Sygn. akt IIIRC 182/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2015r.

Sąd Rejonowy w Wołominie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie

Przewodniczący: SSR Eliza Oblicka

Protokolant: Milena Wdowczyk

po rozpoznaniu w dniu 3/11/2015r. w Wołominie na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego M. W. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową A. N.

przeciwko K. W.

o alimenty

1.  zasądza alimenty od pozwanego K. W. na rzecz małoletniego M. W. w kwocie po 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie płatne do rąk matki dziecka A. N. do dnia 5 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 1 kwietnia 2014 r.;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  koszty postępowania w części oddalającej powództwo przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty stosunkowej od uwzględnionej części powództwa kwotę 390 (trzysta dziewięćdziesiąt) złotych;

5.  koszty zastępstwa procesowego znosi wzajemnie pomiędzy stronami;

6.  wyrokowi w pkt. ”1” nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 182/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 kwietnia 2014 r. przedstawicielka ustawowa A. N. wniosła o zasądzenie od pozwanego K. W. kwoty po 1.200 zł miesięcznie tytułem alimentów na rzecz ich małoletniego syna M. W., poczynając od dnia 1 marca 2014 r. W uzasadnieniu wskazała, że dziecko uczęszcza do niepublicznego przedszkola i ma problemy ze zdrowiem. Jego miesięczne koszty utrzymania wynoszą 1.900 zł. Pozwany natomiast jedynie sporadycznie partycypuje w wydatkach na rzecz syna.

W odpowiedzi na pozew z dnia 2 czerwca 2014 r. pozwany K. W. wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu zakwestionował wskazane przez przedstawicielkę ustawową miesięczne koszty utrzymania małoletniego, uznając je za znacznie zawyżone.

Na rozprawie w dniu 19 czerwca 2015 r. przedstawicielka ustawowa, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika z wyboru, poparła powództwo. Pozwany, również reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika z wyboru, uznał powództwo do kwoty po 450 zł miesięcznie. Strony nie zmieniły swoich stanowisk aż do zamknięcia rozprawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni M. W., urodzony (...) ( k. 7 – odpis skrócony aktu urodzenia), jest dzieckiem pochodzącym z nieformalnego związku (...)-W..

Przedstawicielka ustawowa A. N. ma 33 lata, wykształcenie średnie. Przygotowuje się do obrony pracy licencjackiej. Przez ostatnie 1,5 roku nie ponosiła żadnych opłat z tytułu uzupełniania wykształcenia. Uprzednio pracowała w domu opieki dla osób psychicznie chorych. Od dnia 20 lutego 2014 r. jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w (...) S.A. na stanowisku supervisora. Osiąga z tego tytułu średnie miesięczne wynagrodzenie netto w wysokości ok. 1.400 zł ( k. 132 – zaświadczenie o zarobkach z dnia 15 czerwca 2015 r.). Jej dochód w 2014 r. wyniósł 10.827,08 zł ( k. 130 – informacja o dochodach PIT-11 za 2014 r.). Przedstawicielka ustawowa pracuje w godzinach od 8:00 do 15:00. Wynagrodzenie za pracę stanowi jej jedyne źródło utrzymania. Nie posiada majątku ani oszczędności. Nie zaciągała pożyczek ani kredytów. Nie pobiera żadnych świadczeń z Ośrodka Pomocy (...). Korzysta natomiast ze wsparcia finansowego swoich rodziców, od których otrzymuje średnio 300-400 zł miesięcznie. W czerwcu 2015 r. dostała od nich 700 zł.

