność J. i M. małżonków L. i przywrócenia go do stanu sprzed kolizji w dniu 14 lipca 2012 r. wyniósł 10.102,05 zł brutto według cen z chwili szkody, przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych w klasie jakości O i (...) oraz przyjęciu średniej stawki za jedną roboczogodzinę stosowaną w zakładach branży motoryzacyjnej regionu (...) w roku 2012 w wysokości 80 zł netto dla prac mechaniczno-blacharskich i pomocniczych oraz 90 zł netto dla prac lakierniczych.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu wyceny szkód komunikacyjnych W. B. k.65-78

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady wobec powodów za skutki kolizji z dnia 14 lipca 2012 r., ani jej podstaw, co znajduje odzwierciedlenie w przyznaniu powodom sumy pieniężnej tytułem odszkodowania za koszty naprawy powypadkowej. Pozwany nie kwestionował również w toku procesu samej zasadności dokonania naprawy samochodu powodów. Niesporny był również między stronami zakres uszkodzeń pojazdu powodów. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanego, który wskazał, że kwestionuje powództwo co do zasady, sporna między stronami była wysokość należnego powodom odszkodowania. Mając to na uwadze Sąd przyjął, iż spór sprowadzał się do ustalenia wysokości uzasadnionych kosztów naprawy-wyboru części oryginalnych lub ich tańszych zamienników, dokonania przez ubezpieczyciela „urealnienia” cen części zamiennych, obniżenia stawek za prace naprawcze i lakiernicze.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 r. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) oraz normach art. 415 kc, 436 § 2 kc i art. 822 kc. Przy czym przepis art. 19 przywołanej ustawy o ubezpieczeniach, analogicznie do treści art. 822§ 4 kc przyznaje poszkodowanemu roszczenie bezpośrednio od ubezpieczyciela odpowiadającego z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Stosownie do treści art. 361 § 1 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na gruncie orzecznictwa i doktryny prawa cywilnego przeważa stanowisko, iż pod pojęciem szkody należy rozumieć różnicę między stanem majątku poszkodowanego, jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby gdyby nie wystąpiło to zdarzenie. W odniesieniu do szkody komunikacyjnej jest to w praktyce różnica pomiędzy wartością, jaką pojazd przedstawiał w chwili wypadku, a jego wartością po wypadku. Zgodnie z normą art. 363 § 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeśli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia cen istniejących w innej chwili.

Przepis art. 824 1 § 1 kc stanowi, iż suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody, o ile nie umówiono się inaczej.

Uwzględniając przytoczone wyżej przepisy stwierdzić należy, iż szkoda powstaje w chwili wypadku komunikacyjnego i podlega naprawieniu na podstawie art. 436 kc oraz według przesłanek określonych w art. 363 § 2 kc. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy, czy też w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie ma bowiem wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Podkreślić należy, że ewentualna naprawa nie musi doprowadzić pojazdu do stanu sprzed szkody i uzależnianie przez ubezpieczyciela wypłaty odszkodowania od udowodnienia dokonania naprawy i jej kosztów, nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach i utrwalonej linii orzeczniczej sądów powszechnych i Sądu Najwyższego.

Sąd orzekając w niniejszej sprawie podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie, według którego roszczenie należne od Towarzystwa (...) w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana, wysokość świadczeń należy określić na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1998 r. , sygn. I CR 151/88, Lex nr 8894).

Uwzględniając powyższe rozważania, w tym stanowisko Sądu Najwyższego, które Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela i akceptuje, Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego zmierzające do ustalenia, czy pojazd powodów został po kolizji z dnia 14 lipca 2012 r. naprawiony i jakim kosztem, w tym o dokonanie przez biegłego oględzin pojazdu powodów. Sąd oddalił również wniosek pozwanego o ustalenie zakresu uszkodzeń pojazdu wskutek kolizji z dnia 14 lipca 2012 r., ta okoliczność nie była sporna między stronami oraz o ustalenie wartości rynkowej pojazdu na dzień zaistnienia szkody, bowiem pozwany nie kwestionował zasadności naprawy pojazdu powodów. Nadto pracownik pozwanego w toku oględzin miał możliwość ustalenia, czy wszystkie części w pojeździe powodów są oryginalne i czy były wcześniej naprawiane i co do wcześniejszych napraw, takich ustaleń dokonał, przy czym ta okoliczność również nie była kwestionowana przez stronę powodową. Stąd zbędne było również przesłuchanie powodów na te okoliczności. Podkreślić należy, że nawet gdyby powodowie dokonali naprawy, to naprawa ta nie musi przywrócić pojazdu do stanu sprzed szkody, a zatem jej koszt nie jest miarodajny dla ustalenia wysokości szkody.

