Sygn. akt IV W 1924/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w W. w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Goldschneider

Protokolant: Karolina Jeżowska

w obecności oskarżyciela publicznego: R. W.

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 marca 2016 roku

sprawy C. K., córki S. i A., ur. (...) w K.

obwinionej o to, że:

w okresie od dnia 23 kwietnia 2015r. do dnia 29 kwietnia 2015r. tj. w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania, w W. przy ul. (...) jako współwłaściciel pojazdu marki T. o numerze rejestracyjnym (...) wbrew obowiązkowi nie wskazała na żądanie Straży Miejskiej m.st. W. komu powierzyła wyżej wymieniony pojazd do kierowania lub używania w dniu 12 sierpnia 2014r. ok. godz. 20:30,

tj. o wykroczenie z art. 96 § 3 kw w zw. z art. 78 ust. 4 Ustawy z dn. 20.06.1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005r. Nr 108 poz. 908 z późn. zm.)

orzeka

I.  Obwinioną C. K. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art. 96 § 3 kw skazuje ją i wymierza jej karę grzywny w wysokości 200 (dwustu) złotych;

II.  zasądza od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 130 (stu trzydziestu) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 30 (trzydzieści) złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt IV W 1924/15

UZASADNIENIE

Na podstawie zgromadzonego i ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 sierpnia 2014 roku ok. godz. 20.30 w W., przy skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...), pełniący służbę patrolową funkcjonariusze Straży Miejskiej m. st. W. ujawnili wykroczenie drogowe, polegające na niezastosowaniu się kierującego samochodem marki T. o nr rej. (...) do znaku drogowego B-36 „zakaz zatrzymywania się”. Powyższy czyn wypełniał znamiona wykroczenia określonego w art. 92 § 1 k.w. Okoliczność popełnienia wykroczenia udokumentowano przy pomocy aparatu cyfrowego.

W toku prowadzonych czynności wyjaśniających ustalono, że współwłaścicielami auta są P. K. oraz C. K.. W związku z powyższym, Straż Miejska kilkakrotnie, tj. w dniach 23.08.2014 r., 02.11.2014 r. oraz 10.01.2015 r. pisemnie usiłowała wezwać pierwszego z ww. do udzielenia informacji, poprzez wskazanie osoby kierującej pojazdem w dniu zdarzenia, w szczególności poprzez złożenie oświadczenia, czy. pojazd ten ww. prowadził osobiście, bądź poprzez wskazanie osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania. Czynności okazały się bezskuteczne, wobec czego dn. 20.04.2015 r. Straż Miejska zwróciła się pisemnie z podobnym zapytaniem do drugiego ze współwłaścicieli, tym razem jednak ograniczając zakres żądanych informacji i zobowiązując C. K. do wskazania – w terminie 7 dni – komu powierzyła pojazd do kierowania lub używania. Jednocześnie ww. pouczono, że odmowa udzielenia informacji, podobnie jak brak reakcji na wezwanie, traktowane będzie jako zaniechanie wykonania obowiązku ciążącego na niej z mocy ustawy na podstawie art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.97 Prawo o ruchu drogowym i spowoduje skierowanie do sądu wniosku o ukaranie w związku z popełnieniem wykroczenia z art. 96 § 3 k.w.

Powyższe pismo zostało doręczone C. K. w dn. 22.04.2015 r. Mimo to, do dn. 29.04.2015 nie stawiła się w siedzibie Straży Miejskiej celem udzielenia wymaganych informacji, nie nadesłała ich również na piśmie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

częściowo wyjaśnień obwinionej C. K. (zapis rozprawy głównej z dnia 22.03.2016r., 00:06:48 – 00:12:00), notatek urzędowych (k. 1, 22), wezwania (k. 2), dokumentacji fotograficznej (k. 3) wezwań dla P. K. (k. 4-16), wezwania dla C. K. (k. 17-18) oraz zwrotnego potwierdzenia odbioru (k. 19).

