Sygn. akt IX Ka 599/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Alina Bojara (spr.)

Sędziowie: SSO Bogna Kuczyńska

SSO Zbigniew Karamara

Protokolant: starszy protokolant sądowy Anna Wołowiec - Piłat

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Renaty Orłowskiej

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2015 roku

sprawy P. K.

oskarżonego o przestępstwo z art. 177 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Skarżysku Kamiennej

z dnia 30 grudnia 2014 roku sygn. akt II K 352/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  uchyla punkt II wyroku;

2.  uchyla punkt IV wyroku i sprawę w części dotyczącej kosztów sądowych przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Skarżysku – Kamiennej;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego P. K. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

IX Ka 599/15

UZASADNIENIE

P. K. oskarżony został o to, że:

W dniu 2 stycznia 2014 roku w S. woj. (...) na ulicy (...), prowadząc samochód osobowy marki S. (...) o numerze rej. (...), umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym poprzez przekroczenie dozwolonej prędkości, niedostosowanie do warunków panujących na drodze i nie ustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych, oznaczonym znakami P-10 i D-6, czym nieumyślnie spowodował wypadek polegający na potrąceniu pieszego małoletniego K. T., przemieszczającego się po przejściu dla pieszych, czym spowodował u pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci stłuczenia głowy powikłanego krwiakiem podtwardówkowym okolicy ciemieniowo- potylicznej po stronie lewej, krwiakiem śródczaszkowym, ogniskowym urazem mózgu, krwiakiem podczepcowym okolicy czołowo- ciemieniowej prawej, niedowładem połowicznym lewostronnym, otarciami naskórka, stłuczenia śledziony, co naruszyło prawidłową funkcję narządów jego ciała na okres powyżej dni siedmiu w rozumieniu art. 157 § 1 kk,

tj. o czyn z art. 177 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Skarżysku- Kamiennej, wyrokiem z dnia 30 grudnia 2014 roku w sprawie II K 352/14:

I.  na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postepowanie karne wobec oskarżonego P. K. na okres próby wynoszący 2 lata;

II.  na podstawie art. 67 § 3 kk zobowiązał oskarżonego P. K. do naprawienia szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego K. T. kwoty 7000 złotych;

III.  na podstawie art. 230 § 2 kpk zwrócił pokrzywdzonemu K. T. dowody rzeczowe w postaci pary obuwia opisanej w wykazie dowodów rzeczowych nr I/201/14;

IV.  na podstawie art. 627 kpk zasadził od oskarżonego P. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2205,75 złotych, tytułem kosztów sądowych, w tym 100 złotych opłaty od warunkowego umorzenia postepowania.

Apelacje od tego wyroku wniósł prokurator, który zaskarżył orzeczenie, na niekorzyść oskarżonego, w części dotyczącej kary i kosztów sadowych.

Prokurator zarzucił;

I.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 67 § 3 kk poprzez wyrażenie przez Sąd poglądu prawnego, że wyrażenie „szkoda” wskazane w tym przepisie nie ogranicza się wyłącznie do szkody materialnej, podczas gdy prawidłowe rozumienie wyrażenia ustawowego „szkoda” wskazanego w tym przepisie prowadzi do konstatacji, iż dotyczy ono tylko szkody materialnej;

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego art. 67 § 3 kk, art. 67 § 4 kk i art. 74 § 1 kk poprzez zaniechanie określenia czasu wykonania nałożonego obowiązku naprawienia szkody;

III.  naruszenie przepisu prawa procesowego tj. art. 626 § 1 kpk, mające wpływ na treść wyroku, poprzez niewystarczająco precyzyjne określenie w wyroku, w jakiej części i zakresie oskarżony ponosi koszty procesu tj. poprzez zaniechanie wskazania, czy Sąd zasądził od oskarżonego koszty sądowe w całości czy części, a jeśli w części, czy zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów w dalszej części.

W uzasadnieniu środka odwoławczego, w odniesieniu do zarzutu z punktu III apelacji wskazano dodatkowo, iż zasądzona z tytułu kosztów sadowych kwota w wysokości 2205,75 złotych, nie może obejmować całości poniesionych wydatków, skoro koszty opracowania samych tylko opinii w postepowaniu przygotowawczym wynoszą 2179,52 złotych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja prokuratora okazała się częściowo zasadna, co skutkowało stosowną zmianą zaskarżonego orzeczenia oraz jego uchyleniem, w części dotyczącej kosztów sądowych, należnych za postępowanie przed Sądem I instancji, z przekazaniem sprawy, w tym zakresie, do ponownego rozpoznania.