W tym stanie rzeczy konieczne jest stwierdzenie, iż wysokość odszkodowania ustalonego zgodnie z treścią art. 363§2 kc w zw. z art. 361 § 2 kc ma odpowiadać kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku. Wysokość tak określonego odszkodowania powinna być ustalona według cen części zamiennych i usług koniecznych do wykonania naprawy, tj. na podstawie metody kosztorysowej i objąć niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2011, sygn. III CZP 68/2001, OSNC 2002, nr 6 poz. 74, z dnia 13 czerwca 2003 r., sygn. III CZP 32/2003, OSNC 2004, nr 4, poz. 51).

Wobec powyższego Sąd uznał za zasadne stanowisko strony powodowej, która zakwestionowała dokonanie przez pozwanego przyjęcie dla ustalenia wysokości odszkodowania wartości części zamiennych alternatywnych zwłaszcza, że pozwany już na etapie postępowania likwidacyjnego miał możliwość ustalenia, czy w pojeździe powodów zamontowane są wyłącznie części oryginalne. Podkreślić należy, iż stanowisko judykatury, przywołane wyżej, znalazło ostatnio w pełni potwierdzenie w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., w której Sąd Najwyższy stwierdził, iż „zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi. (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11, niepubl.). Na okoliczność ustalenia wysokości kosztów przywrócenia pojazdu powodów do stanu sprzed kolizji z dnia 14 lipca 2012 r., a nadto na okoliczność ustalenia czy wypłacone przez pozwanego odszkodowanie w kwocie 4818,99 zł pozwala na przywrócenie pojazdu powodów do stanu sprzed tej kolizji, uwzględniając przeciętne stawki za robociznę na terenie S. i okolic w 2012 r., czy możliwe było użycie do naprawy nowych alternatywnych części zamiennych o symbolu Q i określenia kosztu naprawy pojazdu z ich użyciem, oraz wskazanie czy naprawa z użyciem takich części pozwalała na przywrócenie stanu technicznego jak sprzed kolizji Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny szkód komunikacyjnych.

Na pozwanym ciąży obowiązek przywrócenia uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego, to jest przywrócenie samochodu do stanu używalności w tym zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Osiągnięcie tego stanu nie może się odbyć przy użyciu jakichkolwiek metod i części, ale jedynie takich, które zagwarantują przywrócenie samochodu do stanu sprzed kolizji. Ponieważ wysokość szkody określana jest metodą szacunkową, na potrzeby sporządzania kosztorysu można wykorzystać dane dotyczące wyłącznie takich części, o których już na etapie szacowania wysokości szkody wiadomo, iż spełniają parametry techniczne umożliwiające wykorzystanie ich do naprawy. Jedynie zastosowanie części oryginalnych, odpowiadających wymaganiom producenta, w tym o symbolu (...) daje gwarancje zachowania względów bezpieczeństwa kierującego i innych uczestników ruchu drogowego. Naprawa takimi częściami nie doprowadzi do wzbogacenia powodów.

Sąd nie podzielił również stanowiska strony pozwanej, że dla ustalenia wysokości odszkodowania należnego powodowi należy przyjąć niższe stawki roboczogodziny niż średnie stawki występujące na rynku lokalnym. Jeśli bowiem dla oceny wysokości szkody nie jest istotne, czy w ogóle dokonano naprawy pojazdu, to ustalając szacunkową wysokość kosztów naprawy uszkodzeń, poprzez przyjęcie przeciętnej rynkowej ceny, Sąd musi opierać się na cenach usług występujących w miejscu orzekania. Zatem podstawą kosztorysowego ustalenia kosztów naprawy powinny być ceny robocizny o przeciętnej wysokości przy przeciętnym poziomie jakości oferowanej usługi. Nie można wymagać od osób poszkodowanych wypadkami komunikacyjnymi, by dokonywały napraw w warsztatach oferujących niższy od średniego standardu poziom usług.