A. N. ma 14-letniego syna pochodzącego ze związku małżeńskiego, na rzecz którego zasądzono od jej byłego męża alimenty w wysokości po 400 zł miesięcznie. Kwotę tę pobierają dziadkowie macierzyści, z którymi dziecko zamieszkuje. Dodatkowo ojciec partycypuje wraz z matką po połowie w pozostałych kosztach jego utrzymania. Od dnia 28 lutego 2014 r. przedstawicielka ustawowa zamieszkiwała wraz z małoletnim powodem w Specjalistycznym Ośrodku (...) dla O. Przemocy w Rodzinie mieszczącym się w W. ( k. 5 – zaświadczenie z dnia 2 marca 2014 r.). Od września 2014 r. mieszka w 50 metrowym mieszkaniu, składającym się z dwóch pokoi i kuchni, położonym w (...) U.. Lokal podnajmuje jej konkubent – rencista, który podejmuje dodatkowe zatrudnienie. Przedstawicielka ustawowa nie potrafiła wskazać, jakie osiąga on dochody. Zeznała jednak, iż oboje prowadzą wspólne gospodarstwo domowe – konkubent A. N. kupuje żywność, z której ona przyrządza obiady. Na koszty utrzymania mieszkania składają się opłaty za czynsz, energię elektryczną, gaz, Internet i telewizję, z czego udział matki i małoletniego wynosi ok. 500 zł miesięcznie. A. N. boryka się z problemami zdrowotnymi natury kardiologicznej ( k. 194-195 i 197 – kserokopie badań). W październiku 2015 r. dostała skierowanie na zabieg wszczepienia rozrusznika serca. Na lekarstwa nasercowe przeznacza ok. 50 zł miesięcznie. Ponadto jest pod stałą opieką ginekologa. Jest w trakcie długotrwałego leczenia hormonalnego, co stanowi wydatek rzędu ok. 30 zł miesięcznie. A. N. pali papierosy, na co miesięcznie przeznacza 65 zł. W ferie zimowe 2015 r. przedstawicielka ustawowa wyjechała z małoletnim powodem do W.. Natomiast tydzień wakacji 2015 r. spędziła wraz z młodszym i starszym synem oraz swoim partnerem na K.. Wyjazd ten sfinansował konkubent A. N..

Małoletni M. W. ma 4 lata. Od dnia 2 września 2013 r. do sierpnia 2014 r. uczęszczał do Niepublicznego Przedszkola (...) w Z., za które opłata wynosiła 699 zł miesięcznie ( k. 6 i 100 oraz 168 – zaświadczenia z dnia 3 marca 2014 r. i z dnia 15 lipca 2014 r. oraz dowód wpłaty za czerwiec 2014 r.). W okresie od września 2014 r. do lutego 2015 r. chodził do publicznego przedszkola w Z., co stanowiło wydatek rzędu 380 zł miesięcznie. Dziecko nie uczęszczało tam na żadne zajęcia dodatkowe. Matka dowoziła syna do placówki, mimo tego, iż od września 2014 r. zamieszkiwała wraz z nim w (...) U.. Od lutego 2015 r. małoletni M. W. uczęszcza do Niepublicznego Przedszkola (...) na (...) U., za które opłata początkowo wynosiła średnio 829 zł miesięcznie ( k. 133 – zaświadczenie z dnia 8 marca 2015 r.). Przedstawicielka ustawowa zapisała syna do przedszkola prywatnego, ponieważ w publicznych placówkach nie było już wolnych miejsc. Od września 2015 r. małoletni M. W. w dalszym ciągu uczęszcza do przedszkola (...), jednakże obecnie opłata za nie wynosi 120 zł miesięcznie, do czego należy jeszcze doliczyć koszt żywienia w wysokości 11 zł za każdy dzień obecności dziecka w przedszkolu ( k. 179 – zaświadczenie z dnia 25 sierpnia 2015 r.). W roku szkolnym (...) syn stron uczęszczał na dodatkowe zajęcia taneczne. W bieżącym roku szkolnym matki nie było stać na ich opłacenie. Ich koszt wynosi 29 zł miesięcznie ( k. 193 – zaświadczenie z dnia 23 października 2015 r.). Z tych samych względów małoletni powód nie uczęszcza na spotkania z logopedą, chociaż ma zalecenia ( k. 176 – wstępna diagnoza logopedyczna z dnia 9 września 2015 r.). Logopedia w przedszkolu kosztuje 120 zł miesięcznie ( k. 193 – zaświadczenie z dnia 23 października 2015 r.). Od marca 2015 r. małoletni M. W. uczęszcza natomiast na dodatkowe lekcje języka angielskiego, co w pierwszym półroczu stanowiło wydatek rzędu 56 zł miesięcznie, zaś obecnie 58 zł miesięcznie, zaś od bieżącego roku szkolnego raz w tygodniu chodzi na basen, co kosztuje 150 zł miesięcznie ( k. 193 – zaświadczenie z dnia 23 października 2015 r.). Dziecko ma tendencje do alergii ( k. 101 –kserokopia testów skórnych punktowych – pyłki drzew). Dyrekcja przedszkola, do którego uczęszcza została poinformowana o powyższym, w związku z czym nie jest mu podawane mleko w czystej postaci ( k. 179 – zaświadczenie z dnia 25 sierpnia 2015 r.). W sezonie wiosennym i jesiennym przyjmuje leki wziewne, co jednorazowo stanowi wydatek rzędu ok. 170 zł, a ok. 500 zł w skali roku. Niedawno dziecko było również poddawane pierwszemu leczeniu stomatologicznemu, które trwało 3 miesiące i kosztowało łącznie 350 zł. Dodatkowo matka ponosi doraźne koszty leczenia małoletniego, gdy ten zachoruje, co jednorazowo kosztuje zwykle 110-120 zł. Syn stron chodzi na placach ( k. 107 – kserokopia skierowania do poradni specjalistycznej z dnia 17 października 2012 r.). Powinien nosić specjalne obuwie ortopedyczne. Tylko raz przedstawicielka kupiła mu specjalne obuwie, które kosztowało 280 zł. Kupuje mu także odzież.