I tak:

1.  Niewątpliwie rację ma prokurator, kwestionując fakt zobowiązania oskarżonego przez Sąd Orzekający, na podstawie art. 67 § 3 kk, do naprawienia szkody, poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego kwoty 7000 złotych, w sytuacji gdy kwota ta – co wynika wprost z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia (por. k.439) – stanowi zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Tym samym za całkowicie błędny ocenić należało pogląd Sądu I instancji, wyrażający się w stwierdzeniu jakoby obowiązek naprawienia szkody, o jakim mowa w przepisie art. 67 § 3 kk dotyczył „zarówno szkody materialnej, jak i szkody w innych dobrach pokrzywdzonego, a więc np. w zdrowiu” (tak uzasadnienie wyroku k.438-439). Zdaniem Sądu Okręgowego nie powinno budzić wątpliwości, iż zobowiązanie do naprawienia szkody, o jakim mowa w art. 67 § 3 kk – podobnie jak w przypadku przepisu art. 72 § 2 kk – nie jest środkiem karnym z art. 39 pkt 5 kk oraz z art. 46 § 1 kk, gdzie wyraźnie rozróżniono obowiązek naprawienia szkody i zadośćuczynienia za doznaną krzywdzę. Już więc chociażby z tego powodu przyjąć należało, iż skoro w przepisie art. 67 § 3 kk takiego rozróżnienia nie przewidziano to oznacza, iż chodzi w nim wyłącznie (tak jak w przepisie art. 72 § 2 kk)o szkodę majątkową. Wyraźnie tym samym należy podkreślić, iż przepis art. 67 § 3 kk nie przewiduje możliwości orzeczenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W konsekwencji tego, skoro nie ustalono jakoby pokrzywdzony doznał jakiejkolwiek szkody materialnej, zaś o przysługującym mu zadośćuczynieniu nie można było orzec na podstawie przepisu art. 67 § 3 kk, to tym samym rozstrzygnięcie Sądu zawarte w punkcie II wyroku, w istocie nie znajduje prawnego uzasadnienia.

Podzielając taki pogląd skarżącego, w tym miejscu należy stwierdzić, iż niemożliwym było jednak jednoczesne zaakceptowanie stanowiska prokuratora, co do orzeczenia na rzecz pokrzywdzonego kwoty 7000 złotych, jako nawiązki. Nie negując bowiem faktu, iż przepis art. 67 § 3 kk przewiduje orzeczenie nawiązki, to jednak w stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 roku, orzeczenie takiej nawiązki jest dopuszczalne faktycznie tylko przy spełnieniu przesłanek z art. 47 § 2 kk, który w niniejszym przypadku, z przyczyn oczywistych, nie ma zastosowania. Poza zakresem przepisu art. 67 § 3 kk sytuuje się natomiast nawiązka z art. 46 § 2 kk, skoro jest ona orzekana zamiast obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W przypadku warunkowego umorzenia postępowania, orzeczenie nawiązki zamiast obowiązku naprawienia szkody jest bowiem niemożliwe, jako że orzeczenie o tym obowiązku, jest obligatoryjne. Także orzeczenie nawiązki zamiast zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie wchodzi w grę, skoro – w stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 roku – przepis art. 67 § 3 kk, nie przewiduje możliwości orzeczenia zadośćuczynienia.

Konsekwencją powyższych ustaleń i ocen musiało więc być uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II wyroku.

2.  Rację miał skarżący, zarzucając brak precyzyjnego rozstrzygnięcia w części dotyczącej kosztów sądowych. Samo sformułowanie zawarte w punkcie IV wyroku, jak również treść pisemnych motywów (por. k.439-440) sugeruje bowiem, iż w niniejszym przypadku Sąd rozstrzygnął o całości kosztów sądowych tj. o opłacie, jak również wszystkich wydatkach poniesionych w postępowaniu przygotowawczym, jak i sądowym. Taki jednak wniosek nie koresponduje z wysokością udokumentowanych w aktach sprawy i poniesionych przez Skarb Państwa wydatków. Wystarczy chociażby tylko wskazać na wydatkowane kwoty, o jakich mowa na kartach 167 (kwota 1644 zł), 168 (kwota 50 zł), k. 198 (kwota 27,80 zł) i k. 331 (kwota 394,21 zł), a które dotyczą postępowania przygotowawczego i składają się na łączną kwotę 2116,01 złotych oraz na kwoty, o jakich mowa na k.354v (kwota 196,80 zł) i k.418 (kwota 74,95 zł), w odniesieniu do postępowania sądowego, które łącznie dają kwotę 271,75 złotych. W świetle tych wyliczeń, rozstrzygnięcie o kosztach sądowych jest niezrozumiałe, zaś jego weryfikacja przez Sąd II instancji niemożliwa wobec nieprecyzyjnego orzeczenia w tej części przez Sąd Rejonowy i braku co do tego właściwego uzasadnienia. Z tych też powodów, w tym właśnie zakresie zaskarżone orzeczenie zostało uchylone, z przekazaniem sprawy, w przedmiocie kosztów sądowych należnych za I instancję, do ponownego rozpoznania.

Orzeczenie oparto na przepisach art. 425 kpk, art. 437 § 1 i 2 kpk i art. 456 kpk. O zwolnieniu oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed Sądem II instancji, zadecydowały natomiast przede wszystkim względy słuszności, o jakich mowa w art. 624 § 1 kpk.

SSO Zbigniew Karamara SSO Alina Bojara SSO Bogna Kuczyńska