Z opinii biegłego W. B. wprost wynika, że kwota odszkodowania dotychczas wypłacona przez pozwanego powodom nie pozwoli przywrócić przedmiotowego pojazdu do stanu sprzed szkody. Podkreślić należy, że biegły ustalając wysokość kosztów naprawy pojazdów powodów uwzględnił ustalenia ubezpieczyciela z postępowania likwidacyjnego, dotyczące wcześniej naprawianych części i dokonał potrąceń wartości części nowych w tych samych wysokościach, jakie przyjął pozwany ubezpieczyciel.

Uwzględniając powyższe Sąd ustalił, że wysokość szkody poniesionej przez powodów w wyniku kolizji z dnia 14 lipca 2012 r. rozumianej jako równowartość kosztów potrzebnych na zakup części i materiałów oraz wykonanie naprawy wynosi 10.102,05 złotych brutto. Z zeznań powoda J. L., które Sąd ocenił jako spójne i jasne, a przez to wiarygodne, wynikało, że powodowie nie byli płatnikami podatku VAT, a zatem należało się im odszkodowanie w kwocie uwzględniając ten podatek. W kwocie tej przyjęto do wyliczenia ceny za części zamienne oryginalne i części jakości (...), zalecane przez producenta, przyjmując, iż ich zastosowanie umożliwi odbudową samochodu powodów zarówno pod względem estetycznym i technicznym oraz spełni kryteria minimalizowania szkody.

Kwota ta obejmuje niezbędne i konieczne koszty przywrócenia pojazdu powodów do stanu sprzed kolizji i wyrównuje uszczerbek w majątku poszkodowanych właścicieli pojazdu J. i M. małżonków L.. Sąd dokonał ustaleń faktycznych opierając się na opinii wydanej przez biegłego W. B. (k.65-78), gdyż jest ona logiczna, jasna, fachowa i nie budzi wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego. Sąd nie dopatrzył się przy tym w treści opinii żadnych luk i sprzeczności. Biegły dysponuje stosowną wiedzą i wieloletnim doświadczeniem zawodowym ze swej dziedziny, sporządził opinię zgodnie z zakreśloną tezą dowodową w postanowieniu Sądu, w sposób wyczerpujący i pełny. Pełnomocnicy stron nie złożyli merytorycznych zarzutów do opinii.

W świetle powyższych rozważań Sąd na podstawie art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 361 k.c. uwzględnił powództwo w całości, tj. co do kwoty 4792,12 zł, bowiem różnica między należnym powodom odszkodowaniem, a dotychczas wypłaconym przez ubezpieczyciela była niższa niż kwota dochodzona pozwem przez powodów (10.102,05- (...),99= 5.383,21)

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc., zwłaszcza, że pozwany niewątpliwie był w zwłoce z zapłatą należnego odszkodowania, a uzależnianie przez pozwanego wypłaty pełnego odszkodowania od przedstawienia rachunków za naprawę nie znajdowało oparcia w obowiązujących przepisach.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc. Na koszty procesu poniesione przez powodów złożyły się –opłata od pozwu 240 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – j.t. Dz.U.2013.490 ze zm. w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych /Dz.U. 2015.1804/), opłata skarbowa za pełnomocnictwo-17 zł, zaliczka na koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego-600 zł. Powodom, którzy wygrali proces należał się więc zwrot od pozwanego kwoty 1431 zł.

Przy uwzględnieniu wyniku procesu Sąd nakazał również ściągnięcie od pozwanego kwoty 267,20 zł stanowiącej część wynagrodzenia za sporządzenie przez biegłego opinii w sprawie, a które to wydatki zostały tymczasowo pokryte ze Skarbu Państwa (art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych/j.t. Dz.U.2014.1025 ze zm.).