Przesłuchana przed Sądem obwiniona C. K. nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że otrzymała pisemne wezwanie Straży Miejskiej z dnia 20 kwietnia 2015 r. do wskazania komu w dniu 12 sierpnia 2014 r. powierzyła pojazd marki T. o nr rej. (...) do kierowania lub używania, jednak nie była w stanie na nie odpowiedzieć, albowiem nie wiedziała kto mógł kierować pojazdem w dniu ujawnienia wykroczenia. Nie mogła wypełnić nadesłanych dokumentów, ponieważ czyniąc to złożyłaby fałszywe oświadczenie. Potwierdziła, że jest współwłaścicielem pojazdu, ale ten od chwili jego zakupu używany jest przez jej syna, który jest jego głównym właścicielem. Obwiniona przyznała, że sama posiada prawo jazdy, jednak od dłuższego czasu nie miała okazji prowadzić auta. Nie umiała wskazać czy sama kiedykolwiek prowadziła auto, będące przedmiotem niniejszego postępowania. Potwierdziła, że od początku kiedy kupiła ten samochód używał go syn.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Uwzględniając przeprowadzone i ujawnione w sprawie dowody Sąd uznał, iż potwierdziły one, ponad wszelką wątpliwość, sprawstwo i winę obwinionej C. K. w odniesieniu do zarzucanego jej czynu. Obwiniona - mimo wezwania - nie wywiązała się z ciążącego na niej obowiązku i nie wskazała na żądanie uprawnionego organu osoby, której powierzyła pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym we wniosku o ukaranie czasie. Powyższe wynika w sposób bezpośredni z wyjaśnień obwinionej, które Sąd uznał za wiarygodne, albowiem znajdują one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w niniejszej sprawie materiale dowodowym. Sąd dał również wiarę wyjaśnieniom obwinionej w zakresie w jakim stwierdziła, że od momentu zakupu pojazd był używany przez syna, a ona nim nie jeździła.

Sąd, ustalając stan faktyczny, oparł się również na dowodach z dokumentów, które zostały uznane za ujawnione bez odczytywania podczas rozprawy głównej. Dokumenty te zostały sporządzone zgodnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami, wobec czego Sąd nie miał powodów, dla których należałoby im odmówić wiarygodności bądź mocy dowodowej.

W myśl art. 96 § 3 k.w., karze grzywny podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Wskazać przy tym należy, iż omawiany obowiązek wynika wprost z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba, że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Jak słusznie wyjaśnił Trybunał Konstytucyjny, wprowadzenie do Kodeksu wykroczeń unormowania z art. 96 § 3 k.w. było niezbędne, albowiem brak sankcji za naruszenie art. 78 ust. 4 p.r.d. skutkowałby nieuchronnie, powszechnym ignorowaniem obowiązku wskazania komu właściciel/posiadacz powierzył samochód czy motocykl do kierowania (użycia) w oznaczonym czasie. Przepis ten stałby się martwą literą prawa (wyrok TK z dnia 12 marca 2014 r., sygn. akt P 27/13) .

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, iż wystosowane w niniejszej sprawie przez Straż Miejską m. st. W. żądanie udzielenia informacji pochodziło od uprawnionego organu. Zgodnie bowiem ze znowelizowanym w 2010 r. art. 17 § 3 k.p.w. i art. 129 ustawy Prawo o ruchu drogowym straże gminne (miejskie) posiadają uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 kw. Mogą one zatem żądać od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzyli pojazd do kierowania lub używania w określonym czasie. Stanowisko to zaaprobował również Sąd Najwyższy, wskazując iż straży (...) gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenie z art. 96 § 3 k.w., popełnione od dnia 31 grudnia 2010 r., jeśli w zakresie swojego działania, w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły to wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie za owo wykroczenie (postanowienie SN z dnia 2 kwietnia 2014 r., sygn. akt V KK 378/13).

Osoba wezwana do wskazania kierującego pojazdem może uniknąć odpowiedzialności z tytułu popełnienia wykroczenia z art. 96 § 3 k.w., poprzez podjęcie jednego z czterech dopuszczalnych zachowań, tj. 1) wskazać siebie, jeżeli faktycznie prowadziła pojazd; 2) przedstawić dowód, że nie jest ani właścicielem, ani posiadaczem pojazdu; 3) wskazać kto kierował lub używał pojazd; 4) przedstawić dowód, że pojazd był użyty wbrew jej woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu właściciel/posiadacz pojazdu nie mógł zapobiec.