Pozwany K. W. ma 40 lat. Od 2001 r. prowadzi wraz ze wspólniczką własną działalność gospodarczą w postaci sklepu warzywno-spożywczego. Ww. wydzierżawili plac na (...) S. i postawili na nim pawilon handlowy. Miesięczny utarg pozwanego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej waha się w granicach 1.900-2.500 zł. W 2013 r. osiągnął on przychód w wysokości 24.844,81 zł, z czego koszty jego uzyskania wyniosły 14.186,55 zł, co dało dochód na poziomie 10.658,26 zł ( k. 26-31 – zeznanie podatkowe PIT-36 za 2013 r.). Z kolei w 2014 r. ojciec małoletniego osiągnął przychód w wysokości 26.517,44 zł, z czego koszty jego uzyskania wyniosły 17.618,86 zł, co dało dochód na poziomie 8.898,58 zł ( k. 135-137 – zeznanie podatkowe PIT-36 za 2014 r.). K. W. zajmuje się dostawą towaru do sklepu, w związku z czym pracuje od godziny 3 w nocy do 6 nad ranem, a co drugi dzień także od godziny 12 do 18. Do pracy dojeżdża samochodem, który wykorzystuje także w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Na paliwo przeznacza 150-200 zł miesięcznie. Do marca 2016 r. pozwany jest członkiem zarządu wspólnoty mieszkaniowej. Z tytułu pełnionej funkcji otrzymuje 440 zł miesięcznie brutto, co netto daje ok. 300 zł miesięcznie. Nie ma innych źródeł utrzymania.

W 2001 r. K. W. otrzymał w wyniku darowizny udziały w prawie własności do mieszkania należącego do jego dziadków. Nieruchomość została sprzedana. Środki uzyskane ze sprzedaży pozwany przeznaczył na zakup dwupokojowego mieszkania o powierzchni 40 m 2, w którym obecnie sam zamieszkuje. W tym celu wykorzystał także oszczędności zgromadzone na książeczce mieszkaniowej. Na koszty utrzymania mieszkania składają się opłaty za: czynsz – 440 zł miesięcznie, energię elektryczną – 80 zł miesięcznie, gaz – 20 zł miesięcznie i telewizję – 110 zł miesięcznie, a dodatkowo miejsce parkingowe – 30 zł miesięcznie. Pozwany posiada samochód osobowy marki F. (...) z 2008 r., który nabył w grudniu 2013 r. Środki na jego zakup posiadał ze sprzedaży poprzedniego auta – za kwotę 18.000 zł. Oprócz tego otrzymał na ten cel od matki 13.000 zł. Babka ojczysta małoletniego jest zatrudniona w żłobku na stanowisku kierowniczki. Przekazuje synowi pewne środki pieniężne, średnio 200-300 zł miesięcznie. Oprócz samochodu K. W. posiada także motocykl o wartości ok. 17.000 zł. Nie ma innego majątku ani żadnych oszczędności. Nie zaciągał pożyczek ani kredytów. Od 2001 r. pozwany boryka się z kamicą nerkową ( k. 47-48 – kserokopie kart informacyjnych leczenia szpitalnego z 2011 r.). Miesięcznie na leczenie przeznacza 45-50 zł. Raz na pół roku wykonuje odpłatnie badanie USG.

Wyrokiem z dnia 23 lutego 2011 r. wydanym w sprawie o sygn. III C 628/09 Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie rozwiązał przez rozwód związek małżeński K. W. i J. W., z wyłącznej winy męża. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią P. W., ur. (...), powierzono obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dziecka przy matce. Udział ojca w kosztach utrzymania i wychowania córki ustalono na kwotę 600 zł miesięcznie ( k. 129 – kserokopia wypisu wyroku). Pozwany zeznał, iż relacje pomiędzy jego dziećmi są bardzo dobre. K. W. dotychczas zabierał syna do swego miejsca zamieszkania średnio co drugi tydzień. Samodzielnie zaspokajał wówczas wszelkie jego potrzeby w zakresie wyżywienia i ubrania. Zarówno w ubiegłym, jak i obecnym roku wyjechał wraz z dziećmi na dwa tygodnie w okresie wakacji. Koszt wyjazdu wyniósł ok. 800 zł tytułem odpłatności za zakwaterowanie, dodatkowo poniósł koszt wyżywienia i dojazdu.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zeznań stron ( k. 141-146 i 199-200) oraz świadków w osobach P. T. ( k. 183) i B. W. ( k. 184), jak również na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zaś w świetle art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Współzależność między usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego, a możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zobowiązanego wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego zakres potrzeb dziecka, które powinny być zaspokajane przez rodziców, wyznacza treść art. 96 k.r.o. Stosownie do dyrektywy zawartej w tym przepisie, rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych, jak i duchowych, a także środki wychowania według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie zawodowe i podstawowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Najszerszy zakres usprawiedliwionych potrzeb przysługuje dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przyjmuje się, że zakres ten powinien być ustalony w taki sposób, aby w razie zaspokojenie stopa życiowa dziecka była taka sama, jak stopa życiowa rodziców. Sąd Najwyższy podkreślił, iż zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich sami żyją.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a także od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze jednak mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swego majątku, lecz także te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Tym samym zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności, zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie.

W ocenie Sądu powództwo o alimenty zasługiwało jedynie na częściowe uwzględnienie.