W sprawie niniejszej obwiniona nie podjęła żadnego z powyższych działań. Wręcz przeciwnie, zignorowała wezwanie Straży Miejskiej, nie podejmując żadnych kroków zmierzających do wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. W ocenie Sądu, wskazanie przez obwinioną, iż nie jest ona w stanie ustalić osoby, która mogła użytkować pojazd w określonym czasie, z uwagi na okoliczność, iż głównym jego użytkownikiem jest jej syn, a nie ona sama, nie mogło być wystarczające dla uznania, iż obwiniona zachowała się w sposób niezawiniony. Jak słusznie bowiem wskazał Sąd Okręgowy w Białymstoku, udzielenie odpowiedzi wymijającej, bądź też zasłanianie się niewiedzą czy niepamięcią może być uznane za przejaw zachowania sprawczego z art. 96 § 3 k.w. (postanowienie SO w Białymstoku z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt VIII Kz 444/12). W tym przypadku podkreślenia wymaga przede wszystkim fakt, że obwiniona całkowicie zignorowała pismo od Straży Miejskiej, nie tylko nie odsyłając załączonego oświadczenia, ale nie składając żadnego rodzaju wyjaśnień, choćby takich jak zaprezentowane przed Sądem, a więc, że nie wie kto w dniu popełnienia wykroczenia kierował pojazdem.

W ocenie Sądu, w toku prowadzonych czynności wyjaśniających obwiniona winna była złożyć oświadczenie o fakcie użytkowania pojazdu marki T. o nr rej. (...) przez jej syna, podobnie jak uczyniła to w postępowaniu jurysdykcyjnym. Wskazać przy tym należy, iż niczym nieuzasadnione były ewentualne wątpliwości C. K. co do wskazania osoby najbliższej jako użytkownika/posiadacza pojazdu, albowiem wyłączenie odpowiedzialności za wykroczenie określone w art. 96 § 3 k.w. możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy udzielenie odpowiedzi, komu został powierzony pojazd mogłoby narazić osobę najbliższą właścicielowi lub posiadaczowi pojazdu na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Wyłączenie to nie ma natomiast zastosowania w sytuacji, gdy naraziłoby to osobę jej najbliższą na odpowiedzialność za wykroczenie. Co istotne, wskazanie osoby, której pojazd powierzono do używania lub kierowania nie przesądza o winie tej osoby, jako sprawcy zarzucanego wykroczenia drogowego, ta bowiem powinna być dowiedziona w odrębnym postępowaniu.

Gdyby obwiniona uważnie zapoznała się z treścią nadesłanego oświadczenia w obecnym stanie faktycznym mogłaby dojść do wniosku, że zapytanie dotyczy jedynie faktu komu pojazd został powierzony w oznaczonym czasie, a nie kategorycznego stwierdzenia, kto wykroczenia tego się dopuścił. Obwiniona nie miała zatem obowiązku wskazywania kto dopuścił się czynu, zwłaszcza jeśli tego nie wiedziała i czynienia samodzielnych ustaleń w tym zakresie, bo to należało do obowiązku Straży Miejskiej, ale jedynie wskazania, że to nie ona prowadziła w tym czasie pojazd, co wiedziała na pewno, jako że nigdy go nie używała oraz komu jako właściciel ten pojazd powierzyła. W tym zakresie również dysponowała odpowiednią wiedzą, bowiem pojazd od początku powierzyła drugiemu ze współwłaścicieli -swojemu synowi.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż sprawstwo i wina obwinionej nie budzą żadnych wątpliwości, Sąd nie stwierdził zaistnienia okoliczności wyłączających winę obwinionej.

Wymierzając obwinionej karę, Sąd kierował się z dyrektywami określonymi w art. 33 k.w., zgodnie z którymi Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę za dane wykroczenie, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu i biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do osoby ukaranej. Nadto Sąd miał na względzie stopień winy, pobudki, sposób działania, właściwości oraz warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego stosunki rodzinne, sposób życia przed popełnieniem wykroczenia i zachowanie po jego popełnieniu.

Orzeczona wobec obwinionej kara grzywny w wysokości 200 zł będzie zdaniem Sądu adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez nią czynu oraz stopnia jej zawinienia. W ocenie Sądu, stanowić ona będzie dolegliwość o charakterze represyjno - wychowawczym, która pozwoli na zapobieżenie w przyszłości ponownemu naruszeniu przez obwinioną porządku prawnego. Orzeczenie kary grzywny we wskazanej przez Sąd wysokości będzie wystarczające, aby zrealizować tak cele prewencji indywidualnej, jak i prewencji generalnej, której zadaniem jest kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa i utwierdzanie jego prawidłowych postaw wobec prawa.

Odnośnie kosztów sądowych, na podstawie art. 118 § 1 k.p.w. w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia oraz art. 119 k.p.w. w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 21 pkt 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, Sąd zasądził od obwinionej kwotę 130 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 30 zł tytułem opłaty uznając, iż sytuacja finansowa i materialna obwinionej zezwoli jej na wywiązanie się z nałożonego przez Sąd obowiązku.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w wyroku.