Do usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda Sąd zaliczył przede wszystkim wydatki na przedszkole. Opłaty te zmieniały się w toku postępowania, w zależności od placówki, która zapewniała opiekę przedszkolną, przy czym najwyższe koszty z tego tytułu obejmowały te okresy, w których małoletni uczęszczał do przedszkoli prywatnych. Średni koszt miesięczny z okresu od daty złożenia pozwu do września 2015 r. kiedy to przedstawicielka ustawowa uzyskała możliwość refundacji kosztów opieki przedszkolnej, wynosił ok. 650 zł. Dopiero obecnie opłaty z tego tytułu uległy obniżeniu, tj. do kwoty ok. 300 – 320 zł miesięcznie (opłata za opiekę przedszkolną oraz wyżywienie w czasie pobytu w przedszkolu). Zdaniem Sądu usprawiedliwiony pozostawał fakt korzystania przez przedstawicielkę ustawową z prywatnej opieki przedszkolnej nad małoletnim, z jednej strony bowiem przez cały ten okres wykonywała ona pracę zarobkową, z drugiej zaś – sztywne reguły kwalifikacji do przedszkoli publicznych przy zmianach miejsca zamieszkania przez przedstawicielkę ustawową nie pozwalały na skorzystanie z tej formy opieki nad dzieckiem. Do obecnych usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniego Sąd zaliczył również korzystanie przez dziecko z organizowanych przez przedszkole zajęć na basenie (150 zł miesięcznie) oraz języka angielskiego (ok. 60 zł miesięcznie), bowiem zajęcia te sprzyjają z pewnością rozwojowi małoletniego, ale również stanowią formę integracji z rówieśnikami. Dodatkowo do kosztów utrzymania małoletniego Sąd zaliczył koszt wyżywienia poza przedszkolem, przyjmując na zasadzie doświadczenia życiowego, że wynosi on ok. 200 zł miesięcznie oraz koszt odzieży – również na zasadzie doświadczenia życiowego – ok. 150 zł miesięcznie. Odnosząc się do kosztów leczenia małoletniego, składają się na nie koszty związane z doraźnymi infekcjami, aczkolwiek w ostatnim okresie nie były one częste i koszty doraźnego leczenia w sezonie wiosennym i jesiennym, kiedy małoletni przyjmuje leki wziewne, okazjonalne koszty leczenia stomatologicznego. Zdaniem Sądu średniomiesięczne wydatki z tego tytułu nie przekraczają kwoty ok. 50 zł. Jednocześnie Sąd uwzględnił w ramach usprawiedliwionych potrzeb małoletniego jego udział w kosztach związanych z utrzymaniem mieszkania, wynoszący ok. 250 zł miesięcznie. Łączna wysokość aktualnych usprawiedliwionych wydatków na utrzymanie małoletniego (przy uwzględnieniu obecnej niższej opłaty za przedszkole) oscyluje w granicach ok. 1200 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu z uwagi na różnice w dochodach i sytuacji majątkowej rodziców małoletniego większy udział w finansowaniu w/w usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powinien ponosić pozwany. Należy podnieść, że osiąga on znacznie większe procentowo dochody w porównaniu z dochodami przedstawicielki ustawowej. Jednocześnie jego sytuacja majątkowa jest zdecydowanie lepsza, zamieszkuje w stanowiącym jego własność mieszkaniu, posiada dobrej marki samochód. W porównaniu z jego sytuacją – przedstawicielka ustawowa korzysta jedynie z możliwości zamieszkiwania w mieszkaniu wynajmowanym przez jej obecnego konkubenta, nie posiada żadnego majątku. Sąd uwzględnił fakt, iż zarówno przedstawicielka ustawowa jak i pozwany mają na utrzymaniu dzieci z innych związków, cierpią na pewne schorzenia w związku z którymi ponoszą koszty leczenia, aczkolwiek oboje w pełni zdolni są do pracy.

Zdaniem Sądu zasądzona kwota tytułem alimentów stanowi górną granicę aktualnych możliwości finansowych pozwanego, zaś określenie świadczenia alimentacyjnego na wyższą kwotę skutkowałoby niemożnością zaspokajania własnych potrzeb pozwanego oraz potrzeb związanych z utrzymaniem drugiego dziecka. Ustalając kwotę alimentów Sąd uwzględnił również tę okoliczność, że pozwany – oprócz świadczenia alimentacyjnego określonego w niniejszym orzeczeniu – ponosi dodatkowe koszty utrzymania małoletniego powoda, w szczególności koszt zapewnienia dziecku wyjazdów wakacyjnych oraz utrzymania w czasie kontaktów, co jest istotne z punktu widzenia utrzymywania więzi z małoletnim.

Z tych też względów Sąd orzekł jak w sentencji.

Rygor natychmiastowej wykonalności Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 na podstawie art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.